świat w epoce węgla i stali- wydarzenia, definicje itd Flashcards

1
Q

mieszkańcy północy

A

jankesi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

lużniejszy związek autonomiczny stanów

A

konfederacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ruch nawołujący do całkowitej likwidacji niewolnictwa

A

abolicjonizm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

strona północy

A

unia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

przełomowe starie w dolinie rzeki missispi, podczas wojny secesyjnej- kapitulacja konfederatów

A

oblężenie vicksburga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

bitwa pod Gettysburgiem

A

wojna secesyjna, osttanie walki konfederatów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

chód żołnierzy uni, którzy niszczyli po dordze tory i infrastrukture, wojna totalna

A

marsz shermana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

wojna totalna

A

działania wojenne, których celem jest całkowite zniszczenie przeciwnika. Jest to wojna, w której stosuje się wszelkie metody i środki do osiągnięcia celów, nie uznając ograniczeń moralnych i prawnych. Ponadto odrzuca się umowy międzynarodowe i układy, które utrudniają osiągnięcie celów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

inaczej Konfederacja, jej stolica, powtsaniue

A

Skonfederowane Stany Ameryki, Richmond (Wirginia), 4.02 1861

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

timeline wojny secesyjnej

A

odłaczenie się stanów
próba zajęcia fortu sumter - poczatek wojny secesyjnej
proklamacja emancypacji (Lincoln)- zniesienie niewolnictwa wszędzie
bitwa pod gettsysbergiem, oblężenie vicksburga
kapitulacja wojsk Konfederacji w Appomattox
zamach na llincolna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

kapitulacja wojsk konfederacji- miejscowość

A

appomatox

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

napływ ludności na zachodnie tereny US gdzie okdryto złoża złota i kruszce szlachetne

A

gorączka złota

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

politycze zjednoczenie po włosku

A

riosorgimiento

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

największe państwo we włoszech i to najbardziej angażujące się w zjednoczenie

A

królestwo obojga sycylii
krolestwo sardyni (piemont)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

porozumienie w Plombieres

A

między włochami i francją- udzielanie pomocy wrazie wojnyz austrią (Francja za to dostanie Nicee i Sabaudie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

przebieg wojny włosko-austriackiej

A

intensywne zbrojenia armi Sardyni
ultimatum od austrii
bitwy pod magentą i solferino (zwycięstwo wł-fr)
powstania narodowe w innych częściach Włoch
rozejm cesarza austrii i Napoleona III w Villafranca di Roma (bez więdzy WE II)
traktat pokojwy w Zurychi (Lombardia dla włochów, reszta nic)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

zjednoczenie włoch

A

-plbeiscysty niektórych oddziałów
-org oddziału zbrojnego na czele z Garibaldim- wyprawa tysiąca- rozbicie wojsk królewskich bitwa pod Calfatimi, marsz na północ, bitwa nad rzeją Volturno
spotkanie z WE II i oddanie mu władzy nad włochami
-akt zjednoczenia
-cel oponawanie wenecji- bitwa pod custozą (jako sojusznik prus)- pokoj wenecja przyznana
rzym stolica Włoch 1871- pius więzniem watykanu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

zorganizowana w maju 1860 przez Giuseppe Garibaldiego wyprawa tysiąca ochotników przeciwko Królestwu Obojga Sycylii

A

wyprawa tysiąca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

wolontariusze, którzy podążali za włoskim patriotą Giuseppe Garibaldim podczas jego kampanii. Nazwa pochodziła od koloru ich koszul lub luźnych bluzek, które ochotnicy nazywali zwykle Garibaldini i nosili zamiast mundur

A

czerwone koszule

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

dwie koncepcje zjednoczenia niemiec

A

wielkoniemiecka (przywrócenie reszy pod austrią)
małoniemiecka (utworzenie federacji panstw z przewodnią rolą Prus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

powstał w 1834, 18 państw niemiekcih jedno prawo handlowe i wekslowe

A

związek celny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

passus pochodzący z przemówienia Otto von Bismarcka o działaniach zbrojennych

A

krew i żelazo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

wojna pruska z Danią

A
  • spór o przygraniczne księstwo Szlezwik i Holsztyn (przyłączenie Szelzwika do Dani)
    -pokonanie dani, zreczenie sie obu księsrw
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

