Week 9 Flashcards
Welke vorming van afstoting zijn er?
- hyperacuut(<24h): door gepreformeerde allo-antistoffen tegen donor MHC of AB0 bloedgroep
- acuut(3-6mnd): cellulaire of humorale adaptieve respons tegen (non)MHC antigenen
- chronisch(mnd tot jr): allo-immuunrespons en niet-immunologische oorzaken(vaatschade, toxiciteit medicatie)
Hoe ontstaat T-cel alloreactivtieit?
- Direct(eerste mnd na Tx): donor APC presenteert willekeurig peptide op MHC molecuul dat door T-cel ontvanger als lichaamsvreemd gezien wordt ⇒ kruisreactie
- Indirect(chronisch): APC ontvanger presenteert lichaamsvreemd donor MHC peptide aan TCR ontvanger
Hoe kun je afstoting voorkomen?
- AB0 matching
- HLA matching: serologisch of moleculair(PCR) bepalen
-> remming geïnduceerde immuniteit
Kruisproef: uitsluiten geperformeerde immuniteit - humoraal: cellen donor en serum ontvanger met complement -> is er cellysis?
- cellulair(MLR): is er interactie tussen APC donor en T-cel ontvanger(of andersom)
Welke vormen van transplantatie zijn er?
- Autotransplantatie: van jezelf → geen afstoting
- Syngene transplantatie: van tweeling → kleine kans
- Allogene transplantatie: tussen individuen van een soort → afstoting door genetische verschillen
- Xenotransplantatie: tussen soorten, bv van mens naar dier
Wat doe je bij mogelijke afstoting van een niertransplantaat?
- geen typische ontstekingsklachten
- symptomen: verminderde nierfunctie, soms koorts/pijn/zwelling, oedeem en hypertensie
- uitsluiten andere oorzaak: echo, anamnese, LO(BD!), tacrolimusspiegel
- DD: post/pre/renaal, ook patiënt en tijd afh
- nierbiopt
Welke afwijkingen zijn karakteristiek voor afstoting in een nierbiopt?
TCMR(cellulair)
- intersitieel infiltraat
- tubulitis
- vascultis/arteritis
ABMR(humoraal)
- glomerulitis
- peritubulaire capillaritis
- vasculitis/arteritis
- complement 4d depositie
Hoe behandel je afstoting van een niertransplantaat?
- eerste: hoge dosis corticosteroïden(solumedrol)
- Anti T-cel therapie
- ATG: werkt 1jr, veel acute reacties
- Alemtuzmab: anti-CD52, minder acute reacties maar zeer potente lange termijn effecten
- humoraal: plasmawisseling, IVIG
Afstoting is op lange termijn niet schadelijk mits snel en goed behandeld
Hyperacute afstoting kan niet worden behandeld -> nefrectomid
Welke infecties kun je na transplantatie krijgen(volgens Fishman)?
Tijd na transplantatie
<1 mnd
- donor-derived
- nosocomiaal: ‘ziekenhuisinfecties’
- algemeen
- transplantatiespecifiek
- recipient derived: ziek door flora waarmee al gekoloniseerd
1-12mnd
- reactivatie latente infectie: CMV, EBV, HSV, VZV, toxoplasmose, Leishmaniasis
- opportunistische infectie: PJP, schimmels, adenovirus
>12mnd
- community acquired: respiratoire virussen, schimmels
- late intracellulaire infecties: TB, listeria, nocardia, CMV, HSV, VZV, toxoplasma
- kanker: huid, PTLD(door EBV), cervix carcinoom(door HPV)
let op: bij intensivering immuunsuppressie of nieuwe transplantatie ga je terug naar periode 1-12mnd
Wat is de standaard immuunsuppressie na niertransplantatie?
- prednison: alleen eerste tijd na tx
- mycofenolaat mofetil
- tacrolimus
Wat is graft vs host disease(GVHD)?
- T-cellen transplantaat reageren op MHC/MiHA ontvanger als mismatch
- complicatie van allogene SCT, soms na orgaantransplantatie of bloedtransfusie bij immuundeficiënte patiënten
- presentatie
Acute GVHD: huid, lever, darm
Chronische GVHD: andere immuuncellen betrokken, ook andere organen target - behandeling: prednison, als niet werkt andere immuunsuppressiva
- preventie: T-cel depletie, immuunsuppressiva(oa cyclofosfamide) -> balans met graft vs tumor effect
Hoe kun je microscopisch cellulaire en humorale rejectie onderscheiden?
Cellulair: lymfocytair infiltraat
Humoraal: minder lymfocyten, ook T-cellen en macrofageb, C4d aankleuren
Wat zijn opportunistische infecties?
Treden op bij immuundeficiëntie of gedragen zich anders
- Virussen: HSV, VZV, CMV, EBV
- (Intracellulaire)bacteriën: legionella, salmonella, listeria, m tuberculosis, m avium, nocardia
- Gisten en schimmels: Candida albicans, Cryptococcus neoformans, pneumocystis jirovecii, Histoplasmose
- Parasieten: toxoplasmose(hersenabces)
Wat is cytomegalovirus bij transplantatie?
- reativatie als ontvanger positief -> profylaxe of pre-emptieve therapie
- primo infectie als donor postief en ontvanger negatief -> profylaxe
- CMV syndroom(koorts, spierpijn, gewrichtspijn, cytopenieën) of ziekte(orgaan betrokkenheid)
- indirect effect: immunosuppressief, rejectie
- behandeling: (val)ganciclovir, verminderen immuunsuppressie
Wat is het varicella zoster virus?
- primo infectie: waterpokken
- reactivatie: herpes zoster(pijnlijke blaasjes die dermatoom volgen), gedissemineerd
Onderscheid mbv serologie(IgM) - behandeling: (val)aciclovir
- voorkomen met vaccinatie: levend verzwakt(waterpokken) of recombinant(herpes zoster)
Wat is de AMBU-65 score?
Risico op overlijden bij community acquired pneumonie obv punten voor AH, mentale toestand, BD ureum, >65jr
Wat is een abces? Waaruit bestaat pus?
Pus in holte die nog niet bestond(ander empyeem).
Dode neutrofiele granulocyten.
Wat is de netto state of immunodeficiency?
Soort infecties na transplantatie afhv tijd na en immunodeficentie, dat is afhv
- immunosuppressieve therapue
- eerdere therapie(AB, chemo)
- doorbreken barrière(drain, katheter)
- neutropenie, lymfopenie
- onderliggende immuundeficiëntie
- metabole aandoeningen(DM, ondervoeding)
- virale infecties(CMV, HSV)
