Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Chemia > Wykład 1- ślina i tkanka zębowa > Flashcards

Wykład 1- ślina i tkanka zębowa Flashcards

1
Q

Ślina- skład ogólnie

A

Jej skład różni się w zależności od tego, w której śliniance produkowana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Funkcje śliny

A
  • trawienna (amylaza, lipaza)
  • przeciwbakteryjna (sekrecyjna IgA, peroksydaza, lizozym)
  • buforująca (jony wodorowęglanowe, fosforanowe, białka)
  • odczuwanie smaku (woda, białka odżywiające, komórki smakowe)
  • udział w regulacji gospodarki wodnej (woda)
  • udział w krzepnięciu krwi (wapń)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Funkcje śliny cd.

A
  • oczyszczająca (woda spłukuje nie przylegające bakterie i inne resztki komórkowe)
  • naprawa tkanek (obecność wielu czynników wzrostu oraz innych związków aktywnych biologicznie)
  • zlepianie pokarmu w kęsy (lubrykacja- mucyny, elektrolity, woda)
  • tworzenie płytki nazębnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Tworzenie płytki nazębnej jako rola śliny

A

Wiele białek śliny przyłącza się do powierzchni zęba i błony śluzowej jamy ustnej uczestnicząc w powstawaniu cienkiej błonki; szereg z tych białek przyłącza jony wapnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Skład śliny- najważniejsze info

A
  • woda- 94-99,5%
  • składniki stałe od 6% w spoczynku do 0,5% w ślinie wydzielanej po stymulacji

!!Ślina- przez przyuszną więcej wody!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Fazy tworzenia śliny

A

I- powstanie śliny pierwotnej

II- wytworzenie ostatecznej śliny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Powstanie śliny pierwotnej- etap I

A

Wydzielana przez końcowe odcinki wydzielnicze i wstawki. Jest to płyn pozakomórkowy, który zawiera prawie wszystkie organiczne składniki śliny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wytworzenie ostatecznej śliny- etap II

A

Dochodzi do zmiany składu śliny pierwotnej podczas jej przepływu przez przewody wyprowadzające: prążkowie i pozapłacikowie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co jest reasorbowane przez ścianę przewodów prążkowanych?

A

Jony sodu i chloru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co jest wydzielane do światła przewodu?

A

Jony potasu i jony wodorowęglanowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jaka ślina jest ostatecznie?

A

Hipotoniczna (zawsze) i ubogosodowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Porównanie śliny z osoczem

A
  • stężenie Na+ i Cl- mniejsze w ślinie

- stężenie K+ i HCO3- większe w ślinie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Osmolalność śliny

A

Wzrasta wraz ze wzrostem szybkości wydzielania, osiągając przy maksymalnym wydzielaniu ok. 70% osmolalności osocza.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

pH śliny

A

8; Zmienia się z lekko kwaśnego (w stanie spoczynku) do zasadowego (w momencie stymulacji)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Z czego wynika wzrost zasadowości śliny w czasie stymulacji?

A

Ze zwiększenia się stężenia jonów HCO3-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Składniki nieorganiczne śliny- przykłady

A
  • sód
  • potas (dużo)
  • wapń
  • magnez
  • chlor (dużo)
  • HCO3-
  • fosforany (dużo)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Składniki organiczne- przykłady

A

białka (35)

  • lizozym, amylaza, peroksydaza
  • mucyny (nadają lepkość), immunoglobuliny: sekrecyjna IgA, IgG oraz IgM
  • laktoferyna, naskórkowy czynnik wzrostu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Mucyny

A
  • duża masa cząsteczkowa
  • określane jako MG2 i MG1- duże zespoły
  • różnią się od siebie rdzeniem peptydowym i obecnością oligosacharydów
  • 20-30% w niestymulowanej ślinie
  • silnie glikozylowane (reszty węglowodanowe 50-90% suchej masy)
  • wiązanie N-acetylogalaktozoaminy do seryny lub treoniny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zespoły MG1 i MG2 mucyn

A
  • oba- łączą się z amylazą, a także innymi białkami bogatymi w prolinę, serynę i histydynę
  • MG2 łączy się z sIgA (secretory immunoglobulin A), stateryną i laktoferyną

!!! Połączenie MG2 z laktoferyną interesujące, bo posiada Fe oraz właściwości antybakteryjne, grzybo-, wiruso- i antyneoplastyczne !!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Białka wykazujące powinowactwo do hydroksyapatytu

A
  • kwaśne białka bogate w prolinę
  • histatyny
  • cystatyny
  • stateryna wytwarzana w śliniance przyusznej, podżuchwowej i tylnych gruczołach języka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Inna nazwa na niemucynowe białka śliny?

