Week 7 Flashcards
Wat is de definitie van astma?
Heterogene ziekte
Chronische ziekte
Klachten met een variabele luchtwegobstructie
In wel gedeelte van de luchtwegen zit astma voornamelijk?
Geleidelijke luchtwegen
Wat zijn de 2 aspecten die invloed hebben op het ontstaan van astma?
Genetische aanleg
Prikkel
Op welke 3 gebieden wordt astma ingedeeld?
Fenotype
Endotype
Biomarkers
Welke lymfocyt is verantwoordelijk voor allergisch astma?
Th2 lymfocyt
Welke lymfocyt is verantwoordelijk voor COPD?
Th1 lymfocyt
Op welke cellen hebben IL-4 cytokines invloed?
Th2 lymocyten
B-cellen
Macrofagen
Mestcellen
Op welke cellen hebben IL-5 cytokines invloed?
Eosinofielen
Op welke cellen hebben IL-9 cytokines invloed?
Mestcellen
Op welke cellen hebben IL-13 cytokines invloed?
B-cellen
Macrofagen
Gobletcellen
Epitheelcellen
Wat zijn de verschillen tussen ILC2 en andere soorten lymfocyten?
ILC2 komt weinig voor
ILC2 produceren meer cytokines
ILC2 is minder responsief voor steroïden
Op basis van welke 5 kenmerken wordt een type 2 inflammatie gediagnostiseerd?
Bloed eos ≥ 150 cellen/microL FeNo ≥ 20 ppb Sputum eos ≥ 2% Allergeengemedieerd astma Onderhoud OCS noodzakelijk
In welke 2 aspecten wordt de astmacontrole ingedeeld?
Huidige controle
Toekomstig risico
Uit welke 4 aspecten bestaat de huidige astmacontrole?
Symptomen
Rescue medicatie
Activiteiten
Longfunctie
Uit welke 4 aspecten bestaat het toekomstig risico?
Instabiliteit
Exacerbaties
Longfunctie verlies
Gebruik OCS
Wat is de ACQ?
Astma control questionaire
Uit hoeveel vragen bestaat de ACQ? En vanaf welke score is het een slechte controle?
7 vragen (0-6 punten) Vanaf 1,5 punten slechte controle
Uit welke 3 aspecten bestaat de ‘heilige 3 eenheid’ van de astma controle?
ACQ
Aantal exacerbaties
Longfunctie
Uit welke 5 stappen bestaat de behandeling van astma?
ICS+SABA Dagelijks gebruik+LABA Verhoging ICS/LABA Verhoging + LAMA Verhoging + biological
Op welk type inflammatie werken corticosteroïden?
T2
Welke 2 typen cellen zijn betrokken bij niet-eosinofiel astma?
Th17 cellen
Neutrofielen
Waarom is niet-eosinofiel astma moeilijker te behandelen?
Th17 cellen zijn minder responsief voor steroïden
Wat zijn 2 voordelen van het meten van bloed eosinofielen?
Gerelateerd aan exacerbaties
Makkelijk te meten
Wat zijn 2 voordelen van het meten van FeNO
Voorspelt steroïdgevoeligheid
Relatie met de ernst van de astma
Aan de hand van welke 3 aspecten kan je de ernst van de astma inschatten?
Huidige astmacontrole
Juiste medicatie
Ernstige aanleg
Wat zijn de 4 bouwstenen van de astma behandeling?
Preventief
Luchtwegverwijders
Ontstekingsremmers
Reconditioneren
Wanneer is de reversibiliteit klinisch relevant?
Als de FEV1 met 12% verhoogt
Als de FEV1 met 200mL verhoogt
Wat is de belangrijkste hoeksteen van de astmabehandeling?
ICS
Wat is de checklist voor moeilijk behandelbaar astma
Astma Bronchiale prikkels Compliance (therapietrouw) Device (geschikte inhalator) Educatie Fenotype
Hoe kan je therapietrouw verbeteren?
