Θεραπείες Flashcards
Ουδετεροπενικο εμπυρετο:
- IV αντι-ψευδομοναδική πενικιλλίνη (πχ τικαρκιλλίνη, πιπερακιλλίνη) + Αμινογλυκοςίδη (αμυκαςίνη).
- Αντιψευδομοναδική κεφαλοσπορίνη (πχ κεφταζιδίμη) μονή ή σε συνδυασμό + Αμινογλυκοςίδη.
- Μονοθεραπεία με κεφιπίμη ή πιπ-ταζ ή καρβαπενέμες (ιμιπενέμη, μεροπενέμη).
- Επί έντονης υποψίας λοίμωξης από Gram (+) προστίθεται εξ αρχή, IV βάνκο ή τειχοπλανίνη ή λινεζολίδη.
- Η βάνκο (ή τειχοπλανίνη ή λινεζολίδη) προστίθεται επί απομονώσεως σταφυλοκόκκου από τις καλλιέργειες ή επί ΜΗ υποχωρήσεως του πυρετού την 3η ημέρα και συνυπάρξεως πνευμονικών διηθημάτων ή εικόνας καταπληξίας.
==> Επί εμπειρικής χρήσεως των ανωτέρω αντισταφυλοκοκκικών, αυτά διακόπτονται εάν οι καλλιέργειες μετά από 72 ώρες παραμένουν αρνητικές.
Ουδετεροπενικό εμπύρετο - Εφόσον επιτευχθεί απυρεξία την 3η ημέρα, συνεχίζουμε ανάλογα με το εάν έχουμε εντοπίσει ή όχι το αίτιο:
Αντι-ιική αγωγή όταν υπάρχουν σημεία ιογενούς λοίμωξης.
==> εάν ο πυρετός επιμένει πέραν των 3 ημερών κάνουμε επανεκτίμηση του ασθενούς και εφόσον η αιτία παραμένει άγνωστη, προβαίνουμε σε μεταβολές της αγωγής όπως:
- Προσθήκη αμινογλυκοςίδης εάν δεν περιλαμβάνεται στο αρχικό σχήμα.
- Προσθήκη IV αμφοτερικίνης Β ή λιποσωμικής αμφοτερικίνης ή κασποφουγκίνη (εμπειρικά), εάν ο πυρετός συνεχίζεται πέραν της 4ης-7ης ημέρες, χωρίς την απομόνωση μικροβίου.
Ουδετεροπενικό εμπύρετο - Εάν ο πυρετός υποχωρήσει και τα ΠΜΝ αυξηθούν πάνω από 500 χωρίς την απομόνωση μικροβίου, με τη συμπλήρωση τουλάχιστον 7ημέρου, …?
Διακόπτουμε την αγωγή με τα ευρέως φάσματος αντιβιοτικά, ενώ σε ουδετεροπενία που παρατείνεται συνεχίζεται κατά κανόνα μέχρι την ανάκαμψη των ΠΜΝ.
==> Σε συνεχιζόμενο εμπύρετο η αγωγή δυνατόν να διακοπεί για 4-5 ημέρες μετά τη λύση της ουδετεροπενίας, για να γίνει επανέλεγχος.
Μηνιγγίτιδα - Εμπειρική θεραπεία:
<18 ετών ==> 3ης κεφ + βανκομυκίνη.
18-50 ετών ==> 3ης κεφ + βάνκο.
> 50 ετών ==> Αμπικιλλίνη + 3ης κεφ + βάνκο.
Ανοσοκατασταλμένοι ==> Αμπικιλλίνη + βανκο + κεφταζιδίμη.
Εγκεφαλικό τραύμα ==> Βανκο + κεφταζ / βανκο + κεφιπίμη / βανκο + μερονέμ.
Μετά Ν/Χ ==> Βανκο + κεφταζ/ βανκο + κεφιπίμη/ βανκο + μερονέμ.
Πνευμονική εμβολή:
ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ==> Ηπαρίνη IV ή LMWH SC πρωί-βράδυ ή ουαρφαρίνη ==> Συνεχίζεται συνήθως για 3-6 μήνες. Επί υποτροπής, για 12 μήνες και επ’ αόριστον όταν υπάρχουν μη αναστρέψιμοι παράγοντες.