A

Stateryny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Zadanie stateryn

A
  • hamują tworzenie złogów nazębnych
  • remineralizacja
  • tworzenie płytki nabytej
  • ochrona przed czynnikami szkodliwymi
  • buforowanie i utrzymanie stałego pH
  • wpływają na mikroflorę jamy ustnej
  • regulują działanie enzymów proteolitycznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zadanie mucyn

A

Ochrona nabłonka przed adherencją i inwazją patogenów lub ich produktów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie białka oznacza się bogatymi w prolinę?

A

Te, w których zawartość proliny wynosi 35-40%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Na jakie typy dzielą PRPs?

A
  • kwaśne
  • zasadowe
  • glikozylowane zasadowe PRPs
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Stateryny- krótkie info

A
  • kwaśne, zawierające duże ilości proliny, tyrozyny i fosfoseryny
  • niskocząsteczkowe, zbudowane z 43 aminokwasów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

W jaki sposób stateryny zapobiegają tworzeniu się kamieni wapniowych w przewodach ślinianki?

A

Stateryny są białkami, które pozwalają ślinie utrzymać stan wysycenia solami wapnia i fosforu, i hamują spontaniczne wytrącanie soli fosforanu wapnia i węglanu wapnia, a tym samym powstawania kamieni w przewodach ślinianki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jakie jest wspólne działanie stateryny i białek bogatych w prolinę?

A

Utrzymanie środowiska jonowego korzystnego dla ochrony szkliwa przed demineralizacją oraz dla stabilności składu jonowego szkliwa oraz innych tkanek twardych zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Cystatyny

A
  • inhibitory proteaz lizosomalnych

- występują głównie w wydzielinie ślinianek podżuchwowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Rola cystatyn

A
  • kontrola proteaz, odgrywających istotną rolę w wewnątrzkomórkowej degradacji białek
  • zapobieganie chorobom przyzębia
  • hamują wydzielanie fosforanów wapnia ze śliny
  • biorą udział w wytwarzaniu płytki nazębnej, którą tworzą aminokwasy i białka selektywnie zaadsorbowane na powierzchni zębów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Kiedy błonka nabyta staje się płytką nazebną?

A

Po zasiedleniu bakterii

32
Q

Laktoferyna

A
  • glikoproteina- w płynach ustrojowych

- wytwarzana przez komórki nabłonkowe błon śluzowych

33
Q

Rola laktoferyny

A
  • potencjał terapeutyczny wynikający ze zdolności wiązania żelaza oraz zdolności immunomodulatorowe
  • w błonie śluzowej- ochrona przed rozwojem i inwazją mikroorganizmów
34
Q

W jaki sposób laktoferyna hamuje rozwój baterii?

A

Wiąże Fe niezbędne do rozwoju bakteriom Gramm ujemnym oraz grzyba Candida albicans

35
Q

Histatyny

A
  • dodatnio naładowane proteiny produkowane przez przewody wyprowadzające ślinianek przyusznych i podżuchwowych
  • zasadowe, bogate w histydynę
  • w śr. wodnym- koliste, a w bezwodnym- alfa-helisa
36
Q

Rola histatyn

A
  • w ślinie histatyny 1 i 3, a zwłaszcza 5- duża aktywność przeciwgrzybicza
  • antybakteryjne właściwości
  • hamują hemoaglutynację
  • zobojętniają endotoksyczny lipopolisacharyd zlokalizowany na zewnętrznej ścianie komórkowej bakterii Gramm
37
Q

