ziemie polska XIX/XX wiek- defincje, wydarzenia Flashcards
rosyjski organ powołany dla przeprowadzenia reformy uwłaszczeniowej chłopów, wprowadzenia samorządu gminnego i zreorganizowania administracji w celu zniesienia odrębności Królestwa Kongresowego i wprowadzenia instytucji rosyjskich zamiast instytucji i praw, jakie miała „Kongresówka”.
1864 jeden w Ptersburgu drugi w Warszawie
Komitet Urządzający/
Komitet do spraw Królestwa
półoficjalna nazwa Królestwa Polskiego używana po zniesieniu przez władze Imperium Rosyjskiego jego autonomii instytucjonalne
Królestwo Nadwiślańskie
represje po upadku powstania styczniowego w kr polskim
likwidowano suwerenne instytucje
bank polski zmiana w oddział rosyjskiego banku państwowego
język rosyjski jako urzędowy
stan wojenny
car odebrał prawa miejskie miastom których władzę pomagały powstańcom
utworzono je na miejsce Instytu Rolniczo Leśnego i Głównej Szkoły Warszawskiej
Cesarski Uniwersytet Warszawski, Instytut Gospodarstwa Wiejskieigo i Leśnego
okres represji w szkonictwie, lata 1879-1897, podniesienie czesnego, rosyjski, wychowywanie posłusznych obywateli
noc apuchtinowska
nielegalne zajęcia organizowane poza szkołą, antyrusifikacji dzieci
tajne komplety
instytucja której został podporządkowany kosciol, Petersburg, jej nadzorem zamykano klasztory, konfiskowano do ra kościelne a duchownych kontrolowano poprzez pensje panstwowe
Kolegium Duchowne
były skutkiem buntów przeciwko przymusowym konwersją na prawosławie unitów
masakra w Pratulinie i Drelowie
ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły. W ujęciu historycznym: w carskiej Rosji ciężkie przymusowe roboty.
katorga
zsyłki na syberię kończyły się często
dożywotnim osiedleniem
rotami aresztanckimi (karnymi obozami pracy)
bunt zesłańców pol. (ponad 700 osób) skierowanych do budowy drogi obwodowej; poprzedzone spiskiem zawiązanym 1865; spiskowcy zakładali, że pokonają straże wojsk, jednak bunt był błyskawicnie zdławiony
powstanie zabajkalskie
organizacje w których zrzeszała się polska emigracja
Hotel Lambert, Zjednoczenie Emigracji Polski (1866- kres Komuna Paryska, rozwiązanie)
danina, składka, jednorazowy podatek wojenny bądź odszkodowanie wojenne, zwrot kosztów wojennych; nałożona na Polaków przez Rosję po powst styczniowym
kontrybucja
- «dbałość o interesy własne, swojego miasta, środowiska itp. z pominięciem interesów ogółu»
- «dążność do zachowania odrębności politycznej, gospodarczej, kulturalnej itp.»
partykularyzm
od 1871 Polska została wcielona do III Rzeszy i zaczęto walczyć z
partykularyzmem i separytyzmem
nazwa określająca wydarzenia w Cesarstwie Niemieckim z lat 1871–1878, kiedy to kanclerz Otto von Bismarck usiłował doprowadzić do ograniczenia wpływów Kościoła katolickiego w państwie. Odwrót od takiej polityki nastąpił pod koniec lat 70 XIX w.
Kulturkampf
rozporządzenie wprowadzające karę do dwóch la więzienia
na duchownych, publicznie z ambony krytykujących władzę państwową.
paragraf o kazalnicy
ustawa mówiąca, że działać mogą jedynie placówki koscielne zajmujące się chorymi + kosciol został pozbawiony nadzoru w szkolnictwie, trzeba bylo zdawać egzamin państwowy a władzę miały veto przy obsadzaniu stanowisk kościelnych
ustawy majowe
na czym polegała germianizacja
język niemiecki językiem wykładowym
podnoszenie czesnego
zwallnianie polskich urzedniow
ustawa kagancowa
rugi pruskie, przymusowe deportacje
skupowanie polskich gruntów i osadzanie tam Niemców
nowela osadnicza
ustawa wywłaszczeniowa
urzędnikom w zaborze pruskim ktorzy wypełniali odpowiednio swoje obowiązki narodowe przyznawano
dodatek kresowy
germianizacja , ustawa że zebrania publiczne mają się odbywać w języku niemieckim
ustawa kagańcowa
polegały na wydaleniu z ziem zaboru pruskiego Polaków, którzy pracowali tam nielegalnie. Usuwano ich gdyż nie mieli obywatelstwa niemieckiego, uznawano ich za “obcopochodnych”.
