Week 6 - 9 mei t/m 13 mei Flashcards
Wat is de energiebalans?
Balans tussen energie-inname en energieverbruik
- Energie inname - energieverbruik = verandering in energie opslag
Wat houdt de verhouding tussen voedsel inname en verbranding in?
Voedsel inname - verbranding = verandering in vet opslag
Wat is de regel voor toe- of afname van het lichaamsgewicht met 1 kg?
Voor elke 7500 kcal te veel of te weinig energie inname, neemt het lichaamsgewicht met 1 kg toe of af
Wat is NEAT?
Non exercise acitivity thermogenese
Hoe wordt de energie intake gemeten?
Met een bom calorimeter:
Op welke manier kan je de energie-inname meten?
Door calorieën te tellen, door inname van eiwitten, koolhydraten en vetten te meten
Hoe werkt de meting met een bom calorimeter?
Je meet de temperatuursverhoging: warmteproductie die vrijkomt bij de verbranding van bijv. koolhydraten
Waarom heeft voedingsvezel toch een calorische waarde?
Digestie door bacteriën leveren brandstof
Waar bestaat een voedingsvezel uit?
Glucosemoleculen die met een bèta-glycosidische binding aan elkaar zitten waardoor ze niet door onszelf kunnen worden afgebroken
Hoe kunnen voedingsvezels worden afgebroken?
Darmflora in het colon kunnen de bindingen wel afbreken en produceren boterzuren (korte vetzuren) die wel opgenomen kunnen worden
Waar worden boterzuren voor gebruikt?
- Bacteriegroei
- Beschikbaar voor het lichaam: gunstig voor stoelgang
Zijn alle calorieën gelijk aan elkaar?
Chemisch gezien wel, maar het lichaam kan met een calorie uit vet niet hetzelfde als uit koolhydraat
Hoe kan energieverbruik worden gemeten?
- Directe calorimetrie: warmte meten
- Indirecte calorimetrie: O2-gebrek + CO2-productie meten
- Double labelled water methode: CO2-productie
Hoe werkt directe calorimetrie?
1 kcal: energie nodig om 1 gram water 1 graad in Celsius te verhogen -> energieverbruik meten door warmteafgifte te meten
Hoe werkt de Atwater-Rosa calorimeter?
Proefpersoon moet in een kamer arbeid verrichten waarbij een thermometer de temperatuur meet
Hoe werkt indirecte calorimetrie?
- Zuurstofconsumptie meten
- Zuurstofgebruik is gekoppeld aan warmteproductie
- Gemiddeld energieverbruik: 5 kcal / L O2
- CO2-afgifte kan worden gemeten -> RQ meten: zegt iets over aard van verbrande voedingsstof
Wat is de Vo2?
- delta O2 in liter per (uur/)dag
Wat houdt de double labeled water methode in?
- Iemand moet dubbel gelabeld water drinken: door CO2 productie -> C18O2 en in urine 2H
- Wordt gekeken naar verhouding van 2H18O in urine water
Wat geldt er bij de double labelled water methode?
Hoe eerder 18O op is (omdat het via C18O2 wordt uitgeademd), hoe meer metabolisme er heeft plaatsgevonden
Hoe is het energieverbruik ingedeeld?
- Basaalmetabolisme / metabolisme tijdens slaap: 60%
- Fysieke activiteit -> onbewuste dagelijkse handelingen (NEAT) + bewuste arbeid: 20-30%
- Adaptieve thermogenese -> dieet geïnduceerde thermogenese + koude geïnduceerde thermogenese: 10%
Waar dient het basaal- of rustmetabolisme voor (BMR)?
- Hartfunctie, ademhaling en bloedcirculatie
- Voortgeleiding zenuwimpulsen, hersenfunctie
- Reabsorptieprocessen in de nier
- Groei- en weefselregeneratie
- Eiwit- en RNA synthese, iontransport, lichaamstemperatuur
Wat is het BMR?
Energieverbruik nodig voor body maintenance
Waardoor is het basaalmetabolisme bij obese mensen hoger?
Ze moeten meer massa in de vorm van vet ronddragen: hierdoor wordt er meer spiermassa aangemaakt
Waar is het BMR van afhankelijk?
Hoeveelheid vetvrije massa: bestaat voor grootste deel uit water, eiwitten (spiermassa) en mineralen
Wat zegt de spiermassa over het BMR?
Mensen met meer spiermassa in de FFM hebben een hoger basaal metabolisme
Waar is NEAT afhankelijk van?
Hoeveelheid lichaamsvet
Wat geldt er na aanleiding van het feit dat hoeveelheid lichaamsbeweging (NEAT) lineair afneemt met de hoeveelheid vet?
- Hoe minder lichaamsbeweging, hoe meer vet
- Hoe meer vet, hoe minder lichaamsbeweging
Wat is diet-induced thermogenesis (DIT)?
Thermal Effect of Food (TEF)?
Wat is de specifiek dynamische werking (SDA)?
Bij eiwit is er 20-30% van de energie uit eiwitten nodig om diezelfde eiwitten te metaboliseren
Waardoor wordt het verschil tussen energie-intake en energieverbruik allengs minder?
Basaal metabolisme en fysieke activiteit (niet DIT: verandert nauwelijks)
Hoe kan gewichtsverlies vergroot worden?
Door daling in energiebehoefte te voorkomen (BMR, dus lean body mass)
Waar bestaat het lichaam uit op verschillende niveaus?
- Atoomniveau
- Moleculair niveau
- Celniveau
- Weefselniveau
- Gehele lichaam
Waar bestaat het lichaam uit op atoomniveau?
50 verschillende soorten atomen: 98% van lichaamsgewicht wordt bepaald door O2, koolstof, H2, Na en Ca
Waar bestaat het lichaam uit op moleculair niveau?