Fijne inhaler
Wat is de ratio van eosinofiel/niet-eosinofiel astma?
60/40
Hoeveel procent van de astmapatiënten heeft ernstig astma?
3,6%
Welke 3 aspecten zijn opgenomen in de EGKS
Geslacht
Lengte
Leeftijd
Welk aspect is er bij de GLI bijgekomen?
Etniciteit
Hoe ziet hoesten eruit bij een flow/volume curve?
Zaagtand
Hoort een kerktoren bij een obstructie of restrictie
Obstructie
Hoort een gesquashete curve bij een obstructie of een restrictie
Restrictie
Wat is de FER?
FEV1/FVC
Wat is het verschil tussen een concaaf en een collaps?
Bij collaps is er een kink in het dalen van de grafiek
Wanneer is er een variabel verschil in de peakflow tussen dagen?
Meer dan 20% verschil
Wanneer is er een variabel verschil in de peakflow binnen een dag?
Meer dan 10% verschil
Wat betekent bronchiale hyperreactiviteit?
Verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen voor (a)specifieke prikkels dit leidt tot expiratoire airflow limitatie met aantoonbare reversibiliteit en variabiliteit
Hoe test je op bronchiale hyperreactiviteit?
Met provocatietesten
Welke provocatietesten zijn er?
Direct
Indirect
Met welke middelen kan een directe provocatietest gedaan worden?
Bijvoorbeeld histamine of metacholine
Met welke middelen kan een indirecte provocatietest gedaan worden?
Bijvoorbeeld droge lucht
Wat is de PC20?
Bij welke concentratie van de prikkel de FEV1 is gedaald met 20%
Wanneer is de BHR ernstig?
PC20 is lager dan 1,0mg/mL
Wanneer is de BHR mild?
PC20 is 1,0-8,0mg/mL
Wanneer is de BHR laag?
PC20 is 8,0-32mg/mL
Wanneer is de PC20 normaal?
Hoger dan 32mg/mL
Hoe werkt een eucapnische hyperventilatietest?
Patiënt moet 6 minuten hyperventileren
Daarna moet de patiënt 30x FEV1/min uitademen
Wanneer is een eucapnische hyperventilatietest positief?
Bij een daling van minimaal 15%
Wat is het kernsymptoom van astma?
Piepen
Wat is de functie van TSLP
Pakken antigenen op
Welk soort astma komt het meeste bij kinderen voor?
Allergisch astma
Wat kunnen de oorzaken zijn van astma?
Genetische aanleg
Virale infectie
Omgeving
Allergische reactie
Wat zijn de 5 meest voorkomende triggers van astma?
Virale infecties Allergenen Inspanning Niet-specifieke prikkels Emotie
Welk vorm van de flow-volume curve is typisch voor astma?
Concaaf
Vanaf welke leeftijd is spirometrie mogelijk?
4-5 jaar
Is spirometrie een goede diagnostische test? Waarom wel/niet?
Geen goede test
Test is veel fout negatief
Waarom zou je een spirometrie bij kinderen gebruiken?
Chronische obstructieve spirometrie is een risicofactor voor een ernstig beloop
Is de BHR een diagnose?
Nee
Op welke 4 kenmerken wordt het fenotype van astma ingedeeld?
Symptoombeloop (transient, persistent..)
Triggers (viraal vs multitrigger)
Type luchtwegontsteking (neutrofiel, eosinofiel, gemengd)
Andere kenmerken
Vanaf welke leeftijd is de diagnose astma duidelijk? En waarom op dat moment pas?
4-6 jaar
Veel kinderen groeien over de symptomen heen
Waarom is prematuriteit een risicofactor voor astma?
Onrijpheid van de longen
Longschade door O2 beademing bij geboorte
Veel bronchopulmonale dysplasie
Waar staat GINA voor?
Global INitiative for Asthma
Wat is er aan de hand als er vanaf de geboorte klachten zijn?
