Week 8 Flashcards
1
Q
Welke infecties passen bij een tekort aan welke afweercomponent?
A
- immunoglobulines: gekapselde bacteriën, H influenzae, S pneumoniae, entero viridae, gardia lamblia
- complement: gekapselde bacteriën, H infuenzae, S pneumoniae, N meningitidis
- fagocyten: S aureus, K pnuemoniae, Candida, Aspergillus
- T-cellen: mycobacteria, salmonella, candida, aspergillus, cryptococcus, pneumocystitis, toxoplasma, virussen
2
Q
Wat is common variable immunodeficiency(CVID)?
A
- criteria: tekort aan 2/3 IgG, IgA en IgM, onset >2jr, slechte repsons op vaccins en andere oorzaken uitgesloten
- symptomen: reciverende otitis, sinusitis, pneumonie en brochitis, chronische longziekte, bronchieëctasiën, Gardia lamblia, ook auto-immuunkenmerken, granulomen
- verhoogde kans op maligne lymfoom en maagkanker
- piek in de dertig jaar, 20% familiair
- overleving bepaald door complicaties
3
Q
Wat is X-linked agammaglobulinemie?
A
- BTK mutatie waardoor geen pre-BCR signalering en dus geen uitrijping B-cellen
- vroege presentatie: recidiverende otitis, sinusitis en pneumonie(S pneumoniae, H influenzae)
- ernstige hypogammaglobulinemie
- normaal T-cellen, geen B-cellen
- in lymfeklier geen follikels en plasmacellen
4
Q
Wat kan een hypogammaglobulinemie veroorzaken?
A
- Maligniteit: immunodeficientie met thymona, B-cel maligniteit
- Systemische ziekten: verlies globulines
- Exudatieve enteropathie bij IBD
- Nieren: nefrotisch syndroom
- Ernstige brandwonden
- Ernstige diarree
- Onderscheid: laag albumine duid op verlies eiwitten
- Drug induced: carbamazepine, glucocorticosteoriden
5
Q
Hoe werkt de behandeling van primaire antistof deficenties?
A
- immunoglubline transfusie: IV of subcutaan
- antibiotica profylaxe of on demand
- bij autoimmuun ziekte: immunosuppresiva
6
Q
Wat zijn primaire immuundeficiënties(PID)?
A
- aangeboren en zeldzaam, veroorzaakt door genetisch defect in immuunsysteem(vaak 1 specifiek deel aangedaan)
- meer dan helft tekort antistoffen, daarna T-cel, fagocyten en complement
- ook autoinflammatoir en autoimmuun ziekte -> immuundysregulatie syndroom
Nu: inborn errors of immunity
7
Q
Wat zijn signalen en symptomen van PID?
A
Alarmsymptomen
- >/4 otitis binnen 1jr
- >/2 sinusitis binnen 1jr
- >/2mnd AB met weinig effect
- >/2 pneumonie binnen 1jr
- afvallen of groeiachterstand
- terugkerende diepe abcessen in huid/orgaan
- hardnekkige schimmelinfecties
- IV AB nodig voor infecties
- >/2 diepe infecties
- familiegeschiedenis
- infecties op ongewoonlijke plekken
- vreemde verwekkers
- te lang/erg ziek
- bronchiectasieën
- onbehandelbare astma
- consanguiniteit
- dysmorfe kenmerken
- chronische diarree
- allergie/auto-immuun/auto-inflammatie
8
Q
Wat zijn oorzaken van neutropenie?
A
- hematologisch: congenitaal, MDS, anaplastische anemie, leukemie
- Immunologisch/inflammatoir: autoimmmuun neutropenie, cyclische neutropenie
- Infecties: malaria, CMV, EBV, HPV, sepsis
- Reumatoide ziekte: SLE, RA, felty
- Vit B12 deficiëntie
- Medicatie, toxines: antibiotica, pijnstillers, chemo, antihypertensiva, neuropsychotropica, antiarritmica, chemo
- Verminderde functie leuko’s
9
Q
Hoe kan er verminderde leukocyt functie ontstaan?
