week 9 longen

Question 1

risicofactoren longkanker

Answer 1

• niet rokers: familiegeschiedenis (genetisch), meeroken, luchtvervuiling
• voormalig rokers: leeftijd bij stoppen roken, emfyseem, afwezigheid hooikoorts, familiegeschiedenis, luchtvervuiling
• huidige rokers: packyears, asbest en stof exposure, emfyseem, afwezigheid hooikoorts, familiegeschiedenis

algemeen risico
blootstelling tabaksrook
genetische vatbaarheid
COPD
levensstijl
dieet

Question 2

pack-years

Answer 2

aantal pakjes sigaretten per dag vermeningvuldigen met aantal jaar
duur van het roken belangrijker dan het aantal sigaretten per dag

Question 3

lokale klachten tumorgroei

Answer 3

• centrale luchtweg: hoesten, sputum, infectie, hemoptoe, dyspnoe
• pleuravocht: dyspnoe, hoest, pijn
• pleura/ thoraxwand ingroei: pijn
• ingroei nervus recurrens: heesheid
  -> meta’s graag onder de aorta boog
• oesophagus compressie: passagestoornissen

Question 4

syndroom bij longtumoren

Answer 4

vena cava superior syndroom
syndroom van horner
pancoast syndroom
bamberger syndroom
paraneoplastisch syndroom

Question 5

vena cava superior syndroom

Answer 5

• tumor in rechterlong groeit in of om de v. cava superior
• geeft compressie van v. cava superior -> stuwing -> gezwollen hals/ gelaat, gestuwde halsvenen, hoofdpijn of vaattekeningen op de huid

als blijft bestaan kan herseninfarct ontstaan
wordt gezien bij intrathoracale tumoren:
- longcarcinomen
- lymfomen (NHL)
- mediastinale tumoren

Question 6

syndroom van Horner

Answer 6

aangedane sympathische grensstreng/ganklion:
-schouderpijn
-miosis (vernauwde pupil)
-ptosis (afhangend ooglid)
-anhidrosis (niet kunnen zweten)
-enoftalmie (terugzakken van oogbol)

meestal eenzijdig
voornamelijk door tumor in longtop (sulcus superior) (loopt plexus brachialis)

Question 7

pancoast syndroom

Answer 7

tumor in sulcus superior tast ook zenuwen richting de arm aan
pijn in de schouder uitstralend naar de (boven)arm
syndroom van horner + zwakte en atrofie van de handmusculatuur

Question 8

bronchoscopie

Answer 8

kijkonderzoek in de (grote) luchtwegen
alle kwabben en segmenten worden bekeken, maar niet de alveoli
geeft informatie over de uitbreiding van de tumor

Question 9

EUS

Answer 9

endoscopic ultrasound system
via de slokdarm een punctie nemen
- linkszijdige deel bovenste deel mediastinum
- subcarinale klier
- onderste deel mediastinum beiderzijds
- linker (en rechter) bijnier (via de maag)

Question 10

EBUS

Answer 10

endobronchial ultrasound
via de trachea een punctie nemen
- bovenste deel mediastinum beiderzijds
- subcarinale klier
- hilaire klieren

Question 11

tansthoracale punctie

Answer 11

onder geleide van CT
perifere tumoren
zorgt vaak voor pneumothorax
contra-indicaties:
- respiratoire insufficiëntie
- monolong
- pulmonale hypertensie
- stollingsstoornissen

Question 12

TNM longkanker

Answer 12

T: tumorgrootte en ligging
N: nodus
- N1: in de hilus van dezelfde long als tumor
-N2: tussen de longen in, maar aan dezelfde kant als tumor
-N3: tussen de longen in, maar aan de andere kant als de tumor of in de andere longhulus en/of supraclaviculair/ lage hals klieren

andere lymfeklieren worden M1 genoemd

M: meta’s
-M0: geen meta’s
-M1: meta’s op afstand, vaak hersenen, bot, bijnieren, lever, pleura en pericard

Question 13

klinische stadia longkanker op basis van TNM

Answer 13

stadium 1: lokale ziekte, in 1 longkwab, geen lymfekliermeta’s
stadium 2: grotere tumor
stadium 3: lokaal gevorderd, beperkt tot 1 helft van de borstkas, maar met lymfeklieren in het mediastinum of de tumoren zijn groter
stadium 4: uitgezaaide longtumoren

Question 14

behandeling niet-kleincellig longcarcinoom
NSCLC

Answer 14

stadium 1: operatie
stadium 2: operatie i.c.m adjuvante therapie
stadium 3: chemotherapie en bestraling en immunotherapie
stadium 4: chemotherapie en/of immunotherapie of gerichte behandelingen