wojna pruska z austrą

A

prusy przymierze z włochami
wielkie/małe niemcy
wkorczenie wojsk pruskich do austrii
bitwa pod sadową 1866- klęska Austrii
łagodne warunki pokojowe (zgoda austrii na zjednoiczenie, kontrybucja)
utworzenie związku północnoniemieckieho- konstytucja, kanclerz, jednolite ustawodastwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
wojna francusko-pruska
-kwestia objęcia tronu przez Hohenzollernów- protest Napoleona III -depesza emska- zniewaga dla francuzów- wypowiedzenie wjny Francji -klęski Francuzów, wycofanie się z Metz bitwa pod Sedanem 1870 (zwycięstwo Prus)- symboliczny koniec dziejów wielkiej Francji 1871 pokój (Alzacja dla Prus od Francji i część Lotaryngi) -powołanie do życia II Rzeszy
26
konstytucja Austro- Węgier, swobowy obywatelskie, sautonomia galicji
konstytujca grudniowa
27
przyczyny eskpansji kolonialnej
-szukanie rynku zbytu -pozsykiwanie surowców naturalnych -chęć rozładowania napiec metropoloo -strefy lokowania kapitałów -rywalicacją o dominacje polityczną i gosp -popularyzacja idei kolonializmu
28
wileka brytania-kolonializm
-kanada, australia (spychanie aborygenów) polityka kompromisów status dominum -Nowa Zelandia -tereny Przylądku Dobrrj Nadzieji (Burowie, emigracja- utworzenie Transwal i Orany, WOJNY BURSKIE - zajęcie ich przez UK) - Egipt - Indie(ekspansja Brytyhjskiej Kampani Wschodnioindyjskiej) (opium eksportoeane do Chin) POWSTANIE SIPAJÓW (władza wicekróla) -cykliczne klęski głodu- ale za to zmiany w duchu europejskim (inne kolonie: Singapour, Aden, Hongkog, Natal, Maleje, Sudan, Brytyjska Afryka Wschodnia, Nigeria, Rodezja) kanał sueski, giblartar
29
niezależne państwo wchodzące w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów oraz uznające monarchę brytyjskiego za głowę państwa, a będące niegdyś kolonią Wielkiej Brytanii.
dominium brytyjskie
30
potomkowie holenderskich osadników, zajmujących się rolnictwem, korzystających z niewolniczej pracy Afrykanó
Burowie
31
wojny toczoneo przez uk z burami o transwal i oranie (złoto)
wojny burskie
32
brytyjjska handlowa spółka kacyjna zajmujaca Indie
Brytyjska Kampania Wschodnioindyjska
33
określenie używane w odniesieniu do imperium o terytorium tak rozległym, że w dowolnym momencie jest takie miejsce na jego powierzchni, gdzie trwa dzień.
Imperium, nad którym słońce nie zachodzi
34
miejscowi żołnierze w Indiach, których powstanie zostało nazwane Wielkim Buntem
sipaje
35
wojny kolonialne Wielkiej Brytanii i Francji z cesarskimi Chinami mające na celu wymuszenie ustępstw handlowych, m.in. w handlu opium.
wojny opiumowe
36
kolonializm francuski
-nieliczne posiadłości na Karaibach, Gujana Senegal wyspa Reunion Algier (dochody z piractwa- obszar osadnictwa francuskiego) budowa Kanału Sueskiego -część Półwyspu Indochińskiego (wpływy na Dalekim Wch) Tunezja dorzecze Nigru, Madagaskar Dżibuti- Somalia Francuska Polinezja -zarządzane w różny sposób- gubernatorzy, protektorat, nie przywolili na autonomię
37
jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego.
protektorat
38
hiszpania- kolonializm
obszar Sahary Zachodniej (reszta sprzedana, w tym Filipiny)
39
portugalua- kolonializm
Angola, Mozambik, Goa, Timor Wschodni, Makao (Chiny)
40
holandia- kolonializm
Holenderskie Indie Wschodnie, Surinam
41
belgia- kolonializm
dorzecz Konga (prywatna siedziba Leopolda II)
42
Włochy- kolonializm
somalia, erytrea etiopia (nie udało się) libia, rodos
43
niemcy- kolonializm
Togo, Kamerun (tereny nad zatoką gwinejską), NAmbia, Tanzania, Nowa Gwinea Kiauczou (Chiny, Japonia)
44
rosja- kolonializm
posiadłości w azi -próba kolonizacji alaski (odkup us) ekspansja kaukazu i azji środkowej |(persja, afganistan, mandżuria)
45
pierwsze obozy koncentracyjne
uk, wojna burska, dla ludnosci cywilenj
46
aby burowie byli lojalni utworzono pewną formie niezaleznosci w 1910
związek południowej afryki
47
powstanie ludowe w Chinach, w którym zginęło co najmniej 20 milionów ludzi, przeciwko władzy cesarskiej
powstanie tajpingów
48
rewolucja islamska przeprowadzona w Sudanie w latach 1881–1899 przez reformatora religijnego- wojna z niewiernymi
powstanie mahdiego
49
wojna brytyjsko-zulska
półroczny konflikt zbrojny pomiędzy Imperium Brytyjskim a Zulusami, zakończony przegraną Zulusów i upadkiem ich państwa
50
incydent w faszodzie
kulminacyjny punkt brytyjsko-francuskiego konfliktu o granice posiadłości kolonialnych w Afryce Wschodniej, który miał miejsce w 1898 roku i omal nie doprowadził Wielką Brytanię i Francję do wojny.
51
incydent w faszodzie
kulminacyjny punkt brytyjsko-francuskiego konfliktu o granice posiadłości kolonialnych w Afryce Wschodniej, który miał miejsce w 1898 roku i omal nie doprowadził Wielką Brytanię i Francję do wojny.
52
zmiany przemysłowe sprawiły że XIX w to epoka
epoka węgla i stali/ węgla i industri/ elektryczności
53
nowe przemysły w epoce węgla i stali
- przemysł naftowy chemiczny farmaceutyczny elektryczny
54
kanały otwarte w epoce przyspieszajace podroze
kanał sueski (morze środziemne- czerwone) kanał kiloński (morze płn- bałtyckie) kanał panamski (ocean spokojny- atlantycki)
55
melioracja
regulacja nawadniania upraw (wyjdajne)
56
płodozmian
rotacyjan uprawa rośluin pastewnych z okpowymi
57
rynek, na którym produkuje i sprzedaje produkt tylko jedno przedsiębiorstwo
monopol
58
porozumienie zawarte przez co najmniej dwa przedsiębiorstwa z tego samego sektora, mające na celu koordynację ich zachowań konkurencyjnych na rynku
kartel
59
jedna z form wchodzenia przedsiębiorstw na rynki międzynarodowe. Jest to nietrwałe porozumienie przedsiębiorstw o porównywalnej wielkości, działających w tej samej branży i mających podobny stopień rozwoju; luźniejsze niż kartel- wspołnie kupowano surowce i towaru
syndykat
60
gospodarcza forma organizacji skupiającej przedsiębiorstwa o odrębnej osobowości prawnej należące do jednego właściciela.; firmy z róźnych branż
koncern
61
choroby cywilizacyjne
duża grupa schorzeń, do których zaliczana jest m.in. otyłość, cukrzyca oraz miażdżyca, ale także nowotwory złośliwe czy też alergie. Jak sama nazwa wskazuje, są związane z rozwojem cywilizacji.
62
termin określający zjawisko migracji ze wschodu Niemiec na bardziej zamożne tereny zachodnie.
ostflucht
63
6godzinne demosntracje sufrazystek przed parlamentem w 1910
czarny piątek
64
system kurialny
sposób wyboru przedstawicieli do zgromadzenia, opierający się na podziale wyborców na tzw. kurie.
65
komuna paryska
zryw rewolucyjny ludności Paryża. Trwała od 18 marca do 28 maja 1871 roku. W zależności od punktu widzenia uważana za ostatnią rewolucję romantyczną, przez anarchistów za nie do końca konsekwentną próbę likwidacji państwa, a przez marksistów za przykład dyktatury proletariatu. ; inspiracja dla ruchów lewicowych
66
Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników
I międzynarodówka
67
dążenie do zmiany określonego stanu rzeczy, poglądów. Ponowne rozpatrywanie ustalonych wniosków, ocenianie faktów według innych kryteriów., postulował rewwicję postulatów marksistowskie i podważał jego głowne idee
rewinizjonizm
68
zwolennicy socjaldemokratycznyej teori ewolucyjnej, powoolnej przemiany kapitalizmu w socjalizm na drodze pokojowej
reformiści
69
lewicowy ruch społeczny wywodzący się z ruchu robotniczego, II poł XIX w
socjaldemokracja
70
nurt polityczny, rerum novram, społeczna nauka kościoła, podważał głoszone przez zwolenników socjalizmu hasło walki klas
chrześcijańska demokracja (chadecja)
71
sojusz trzech cesarzy
porozumienie monarchów trzech mocarstw, tj. Imperium Rosyjskiego, Cesarstwa Niemieckiego i Austro-Węgier sformalizowane 22 października 1873, na mocy którego zobowiązywali się oni do wzajemnej pomocy (izolacja Francji)
72
trójprzymierze
tajny obronny układ pomiędzy trzema państwami europejskimi: Cesarstwem Niemieckim, Królestwem Włoch i Austro-Węgrami, zawiązany 20 maja 1882 w Wiedniu.; charakter antyfrancuski i antyrosyjski
73
polityka wielkiej brytani- zajmowanie sie sprawami morksimi
wspaniałe odosobnienie
74
wojna rosyjsko-turecka