rugi pruskie
rozpoczęła walkę o ziemie, skupowanie polskich gruntów; Komisja Osadnicza dla Prus Zachodnich i Poznańskiego
Komisja Kolonizacyjna
germiazacja, wydana w 1904 zakazywała tworzenia nowych osad rolnych, aby postawić budynek mieszkalny należalo otrzymać od władz zezwolenie
nowela osadnicza
wydana w 1908 na mocy Komisji Kolonizacyjnej uzyskała prawo do przymusowego wywłaszczania polskich majątkow; pogwałcenie gosp Niemieckiej (nietykalności własności prywatnej)
ustawa wywłaszczeniowa
strajk dzieci wrzesińskich
strajk uczennic i uczniów Katolickiej Szkoły Ludowej we Wrześni, w latach 1901–1902. Skierowany był on przeciw germanizacji szkół, głównie przeciw modlitwie i nauce religii w języku niemieckim. Obejmował również protest rodziców przeciw biciu dzieci przez pruskie władze szkolne; wszyscy dostali karę więzienia oraz grzywnę; w strajki wzięło udział 75 000 uczniów z 800 szkół
konstytucyjny akt prawny wydany 26 lutego 1861 roku przez Franciszka Józefa I, cesarza Austrii. zmniejszający rolę SEJMÓW KRAJOWYCH.
do jego kompetencji należała kontrola nad administracja, kulturs krajowa
wybór WYDZIAŁU KRAJOWEGO- organu przygotowawczego i Wykonawczego Sejmu i w jego imieniu sprawował kontrolę nad samorządem terytorialnym
patent lutowy
ugrupowanie polityczne w Galicji, powstałe w latach 60. XIX wieku.
upatrywali w powstaniach narodowych i konspiracji przyczynę największych klęsk półwiecza. Wzywali do współpracy z zaborcą. Zwalczali tendencje rewolucyjne, optując za powolną, kontrolowaną przez elitę ewolucją społeczno-polityczną. Z obawą patrzyli na emancypację polityczną chłopstwa i robotników fabrycznych.
stańczycy
manifest programowy konserwatystów krakowksich
Teka Stańczyka
autonomia galicji
1866 wystosowanie adresu do cesarza o lojalności przez krakowski lch konserwatystów»_space; stopniowa autonomia i szeroki zakres swobodnie, RESORT DO SPRAW GALICJI, konstytucja grudniowa znowu swobody;
Galicja centrum kultury sztuki i nauki, Kraków i Lwów
Polacy w Radzie Państwa
za cenę tego walka o npdl odłożona
muzeum otwarte w Warszawie przez pozytywistów mimo trudnej sytuacji
Muzeum Przemysłu i Rolnictwa
szkoła założona z incjatywy Leopolda Kronenberga kształcąca finansistów
Szkoła Handlowa
tajna polska wyższa uczelnia działająca w latach 1882–1905 w Warszawie, czasem żartobliwie zwana „babskim uniwersytetem
uniwesytet latający (przekształcony z Kobiecego Koła Oświaty Ludowej)
towarzystwa zakładane w Galicji (praca organiczna)
Towarzystwo Przyjaciół Oświaty
Towarzystwo Macierz Szkolna
Towarzystwo Szkoły Ludowej
polska instytucja naukowa utworzona w 1872 w Krakowie. Przyznawała polskie noble, miała skład biblioteki polskiej w Paryżu
Akademia Umiejętności
rozwój przemysłu w Galicji
najgorszy w galicji
przemysł wydobywyczy w Wieliczce i Bochni, a także węgla w Zagłebiu Krakowskim
wydobycie ropy naftowej w Zagłębiu Borysłąwsko- Drohobyckim
umocnienie branży piwowarksiej- fabryka likieró i wóek Baczewskiego we Lwowie
rozwój przemysłu w zaborze pruskim
gwałtowny rozwój na Górnym Śląsku,
inwestycje w przemysł rolmy
zakłady Hipolita-Cegieslkiego- produkcja narzędzi i maszyn rolniczych
stocznia w gdańsku, metarulgiczne zakłady
budowa sieci kolejowej i inwestycje państwowe
rozwój przemysłu w Królestwie Polskim
1850- zniesienie granicy celnej z Cesrtwem Rosyjskim
industralizacja Załębia Dąbrowskiego,
mechanizacja produkcji, wydobycie węgla
przemysł włokienniczy w łodzi- Łdódź polskim Manchesterem- dynaminczny rozwój, nowoczesny przemysł fabryczny, tanie tkaniny, olbrzymi popyt na rynku pracy
instytucje bankowo-kredytowe- Bank Handlowy Kronenberga. Towarzystwo Kredytowe Ziemskie