Question 15

resectabiliteit score

Answer 15

R0: compleet resectabel zonder microscopische tumorrest
R1: microscopische tumorrest (krijgt adjuvante radiotherapie)
R2: macroscopische tumorrest

Question 16

lobectomie

Answer 16

longkwab verwijderd
alle bloedvaten en bronchus takken moeten worden verwijderd
vaak met kijkoperatie
moraliteit van 1,7%

Question 17

pneumonectomie rechts

Answer 17

hele long verwijderd
open operatie
mortaliteit van 5% (voornamelijk doordat hart grote belasting heeft)

Question 18

NSCLC stadium 1 en 2 behandeling

Answer 18

standaard: chirurgie
ook
- hoge dosis bestraling
- immunotherapie

let op micrometa’s met adjuvante behandeling van chemo

Question 19

NSCLC stadium 3 behandeling

Answer 19

standaard: chemoradiotherapie
ook
- adjuvante immunotherapie

Question 20

NSCLC stadium4 behandeling

Answer 20

standaard: chemo
bij EGFR-mutatie: tyrosine kinase remmers
immunotherapie

Question 21

behandeling kleincellig longcarcinoom (SCLC)

Answer 21

veel agressiever dan NSCLC
aanvullende chemo is van belang
stadium 1-2: operatie met adjuvante chemo
stadium 3: chemo-radiotherapie
stadium 4: chemo
rol van immunotherapie beperkt

Question 22

longcarcinoom indeling

Answer 22

niet-kleincellig longcarcinoom (85%)
- plaveiselcarcinoom
-adenocarcinoom
-grootcellig carcinoom
-adenosquameus carcinoom
-gecombineerde typen
-carcinoïd
-speekselklier typen

kleincellig longcarcinoom (15%)
-compleet kleincellig
-combinatie van kleincellig met grootcellig

Question 23

plaveiselcarcinoom
+ histologie

Answer 23

niet-kleincellig longcarcinoom
centraal gelegen
ontstaan vanuit de bronchus
groot (>4 cm)
centraal cavitatie (necrose)
mannen > vrouwen
zeer sterke relatie met roken
- necrotisch (holtevorming)
- verhoorning (keratine)
- desmoseomen (celbruggen tussen individuele cellen )
- geen buisvorming en slijmvorming (differentiatie met adenocarcinoom)

Question 24

precursor afwijkingen plaveiselcelcarcinoom

Answer 24

trilhaar dragende epitheel kan squameus worden = squameuze metaplasie

-> dysplastisch (cellen gaan onregelmatig liggen)

-> hooggradige dysplasie (cellen gaan ophopen met veel grote donkere kernen) CARCINOMA IN SITU -> plaveiselcelcarcinoom (wanneer invasie)

Question 25

adenocarcinoom
+ histologie

Answer 25

40% van alle niet-kleincellige carcinomen
alveolaire epitheel (parenchym van de long)
perifeer gelegen
vrouwen> mannen
jongere leeftijd
veel driver mutaties: EGFR/ K-RAS
- buisvorming
- intracytoplasmatisch slijm
- geen desmosomen
- geen verhoorning
- IHC: TTF1 meestal +

Question 26

precursor afwijkingen adenocarcinoom

Answer 26

atypische adenomateuze hyperplasie (AAH) (atypische cellen die nog wel over de normale alveolaire septa heen liggen)

-> adenocarcinoma in situ (AIS) ookwel lepidisch type adenocarcinoom

-> invasief adenocarcinoom

Question 27

grootcellig carcinoom
+ histologie

Answer 27

10% van alle niet-kleincellige carcinomen
kan overal in long voorkomen
sterk gerelateerd aan roken
vaak enige plaveiselcellige of adeno differentiatie detecteerbaar
- middelgrote tot grote cellen
- vergrofd chromatine (typerend)
- nucleoli duidelijk zichtbaar
-scherpe celgrenzen
- geen buisvorming/ slijmvorming/ verhoorning/ desmosomen
- subtype: grootcellig neuro-endocrien longcarcinoom

Question 28

kleincellig carcinoom
+ histologie

Answer 28

15-20% van primaire bronchuscarcinomen
over het algemeen centraal in de long
sterk gerelateerd aan het roken
zeer agressief
neuro-endocrien
meestal uitgezaaid bij diagnose en frequent gepaard met paraneoplastisch syndroom
- op elkaar gedrukte, kleine- middelgrote cellen (monomorf)
- hele hoge kern/cytoplasma ratio
- kernen drukken tegen elkaar aan waardoor ze elkaar gaan vervormen (kern moulding)
- egaal vergrofd chromatine
- geen of onopvallende nucleoli
-geen buisvorming/ slijmvorming/ verhoorning/ desmosomen