Geen sprake van astma?
Waar staat COPD voor?
Chronic Obstructive Pulmonary Disease
Wat is COPD?
Een niet of niet geheel omkeerbare luchtwegobstructie, het is een progressieve ziekte met een abnormale ontstekingsreactie
Wat doet alfa-1-antitrypsine?
Breekt elastase af om elastische vezels te behouden
Waar wordt elastase bijvoorbeeld door geproduceerd?
Roken
Wat is het gevolg van minder elastische vezels?
Meer neutrofielen
Uit welke 2 ziektes bestaat COPD?
Emfyseem
Chronische bronchitis
Wat zijn 3 factoren van de pathogenese die bijdragen aan COPD?
Oxidatieve stress
Protease-antiprotease onbalans
Inflammatoire cellen en mediatoren
Wat doen proteasen?
Breken elastinevezels af
Waar komen oxidanten vandaan?
Roken
Macrofagen en neutrofielen
Wat is een tonthorax?
Hyperinflatiestand van de thorax, middenrif is omlaag
Waardoor komt de pulmonale hypertensie bij COPD?
Hypoxische vasoconstrictie van kleine arteriolen
Wat zijn de verschillen tussen astma en COPD?
Astma gaat via mestcellen, CH4+ cellen en eosinofielen en is grotendeels reversibel
COPD gaat via alveolaire macrofagen, CD8+ cellen en neutrofielen en is niet/bijna niet reversibel
Wat zijn symptomen van COPD?
Kortademig
Chronische hoest+sputumproductie
Herhaalde lagere luchtweginfecties
Waarom is het nooit te laat om te stoppen met roken?
Als iemand stopt gaat de FEV1 curve evenwijdig lopen aan de gezonde curve
Wanneer kan iemand geclassificeerd worden met COPD?
Wanneer de FER lager is dan 0,7 (internationaal) of lager is dan de lln (NL)
Welke FEV1 waardes horen bij de verschillende GOLD classificaties?
Gold 1: ≥80%
Gold 2: 50-80%
Gold 3: 30-50%
Gold 4: lager dan 30%
Waarom zijn sommige patiënten met een FEV1 waarde van GOLD 3 toch geclassificeerd in GOLD 4?
De patiënt heeft ook een respiratoire insufficiënte
Wat is de mMRC?
Een vragenlijst met een gradatie van 0-4
Wat is de BODE-index?
Punten die een schatting van de levensverwachting geven
Wat zijn de 5 A’s?
Ask Advice Assess Assist Arrange
Wat zijn de 2 drivers van problemen bij COPD?
Vernauwing door neutrofiele granulocyten
Oppervlakte verlies door verlies elastische vezels
Wat zijn de 7 behandelingen van COPD?
B2-agonist Anticholinergica ICS O2-therapie Non-invasieve beademing Longvolume reductie chirurgie (LVRS) Bronchoscopische longvolume reductie (BVRS)
Wat zijn de criteria om voor O2-therapie in aanmerking te komen?
PO2 moet lager zijn dan 8kPa
Patiënt moet gestopt zijn met roken
Hoe werkt de non-invasieve beademing?
Er wordt overdruk gegeven en tegendruk bij het uitademen zodat de alveoli beter opengaan
Wat zijn de criteria om in aanmerking te komen voor LVRS?
Jonger dan 70 jaar
FEV1 20-35%
DCLO hoger dan 20%
Wat zijn de nadelen van LVRS?
Tijdelijk effect
Mortaliteit tot 20%
Wat zijn de criteria om in aanmerking te komen voor BVRS?
FER lager dan 0,7 FEV1 lager dan 45% mMRC hoger dan 2 6MWT lager dan 450m Minimaal 6 maanden rookstop
Waarom is er een wisselend succes bij BVRS?
Fissuren moeten intact zijn
Hoe werkt een BVRS?