Aminokwasy i peptydy

A
  • głównie alanina, glicyna, kwas glutaminowy
  • tetrapeptyd- sialina
  • mocznik obecny, przekształcany w amoniak i CO2 przez ureazę występującą w płytce nazębnej
38
Q

Lizozym

A
  • inaczej muramidaza

- produkowany przez śliniankę podjęzykową i podżuchwową

39
Q

Rola lizozymu

A

-hydroliza wiązań B-1,4-glikozydowych występujących między kwasem N-acetylomuraminowym i N-acetylo-D-glukozoaminą w peptydoglikanach bakterii gramm-dodatnich

40
Q

Jakie działanie mają immunoglobuliny?

A

Przeciwbakteryjne

41
Q

Immunoglobuliny w ślinie

A
  • IgA, IgG, IgM
  • kontrolują naturalne środowisko jamy, zwiększając odporność na zakażenia
  • zdolność aglutynowania paciorkowców (IgG i IgA) zapobiega ich kolonizacji
42
Q

Amylaza ślinowa

A
  • metaloenzym zawierający wapń

- ślinowa L-amylaza jest dominującym enzymem

43
Q

Rola amylazy

A
  • hydrolizuje wiązania L-1,4-glikozydowe składników skrobi: amylozy i amylopektyny
  • wstępne trawienie
  • tworzenie kompleksu glikoproteinowego błonki nabytej, która odpowiednio powstaje na umytych zębach
44
Q

Lipaza językowa

A

-wydzielana przez gruczoły Ebner’a

45
Q

Rola lipazy językowej

A

Uczestniczy w pierwszej fazie trawienia tłuszczów

  • hydrolizuje triacyloglicerole zawierająxce kwasy tłuszczowe raczej o krótkich łańcuchach
  • istotna dla trawienia tłuszczu mleka przez noworodki
46
Q

Albumina

A
  • główne białko osocza

- w ślinie- niewiele (za dużo- marker diagnostyczny w chorobach- zapalenie dziąseł, paradontoza)

47
Q

Hormony

A
  • np. parotyna- obniża stężenie wapnia w surowicy krwi i pobudza mineralizację zębiny
  • z krwi- estrogeny, testosteron, insulina
48
Q

System peroksydazy ślinowej

A
  • stanowi go enzym- laktoperoksydaza (śl. przyuszna; rozkłada H2O2) oraz mieloperoksydaza
  • końcowe produkty rozkładu- kwas i anion podtyiocyjanianu hamują rozwój bakterii, pałeczek kwasu mlekowego i grzybów poprzez hamowanie heksokinazy (enzym ważny podczas metabolizmu węgli)
49
Q

Dokładniejszy opis rozkładu H2O2

A

Jest to reakcja anionu tiocyjanianu (SCN-) z nadtlenkiem wodoru. Prowadzi to do powstania nietrwałego związku podcyjanianu (OSCN-) z wydzieleniem wody.

50
Q

Za co odpowiedzialne są jony OSCN-?

A

Za aktywność przeciwbakteryjną; jest on normalnym składnikiem śliny ludzkiej

51
Q

Mieloperoksydaza

A
  • główny składnik wydzielany przez leukocyty obojętnochłonne
  • uwalniana w procesach zapalnych
  • katalizuje utlenianie jonu chlorkowego do kwasu podchlorawego (HOCl), będącej reaktywną formą tlenu o działaniu bakteriostatycznym i antywirusowym
52
Q

Kwas moczowy

A
  • antyoksydacyjne działanie
  • produkt degeneracji puryn
  • redukcyjne właściwości i utlenianie do alantoiny
  • rola w obronie antyoksydacyjnej- reakcja z RFT i wiązanie jonów żelaza
53
Q

W co bogata jest jeszcze ślina?

A
  • w albuminę, kwas askorbinowy, glutation

- dysmutazę ponadtlenkową, katalazę, peroksydazę glutationową

54
Q

Połączenie korony i korzenia

A

Szyjka zęba

55
Q

Zewnętrzna warstwa

A
  • korzenia- cement

- korony- szkliwo

56
Q

Wagowy stosunek między Ca a P w hydroksyapatycie

A

1,8 a 2,4

57
Q

Kryształy fluoroapatytu

A
  • jony F- zastępują OH-
  • słabiej rozpuszcza się w kwasach- lepsza ochrona
  • jon fluorkowy hamuje bakteryjny enzym- enolazę
58
Q

Co to enolaza?

