Week 8 - 23 mei t/m 27 mei Flashcards
Wat is kenmerkend voor type 1 diabetes?
- De pancreas maakt geen insuline (absolute insuline deficiëntie)
- Begint meestal voor leeftijd van 30-35
- Geneigd tot ketoacidose
- Volledig afhankelijk van insuline om ketoacidose te voorkomen
Wat is kenmerkend voor type 2 diabetes?
- Relatieve insuline deficiëntie
- Insuline resistentie (cellen werken niet goed op insuline)
- Vermogen van de pancreas om de insuline te maken neemt af in de tijd (progressieve ziekte)
- Patiënten zijn vaak ouder dan 30
- Niet volledig afhankelijk van insuline
- 85-90% van de patiënten zijn obese
Wat voor ziekte is type 1 diabetes?
Auto-immuun ziekte waarbij de bèta-cellen van de eilandjes van Langerhans kapot worden gemaakt
Wat gebeurt er bij type 2 diabetes?
Er ontstaat een hyperglycemie door een relatieve insuline deficiëntie door insuline resistentie en dysfunctie van de bèta cellen
Wat zijn typische symptomen van diabetes type 1?
- Glucosurie
- Polyurie
- Polydipsie
- Polyphagie: veel eten als reactie op toegenomen verlies van calorieën
- Gewichtsverlies
- Slapte, moeheid: door minder ATP
- Uitdroging
- Misselijk en braken: ketoacidose
- Jeuk
Hoe ontstaat glucosurie?
Vermogen van de nier om glucose terug te reabsorberen is overbelast
Hoe ontstaat polyurie?
Als gevolg van osmotische diurese door de glucose die niet kan worden teruggereabsorbeerd
Hoe ontstaat polydipsie?
Reactie op het toegenomen verlies van vocht en uitdroging
Hoe ontstaat gewichtsverlies bij diabetes?
- Door excretie van calorieën met de urine
- Door afbraak van spier- en vetweefsel
- Door vochtverlies met de urine
Wat zijn typische symptomen van diabetes type 2?
- Toegenomen dorst
- Meer plassen
- Moeheid
- Wazig zien: zwelling van de lens door stijgende bloedsuikerspiegel
- Toegenomen frequentie van infecties (schimmel)
Wat zijn de WHO diagnostische criteria voor de diagnose diabetes?
- Nuchter plasma glucose > 7.0 mmol/L (126 mg/dL)
- Willekeurige plasma glucose > 11.1 mmol/L (200 mg/dL) -> 1 abnormale waarden bij symptomatische verschijning, 2 bij asymptomatisch
- HbA1c > 6,5% (48 mmol/L)
Hoe reken je om van mmol/ L glucose naar mg/dL?
1 mmol/L glucose = 18 mg/dL
Wat gebeurt er bij een orale glucose tolerantietest?
- Laat 75 gram glucose drank drinken
- Neem nuchter en na 120 minuten na glucose drank bloed af
Wat is een normale uitslag van een OGTT?
- Nuchter < 7.0 mmol/L
- 2u na glucose < 7.8 mmol/L
Bij welke OGTT uitslag heeft iemand een impaired glucose tolerantie?
- Nuchter < 7.0 mmol/L
- 2u na glucose 7.8-11.0 mmol/L
Bij welke OGTT uitslag heeft iemand diabetes mellitus?
- Nuchter > 7.0 mmol/L
- 2u na glucose > 11.0 mmol/L
Wat is kenmerkend voor impaired glucose tolerantie (IGT)?
- Diagnose kan alleen via OGTT worden gesteld
- Risicofactor voor type 2 diabetes
- Verhoogd risico op HVZ maar geen verhoogde kans op microvasculaire complicaties
Wat is kenmerkend voor impaired fasting glucose (IFG)?
- Nuchtere glucose tussen 6.1-6.9 mmol/L
- Geen OGTT nodig
- Verhoogd risico op type 2 diabetes en/of HVZ, maar geen verhoogde kans op microvasculaire complicaties
Wat is het HbA1c?
Het percentage rode bloedcellen waarvan het Hb geglycosyleerd is -> weerspiegelt het gemiddelde glucosegehalte in het bloed in de voorafgaande 6-8 weken
Hoe wordt HbA1c gevormd?
IN bloed bindt glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met het N-eindstandige aminozuur van de bèta-keten van Hb in de rode bloedcellen -> onomkeerbaarproces bij een lang hoge glucose concentratie
Wat is de normaalwaarde voor HbA1c?
- 20-42 mmol/mol -> 48 mmol/mol wordt aanbevolen als minimum voor diagnose diabetes
- 4-6%
Wanneer treedt glucosurie op?
Als glucose in het bloed boven de 10-11.1 mmol/L komt -> als er sprake is van gemanifesteerde diabetes
Tot hoeveel kcal kunnen diabetes patiënten per dag extra uitplassen?