Als een ventiel, lucht kan er wel uit, maar niet in
Wat zijn kenmerken van acute verslechtering van COPD? (AECOPD)
Toename dyspnoe
Toename hoest
Toename sputum
Wat zijn oorzaken van een exacerbaties?
Infectie
Luchtverontreiniging
Hartfalen
Waar zorgen antibiotica voor bij COPD?
Patiënten blijven langer aanvalsvrij
Uit welke 3 gebieden bestaat het ademhalingscentrum?
Medullair ritmisch gebied
Pneumotaxisch gebied
Apneutisch. gebied
Uit welke 2 gebieden bestaat het medullair ritmisch gebied?
Inpiratoir
Expiratoir
Hoe wordt en verhoging van de pCO2 gemeten?
Direct in het ruggenmerg
Hoe wordt een verlaging van de pO2 gemeten?
Via perifere sensoren die vervolgens via n.X en n.IX naar de hersenen gaan
Wat innerveert de n. phrenicus?
Middenrif
Wat heeft een groter effect, een klein verschil van de pCO2 of een klein verschil van de pO2?
Klein verschil pCO2
Welke 3 soorten perifere sensoren heb je?
Pulmonaire receptoren
Juxtacapillaire receptoren
Spier- en gewrichtsreceptoren
Welke types respiratoire insufficiëntie zijn er?
Type 1 (partiële, longfalen) Type 2 (complete, pompfalen)
Bij een type 1 respiratoire insufficiëntie, wat gebeurt er met de pO2 en de pCO2?
pO2 daalt, pCO2 blijft gelijk
Wat gebeurt er met de pO2 en de pCO2 bij een type 2 respiratoire insufficiëntie?
pO2 daalt, pCO2 stijgt
Welke type respiratoire insufficiëntie is het meest voorkomend?
Type 1
Wat zijn 4 pathologische oorzaken van type 1 respiratoire insufficiëntie?
Lage pO2 omgeving
Hypoventilatie
Ventilatie/perfusie stoornis
Diffusiestoornis
Hoe presenteren patiënten met type 1 respiratoire insufficiëntie zich in de kliniek?
Onrust, euforie, convulsies, coma
Cyanose
Tachycardie, polyglobie
Wanneer is er sprake van cyanose?
Wanneer meer dan 15% van de Hb onverzadigd is
Bij welke pO2 is er sprake van type 1 respiratoire insufficiëntie?
Lager dan of gelijk aan 60mmHg (of 8kPa)
Bij welke paCO2 is er sprake van type 2 respiratoire insufficiëntie?
Boven de 50mmHg
Bij een type 2 respiratoire insufficiëntie, waar is de HCO3- een maat voor?
HCO3- is evenredig met de duur van de hypercapnie
Wat is hypercapnie?
Teveel CO2 in het bloed
Wat kunnen oorzaken zijn van een type 2 respiratoire insufficiëntie?
Verhoogde CO2-productie
Hypoventilatie
Toegenomen ventilatie dode ruimte
Wat betekent een gecompenseerde respiratoire insufficiëntie vs een gedecompenseerde respiratoire insufficiëntie?
Gecompenseerd: onder controle/rustig vaarwater
Gedecompenseerd: acute verslechtering
Wat zijn de gevolgen van een cor pulmonale?
Verhoging van de centraal veneuze druk
Hepatomegalie
Enkeloedeem en ascites
Wat gebeurt er bij chronische hypercapnie met de ademhalingsprikkel?
pO2 wordt de ademhalingsprikkel
Wat is de klinische diagnose van chronische bronchitis?
Hoesten+slijm voor 3 maanden in 2 opeenvolgende jaren
Welke 4 vormen van emfyseem zijn er?
Centriacinair
Panacinair
Paraseptaal
Onregelmatig
Waar bevindt zich de centriacinaire emfyseem?
Proximaal gedeelte, met name in de bovenvelden
Welk type emfyseem in typisch voor rokers?
Centriacinair
Waar bevindt zich de panacinaire emfyseem?