A
- Verminderde productie: ernstige of cyclische neutropenie
- Persisterend of tijdelijk
- Verminderde adhesie/chemotaxis: hyper IgE syndroom, LAD
- Verminderde afbraak bacteriën in cel na fagocytose: CGD, IFNy defect, IL-12 defect
10
Q
Wat is cyclische neutropenie?
A
- Terugkerend om 3wk 3-6dg ernstige neutropenie
- Autosomaal dominant, mutatie neutrofiel elastase gen
- Opportunistische infecties
- Kliniek: aftende ulcera, gingivitis, stomatitis, cellulitis
- Oropahryngeale problemen, otitis media, lcuthweginfecites, huidinfecties, vroeg grijs worden
11
Q
Wat is chronische granulomateuze ziekte?
A
- NADPH dysfunctie: moeilijk actief O2 maken
- Incidentie 1:250000, X-gebonden, vaak op kinderleeftijd
- infecties met catalase positieve bacteriën en schimmels(SPACE)
- granulomen
- recidiverende infecties huid, bot en organen, multifocale abcessen
- Prognose: afhv X-linked, leeftijd presentatie; 20jr overleving 20-50%
12
Q
Wat is hyper-IgE(Job) syndroom?
A
- verhoogd IgE, eczeem, candidiasis, botfracturen, luchtweginfecties, recidiverende stafylokokken abcessen huid
- STAT3 mutatie: geen functie
- Ook niet-immuun afwijkingen: hersenen, hart, ogen
- acromegalie kenmerken zoals brede neusvleugelbasis, ogen ver uit elkaar
13
Q
Wat is een IFNy/IL-12 defect?
A
- gestoorde communicaite macrofaag en T-cel
- herhaalde TBC en schimmelinfecties
- genetisch defect waardoor slechte functie
- antistoffen tegen IFNy(in Azië, slechte prognose, adult onset)
14
Q
Hoe kun je immunoglobulinen gebruiken bij therapie?
A
- substitutie bij immuundeficiënties: infusie(als te snel hoofdpijn en stijve nek), subcutane injectie(huidreacties)
- voorkomt conjunctivitis niet
- immuunmodulatie bij auto-immuun ziekte: IgG geeft competitie voor binding aan neonatale FcRn waardoor schadelijke antistoffen eerder afgebroken
15
Q
Wat doet de neonatale Fc receptor?
A
- bind IgG waardoor afbraak voorkomen en langere t1/2
- transport IgG over placenta
16
Q
Wat is een thymoom?
A
Zwelling v/d thymus in volwassenen, kan agv hypogammaglobulinemie of maligne, vaak icm T-cel defect
17
Q
Wat is een DOCK8 deficientie?
A
- PID icm structurele afwijkingen
- functie in immunologische synaps formatie
- verhoogd IgE, eosinofilie, eczeem, terugkerende infecties, stafylokken huid infecties, mucocutane candidiasis
- verschil met STAT3 defect: geen skeletziekte, meer virale infecties en malingiteiten
18
Q
Hoe werkt anti-CD19/20 therapie?
A
- rituximab(anti-CD20) werkt tot geheugencel, CD19 tot plasmoblast
- CAR-T cel: vallen malinge B-cellen aan bij refractie malinge lymfekleirtumoren die CD19+, werkt in meerendeel
- Eigen T-cellen verwijderd en CAR-T cellen met CD19 chimere antigeen receptor gegeven
- SLE: Rituximab werkt niet, CAR-T cellen wel, auto-antistoffen weg
19
Q
Wat is severe combined immunodeficiency(SCID)?
A
- PID waarbij geen T-cellen en geen B- en/of NK-cellen afhv mutatie(welk eiwit in V(D)J recombinatie)
- vroege presentatie, symptomen: chronische huidleasies, ernstige bacteriële infecties, aanhoudende diarree, afvallen
- behandeling: STC, gentherapie
- zonder behandeling fataal
- hoe later diagnose des te slechter overleving
- screening met hielprik op TRECs(excisiecirkels, gevormd bij gezond persoon)
20
Q
Wat is erythema exsudativum multiforme(EEM)?
A
- toxisch-allergische reactie op infecties en soms geneesmiddelen
- schietschijf leasies op voetzolen en handpalmen
- zelflimiterend, duur 2-4wk, recidief mogelijk
- Steven-Johnson syndroom: ernstige vorm waarbij koorts en bullae in slijmvliezen
- behandeling: oorzaak weghalen en lokale behandeling leasies, liever geen corticosteroïden
21
Q
Welke cellen zijn aangedaan bij een gevoeligheid voor bacteriële/virale infecties?
A
- viraal: NKC, T-cellen
- bacterieel: B-cellen, granulocyten
22
Q
Wat is multipel myeloom?
A
- klonale proliferatie afwijkende plasmacel in leasies in beenmerg
- paraproteïne(afwijkende antistof) productie
- gem leeftijd 69jr
- symptomen: rug/ribpijn, kromme rug(wervelinzakking), anemie, infecties, nierinsufficientie, dorst, moeheid
- therapie: alleen bij CRAB, chemo en auto SCT <65jr
23
Q
Wat zijn pneumokokken infecties(S. pneumoniae)?
A
- verschillende infecties zoals sinusitis, OMA, pneumonie maar ook invasieve pneumokokken ziekte(IPD)
- behandeling: penicilline(opkomende resistentie), evt erytromycine/tetracyclines
Preventie - profylaxe AB
- AB op zak(innemen bij koorts)
- vaccinatie
- IGIV
24
Q
Wat zijn risicofactoren voor een pneumokokken infectie?
A
Verstoring opsonisatie
- hypogammaglobulinemie: CVID, selectieve IgG subklasse deficiëntie, MM, CLL, NHL
- complement deficiëntie
- geen milt of functioneel aspleen
Overige
- HIV
- alcohol/drugabuse
- corticosteroïden
- systeemziekten
- hartfalen
- ondervoeding
- chronische respiratoire ziekte
- influenza
- roken
- ouderdom
25
Q
Hoe werkt diagnostiek van PID?
A
- Klinische presentatie
Lab: Ig aantal, IgG subklasse, bloedbeeld differentiatie, lymfocyten aantal, evt complement
CT thorax screening op longafwijkingen - flowcytometrie analyse: zijn alle afweercellen en hun eiwitten normaal aanwezig?
Let op: leeftijdsgebonden normaalwaarden aantal B/T/NK-cellen - Genetische analyse: onderzoek PID genen via PCR(selectie obv flowcytometrie) -> hielprik en genetische counseling
26
Q
Wat is een class-switch defect?
A
- autosomaal dominante AICDA-defect
- Autosomaal recisieve vorm komt vaker voor
- Codeert voor AID: C → U in variabele en switch regio’s van immunoglobuline genen
- Ook mutatie in andere genen betrokken bij class switch
- Recidiverende KNO-infecties, koorts, buikpijnklachten
- Lab: IgG sterk verlaagd, IgA verlaagd en IgM normaal; celaantal normaal maar nauwelijks memory-B cellen
27
Q
Wat zijn lichamelijke gevolgen van een PID?
A
- vaker infecties
- Auto-immuun
- Allergie
- Lymfproliferatie, granulomen
- Groeiachterstand
- Vermoeidheid, algemene malaise
28
Q
Hoe werkt het immuunsteem bij kinderen? Wat verandert er?
A
- leeftijdsafh toename aantal B/T cellen
- verschuiving subsets: minder naïve, meer geheugencellen
- transiënte hypogammaglobulinemie op 6mnd: daling maternaal IgG, eigen IG aanmaak pas na jaren op niveau volwassenen
- immuuntolerante staat(veel Treg, IL-10)
- goede afweer tegen extracellulaire pathogenen(Th2/17), intracellulaire(Th1) niet optimaal
29
Q
Hoe werkt veroudering van het immuunsysteem?
A
- minder activiteit NKC en neutrofielen
- minder TCR signalering innate cellen
- immune senescence: meer pro-inflammatoire cytokines -> laaggradige ontsteking -> schade geeft aandoeningen(oa DM)
- succesvolle aging heeft meer anti-inflammatoire cytokinen(ook andere factoren zoals obesitas van belang)
- aantal en diversiteit B/T-cellen omlaag
- differentiatie naar geheugen en effector cellen -> minder functie en celdeling
- lager antistof en TCR repertoire
- meer auto-antistoffen productie
- persistente virussen geven continue antigene druk waardoor minder andere T-cellen