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ = Σοβαρή εσωτερική αιμορραγία/ ενδοκρανιακή αιμορραγία/ πρόσφατη επέμβαση ΚΝΣ ή οφθαλμών και συγγενή ή επίκτητη ανεπάρκεια ΑΤΙΙΙ.
ΘΡΟΜΒΟΛΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ==> Χρειάζεται διάγνωση. Εφαρμογή στην μαζική ΠΕ με αιμοδυναμική αστάθεια. Στρεπτοκινάση, ουροκινάση, rt-pa. Μετά την θρομβόλυση είναι απαραίτητη η χορήγηση ηπαρίνης. Περισςότερες αιμορραγίες από την ηπαρίνη.
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ = Εσωτερική αιμορραγία, ΑΕΕ τους 2 προηγ μήνες, βαριά ΑΥ, χειρουργείο ή τραυματισμός τις 6 προηγ βδομάδες, κύηση, υποψία περικαρδίτιδας ή αορτικός διαχωρισμός.
ΕΜΒΟΛΕΚΤΟΜΗ = χειρουργείο με θνητότητα 25%.
ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΗΘΜΟΙ = Ηθμός Greenfield.
ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ:
Ενδειξη ==> Μείζονες εγχειρήσεις σε ασθενείς με μέτριο ή υψηλό κίνδυνο ΠΕ και ηλικία >40 ετών/ ορθο και Ν/Χ/ τραυματισμοί στην ΣΣ με παραπληγία/ πολυτραυματίας/ ΟΕΜ/ Ισχαιμικό ΑΕΕ με παραπληγία/ ΧΚΑ/ Μακροχρόνια παρουςία ΕΦ καθετήρων.
Υπερασβεστιαιμία:
- ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ = Κινητοποίηση του αρρώστου/ διακοπή φαρμάκων (διουρητικά, Η2 αναστολείς, βιταμίνες Α και D, Li, Αργίλιο)/ Δίαιτα πτωχή σε ασβέστιο, πλην της περιπτώσεως που συνυπάρχει νεοπλαςία.
- ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΓΩΓΗ:
Α. Αντιμετώπιση υποκ νόσου (1ο υπερπάρα, ή νεο).
Β. Αύξηση αποβολής ασβεστίου από τους νεφρούς με ενυδάτωση IV 0.9% με ρυθμό 300-400ml/h για 3-6 ώρες ==> ελάττωση της σωληναριακής απορρόφησης του ca.
Γ. Αναστολή οστεοκλαστικής δραστηριότητας ==> καλσιτονίνη, διφωσφονικά άλατα.
Δ. ΚΣ ==> Μείωση απορρόφησης από το έντερο.
- ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ = με χαμηλό δμ ασβεστίου σε υπερασβαιστιαιμία ΧΝΑ + πολύ επείγουσες καταστάσεις.
- ΣΕ 2ο ΥΠΕΡΠΑΡΑ ==> Χορήγηση καλσιτονίνης, περιορισμός φωσφορικών + χορήγηση μη απορροφούμενων αντι-όξινων.
- ΣΕ 3Ο ΥΠΕΡΠΑΡΑ ==> Χρήζει παραθυρεοειδεκτομής.
+ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗΣ = Συμπτ υπερασβεστιαιμία, νεφρική βλάβη, μειωμένη κάθαρση κρεατινίνης, μείωση οστικής μάζας, Ca ούρων >400, ηλικία <50.
Υπερκαλιαιμία:
- Σταθεροποίηση του δυναμικού της μεμβράνης των μυοκαρδιακών κυττάρων με IV έγχυση γλυκονικού ασβεστίου (10mL δμ 10%).
- Μείωση του Κ πλάσματος με την είσοδο αυτού ΕΝΤΟΣ των κυττάρων που επιτυγχάνεται με ==> Κρυσταλ ινσουλίνη/ αλβουτερόλη/ διττανθρακικό νάτριο.
- Απομάκρυνση Κ ==> εξωνεφρική αιμοκάθαρση/ ιοντοανταλλακτικές ρητίνες (Kayexalite).
Θυρεοτοξίκωση (θυρεοτοξική κρίση):
- ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ:
Α. Αναστολή της σύνθεσης νέων ορμονών: θειοναμίδες (μεθιμαζόλη, PTU).
Β. Αναστολή της απελευθέρωσης νέων ορμονών: ιώδιο (per os: KI, Lugol, ipodate sodium), λίθιο (ανθρακτικό).
- ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ:
Α. Αναστολή της μετατροπής Τ4 προς Τ3 = PTU, CS, Propranolol, ιοπανοικό οξύ, αμιωδαρόνη.
Β. Β-αδρενεργική αναστολή: προπρανολόλη, καρδιοσελεκτικοί αναστολείς.
Γ. Απομάκρυνση των κυκλοφορουςών θυρεοειδικών ορμονών: πλασμαφαίρεση, διήθηση με φίλτρο ενεργού άνθρακα.
- ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΥΘΜΙΣΗΣ
Α. Θεραπεία της υπερθερμίας: ακεταμινοφαίνη, ψυχρά επιθέματα.
Β. Διόρθωση της αφυδάτωσης και του ελλείμματος θρέψεως: Υγρά και ηλεκτρολύτες, γλυκόζη, βιταμίνες.
Γ. Υποστηρικτική αγωγή: κορτικοειδή, αγγειοσυσπαστικές ουςίες, θεραπεία της συμφορητικής ΚΑ (διγοξίνη, διουρητικά).
Οξεία παγκρεατίτιδα:
- ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΙΤΙΟΥ ==> λίθος, αλκοόλ, ανταλλαγή πλάσματος ή χορήγηση ηπαρίνης προς μείωση τριγλυκεριδίων. ΟΥΔΕΝ ΠΕΡ ΟΣ.
- ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ==>
Α. Αναπλήρωση απωλειών 3ου χώρου (έως και 6λ/μέρα το πρώτο 2ήμερο)/
Β. Προληπτική αντιπηκτική εφόσον κατακεκλιμένος/
Γ. Επαρκής αναλγηςία (μεπεριδίνη - φεντανύλη).
- ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΒΑΡΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ ==> Σε περίπου 30% των ασθενών αυτών, κυρίως στην όψιμη φάση. Κύρια μικρόβια: E.coli, Pseudomonas sp., Klebsiella, Enterococcus. ==> ΠΡΩΙΜΟΤΕΡΗ ΕΝΑΡΞΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΣΙΤΙΣΗΣ (διατήρηση του φραγμού).
==> νορφλοξ, κολιστίν, αμφοτερικίνη. Ευεγερτική δράση νεότερων κεφαλοσπορινών, και ιμιπενέμης.
- ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ==> Εντερική σίτηση μέσω καθετήρα που βρίσκεται πέραν του Treitz.
Ουρική αρθρίτιδα:
Α. ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ:
- Απώλεια βάρους/ ειδική δίαιτα/ αποφυγή αλκοόλ.
- Ενυδάτωση με στόχο ΕΒ<1015. (Εφόσον δεν υφίστανται αντενδείξεις).
- Αλκαλοποίηση των ούρων με τη χορήγηση NaHCO3 (σόδα), 10γρ ημερηςίως. ==> Εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις (υπέρταση/ ΚΑ/ ΝΑ/ ΗΑ/ ασκίτης κλπ) με σκοπό την ΠΡΟΛΗΨΗ κατακρήμνισης των κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου στα ουροφόρα σωληνάρια.
Β. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ:
- Κολχικίνη, ΜΣΑΦ (ινδομεθακίνη, ιβουπροφένη, ή δικλοφενάκη) = φάρμακα με αντιφλεγμονώδη δράση, τα οποία ΔΕΝ επηρεάζουν τη στάθμη του ουρικού οξέος.
- Προβενεςίδη + αλλοπουρινόλη = ουρικοδιουρητικά και ουρικοανασταλτικά.
- ΚΣ (πρεδνιζόνη/πρεδνιζολόνη).
==> Άλλα: Οξυπουρινόλη, πουρικάση, φενοφιμπράτη, λοσαρτάνη.
