Week 10 Flashcards
Wat zijn tekenen van inflammatoire gewrichtspijn?
- Ochtendstijfheid(>1 uur)
- pijn beter bij bewegen
- ‘s nachts/avonds meeste pijn
- tekenen van ontsteking: zwelling, rood, warm, rood en functieverlies
Wat is het verschil tussen articulaire en peri-articulaire afwijkingen?
Articulair: zwelling en pijn beperkt tot gewrichtskapsel gebied, beweging in alle richtingen beperkt en actief en passief pijnlijk, vooral in volledige strekstand pijnlijk
Peri-articulair: groter gebied(verloop pees, bursa of spier), alleen pijnlijk in bepaalde bewegingsrichting, actief pijnlijk, pijn in buigstand bij bursitis, isometrisch testen
Wat is de DD bij polyarticulaire(>5) ziekte?
Acuut: viraal, reactieve artritis
Chronisch: RA, bij systeemziekten, IBD of psoriasis
Wat is de DD bij mono- of oligoarticulaire ziekte?
Acuut: septische artritis, (pseudo)jicht, palyndroom reuma, reactieve artritis, overig
Chronisch: TBC-artritis, bij psoriasis, spondyloartropathie, pseudojicht
Wat is het verschil tussen acute en chronische artritis?
Acute artritis geeft rood, warm en gezwollen gewricht -> diagnose mbv punctie
Chronische artritis is zelden rood of warm -> diagnose obv symptomen, lab, beloop en röntgenfoto
Grens van 6 weken
Wat is osteomyelitis?
= ontsteking bot, symptomen rood en dik ledemaat
Etiologie
- acute hematogene osteomyelitis(90%)
- focale/subacute osteomyelitis: na beet/scherp voorwerp verwonding, andere verwekkers
- chronische osteomyelitis: bij diabetische voet, onvoldoende behandelde osteomyelitis
- postoperatieve osteomyelitis: oppervlakkig gelegen botdelen, door commensalen huid
- neonatale osteomyelitis: agressief beloop, multifocaal, door S aureus en gram-negatieven
Wat is septische artritis?
= infectieuze acuut ontstane artritis
- 55% knie, 11% heup en deel polyarticulair
Pathogenese: bacterie hematogeen/lymfogeen verspreid, uitbreiding osteomyelitis bij kind, iatrogeen of penetrerend trauma
Symptomen: malaise, koorts(niet bij immuunsuppressie), rood en pijnlijk gewricht en verhoogde onstekingswaarden
Verwekkers: merendeel S aureus, ook B-hemolytische streptokokken en andere gram negatieve staven
Diagnostiek: klinisch beeld, gewrichtspunctie -> gram kleuring, kweek, synoviaal vloeistof leuko aantal en of kristallen
Behandeling: AB iv(later po), ontlasten ontsteking(frequente puncties of artroscopie), evt verwijderen gewrichtsprotese of osteosynthesemateriaal
Prognose: 10-15% mortaliteit, 25-50% gewrichtfunctie verlies en 20% afname zelfstandig functioneren
Risicofactoren: hoge leeftijd, DM, beschadigd gewricht, gewrichtsprotese, recente chirurgie gewricht, huidinfecties, gestoorde afweer(medicatie, comorbiditeiten)
Wat zijn spondyloartropathieën? Wat zijn kenmerken?
= groep binnen reumatische ziekte met artritis en extra-articulaire manifestaties(IBD, uveitis en psoriasis) met overlap
Ziektebeelden
- M Bechterew
- Artritis bij inflammatoire darmziekte
- artritis psoriatica
- reactieve artritis
- ongedifferentieerde spondyloartropathie
Kenmerken
- asymmetrische oligoartritis van grote gewrichten mn benen
- enthesitis= ontsteking aanhechting pees op bot
- dactylitis= worstvormige zwelling gehele vinger
- spondylitis= ontsteking rug
- sacroileitis
Diagnostiek
- bloed: CRP en BSE vaak niet verhoogd, RF/anti-CCP om RA uit te sluiten, geen specifieke antistoffen, overweeg HLA-B27(bij axiale betrokkenheid) en infecties
- beeldvorming
Behandeling afhv welk kenmerk actief is, verschillende middelen werken bij andere manifestaties
Wat is reactieve artritis?
- weken to maanden na infectie maar micro-organisme niet kweekbaar in gewricht
- 15% chronische ziekte, rest binnen jaar over
- UWI(chlamydia) en darminfecties(yerisnina, shigella, salmonella, campylobacter of C difficile)
- pathogenese: versleping antigenen vanuit infectie naar gewricht door bacterie en activatie immuunsysteem
- trias van Reiter: artritis, conjunctivitis en urethritis
- artritis onderste extremiteiten, enthesitis en dactylitis
- algemene klachten: moe, malaise, koorts
- ook extra-articulaire manifestaties: conjuncitivits, uveitis, urethritis, prostatis, cystitis, huid- en slijmvliesafwijkingen
Wat is artritis psoriatica?
- artiritis icm psoriasis, 75% al psoriasis
- incidentie 3-10/100000, piek 30-50jr, m:v gelijk
- artritis: asymetrisch(70%), grote gewricht en DIP betrokkenheid(5%)
- ook spondylitis en artitis multilans
Wat is reumatoïde artritis?
- chronische, inflammatoire auto-immuun ziekte met symmetrische polyartritis kleine gewrichten handen en voeten
- epidemiologie: 3x zoveel vrouwen, 0,5-1% bevolking, vrouw 55jr en man >70jr piek
- 1e graads familielid met RA geeft 2-10x verhoogd risico
- meer HVZ, DM en maligniteiten
Wat zijn de pilaren van behandeling van reumatoïde artritis?
- vroege diagnose en adequate initiële behandeling: schade kan niet meer worden genezen dus voorkomen, meer remissie
- treat to target= doorbehandelen en intensiveren totdat ziekte rustig is
Monitoring met DAS-28 score, <3,2 geen actieve ziekte - afbouwen als in remissie
Hoe werkt de diagnostiek van RA?
Diagnose obv kliniek, voor prognose:
- CRP en BSE verhoogd
- antistoffen: kunnen al jaren voor diagnose in bloed zitten
- reumafactor: tegen Fc gedeelte IgG, aspecifiek, bij 55-70% pt
- anti-CCP: tegen gecitrulineerde eiwitten, specifiek voor RA, bij 55-65% pt
- radiologie
Wat is acute hematogene osteomyelitis?
Epidemiologie: jonge kinderen en ouderen
Pathogenese: bacterie via bloed in metafyse mn in lange pijpbeenderen(humerus, tibia en femur), via collateralen uitbreiding naar gewricht(mn heup en schouder)
Symptomen: malaise, lokale drukpijn(vroeg), koorts, ontlasten ledemaat en later roodheid en zwelling
Diagnostiek: CRP, bloedkweek, leuko aantal en differentiatie, later andere kweken, beeldvorming
Complicaties: artritis, sekwestervorming, fistelvorming, recidief, chronische osteomyelitis; op lange termijn groeiachterstand en facturen
Prognose: afhv snel diagnose en AB, meeste problemen als heup/schouder betrokken
Wat is (psuedo)jicht?
Inflammatoire artritis ontstaan door neerslaan urinezuurkristallen
- grote teen, enkel en tenen
- primair stofwisselignsstoornis of secundair aan gestoorde nierfunctie
- nooit bij man <35jr en vrouw <50jr
- behandelen met NSAIDs
Pseudojicht: chondrocalcinosis(calcificatie kraakbeen)
- oudere patiënt met door artrose aangedane gewrichten
- knie, pols, enkel en vinger