A

Enzym niezbędny do prawidłowego powstania kluczowego produktu PEP w procesie glikolizy, który u bakterii jest źródłem energii i fosforu niezbędnego do rozkładu cukru

59
Q

Składniki nieorganiczne szkliwa

A
  • wapń (ok. 35%), fosfor (ok. 20%)- najwięcej powierzchniowa warstwa (=najtwardsze)
  • magnez, potas, sód, chlor (wzrasta w kierunku zębiny)
  • bor, bar, molibden- ich działanie podobne do fluoru
  • HCO3-, kadm, żelazo- zwiększa rozp. szkliwa w ph<7
60
Q

Enameliny

A
  • składnik organiczny
  • ściśle przylegają do pryzmatów szkliwa
  • kwaśna, ufosforylowana glikoproteina
  • największa z macierzy szkliwa
  • zawierają znaczne ilości asparaginianu, seryny, glicyny, alaniny, argininy
61
Q

Enameliny- rola

A
  • inicjacja mineralizacji
  • regulacja wzrostu objętościowego kryształów
  • w dojrzałym szkliwie- kanały dyfuzyjne umożliwiające wymianę jonów między środowiskiem jamy ustnej a szkliwem
62
Q

Skład aminokwasowy

A

-podobny do składu kwaśnych enamelin

63
Q

Które warstwy zawierają najwięcej białek?

A

wewnętrzne

64
Q

Warstwa zewnętrzna szkliwa

A
  • mniej białek
  • bardziej rozpuszczalna
  • składa się z białek bogatych w glicynę oraz małych peptydów i aminokwasów
65
Q

Metaloproteinazy szkliwa

A

-enamelizyna i kalikreina

66
Q

Rola metaloproteinaz szkliwa

A

Modyfikacja lub eliminacja niektórych białek macierzy szkliwa, co prowadzi do zmian w rozwijających się kryształach

67
Q

Co najszybciej łączy się z hydroksyapatytem?

A

Arginina i lizyna; w mniejszym stopniu histydyna, seryna, tyrozyna

68
Q

Węglowodany w szkliwie

A
  • galaktoza, glukoza, mannoza
  • fukoza
  • ksyloza
69
Q

Glikozaminoglikany w szkliwie

A
  • dominuje 4-siarczan chondroityny i 6-siarczan chondroityny

- kwas hialuronowy znajduje się w niewielkiej ilości

70
Q

Skład chemiczny macierzy pozakomórkowej zębiny

A
  • zmineralizowana, bez tkanek
  • z wypustkami odontoblastów sięgających do zębiny
  • 70% nieorg (dihydroksyapatyt), 20% org (kolagen I, kwas cytrynowy), 10%- woda (dzięki temu twardsza od kości)
71
Q

Białka niekolagenowe kości, zębiny i cementu

A
  • glikoproteiny
  • białka surowicy krwi
  • zdeponowane w macierzy czynniki wzrostu
72
Q

Kolagen

A
  • glinyna+prolina+hydroksyprolina+hydroksylizyna
  • synteza- stały dostęp witaminy C
  • triady budujące Gly-X-Y (na ogół: X- prolina, Y- hydroksyprolina)
  • dzięki występowaniu triad- ściśle określona konformacja
73
Q

Czym spowodowana jest próchnica?

A
  • obecnością bakterii płytki nazębnej
  • węglowodanami
  • podatnością zęba
  • czas
74
Q

Od czego rozpoczyna się próchnica?

A

Od demineralizacji szkliwa zębów- np. pod wpływem węgli

75
Q

pH 6,8-7,2 a skład śliny

A

w tym pH- przesycona roztworem fosforanów wapnia

Lokalne zakwaszenie= zmniejszenie nasycenia śliny fosforanami i ślina staje się r-rem nienasyconym

Chemia (7 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions