Week 6 Flashcards
Dimensie -> IBS? (in bewaring stelling)
- Bij delicten onder de 4 jaar kan je niet in bewaring worden gesteld
- Strafrecht: aanhouden op heterdaad, geschikte straffen zijn (voorwaardelijke) gevangenisstraf, ISD, eventueel psych. Ziekenhuis, TBS
- Inleiding strafrecht 2. De vrijwillige geneeskundige behandeling en beschermingsmaatregel geestelijk beperkten 3. De gedwongen geneeskundige behandeling en wet tijdelijk huisverbod 4. Strafrecht (verwacht dit grofweg op het tentamen)
- ISD krijg je niet als gewone crimineel alleen als er iets psychisch achter zit of dit kan als een sanctie bij ontoerekingsvatbaarheid
Strafrecht algemeen
- Dus geen eigen richting
- Wetboek van Strafrecht en Strafvordering (materieel - formeel)
- Bijzondere wetten (bijv. opiumwet, wet wapens en munitie, wet economische delicten) ook niet strafrechtelijke wetten met strafbepalingen: Wth en WvW
- Niet alleen centrale overheid wetgever, ook lagere overheden kunnen strafbepalingen opnemen (denk aan verstoring openbare orde, wildplassen, afval dumpen en samenscholen)
wie zijn allen betrokken?
- Verdachte/ getuigen / advocaat (staat verdachte bij, is geen procespartij)
- Politie -> handhaven rechtsorde en hulpverlening (afnemend! Taak schuift ook naar andere diensten bijv. GGD), politie wordt meer op opsporing ingezet
- Officier van Justitie -> dagvaardt en legt de verdachte iets ten laste
- Rechter commissaris* -> houdt toezicht op opsporing en vervolging, wordt toegevoegd in de voorfase kan getuigen oproepen en deskundigen inschakelen alsmede opsporingsmethoden toestaan
- Reclassering (zie dia 17)
- Politierechter/Rechtbank (oordeelt)
*alleen in het geval van ernstige strafbare feiten
algemeen (2)
1) Overtredingen en
(2) misdrijven te onderscheiden:
Ad 1: - ism publieke orde (poging is niet strafbaar…je probeert ‘s nachts geluidsoverlast te veroorzaken door te schreeuwen, maar je bent je stem kwijt)
- vooral geldboete
- beperkte opsporingsbevoegdheden (en geen prioriteit)
- kortere verjaringstermijn (art. 70 Sr: 3 jaar) en minder gevolgen voor strafblad.
algemeen (3)
Ad 2 (misdrijven):
- het zal niet verbazen…..zijn in strijd met de rechtsorde (ofwel
onaanvaardbaar, ook poging is strafbaar –enkele uitgezonderd, art 45 Sr.)
- vooral gevangenisstraf
- meer bevoegdheden in opsporing politie
- langere verjaringstermijnen (zware misdrijven tegen het leven
verjaren niet)
en
- meer gevolgen voor het strafblad (denk aan VOG!)
algemeen (4)
- Wanneer straf? (art 348-350 Sv.), de voorvragen. Is het ‘bewezene’ begaan en is het strafbaar en als er sprake is van een strafbare gedraging is de dader dan verantwoordelijk -> zo ja, straf.
- Verschil tussen opzet (willens en wetens) en schuld (culpa, gradaties: vermijdbaar tot verwijtbaar, criterium hierbij: een normaal denkend mens)
- Verschillen tussen schuld en opzet zijn aan te treffen in de delictsomschrijving
- Nog zwaarder (bij moord bijvoorbeeld) is de voorbedachte rade -> het is ook de bedoeling en vaak is er sprake van een of ander plan of een voorbereiding.
Rechtvaardigingsgronden (1) en schulduitsluiting (2)
- Bijzondere omstandigheden nemen de strafbaarheid weg:
noodweer -> ‘ogenblikkelijke aanranding’
overmacht wegens noodtoestand -> incidenteel (bijv. een ramp)
materiële wederrechtelijkheid ontbreekt -> komt weinig voor
afwezigheid van alle schuld (melk en water arrest) - Verwijtbaarheid wordt weggenomen:
ontoerekeningsvatbaar (stoornis geestelijke vermogens)
noodweerexces (‘doorslaan’, maar niet onbeperkt)
psychische overmacht (een onweerstaanbare druk, een
weldenkend mens had zich er tegen kunnen verzetten)
Nog enkele begrippen in het strafrecht
- Poging (art. 45 Sr.)
- Medeplichtigheid (ar. 48 Sr.) zeer betrokken bij het delict, maar duidelijk een andere taak (chauffeur) of rol (bedreigen versus weggrissen).
