Μητρικός θηλασμός, μητρικό γάλα και υποκατάστατα του γάλακτος

Question 1

Τι είναι η προλακτίνη και ποιος ο ρόλος της στον ΜΘ

Answer 1

Είναι μια ορμόνη η οποία παράγεται στον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης και προάγει την παραγωγή του γάλακτος στα κύτταρα παραγωγής του (εκκριτικά κύτταρα μαστού). Τα επίπεδα προλακτίνης κατά την εγκυμοσύνη είναι αυξημένα αλλά αυξάνονται ακόμα περισσότερο μετά την γέννηση του μωρού για να ξεκινήσει η παραγωγή του γάλακτος. Τα υψηλότερα επίπεδα προλακτίνης παρατηρούνται 30 λεπτά μετά την έναρξη του μητρικού θηλασμού εξασφαλίζοντας γάλα για τον επόμενο θηλασμό. Επίσης, περισσότερη προλακτίνη παράγεται την νύχτα και έτσι η μητέρα πρέπει να θηλάζει το βράδυ για την εδραίωση του ΜΘ καθώς την ηρεμεί και κοιμάται καλύτερα.

Question 2

Τι είναι ωκυτοκίνη και ποιος ο ρόλος της στον ΜΘ

Answer 2

Είναι μια ορμόνη που παράγεται στον οπίσθιο λοβό της υπόφυσης και μεταφέρεται στον αίμα μέσω των μυεπιθηλιακών κυττάρων που περικυκλώνουν τα κύτταρα παραγωγής γάλακτος και κατά μήκος των γαλακτοφόρων πόρων. Η έκκρισή της ξεκινά όταν το μωρό ξεκινήσει να θηλάζει (αντανακλαστικά). Η ενεργοποίηση αυτού του αντανακλαστικού συνδέεται με τις αισθήσεις της μητέρας (αν αγγιξει, μυρίσει ή δει το μωρό της). Αντιθέτως, ο φόβος, η λύπη, το άγχος και ο πόνος αναστέλλουν την διακοπή του αντανακλαστικού και διακόπτεται η ροή της ωκυτοκίνης. Όταν η μητέρα δεχθεί ψυχολογική υποστήριξη τότε ενεργοποιείται και πάλι το αντανακλαστικό και έχουμε πάλι κανονική ροή. Επιπλέον, η ωκυτοκίνη φαίνεται να φέρνει ηρεμία και να μειώνει το άγχος της μητέρας. Ενισχύει το αίσθημα τρυφερότητας μεταξύ μητέρας βρέφους.
Υπάρχει ένα πολυπεπτίδιο, ο αναστολέας γαλουχίας, ο οποίος ενεργοποιείται όταν το γάλα δεν απομακρύνεται από τον μαστό για να μειώσει την έκκριση του γάλακτος και να προστατεύσει τον μαστό από την συμφόρησή του. Αυτός ο αναστολέας ρυθμίζει την έκκριση του γάλακτος ανάλογα με την ποσότητα που χρειάζεται πραγματικά το βρέφος

Question 3

Τι γνωρίζετε για τις πρωτεΐνες του μητρικού γάλακτος

Answer 3

-Το μητρικό γάλα έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες σε σχέση με το αγελαδινό, καθώς είναι βραδύτερος ο ρυθμός ανάπτυξης του ανθρώπου. Επίσης, θα επιβάρυνε την νεφρική λειτουργία σε περίπτωση υπολειτουργίας των νεφρών. Η περιεκτικότητα των πρωτεϊνών ελαττώνεται όσο εξελίσσεται ο μητρικός θηλασμός.
-Οι πρωτεΐνες ορού αποτελούν το 70% της συνολικής πρωτεΐνης. Οι πρωτεΐνες ορού διαλύονται στο όξινο pH του στομάχου, είναι πιο εύπεπτες και απομακρύνονται εύκολα ενώ η καζεΐνη είναι δυσδιάλυτη και δημιουργεί πήγμα σε όξινο περιβάλλον.

Question 4

Ποιες είναι οι πρωτεΐνες ορού

Answer 4

1. α-λακταβουμίνη (βιοσύνθεση λακτόζης)
2. λακτοφερίνη (δεσμεύει τον σίδηρο μειώνοντας την βιοδιαθεσιμότητά του σε περίπτωση ύπαρξης παθογόνου εντερικής χλωρίδας με αποτέλεσμα να εμποδίζει την ανάπτυξη του παθογόνου)
3. εκκριτής IgA (δεσμεύει τα αντιγόνα του πεπτικού/αναπνευστικού συστήματος της μητέρας και του βρέφους, καταστρέφει τοξίνες/ιούς και δρα ενάντια στις αλλεργίες (γι’αυτο και βρέφη τα οποία θηλάζουν έχουν χαμηλότερη πιθανότητα ανάπτυξης αλλεργίας)
4. λυσοζύμη (εξουδετερώνει βακτήρια μέσω λύσης του κυτταρικού τοιχώματος)