In de gehele acinus, met name de ondervelden
Welk type emfyseem is typisch bij een alfa-1-antitrypsine deficiëntie?
Panacinair
Welke vorm van emfyseem gaat gepaard met fibrose?
Onregelmatig
Hoe zorgen O2 radicalen voor emfyseem?
Ze recruteren via IL’s neutrofielen, die elastase produceren, waardoor een protease-antiprotease disbalans ontstaat
Wat gebeurt er met gezonde alveoli bij een emfyseem?
Worden kleiner
Hoe heet de combinatie van chronische bronchitis met ontsteking?
Mucopurulente chronische bronchitis
Wat is de REID-index? En wat is de normaalwaarde?
Dikte seromuceuze klieren/dikte tm kraakbeen
Normaal <0,4
Wat is de microscopische pathologie bij chronische bronchitis?
Hypersecretie van slijm met mucostase in bronchieën Hyperplasie van bronchiaal klierweefsel Toename van slijmbekercellen Squameuze metaplasie Ontsteking Fibrose
Hoe wordt de toename van slijmbekercellen ook wel genoemd?
Chronische bronchiolitis
Wat is bronchiectasie?
Permanente verwijding van de bronchiën en bronchioli
Wanneer ontstaat een bronchiectasie?
Na chronische destruerende ontsteking van de bronchus
Wat houdt een pink puffer in?
Patiënt heeft lippen op elkaar om de druk in de alveoli op pijl te houden, bij emfyseem
Wat houdt een blue bloater in
Cyanose, komt voor bij chronische bronchitis
Wat is de definitie van COPD?
Voorkombare en frequent voorkomende ziekte
Chronische irreversibele expiratoire airflow limitatie
Door significante blootstelling aan schadelijke stoffen in combinatie met host factoren
Wat is de Tiffeneau-index?
De oude term voor de FEV1/FVC, nu wordt de FER gebruikt
Welke longvolumina worden gemeten met spirometrie?
Dynamische, bijvoorbeeld FEV1, FVC etc
Welke longvolumina worden gemeten met bodybox?
Statische, bijvoorbeeld TLC, RV, FRC
Wat is het verschil in FEV1, FER en FVC bij een obstructie en een restrictie
FEV1 bij beide omlaag
FER bij restrictie gelijk, bij obstructie omlaag
FVC bij restrictie omlaag, bij obstructie gelijk
Door middel van welke formule wordt het volume berekend bij een bodybox?
P1V1=P2V2
Wat is TGV?
Thoracaal gasvolume = FRC
Hoe wordt het TGV berekend?
dV/dP * patm
Wat is airtrapping?
Door een slappe long worden de longen extra wijd, waardoor de druk bij expiratie hoog is en de longen dichtklappen en de lucht ‘trapped’ blijft
Wat betekent een lusje bij een flow volumeshift grafiek?
Dat de luchtwegweerstand is vergroot en er waarschijnlijk airtrapping plaatsvindt als de RV/TLC ook nog verhoogd is
Bij hoeveel procent diffusie gaan patiënten O2 nodig hebben? En waar willen we het het liefst boven hebben?
Bij 30% is in rust O2 nodig
Liefst boven de 75%
Wat is het nadeel van de GOLD-indeling?
Patiënt wordt ingedeeld op basis van FEV1, als er een patiënt is met een (laag)normale FEV1, maar met een ernstige diffusiestoornis is deze er slechter aantoe dan puur op basis van de FEV1
Welk onderscheid is er tussen astma en COPD in een flow-volume curve?
Geen
Waarom moet je b2 agonisten lokaal geven
Omdat er flinke bijwerkingen zijn in de rest van het lichaam
Waarom is het het beste om niet voor een lange tijd b2 agonisten te geven?
Downregulatie van b2 receptoren
Wat doen M1, M2 en M3 receptoren?