ΚΟΛΧΙΚΙΝΗ = Προτιμάται για ασθενείς που ΔΕΝ είναι επιβεβαιώμενη απολύτως η διάγνωση ΚΑΙ ως φάρμακο εκλογής για τη συστηματική θεραπεία των κρίσεων. Εάν στις 10 δόσεις δεν παρουσιασθεί βελτίωση, η διάγνωση της νόσου τίθεται υπο αμφισβήτηση.
ΑΛΛΟΠΟΥΡΙΝΟΛΗ = Αναστολέας της οξειδάσης της ξανθίνης και αποτελεί φάρμακο εκλογής για ΧΡΟΝΙΑ ΟΑ, όταν το ουρικό 24ώρου είναι >800-10.000mg (επιτυχής η θεραπεία όταν ουρικό <7).
Ενδείξεις αλλογενούς μεταμόσχευσης:
- ΧΜΛ (κύρια ένδειξη).
- Οξείες λευχαιμίες.
- HL/NHL.
- CLL.
- MDS.
- Aplastic anemia.
- Beta-thal.
- SCID.
- MS (!) και άλλες αυτοάνοσες παθήσεις.
Ενδείξεις αυτόλογης μεταμόσχευσης?
- Πολλαπλούν μυέλωμα (βασική ένδειξη).
- Εναλλακτική για τις λευχαιμίες (ΟΜΛ + ΟΛΛ).
- Υποτροπή σε HL/NHL.
- Ewing (!).
- Μυελοβλάστωμα.
- Νευροβλάστωμα.
- Καρκίνος όρχεος.
- Καρκίνος των όγκων από βλαστικά κύτταρα.
Υπερπρολακτιναιμία:
ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΝΤΟΜΑΠΙΝΗΣ ==> Βρωμοκρυπτίνη, καβαργολίδη (D2 selective), Κιναργολίδη.
ΚΥΡΙΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ = υπογοναδισμός + πιεστικά φαινόμενα.
Θεραπεία = φαρμακευτική + σπάνια χειρουργική + σπανιότατα ΑΚΘ.
ΚΑΡΒΕΓΟΛΙΔΗ = εκλογής. Λιγότερες ΑΕ + πιο δραστική. 0.25-0.5mg/εβδομαδιαίως. Επί ΜΑΚΡΟπρολακτινώματος = έως 3mg/εβδομαδιαίως.
ΒΡΩΜΟΚΡΥΠΤΙΝΗ = 1.25mg/ημερηςίως το βράδυ ==> 1.25mg/δις ημερηςίως. Εάν χρειαστεί, αύξηση 1.25mg κάθε 4-5 ημέρες. Τελική δόση συνήθως 7.5-10mg/ημερηςίως. ΠΡΟΤΙΜΑΤΑΙ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΝ ΚΥΗΣΗ.
Εξασθένιση της δράσης ύστερα από τη σύγχρονη χορήγηση φαρμάκων που αυξάνουν την προλακτίνη ==> νευροληπτικά/ σιμετιδίνη/ μετοκλοπραμίδη/ μεθυλντόπα/ βεραπαμίλη/ ρεζερπίνη κλπ.
ΑΕ = Ιλιγγοι, ναυτία, ορθοστατική υπόταση, και οι ψυχικές διαταραχές.
Μεγαλακρία:
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ + ΑΝΑΛΟΓΑ ΣΩΜΑΤΟΣΤΑΤΙΝΗΣ.
ΙΑΣΗ ΕΑΝ ==> IGF-1 κφ για ηλικία/φύλο + GH<1ng/mL μετά από δοκιμαςία φόρτισης με γλυκόζη.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΚΛΟΓΗΣ = ΔΙΑΣΦΗΝΟΕΙΔΙΚΗ ΕΚΤΟΜΗ. 80% ίαση στα μικρο-αδενώματα. Και στα μάκρο- βοηθάει στη μετέπειτα συμπληρωματική θεραπεία.
Ανάλογα σωματοστατίνης = οκτρεοτίδιο + λανρεοτίδιο.
ΟΚΤΡΕΟΤΙΔΙΟ = 100μg κάθε 8 ώρες υποδόρια (δεν χρησιμοποιείται πια) και σε μορφή ΜΑΚΡΑΣ δράσης, ενδομυικά μια φορά το μήνα σε δόσεις 10mg, 20mg, ή 30mg ανάλογα με τα επίπεδα της GH και του IGF.