400 kcal
Waarom kan de aanwezigheid van glucose in de urine niet gebruik worden om de diagnose diabetes te stellen?
Je krijgt pas glucose in de urine vanaf 10 mmol/L
Welke combinatie van labafwijkingen is typisch voor een diabetische ketoacidose?
- Verhoogde spiegel van ketonen in bloed en urine
- Lage pH in het bloed
- Hyperglycemie
- -> wijst allemaal op absolutie insuline deficiëntie
Wat houdt een conservatieve behandeling van diabetes is?
Er wordt tweemaal per dag insuline ingespoten met lang- en kortwerkende insuline
Wat houdt een intensieve behandeling van diabetes in?
Viermaal spuiten: een langwerkende en drie kortwerkende insuline
Waar baseer je de diagnose diabetes bij kinderen op?
Accidenteel gemeten bloedsuiker van > 11 mmol/L + bijpassende symptomen
Hoe ziet de classificatie van diabetes eruit?
- Type 1 diabetes: auto-immuun vorm, 90% kinderen en adolescenten met diabetes, ongeveer 6000 kinderen
- Type 2 diabetes: betreft > 90% van diabetes bij volwassenen
Wat houdt insulinetherapie in?
Regelmatig suikerwaarden meten (4-5 x per dag) en adequaat insuline toedienen
Wanneer is er meer en minder insuline nodig?
- Meer: kou
- Minder: sporten
Wat gebeurt er bij ernstige insuline deficiëntie?
- Lipolyse neemt toe en daarmee aanbod van vrije vetzuren (FFA) naar de lever
- Vrije vetzuren opgenomen door levercellen en gebruikt voor ketonlichamen in mitochondriën
- Als ketonlichamen op grote schaal aan bloed afgegeven worden: ketoacidose
Wat zijn chronische complicaties van diabetes?
- Retinopathie
- Nefropathie
- Neuropathie
- Atherosclerotische complicaties
Wanneer ontstaat microalbuminurie bij patiënten met type 1 diabetes?
5 tot 15 jaar na het begin van diabetes
Waarom is screening op diabetische retinopathie bij het stellen van de diagnose belangrijk?
Omdat er al sprake kan zijn van een (pre)proliferatieve diabetische retinopathie zonder dat een patiënt dat gemerkt heeft
Wat zijn de behandelingsdoelen van DM?
- Normaliseren van de bloedsuikerspiegel tussen 4 en 8 mmol/L en daardoor het behandelen van de symptomen van suikerziekte
- Voorkomen chronische complicaties diabetes
- Voorkomen van hyper-/hypoglycemieën
- Zorgen dat iemand zo normaal mogelijk leven kan leiden
Waar bestaan de mogelijkheden om diabetes te behandelen uit?
- Dieet
- Voldoende lichamelijke activiteit
- Tabletten
- Injecties
Waar verschilt het dieet van patiënten met diabetes in vergelijking met normale mensen in?
Verschilt in principe niet maar bij voorkeur:
- Relatief weinig snel absorbeerbare suikers: koolhydraten die langzaam worden opgenomen
- Veel voedingsvezels
- Weinig verzadigd vet
Wat is de aanbevolen samenstellen van het dieet voor mensen met diabetes?
- Eiwit: 1 g/kg ideaal gewicht
- Vet: < 35% van totale energie intake
- Koolhydraten: 40-60% van totale energie intake
- Alcohol: niet verboden
- Zout: < 6 g/dag
Wat is het gevolg van voldoende lichaamsactiviteit voor patiënten met diabetes?
- Insulineresistentie neemt af door beweging
- Verhoogt de insulinegevoeligheid
- Reduceert progressie van type 2 diabetes met 30-60%
Wat wordt er verstaan onder voldoende lichaamsbeweging?
5 dagen per week sporten gedurende achtereenvolgens 30 minuten
Welke adviezen over dieet en leefstijl zouden alle patiënten met (pre)diabetes moeten krijgen?
- Controle van het gewicht
- Stoppen met roken
- Regelmatig lichaamsbeweging
Wat is een van de meest gegeven tabletten bij diabetes type 2?
Metformine
Hoe werkt metformine?
- Het activeert AMP-kinase dat betrokken is bij het energiemetabolisme van de cel
- Reduceert gluconeogenese en daarmee glucose output van de lever
- Het verhoogt de insuline gevoeligheid
- Geen direct effect op insuline secretie: insuline sensitizer
- Veroorzaakt geen hypoglycemie en geen gewichtstoename
Wanneer is metformine gecontra-indiceerd?
Bij lever- en nierinsufficiëntie
Wat is het effect van metformine op de HbA1c?
Verlaagt het met gemiddeld 11-22 mmol/mol
Wat zijn sulphonylureum derivaten?
Insuline secretagoguen -> zetten Eilandjes van Langerhans aan