Question 5

Σύγκριση πρωτεϊνών ΑΓ-ΜΘ

Answer 5

Η καζεΐνη του μητρικού θηλασμού έχει διαφορετική σύσταση από του αγελαδινού γάλακτος και πολύ καλή δημιουργία συμπλόκων(Ca/P). Το αγελαδινό γάλα περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα καζεΐνης η οποία είναι λιγότερο εύπεπτη.
Επίσης, η κύρια πρωτεΐνη ορού είναι η β-λακτοφερίνη η οποία απουσιάζει από τον μητρικό θηλασμό και είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση αλλεργίας στο νεογνό.
Στον μητρικό θηλασμό η ποσότητα της πρωτεΐνης είναι 1,5γρ/κιλοΣΒ ενώ στην φόρμουλα 2,7 (όλα τα αμινοξέα εκτος από ταυρίνη-κυστίνη είναι αυξημένα στο πλάσμα/ούρα της φόρμουλας σε σύγκριση με τον ΜΘ). Έτσι το βρέφος λαμβάνει μεγαλύτερη ποσότητα πρωτείνης από αυτή που χρειάζεται το οποίο αυξάνει το μεταβολικό στρες, NH2, NH3, ουρία και ωσμοτικότητα ούρων, με αποτέλεσμα να έχουμε μεταβολική οξέωση κυρίως σε βρέφη χαμηλού σωματικού βάρους κατά τον τοκετό.

Question 6

Αμινοξέα μητρικού γάλακτος

Answer 6

Το μητρικό γάλα περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που απαιτούνται από το βρέφος. Φτωχό σε φαινυλαλανινη και πλούσιο σε κυστίνη και ταυρίνη (ελεύθερο αμινοξύ) και είναι αμινοξέα που δεν μπορεί να συνθέση το βρέφος από μόνο του στην ποσότητα που τα χρειάζεται.
Η ταυρίνη έχει δράση στην ωρίμανση του εγκεφάλου/αμφιβληστροειδούς και στην ανάπτυξη και σταθερότητα των κυτταρικών μεμβρανών.
Έτσι η καλύτερη ποιότητα έγκειται στην σύστασή του σε αμινοξέα.

Question 7

Τι γνωρίζετε για τα λιπίδια του ΜΓ

Answer 7

Αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας για τα βρέφη (50% της συνολικής ενέργειας). Η περιεκτικότητα σε λιπίδια διαφέρει από μητέρα σε μητέρα/εποχή παραγωγής τους. Η σύσταση του λίπους του μητρικού γάλακτος και κυρίως των ω-6 επηρεάζεται σημαντικά από την διατροφή της μητέρας και το στάδιο του θηλασμού. Επίπεδα λίπους ΜΓ κατά μέσο όρο είναι 3,5%. Το λίπος του ΜΓ είναι πιο εύπεπτο σε σύγκριση με το ΑΓ.
Το ΜΓ έχει υψηλότερα τριγλυκερίδια, φωσφολιπίδια, λινελαϊκό και χοληστερίνη σε σύγκριση με το ΑΓ. Έχει επίσης λιγότερη ποσότητα κορεσμένων λο μικρής αλύσου. Το ΜΓ έχει αυξημένη ποσότητα ω3 λο μακράς αλύσου τα οποία λείπουν από την φόρμουλα και είναι πολύ σημαντικά συστατικά των φωσφολιπδίων του εγκεφάλου/αμφιβληστροειδούς.

Question 8

Το λίπος αποτελεί βασική πηγή ενέργειας για τα νεογνά άρα έχουν αυξημένες ανάγκες σε

Answer 8

Καρνιτίνη (ιδίως τα πρόωρα νεογνά)

Question 9

Τι είδους υδατάνθρακες περιέχει το ΜΓ

Answer 9

1. Λακτόζη (δισακχαρίτης)
2. Ολιγοσακχαρίτες 8% των οποίων παραμένουν άπεπτοι στο έντερο. Αυτό βοηθά στην διαμόρφωση μικροβιακής εντεροχλωρίδας επηρεάζοντας ευεργετικά την ανοσολογική ισορροπία του οργανισμού. Αυτοί χαρακτηρίζονται ως φυσικά προβιοτικά και διεγείρουν την ενδογενή ανάπτυξη προστατευτικών βακτηριδίων έναντι της ανάπτυξης ανταγωνιστών παθογόνων.
3. Δεν περιέχει σύνθετους υδατάνθρακες αλλά περιλαμβάνει αμυλάση

