Week 2/3 Flashcards
Inspanningsverbintenis
dat een ander zijn best moet doen
De geneeskundige behandelingsovereenkomst
vereist een overeenkomst, deze overeenkomst is een bijzondere ikhv de bw = civiel recht:
- Een inspanningsverbintenis
- Meestal mondeling
- Geregeld in Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst
Rechten van de patiënt
- Zelfbeschikking
- Informatie (of juist niet geïnformeerd worden), dit recht geldt ook voor de (te verwachten) wachttijd
- Zorgplanningsbespreking (wat gaat er gebeuren)
- Informatie uit patiëntdossier (alleen beperkt als de privacy van anderen bescherming verdient, je kan dit inzien en opvragen)
- Privacy en geheimhouding arts
Toestemming patient (hoofdregels)
- Art 11 GW: onaantastbaarheid lichaam (als je oa zelf niet kan beslissen)
- Ondanks overeenkomst is steeds toestemming van de patiënt nodig als de arts aan het werk gaat, tenzij de handelingen niet ingrijpend zijn. Soms is dat echter niet mogelijk…
- Wilsbepaling vanaf 12 jaar samen met ouders zie 13.3.2
- Dit betekent in staat zijn om redelijk de belangen te waarderen, anders wilsonbekwaam
wat is Handelings(on)bekwaamheid
Niet mogelijk om onaantastbare (= niet vernietigbare) rechtshandelingen te verrichten
- minderjarigen
- juridisch
- curatele
- niet in staat om rechtshandelingen te plegen
consequentie -> vernietiging van rechtshandelingen bijvoorbeeld contract
bijv. een client koop een spelcomputer in de winkel
de mogelijkheid die iedere persoon heeft om rechtshandelingen te doen
wat is Wils(on)bekwaamheid
Besluitvormingsvermogen medische handelingen:
- als je informatie niet kan begrijpen
- informatie niet kan afwegen inrichting leven
- geen besluit kunnen nemen
En:
- vanaf 12 jaar -> wilsbekwaam
- bewind
- mentorschap -> zorg
- niet in staat je wil te vormen, wel in staat rechtshandelingen te plegen
- behandelend arts (psychiater) besluit
bijv. een client koop een spelcomputer in de winkel
Toestemming patiënt (vervolg) -> informed consent
- Patiënt kan keuze kenbaar maken
- Patiënt begrijpt de (relevante) informatie
- Patiënt beseft en waardeert de info voor de eigen situatie
- Patiënt kan logisch redeneren en de info betrekken in het overwegen van de behandelopties
- Niet? Dan wilsonbekwaam (in acute situaties waarbij overleg onmogelijk is) beslist de arts, anders:
- > 18 jaar curatele/mentor/partner/familielid, dit betekent de arts aan in het dossier en meldt het bij de patiënt
Geen toestemming mogelijk van de patiënt?
Vertegenwoordiging die benoemd is door de rechter:
1. Curator: vertegenwoordigt de geld- en persoonlijke belangen curandus
2. Mentor: vertegenwoordigt de belangen van de patiënt voor zorg (verpleging en behandeling)
3. Bewindvoerder: vertegenwoordigt een of meer vermogensbelangen
Vertegenwoordiging door patiënt aangewezen
4. Volmacht (inhoud van de volmacht is bepalend)
Vertegenwoordiging buiten de patiënt om:
5. Zaakwaarneming (als tijdens een operatie levensbedreigend is en een arts moet snel een bepaalde keuze maken)
Geen toestemming mogelijk van de patiënt (2)
- Overige vertegenwoordigers in het kader van de WGBO:
- Familie en bij ontsteltenis: buren of andere zaakwaarnemers
- De wilsonbekwame patiënt kan nog steeds behandeling weigeren
- 16-jarigen en ouderen kunnen schriftelijk vast laten leggen bepaalde behandelingen niet te willen ondergaan. Met de mening van 12-16jarigen wordt ook rekening gehouden, zie eerdere opmerking. In het gedwongen kader (Wvggz) kan ook al vanaf 12 jaar beschikking vastgelegd worden onder voorwaarden
- Arts kan alleen afwijken als er ernstig nadeel dreigt of het kennelijk noodzakelijk is (bijv. levensbedreigende situaties)
Einde van de behandelingsovereenkomst
- De (wilsbekwame niet in dwangbehandeling zijnde) patiënt kan de behandeling altijd stoppen
- (Niet uitbehandeld) door de arts in geval van gewichtige redenen. De arts kan in redelijkheid niet gevraagd worden de behandeling door te zetten vb: intimidatie/beschadigen vertrouwen/hygiëne/niet nakomen eisen aan de ovk
