świat w epoce węgla i stali- wydarzenia, definicje itd Flashcards

1
Q

mieszkańcy północy

A

jankesi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

lużniejszy związek autonomiczny stanów

A

konfederacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ruch nawołujący do całkowitej likwidacji niewolnictwa

A

abolicjonizm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

strona północy

A

unia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

przełomowe starie w dolinie rzeki missispi, podczas wojny secesyjnej- kapitulacja konfederatów

A

oblężenie vicksburga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

bitwa pod Gettysburgiem

A

wojna secesyjna, osttanie walki konfederatów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

chód żołnierzy uni, którzy niszczyli po dordze tory i infrastrukture, wojna totalna

A

marsz shermana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

wojna totalna

A

działania wojenne, których celem jest całkowite zniszczenie przeciwnika. Jest to wojna, w której stosuje się wszelkie metody i środki do osiągnięcia celów, nie uznając ograniczeń moralnych i prawnych. Ponadto odrzuca się umowy międzynarodowe i układy, które utrudniają osiągnięcie celów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

inaczej Konfederacja, jej stolica, powtsaniue

A

Skonfederowane Stany Ameryki, Richmond (Wirginia), 4.02 1861

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

timeline wojny secesyjnej

A

odłaczenie się stanów
próba zajęcia fortu sumter - poczatek wojny secesyjnej
proklamacja emancypacji (Lincoln)- zniesienie niewolnictwa wszędzie
bitwa pod gettsysbergiem, oblężenie vicksburga
kapitulacja wojsk Konfederacji w Appomattox
zamach na llincolna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

kapitulacja wojsk konfederacji- miejscowość

A

appomatox

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

napływ ludności na zachodnie tereny US gdzie okdryto złoża złota i kruszce szlachetne

A

gorączka złota

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

politycze zjednoczenie po włosku

A

riosorgimiento

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

największe państwo we włoszech i to najbardziej angażujące się w zjednoczenie

A

królestwo obojga sycylii
krolestwo sardyni (piemont)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

porozumienie w Plombieres

A

między włochami i francją- udzielanie pomocy wrazie wojnyz austrią (Francja za to dostanie Nicee i Sabaudie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

przebieg wojny włosko-austriackiej

A

intensywne zbrojenia armi Sardyni
ultimatum od austrii
bitwy pod magentą i solferino (zwycięstwo wł-fr)
powstania narodowe w innych częściach Włoch
rozejm cesarza austrii i Napoleona III w Villafranca di Roma (bez więdzy WE II)
traktat pokojwy w Zurychi (Lombardia dla włochów, reszta nic)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

zjednoczenie włoch

A

-plbeiscysty niektórych oddziałów
-org oddziału zbrojnego na czele z Garibaldim- wyprawa tysiąca- rozbicie wojsk królewskich bitwa pod Calfatimi, marsz na północ, bitwa nad rzeją Volturno
spotkanie z WE II i oddanie mu władzy nad włochami
-akt zjednoczenia
-cel oponawanie wenecji- bitwa pod custozą (jako sojusznik prus)- pokoj wenecja przyznana
rzym stolica Włoch 1871- pius więzniem watykanu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

zorganizowana w maju 1860 przez Giuseppe Garibaldiego wyprawa tysiąca ochotników przeciwko Królestwu Obojga Sycylii

A

wyprawa tysiąca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

wolontariusze, którzy podążali za włoskim patriotą Giuseppe Garibaldim podczas jego kampanii. Nazwa pochodziła od koloru ich koszul lub luźnych bluzek, które ochotnicy nazywali zwykle Garibaldini i nosili zamiast mundur

A

czerwone koszule

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

dwie koncepcje zjednoczenia niemiec

A

wielkoniemiecka (przywrócenie reszy pod austrią)
małoniemiecka (utworzenie federacji panstw z przewodnią rolą Prus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

powstał w 1834, 18 państw niemiekcih jedno prawo handlowe i wekslowe

A

związek celny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

passus pochodzący z przemówienia Otto von Bismarcka o działaniach zbrojennych

A

krew i żelazo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

wojna pruska z Danią

A
  • spór o przygraniczne księstwo Szlezwik i Holsztyn (przyłączenie Szelzwika do Dani)
    -pokonanie dani, zreczenie sie obu księsrw
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

wojna pruska z austrą

A

prusy przymierze z włochami
wielkie/małe niemcy
wkorczenie wojsk pruskich do austrii
bitwa pod sadową 1866- klęska Austrii
łagodne warunki pokojowe (zgoda austrii na zjednoiczenie, kontrybucja)
utworzenie związku północnoniemieckieho- konstytucja, kanclerz, jednolite ustawodastwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

wojna francusko-pruska

A

-kwestia objęcia tronu przez Hohenzollernów- protest Napoleona III
-depesza emska- zniewaga dla francuzów- wypowiedzenie wjny Francji
-klęski Francuzów, wycofanie się z Metz
bitwa pod Sedanem 1870 (zwycięstwo Prus)- symboliczny koniec dziejów wielkiej Francji
1871 pokój (Alzacja dla Prus od Francji i część Lotaryngi)
-powołanie do życia II Rzeszy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

konstytucja Austro- Węgier, swobowy obywatelskie, sautonomia galicji

A

konstytujca grudniowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

przyczyny eskpansji kolonialnej

A

-szukanie rynku zbytu
-pozsykiwanie surowców naturalnych
-chęć rozładowania napiec metropoloo
-strefy lokowania kapitałów
-rywalicacją o dominacje polityczną i gosp
-popularyzacja idei kolonializmu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

wileka brytania-kolonializm

A

-kanada, australia (spychanie aborygenów)
polityka kompromisów
status dominum
-Nowa Zelandia
-tereny Przylądku Dobrrj Nadzieji (Burowie, emigracja- utworzenie Transwal i Orany, WOJNY BURSKIE - zajęcie ich przez UK)
- Egipt
- Indie(ekspansja Brytyhjskiej Kampani Wschodnioindyjskiej) (opium eksportoeane do Chin)
POWSTANIE SIPAJÓW (władza wicekróla)
-cykliczne klęski głodu- ale za to zmiany w duchu europejskim
(inne kolonie: Singapour, Aden, Hongkog, Natal, Maleje, Sudan, Brytyjska Afryka Wschodnia, Nigeria, Rodezja)
kanał sueski, giblartar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

niezależne państwo wchodzące w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów oraz uznające monarchę brytyjskiego za głowę państwa, a będące niegdyś kolonią Wielkiej Brytanii.

A

dominium brytyjskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

potomkowie holenderskich osadników, zajmujących się rolnictwem, korzystających z niewolniczej pracy Afrykanó

A

Burowie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

wojny toczoneo przez uk z burami o transwal i oranie (złoto)

A

wojny burskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

brytyjjska handlowa spółka kacyjna zajmujaca Indie

A

Brytyjska Kampania Wschodnioindyjska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

określenie używane w odniesieniu do imperium o terytorium tak rozległym, że w dowolnym momencie jest takie miejsce na jego powierzchni, gdzie trwa dzień.

A

Imperium, nad którym słońce nie zachodzi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

miejscowi żołnierze w Indiach, których powstanie zostało nazwane Wielkim Buntem

A

sipaje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

wojny kolonialne Wielkiej Brytanii i Francji z cesarskimi Chinami mające na celu wymuszenie ustępstw handlowych, m.in. w handlu opium.

A

wojny opiumowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

kolonializm francuski

A

-nieliczne posiadłości na Karaibach, Gujana
Senegal
wyspa Reunion
Algier (dochody z piractwa- obszar osadnictwa francuskiego)
budowa Kanału Sueskiego
-część Półwyspu Indochińskiego (wpływy na Dalekim Wch)
Tunezja
dorzecze Nigru, Madagaskar
Dżibuti- Somalia Francuska
Polinezja
-zarządzane w różny sposób- gubernatorzy, protektorat, nie przywolili na autonomię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego.

A

protektorat

38
Q

hiszpania- kolonializm

A

obszar Sahary Zachodniej
(reszta sprzedana, w tym Filipiny)

39
Q

portugalua- kolonializm

A

Angola, Mozambik, Goa, Timor Wschodni, Makao (Chiny)

40
Q

holandia- kolonializm

A

Holenderskie Indie Wschodnie, Surinam

41
Q

belgia- kolonializm

A

dorzecz Konga (prywatna siedziba Leopolda II)

42
Q

Włochy- kolonializm

A

somalia, erytrea
etiopia (nie udało się)
libia, rodos

43
Q

niemcy- kolonializm

A

Togo, Kamerun (tereny nad zatoką gwinejską), NAmbia, Tanzania, Nowa Gwinea
Kiauczou (Chiny, Japonia)

44
Q

rosja- kolonializm

A

posiadłości w azi
-próba kolonizacji alaski (odkup us)
ekspansja kaukazu i azji środkowej |(persja, afganistan, mandżuria)

45
Q

pierwsze obozy koncentracyjne

A

uk, wojna burska, dla ludnosci cywilenj

46
Q

aby burowie byli lojalni utworzono pewną formie niezaleznosci w 1910

A

związek południowej afryki

47
Q

powstanie ludowe w Chinach, w którym zginęło co najmniej 20 milionów ludzi, przeciwko władzy cesarskiej

A

powstanie tajpingów

48
Q

rewolucja islamska przeprowadzona w Sudanie w latach 1881–1899 przez reformatora religijnego- wojna z niewiernymi

A

powstanie mahdiego

49
Q

wojna brytyjsko-zulska

A

półroczny konflikt zbrojny pomiędzy Imperium Brytyjskim a Zulusami, zakończony przegraną Zulusów i upadkiem ich państwa

50
Q

incydent w faszodzie

A

kulminacyjny punkt brytyjsko-francuskiego konfliktu o granice posiadłości kolonialnych w Afryce Wschodniej, który miał miejsce w 1898 roku i omal nie doprowadził Wielką Brytanię i Francję do wojny.

51
Q

incydent w faszodzie

A

kulminacyjny punkt brytyjsko-francuskiego konfliktu o granice posiadłości kolonialnych w Afryce Wschodniej, który miał miejsce w 1898 roku i omal nie doprowadził Wielką Brytanię i Francję do wojny.

52
Q

zmiany przemysłowe sprawiły że XIX w to epoka

A

epoka węgla i stali/ węgla i industri/ elektryczności

53
Q

nowe przemysły w epoce węgla i stali

A
  • przemysł naftowy
    chemiczny
    farmaceutyczny
    elektryczny
54
Q

kanały otwarte w epoce przyspieszajace podroze

A

kanał sueski (morze środziemne- czerwone)
kanał kiloński (morze płn- bałtyckie)
kanał panamski (ocean spokojny- atlantycki)

55
Q

melioracja

A

regulacja nawadniania upraw (wyjdajne)

56
Q

płodozmian

A

rotacyjan uprawa rośluin pastewnych z okpowymi

57
Q

rynek, na którym produkuje i sprzedaje produkt tylko jedno przedsiębiorstwo

A

monopol

58
Q

porozumienie zawarte przez co najmniej dwa przedsiębiorstwa z tego samego sektora, mające na celu koordynację ich zachowań konkurencyjnych na rynku

A

kartel

59
Q

jedna z form wchodzenia przedsiębiorstw na rynki międzynarodowe. Jest to nietrwałe porozumienie przedsiębiorstw o porównywalnej wielkości, działających w tej samej branży i mających podobny stopień rozwoju; luźniejsze niż kartel- wspołnie kupowano surowce i towaru

A

syndykat

60
Q

gospodarcza forma organizacji skupiającej przedsiębiorstwa o odrębnej osobowości prawnej należące do jednego właściciela.; firmy z róźnych branż

A

koncern

61
Q

choroby cywilizacyjne

A

duża grupa schorzeń, do których zaliczana jest m.in. otyłość, cukrzyca oraz miażdżyca, ale także nowotwory złośliwe czy też alergie. Jak sama nazwa wskazuje, są związane z rozwojem cywilizacji.

62
Q

termin określający zjawisko migracji ze wschodu Niemiec na bardziej zamożne tereny zachodnie.

A

ostflucht

63
Q

6godzinne demosntracje sufrazystek przed parlamentem w 1910

A

czarny piątek

64
Q

system kurialny

A

sposób wyboru przedstawicieli do zgromadzenia, opierający się na podziale wyborców na tzw. kurie.

65
Q

komuna paryska

A

zryw rewolucyjny ludności Paryża. Trwała od 18 marca do 28 maja 1871 roku. W zależności od punktu widzenia uważana za ostatnią rewolucję romantyczną, przez anarchistów za nie do końca konsekwentną próbę likwidacji państwa, a przez marksistów za przykład dyktatury proletariatu.
; inspiracja dla ruchów lewicowych

66
Q

Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników

A

I międzynarodówka

67
Q

dążenie do zmiany określonego stanu rzeczy, poglądów. Ponowne rozpatrywanie ustalonych wniosków, ocenianie faktów według innych kryteriów.,
postulował rewwicję postulatów marksistowskie i podważał jego głowne idee

A

rewinizjonizm

68
Q

zwolennicy socjaldemokratycznyej teori ewolucyjnej, powoolnej przemiany kapitalizmu w socjalizm na drodze pokojowej

A

reformiści

69
Q

lewicowy ruch społeczny wywodzący się z ruchu robotniczego, II poł XIX w

A

socjaldemokracja

70
Q

nurt polityczny, rerum novram, społeczna nauka kościoła, podważał głoszone przez zwolenników socjalizmu hasło walki klas

A

chrześcijańska demokracja (chadecja)

71
Q

sojusz trzech cesarzy

A

porozumienie monarchów trzech mocarstw, tj. Imperium Rosyjskiego, Cesarstwa Niemieckiego i Austro-Węgier sformalizowane 22 października 1873, na mocy którego zobowiązywali się oni do wzajemnej pomocy (izolacja Francji)

72
Q

trójprzymierze

A

tajny obronny układ pomiędzy trzema państwami europejskimi: Cesarstwem Niemieckim, Królestwem Włoch i Austro-Węgrami, zawiązany 20 maja 1882 w Wiedniu.; charakter antyfrancuski i antyrosyjski

73
Q

polityka wielkiej brytani- zajmowanie sie sprawami morksimi

A

wspaniałe odosobnienie

74
Q

wojna rosyjsko-turecka

A

antytureckie powstanie w bośni i harcegowinie (reszta bałkanów as well)
wygranie wojny
1878 pokój w san stefano
kongres berlinski- bałkany miejscem konfrontacji

75
Q

naczelni wodzowie sił zbrojnych pochodzxący z rodu Tokugawa, japonia

A

szoguni

76
Q

arystokraci i szlachty którzy byli wojownikami, lata 50/60 ptoresty japonia

A

samuraje

77
Q

wielkie powstanie ludowe w chinach przeciwko słabej władzy cesarskiej i dominacji mocarstw europejskich (zamorskie diabły), org sztuki walki

A

powstanie bokserów

78
Q

tajna org w chinach promująca sztuki walki

A

pięść w imię sprawiedliwości

79
Q

przebieg powstania bokserów

A

ruszenie bokserów na pekin, oblezenieambasad
wypowiedzenie wojny europie przez cesarzową cixi
przybycie korpuisu, rozbicie sił
traktat pokojowy- wysoka kontrybujca dla chin (młode cesarastwa japonia i usa)