Question 10

Τι γνωρίζετε για την λακτόζη

Answer 10

Είναι ο κύριος υδατάνθρακας που περιέχεται στο μητρικό γάλα. Δεν επηρεάζεται από την διατροφή της μητέρας και δεν διαφέρει από μητέρα σε μητέρα. Το μητρικό γάλα περιέχει αυξημένα ποσοστά λακτόζης η οποία είναι μη διαλυτή και πεπτεται/απορροφάται με αργούς ρυθμούς από την λακτάση. Η μη απορροφήσιμη λακτόζη περνά στο παχύ έντερο και ζυμώνεται με βακτήρια σε λο μικρής αλύσου σε γλουταμινικό οξύ. Αυτές οι ουσίες στην συνέχεια απορροφούνται συνεισφέροντας στην ενεργειακή πρόσληψη. Επίσης, η λακτόζη στο έντερο προωθεί την ανάπτυξη μικροοργανισμών που παράγουν οξέα και συνθέτουν βιταμίνες Β. Το όξινο pH που δημιουργείται μειώνει την ανάπτυξη ανεπιθύμητων μικροοργανισμών στο έντερο του βρέφους και βελτιώνει την απορρόφηση Ca,Mg,P.

Question 11

ΜΘ η φόρμουλα σε βρέφη με γαστρεντερικά προβλήματα

Answer 11

Ο ΜΘ αυξάνει τα επίπεδα ανεκτικότητας της λακτόζης ενώ η φόρμουλα οδηγεί σε δυσανεξία λακτόζης. Άρα όταν έχουμε μωράκια με διάρροια κλπ θα επιλέξουμε ΜΘ.

Question 12

Τι γνωρίζετε για τα τροποποιημένα βρεφικά γάλατα/φόρμουλα

Answer 12

Η υποκατάσταση του μητρικού γάλακτος με αγελαδινό ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα και τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά. Με την παστερίωση και την μείωση της περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και NaCl τα αποτελέσματα βελτιώθηκαν. Οι βελτιώσεις συνεχίστηκαν και οδήγησαν τελικά στα τροποποιημένα γάλατα α και β βρεφικής ηλικίας.

Question 13

Τι γνωρίζετε για τα τροποποιημένα γάλατα α εξαμήνου

Answer 13

1. Ποιοτικές και ποσοτικές τροποποιήσεις του λευκώματος του ΑΓ. Η συνολική ποσότητα πρωτεΐνης μειώθηκε από 3,4 σε 1,2-2,9γρ/ντλ. Η βιολογική τους αξία σε απαραίτητα αμινοξέα είναι μικρότερη οπότε προστέθηκαν αμινοξέα και μειώθηκε η σχέση μεταξύ καζεΐνης και πρωτεϊνών ορού γάλακτος
2. Προσθήκη υδατανθρακών και λακτόζης
3. Ποιοτική τροποποίηση του λίπους. Το ΑΓ αποβουτυρώνεται και στην συνέχεια προστίθενται φυτικά έλαια για να αντικαταστήσουν τα κορεσμένα λιπαρά βραχέας αλύσου με πολυακόρεστα μακράς αλύσου (λινολενικό και λινελαϊκό). Προστέθηκαν επίσης πολυακόρεστα μέσης αλύσου. Ωστόσο, παρά τις τροποποιήσεις που έγιναν δεν κατάφεραν να έχουν χοληστερόλη.
4. Μείωση νατρίου
5. προσθήκη βιταμιμών
6. προσθήκη σιδήρου έτσι ώστε η περιεκτικότητα να φτάνει 0,1-0,2mg/ντλ

Question 14

Τι γνωρίζετε για τα τροποποιημένα γάλατα β εξαμήνου

Answer 14

Καλύπτουν το 50% των θερμιδικών αναγκών του βρέφους. Διαφέρουν λιγότερο από το αγελαδινό σε σύγκριση με τα τροποποιημένα γάλατα α εξαμήνου.
1. Μείωση περιεκτικότητας πρωτεϊνών χωρίς να μειωθεί η σχέση μεταξύ καζεϊνών και πρωτεϊνών ορού γάλακτος
2. εισαγωγή υδατανθρακών με την μορφή λακτόζης και πολυσακχαριτών
3. αντικατάσταση του λίπους με φυτικά έλαια πλούσια σε πολυακόρεστα λο
4. αφαίρεση νατρίου αφού λαβάνει πλέον όσο χρειάζεται από τις υπόλοιπες τροφές
5. προσθήκη σιδήρου 0,7-1,4mg/dl για τις αυξημένες ανάγκες του
Η αποστείρωση πλέον δεν είναι απαραίτητη εφόσον έχουμε και εισαγωγή στερεών τροφών.