- Eiwitten, koolhydraten, mineralen, vetten, water etc.
- Elementen zijn opgenomen in moleculen die meer dan 100.000 chemische verbindingen vormen, variërend in complexiteit en moleculair gewicht
Waar bestaat het lichaam uit op celniveau?
- Cellen: moleculen zijn bouwstenen van de cel
- Lichaam bestaat uit 10^14 cellen: variëren in vorm, grootte, samenstelling en verdeling
Waar bestaat het lichaam uit op weefselniveau?
- Cellen variëren in vorm en grootte en vormen weefsels
- Onderscheid: zenuwweefsel, spierweefsel, vetweefsel, botweefsel en bloed
Waardoor kan je het gehele lichaam karakteriseren?
Lengte, gewicht, BMI en heup-taille ratio
Waarom wordt de lichaamssamenstelling gemeten?
- Gezondheid implicaties
- Preventie van ziektes als diabetes
- Er is een ideaal vetpercentage voor gezondheidsredenen - Om aanbevelingen over het lichaamsgewicht te maken
- Over hoeveel vet te verliezen of aan te komen
- Over hoeveel spiermassa te verkrijgen
- Atletische prestatie
Hoe wordt het BMI berekend?
BMI = gewicht (kg) / lengte^2 (m2)
Wat is het verschil in BMI tussen mannen en vrouwen?
Bij dezelfde BMI hebben vrouwen veel meer lichaamsvet dan mannen (BMI geeft geen goede info over de relatieve hoeveelheid vet in verschillende populaties_
Wat is typerend voor BMI referentiewaardes?
- Geslachtsonafhankelijk
- Leeftijdsonafhankelijk
Wat is de meest belangrijke parameter van de lichaamssamenstelling om de gezondheid te voorspellen?
De absolute hoeveelheid vet
Wat zijn de gevolgen van de hoge hoeveelheid absoluut vet? Verhoogd risico op:
- Hart- en vaatziekten
- Hypertensie
- Diabetes type 2
- Kanker
Waar zit het vet opgeslagen in het lichaam?
- Subcutaan (onderhuids)
- Intermusculair
- Intramusculair
- Buikholte
- Borstholte
Wat is de beste indicatie voor iemands gezondheid?
Lichaamssamenstelling (niet BMI)
Welke 2 modellen zijn er voor het beschrijven van de lichaamssamenstelling?
- Onderscheid tussen vrije vetmassa (niet-essentieel vet + opslagvet) en lean body mass ( weefsel met essentieel vet)
- Onderscheid tussen vetmassa (inclusief essentieel vet) en vetvrije massa (overig weefsel)
Wat is essentieel vet?
Vet dat je per sé nodig hebt om te overleven
Wat is de functie van essentieel vet?
- Geeft steun aan organen in de buik
- Heeft beschermend effect
- Biedt lichaamsisolatie
- Belangrijke energiebron
- Bron van hormonen en cytokines
- Belangrijke rol bij voortplanting van vrouwen, nodig om zwangerschap tot goed einde te brengen
Wat is niet-essentieel vet?
Opslag van vet wat je niet direct nodig hebt, opgeslagen in de vorm van triglyceriden: vormt energiereserve
Waarom is essentieel vet belangrijk voor de voortplanting van vrouwen?
Kritische hoeveelheid vet en dus leptine zet in de puberteit de menstruatie in gang
Hoe kan de lichaamssamenstelling gemeten worden?
- Huidplooidiktemeting
- Lichaamsomtrekmeting
- Bio-elektrische impedantie analyse (BIA)
- Beeldvormende technieken: CT, MRI en DEXA
Hoe werkt een huidplooidikte meting?
- Dikte van de huidplooien kan gebruikt worden om de totale hoeveelheid vet in het lichaam te meten
- Meten hoeveel mm de huidplooi dik is mbv skin caliper
- Meting heeft grote subjectieve component
- Meting zegt niks over visceraal vet
Hoe werkt lichaamsomtrek meting?
- Heup-taille ratio: omtrek van taille / omtrek van heup -> geeft info over vetverdeling in het lichaam
- Voor mannen: > 0,95 significant, voor vrouwen: > 0,80
- Geen inzicht in hoeveelheid subcutaan en visceraal vet
Wat is het verschil tussen vetcellen rondom de buik en rondom de dijen?
- Buik: zijn insulineresistent en geven meer vrije vetzuren en cytokines af na stimuli
- Dijen: zijn insuline sensitief en minder gevoelig voor stoffen die vet kunnen vrij maken zoals adrenaline en glucagon -> minder vrije vetzuren in bloed = gunstig
Wat betekent een hoge heup-taille ratio?
- Er is relatief meer insuline resistentie
- Neiging tot hogere bloeddruk en hoge cholesterolspiegels
- Hogere kans op HVZ
- Meer kans om te sterven
Hoe werkt een bio-elektrische impedantie analyse?
- Er wordt een elektrode op de vingers, pols en voet aangelegd waar een stroom doorheen wordt gevoerd: indirecte, non-invasieve en eenvoudige methodes om hoeveelheid vet te meten
- Gebaseerd op elektrische geleiding van een wisselstroom door het lichaam, dan wel het bieden van weerstand daartegen.
Welke weefsels geleiden goed?
Weefsel met veel water en elektrolyten zoals bloed en spieren
Welke weefsels geleiden minder goed?
Weefsel met hoge weerstand zoals vetmassa, lucht en bot
Wat is het verband tussen vetvrije massa en het geleidingsvermogen van het lichaam?
Hoe groter de vetvrije massa, des te groter het geleidingsvermogen van het lichaam
Hoe kan de Fat Mass berekend worden?
FM = lichaamsgewicht - FFM