M1 faciliteert nicotinerge transmissie in ganglia
M2 remt presynaptisch ACh afgifte
M3 zorgt voor bronchoconstrictie en mucussecretie
Wat voor soort bijwerkingen zijn er bij M-receptor antagonisten?
Placebo-achtig
Wat is theofyline?
Bronchodilatator, remt fosfordiësterase, waardoor het cAMP en cGMP verlagen
Waarom wordt theofyline niet vaak gebruikt? En bij welke groep wordt het nooit gebruikt?
Het heeft een smalle therapeutische window
Nooit bij kinderen
Wat zijn glucocorticoïden?
Ontstekingsremmers, ze stabiliseren slijmvliezen en verlagen de gevoeligheid van onstekingsmediatoren en bronchusvernauwers
Wat is een voordeel van glucocorticoïden ten opzichte van een andere groep geneesmiddelen?
Het zorgt voor meer b2-receptoren
Wat belangrijk bij het toedienen van glucocorticoïden?
Lokaal toedienen
Wat zijn montelukasten?
Ontstekingsremmers die de cysteïnyl leukotrieen remmen
Waarom zijn montelukasten geschikt voor kinderen?
Mogelijkheid om oraal te geven
Wat zijn biologicals?
Antilichamen
Wat is MAB?
Monoclonal antibodies, staat achter de naam van alle biologicals
Welk geneesmiddel kan je gebruiken voor de vormen van astma die door een hoog IgE zijn veroorzaakt?
omalizumab
Waar wordt mepolizumab voor gebruikt?
Tegen IL-5, reguleert de activatie en functie van eosinofielen
Waar wordt dupilumab voor gebruikt?
Tegen IL-4 en IL13, die reguleren de inflammatie
Waarin verschilt de COPD behandeling van de astmabehandeling?
Bij COPD worden er minder snel ICS gegeven
Wat is het doel van astmabehandelingen?
Goede controle en een verlaagd risico op exacerbaties en gefixeerde luchtwegobstructies
Welke vragen worden gesteld bij verdenking op astma?
Hoevaak last? >2x/week
Wakker van benauwdheid?
Blauwe puf? >2x/week
Beperkingen dagelijks leven?
Welke 3 vormen van toediening van astmamedicatie zijn er?
Dosisaërosol
Poederinhalator
Vernevelaar
Waarom worden voorzetkamers gebruikt?
Lagere depositie in oropharynx
Betere depositie in longen
Wat is de meest voor de hand liggende als astmatherapie niet werkt?
Slechte therapietrouw
Wat zijn andere redenen waarom astmatherapie niet werkt?
Slechte inhalatietechniek
Aanhoudende prikkeling
Verkeerde diagnose
Wat zijn de 5 aanvaardbaarheidscriteria van een spirometrie?
Adequate start Spitse piek Curve loopt gelijkmatig af Vrij van artefacten Uitademingsduur van meer of gelijk aan 6 seconden (groter of gelijk aan 3 seconden voor kinderen)
Welke factoren zijn van invloed op de herhaalbaarheid van spirometrie?
2 hoogste FEV1 mogen niet meer dan 0,15L verschillen
2 hoogste FVC mogen niet meer dan 0,15L verschillen
FER mag niet meer dan 0,67
Wat zijn 4 karakteristieke veranderingen van chronische bronchitis
Hyperplasie klierweefsel
Ontsteking
Afname lumen
Hyperplasie glad spierweefsel
Wat is salmeterol?
LABA
Wat is ipratropium?
M-antagonist met een korte halfwaardetijd
Wat is tiotropium?
M-antagonist met een lange halfwaardetijd
Wat zijn de vier graderingen van dyspnoe d’effort?
- Geen dyspnoe
- Leeftijdsgenoot niet meer volgen bij helling of trap
- Leeftijdsgenoot niet meer volgens bij vlakke weg
- Geen stappen zetten zonder dyspnoe
Wat is het verschil tussen orthopnoe en nachtelijke dyspnoe?
Orthopnoe verbetert bij rechtop zitten/staan