ΛΑΝΡΕΟΤΙΔΙΟ = ΕΜ σε δόση 30mg/14 ημέρες ή σε νεότερη μορφή που ονομάζεται Autogel και σε δόση 60mg, 90mg, ή 120mg ανάλογα με την περίπτωση.
+ μπορούμε να δώσουμε και βρωμοκρυπτίνη ή καρβεγολίδη για να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα των αναλόγων σωματοστατίνης.
ΣΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ==> PEGVISOMANT = Ανταγωνιστής των υποδοχέων της GH. 10mg/ημερηςίως έως 30mg, υποδόρια.
ΑΚΘ = όταν δεν ελέγχεται χειρουργικά ή φαρμακευτικά. Αποτελεσματική στο 80-90% αλλά αργεί (2-10χρόνια).
ΑΕ:
Διασφηνοειδική εκτομή ==> άποιος διαβήτης/ ρινόρροια ΕΝΥ/ μηνιγγίτιδα.
Ανάλογα σωματοστατίνης ==> Γαστ δτρχ/ χολολιθίαση/ ήπιος ΣΔ.
Pegvisomant ==> αύξηση τρανσαμιναςών + σπανιότατα αύξηση του αδενώματος.
ΑΚΘ ==> Υποφυσιακή ανεπάρκεια.
Νόσος Cushing:
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ + ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ + ΑΝΑΛΟΓΑ ΣΩΜΑΤΟΣΤΑΤΙΝΗΣ.
Θεραπεία εκλογής = Διασφηνοειδική εκτομή. Μίκρο- 80-90% επιτυχία (<50% εάν μάκρο-). Αφαίρεση τμήματος της υπόφυσης, στο οποίο μετά από καθετηριασμό των ΚΑΤΩ ΛΙΘΟΕΙΔΩΝ ΚΟΛΠΩΝ έχει διαπιστωθεί υπερέκκριση ACTH/ ακόμη μπορεί ο χειρουργός να αφαιρέσει το 80-90% της υπόφυσης σε ενήλικες που δεν ενδιάφερονται για τεκνοποίηση.
==> Επί βαριάς κορτιζολαιμίας ==> προεγχειρητική αγωγή για αναστολή στεροειδογένεσης, συνήθως ΚΕΤΟΚΟΝΑΖΟΛΗ.
Εναλλακτικά = ΑΚΘ (2-5 χρόνια για ικανοποιητικό αποτέλεσμα).
Ενδιάμεσα, η υπερκορτιζολαιμία ελέγχεται με τη χορήγηση παραγόντων που αναστέλλουν τη στεροειδογένεση (κετοκοναζόλη 200-400/τρις, ΜΙΤΟΤΑΝΗ (500-750/τρις), ή αμινογλουτεθιμίδη (250 3-4 φορές την ημέρα).
Επινεφριδεκτομή οδηγεί σε πλήρη εξάλειψη της έκκρισης κορτιζόλης (επί αποτυχίας των υπολοίπων).
==> Απαιτείτια ΔΙΑ ΒΙΟΥ θεραπεία με κορτιζόνη και αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης συνδόμου Nelson (αύξηση κορτικοτρόπου όγκου στην υπόφυση, που προκαλεί έντονη μελάγχρωση) ==> αλλά αν προηγηθεί της επινεφριδεκτομής η ακτινοβολία της υπόφυσης, τότε μειώνεται σημαντικά η εμφάνιση συνδρόμου Nelson.
ΑΕ:
Μιτοτάνη ==> ναυτία, ίλλιγος, κνησμός. Απαγορεύεται στην κύηση λόγω πιθανής τερατογόνου δράσης.
Κετοκοναζόλη ==> ναυτία, έμετος, κνησμός.
Αμινογλουτεθιμίδη ==> Γαστρεντερικές δτρχ, νευρολογικές δτρχ, 5% υποθυρεοειδισμός.
*με την χορήγηση των παραπάνω είναι δυνατόν να απαιτηθεί συμπληρωματική αγωγή με κορτιζόνη λόγω της επινεφριδιακής ανεπάρκειας την οποία προκαλούν.