antytureckie powstanie w bośni i harcegowinie (reszta bałkanów as well) wygranie wojny 1878 pokój w san stefano kongres berlinski- bałkany miejscem konfrontacji
75
naczelni wodzowie sił zbrojnych pochodzxący z rodu Tokugawa, japonia
szoguni
76
arystokraci i szlachty którzy byli wojownikami, lata 50/60 ptoresty japonia
samuraje
77
wielkie powstanie ludowe w chinach przeciwko słabej władzy cesarskiej i dominacji mocarstw europejskich (zamorskie diabły), org sztuki walki
powstanie bokserów
78
tajna org w chinach promująca sztuki walki
pięść w imię sprawiedliwości
79
przebieg powstania bokserów
ruszenie bokserów na pekin, oblezenieambasad wypowiedzenie wojny europie przez cesarzową cixi przybycie korpuisu, rozbicie sił traktat pokojowy- wysoka kontrybujca dla chin (młode cesarastwa japonia i usa)
80
wojna rosyjsko-japońska
porpozycja układu od japoni, rosja zostawia w spokoju koree japonia mandzuire - odrzucenie atak japończyków na rosyjską baże w Port Artur powolna droga rosjan (nie mogli kanał sueskim, uk nie wyraziło zgody) bitwa pod Mukdenem (przegrana Rosjan) przybycioe floty bałtyckiej- zniszczenie jej w bitwie pod Cuszimą traktat pokojowy w Portsmouth- rosjanie odstępują od terenów, elimancja wplywow rosji na dalkiem wsch, japonia oglasza korea kolonią
81
czasy pokoju, dynamincznegi rozwoju gosp i modernizacji
pięna epoka
82
literatura nurty
realimz naturalizm symbolizm
83
malarstwo nurty
realizm (Gustave Coubert) akademizm impresjonizm (fotografia, pejzaże, wychodzenie, oddawanie rzeczywiśtosći zgodnie z subiektywymi chwilowymi odczuciamia) (Claude Monet) postimoresjonizm (większy ładunek emocjlany, duży koloryt) (Van gough) kubizm (nowe zasady budowy przestrzennej kompozycji dzieła przez odrzucenie reguł perspektywy i geometryczne uproszczenie elementów kompozycji.) (pablo picassso) secesja wiedeńska (motywy roślinne dekorastywność złoto faliste linei) (Klimt)
84
architektura
odchodzenie od historycyzmu i elektyzmu (łączenie w całość zróżnicowanych elementów) -cegłe i kamien zastąpił żelazo beton -Biblioteka św Genowefy Paryż Pałac Kryształowy Londyn więża Eiffla wieżowiec w chicago(szkoła chicagowska) nowy nurt- styl młodzieżowy/secesja
85
szkoła chicagowska (architektura)
w architekturze określenie wczesnomodernistycznych trendów w twórczości architektów działających w Chicago pod koniec XIX i na początku XX w budynki posiadały kubiczną bryłę z płaskim dachem, stalową strukturę, widoczną w podziale elewacji oraz obszerne przeszklenia
86
nowy nurt w architekturze, dekorancyjna ornamnetyka, motywy roslinen i zwierzęće, delikatna kolorystyka
styl młodzieżowy/ secesja
87
budynek przykładowy dla secesji
Pawilon Secesji wieden, kamienice gaudiego
88
symbol kraju, który przewodzi działaniom niepodległościowym w danym regionie. ■ Galicja „polskim ....”.
Piemont
89
układ pomiędzy Królestwem Prus i Imperium Rosyjskim, zawarty 8 lutego 1863 w Petersburgu przez pruskiego generała Gustava von Alvenslebena, z inicjatywy Otto von Bismarcka, dotyczący współpracy przy tłumieniu powstania styczniowego w Królestwie Polskim.
konwencja alcenslebena
90
jej zasady sformułowano 1899 i 1900 w notach USA, wzywających mocarstwa do równouprawnienia w stosunkach handlowych z Chinami, poszanowania chińskiej integralności terytorialnej i administracyjnej, a także własnych stref wpływów
Polityka otwartych drzwi
91
strategiczna doktryna militarna, której początek datuje się na rok 1890, w którym to ukazała się książka Alfreda Mahana, The Influence of Sea Power Upon History: 1660-1783[1]. Teoria nawalizmu zakładała budowę nowoczesnej floty wojennej do ochrony również nowoczesnej floty handlowej, gdyż oba te czynniki decydują o potędze państwa, państwa zaś ich pozbawione co do zasady nie rozwijają się cywilizacyjnie oraz ekonomicznie, i z czasem popadają w ruinę[2].
nawalizm
92
mowa wygłoszona przez cesarza Niemiec, Wilhelma II Hohenzollerna, 27 lipca 1900 roku, w Bremerhaven, podczas pożegnania korpusu niemieckiego wysyłanego do Chin w związku z powstaniem bokserów skompromitował ich
mowa huńska