- Gedwongen ontslag uit psychiatrisch ziekenhuis (uitzonderlijk en ultiem) -> staat niet in het boek in 14.3.3.4 (indicatie vervalt/regels worden overtreden/behandeling wordt geweigerd)
- Patiënt kan (tucht)klacht indienen indien hij/zij meent onheus te zijn behandeld (aangifte doen en schadevergoeding eisen kan ook)
- De patiënt kan ook gewoon genezen of uitbehandeld zijn
Door de rechter benoemde vertegenwoordigers
- Paragraaf 18.1 zelf bestuderen (zorg- en dienstverlening voor gehandicapten (het bieden van ondersteuning, de preventieve en curatieve zorg, woon-zorg voorzieningen en revalidatiezorg)
- De rechter heeft geen rol bij zaakwaarneming en volmacht. Hooguit als hier conflicten uit voortvloeien
- Maar wel: bij curatele/beschermingsbewind en mentorschap (BW boek 1), voor de goede orde: we gaan steeds uit van 1 persoon die de taak op zich neemt, maar het kunnen er ook 2 zijn
Curatele (1)
- De persoon (de curandus) is tijdelijk niet in staat zijn belangen waar te nemen of hij kan de veiligheid van zichzelf of een ander in gevaar brengen door:
- Een lichamelijke* of geestelijke toestand dan wel
- Gewoonte van drank of drugsmisbruik en een passende of minder verstrekkende maatregel is niet afdoende
*denk bijvoorbeeld aan (tijdelijke) comateuze toestand of visuele handicap
Curatele (2)
- De kantonrechter oordeelt, verzoek OM/voogd/partner/familie 1-4e graad
- Gevolg: handelingsonbekwaam, tenzij de wet anders zegt. De curandus heeft voor de meeste juridische handelingen toestemming van de curator nodig
- Persoonlijke beslissingen als testament, echtsscheiding en euthanasie kan de curandus in principe nog steeds zelf nemen (dit beslist de curator niet voor hem of haar), wel een rol voor de rechter (om bekwaamheid te bepalen), sterilisatie is een grensgeval (zie boek)
- Medische handelingen kunnen nog steeds niet tegen de zin van de curandus getroffen worden, als de curator instemt wordt de behandeling niet automatisch ‘vrijwillig’, medisch ingrijpen door arts kan alleen als ernstig nadeel moet worden voorkomen
Beschermingsbewind
- Idem curatele: maar dan zijn de belangen die de persoon niet kan waarnemen of financiële grondslag. Lichamelijke stoornis of handicap kan (ipv of naast geestelijk) een grondslag zijn zoals bij curatele
- Ipv handelingsonbekwaam is er de betrokkene/rechthebbende ten aanzien van zijn vermogen beheersonbevoegd (voor -grotere- aankopen in beginseltoestemming bewindvoerder nodig die het -vaak negatieve- vermogen beheert)
- Bij aankopen kan goede trouw een rol spelen bij de tegenpartij, weet deze van de bewindvoering dan kan de ovk vernietigd worden, anders is de ovk rechtsgeldig. Jaarlijks moet de bewindvoerder rekening en verantwoording afleggen bij de rechter
- Kan ook op enkele goederen rusten
Mentorschap
- In geval er geen financiële belangen spelen, maar personen niet (alleen) kunnen beslissen ten aanzien van verzorging, verpleging, behandeling etc. (geen zaken van vermogensrechtelijke aard)
- De mentor neemt de medische beslissingen nadat hij door de rechter is benoemd (maar zie onder). Mentor kan ook rechtspersoon zijn (niet een behandelend rechtspersoon) of 2 natuurlijke personen zijn
- Ook hier maakt de toestemming van de mentor de behandeling niet plots ‘vrijwillig’, zie ook dat wat onder het kopje curatele 2 staat
De arts die de jongen sprak meende dat de jongen voldoende in staat was zijn mening te vormen die de wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst vereist. Wat was de jongen in de ogen van de arts en welke leeftijd speelt hier specifiek een rol in?
De jongen is voldoende Wilsbekwaam, tussen 12 en 16 jaar en hij is nu 12
De vader is het oneens met de arts en eist dat er toch behandeling moet volgen voor zijn 12 jarige zoon. In welke situatie heeft de vader kans van slagen?
De vader maakt geen kans, want de jongen is wilsbekwaam
Als de ouders geen toestemming geven voor een behandeling of operatie, wat kan de arts denk je nog doen?
De arts mag beslissen want er is sprake van ernstig nadeel