1.Medeplegen (art 47 lid 1 sub 1 Sr) en 2.doen plegen (idem art 47 lid 1 sub 1 Sr) 1. strafbaar feit staat in nauw verband met de plegers: denk aan kind dat zakken rolt voor volwassenen
- Uitlokken (art 46a en 47 lid 1 sub 2 Sr.) bijv. belonen bij plegen misdrijf
- In vereniging (bijv. art 312n lid 2 sub 2 Sr.) bijv. een misdaad syndicaat
- VOG (terugkijken tot wel 8 jaar, bij onvoorwaardelijke gevangenisstraf en taakstraf, maar soms ook bij verdenking en OvJ onderzoek….)
Strafrecht, de fasen en dwangmiddelen
Opsporing en vooronderzoek versus onderzoek ter terechtzitting
Inzet dwangmiddelen oplopend: OvJ R.C en op vordering OvJ: de Rechtbank
Dwangmiddel: vrijheidsbeneming, gericht op verzamelen van bewijs.
Dwangmiddelen vervolg 1
- Aanhouding en ophouden voor verhoor (9 uur voor 0.00 uur en na 9.00 uur)
- Inverzekeringstelling, max 2 keer 3 dagen (OvJ)
- De voorlopige hechtenis (RC), de fases, de termijnen zijn maximaal:
- in bewaring (14 dagen)
- gevangenhouding (90 dagen)
- gevangenneming (na vrijlating onder voorwaarden of ter
terechtzitting) (90 dagen of 60 dagen na uitspraak), betrokkene was eerst vrij.
Dwangmiddelen vervolg 2
Wie beslist:
1. Aan- en ophouden voor verhoor buiten heterdaad = politieagent (verdachte moet cautie krijgen/ heeft recht op een advocaat)
2. In verzekeringstelling (IVS) = (hulp)officier van justitie
3. In bewaring = onderzoeksrechter (= R.C.)
4. Gevangenhouding – en neming = (Raadkamer/rechtbank) (3 rechters)
Ad 1 en 2 bij redelijk vermoeden van schuld
Ad 3 en 4 bij ernstige bezwaren
Ad 2, 3 en 4 misdrijven waar min 4 jaar op staat (uitzonderingen daar gelaten) tenzij geen vaste woon of verblijfplaats dan alle misdrijven.
Gronden voor voorarrest (dwangmiddelen 3)
In Verzekering Stelling: in het belang van het onderzoek
Voorlopige hechtenis (bewaring/gevangenhouding en –neming) ) op grond van:
- geschokte rechtsorde (bij ernstig misdrijf waar 12 jaar en meer op staat)
- vluchtgevaar
- recidive (op basis van strafblad)
- onderzoeksbelang (getuigenbeïnvloeding, wegmaken bewijs)
- vanwege een misdrijf tegen een hulpverlener (Wel zitting binnen 14 dagen)
Het OM moet wel beargumenteren waarom een dwangmiddel wordt toegepast bij deze persoon en niet in algemene termen de maatregel nemen.
Mogelijkheden OM (OvJ) in strafzaken
Kan besluiten wel of niet te vervolgen (o.g.v het opportuniteitsbeginsel), en dus de zaak:
- Seponeren
- Indien niet voor de rechter brengen: een transactie voorstellen (voor zogenaamde p-feiten) of schikken
- Dagvaarden (en dus wel voor de rechter brengen)
- Eenvoudige zaken: politierechter, ernstiger voor de Rechtbank (3 rechters)
Uitspraken rechter(s)
- Vrijspraak -> het tenlastegelegde feit heeft de verdachte niet begaan of betreft geen strafbaar feit
- Ontslag van rechtsvervolging -> het tenlastegelegde feit heeft de verdachte wel begaan maar de dader is niet strafbaar (er is dus sprake van een strafuitsluitingsgrond)
- Rechterlijk pardon -> het feit dat wel begaan is, is van geringe ernst
1. Gevangenisstraf (max 30 jaar of levenslang)
2. Geldboete 6e categorie (max 900.000 euro)
3. Taakstraf (werk of leerstraf)
4. Verbeurdverklaring (goederen)
Eerste 3 straffen kunnen ook voorwaardelijk opgelegd worden (incl. proeftijd)
Uitspraken rechters (vervolg)
Maatregelen
- TBS (varianten en duur, zie dia hierna) Plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis (voor max. 1 jaar, daarna evt. Wvggz/Wzd)
- Plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders (ISD) bij 3 keer straf in een periode van 5 jaar en recidivegevaar. Doel is overlast voorkomen en gedragsbeïnvloeding (duur max. 2 jaar)
- Ontneming van wederrechtelijk* verkregen voordeel.
- Omgevings- of contactverbod/ meldplicht (max. 5 jaar)
Bijkomende straffen: bijv. ontzetting van bepaalde rechten (kiesrecht, rijbewijs kwijt)
- = in strijd met het recht (deze maatregel wordt ook plukken genoemd)