80
Q

wojna rosyjsko-japońska

A

porpozycja układu od japoni, rosja zostawia w spokoju koree japonia mandzuire - odrzucenie
atak japończyków na rosyjską baże w Port Artur
powolna droga rosjan (nie mogli kanał sueskim, uk nie wyraziło zgody)
bitwa pod Mukdenem (przegrana Rosjan)
przybycioe floty bałtyckiej- zniszczenie jej w bitwie pod Cuszimą
traktat pokojowy w Portsmouth- rosjanie odstępują od terenów, elimancja wplywow rosji na dalkiem wsch, japonia oglasza korea kolonią

81
Q

czasy pokoju, dynamincznegi rozwoju gosp i modernizacji

A

pięna epoka

82
Q

literatura nurty

A

realimz
naturalizm
symbolizm

83
Q

malarstwo nurty

A

realizm (Gustave Coubert)
akademizm
impresjonizm (fotografia, pejzaże, wychodzenie, oddawanie rzeczywiśtosći zgodnie z subiektywymi chwilowymi odczuciamia) (Claude Monet)
postimoresjonizm (większy ładunek emocjlany, duży koloryt) (Van gough)
kubizm (nowe zasady budowy przestrzennej kompozycji dzieła przez odrzucenie reguł perspektywy i geometryczne uproszczenie elementów kompozycji.) (pablo picassso)
secesja wiedeńska (motywy roślinne dekorastywność złoto faliste linei) (Klimt)

84
Q

architektura

A

odchodzenie od historycyzmu i elektyzmu (łączenie w całość zróżnicowanych elementów)
-cegłe i kamien zastąpił żelazo beton
-Biblioteka św Genowefy Paryż
Pałac Kryształowy Londyn
więża Eiffla
wieżowiec w chicago(szkoła chicagowska)
nowy nurt- styl młodzieżowy/secesja

85
Q

szkoła chicagowska (architektura)

A

w architekturze określenie wczesnomodernistycznych trendów w twórczości architektów działających w Chicago pod koniec XIX i na początku XX w
budynki posiadały kubiczną bryłę z płaskim dachem, stalową strukturę, widoczną w podziale elewacji oraz obszerne przeszklenia

86
Q

nowy nurt w architekturze, dekorancyjna ornamnetyka, motywy roslinen i zwierzęće, delikatna kolorystyka

A

styl młodzieżowy/ secesja

87
Q

budynek przykładowy dla secesji

A

Pawilon Secesji wieden, kamienice gaudiego

88
Q

symbol kraju, który przewodzi
działaniom niepodległościowym w danym
regionie.
■ Galicja „polskim ….”.

A

Piemont

89
Q

układ pomiędzy Królestwem Prus i Imperium Rosyjskim, zawarty 8 lutego 1863 w Petersburgu przez pruskiego generała Gustava von Alvenslebena, z inicjatywy Otto von Bismarcka, dotyczący współpracy przy tłumieniu powstania styczniowego w Królestwie Polskim.

A

konwencja alcenslebena

90
Q

jej zasady sformułowano 1899 i 1900 w notach USA, wzywających mocarstwa do równouprawnienia w stosunkach handlowych z Chinami, poszanowania chińskiej integralności terytorialnej i administracyjnej, a także własnych stref wpływów

A

Polityka otwartych drzwi

91
Q

strategiczna doktryna militarna, której początek datuje się na rok 1890, w którym to ukazała się książka Alfreda Mahana, The Influence of Sea Power Upon History: 1660-1783[1]. Teoria nawalizmu zakładała budowę nowoczesnej floty wojennej do ochrony również nowoczesnej floty handlowej, gdyż oba te czynniki decydują o potędze państwa, państwa zaś ich pozbawione co do zasady nie rozwijają się cywilizacyjnie oraz ekonomicznie, i z czasem popadają w ruinę[2].

A

nawalizm

92
Q

mowa wygłoszona przez cesarza Niemiec, Wilhelma II Hohenzollerna, 27 lipca 1900 roku, w Bremerhaven, podczas pożegnania korpusu niemieckiego wysyłanego do Chin w związku z powstaniem bokserów skompromitował ich

A

mowa huńska