Week 5 - De subjectieve zuide van een strafbaar feit: schuld Flashcards
Welke betekenissen van schuld kennen we?
- Schuld als in ‘het gedaan hebben’
- Schuld als overkoepelende aanduiding van opzet en schuld
- Schuld als element
- Schuld als bestanddeel: culpa
Wat wordt doorgaans als de betekenis van culpa gezien?
Verwijtbaar aanmerkelijke onvoorzichtigheid.
Welke feitelijke vormen van culpa kennen we?
- Bewuste schuld: de verdachte is zich bewust van de mogelijke gevolgen van zijn gedrag, maar hij gaat te lichtzinnig om met de gedachte dat het gevolg niet zal intreden.
- Onbewuste schuld: naast het willens ontbreekt ook het wetens van het handelen.
Wat is het verschil tussen opzet en schuld?
Bij opzet wordt men verweten dat hij niet juist gedacht heeft. Bij schuld wordt men verweten dat hij niet gedacht heeft.
Hoe wordt beoordeeld of de verdachte onvoorzichtig gehandeld heeft?
Het gedrag wordt naast een norm gelegd (ongeschreven norm, garantenstellung, zorgplicht etc.).
Hoe wordt beoordeeld of er onvoorzichtige handeling van de verdachte aanmerkelijk was?
Door middel van de culpa lata. Dit houdt in dat gekeken wordt of de gemiddelde mens in de situatie anders had gehandeld.
Tot slot dient de aanmerkelijke onvoorzichtige gedraging van de verdachte verwijtbaar te zijn. Hoe wordt dit bepaald?
Er wordt gekeken of in de gegeven omstandigheden van de dader kon worden gevergd dat hij anders zou handelen.
Hoe verhouden culpa en opzet zich tot elkaar?
Aliud-theorie: deze theorie verondersteld dat opzet en schuld twee tegenovergestelde begrippen zijn, wanneer er sprake is van een culpoos delict maar de rechter van mening is dat met opzet gehandeld is, volgt dan vrijspraak.
Minus-theorie: deze theorie verondersteld dat culpa en opzet elkaar insluiten. Er heerst een glijdende schaal tussen opzet en culpa.
Wat is de zwaarte vorm van schuld?
Roekeloosheid. Hier is vooral sprake van in Wegensverkeerswetzaken.
HR Verpleegster
Gelet op de opleiding van de verdachte, de werkzaamheden die door hem worden verricht en zijn wetenschap omtrent het vertrouwen dat in hem wordt gesteld, kan iemand aanmerkelijk tekort schieten. Dit wordt de garantenstellung genoemd.
HR Black-out
In zijn algemeenheid valt niet aan te geven of een verkeersovertreding voldoende kan zijn voor het aannemen van schuld. Daarvoor zijn verschillende factoren van belang, zoals de aard en concrete ernst van de verkeersovertreding en omstandigheden waaronder die overtreding begaan is.
HR Leestafel zooien
Een beroep op een spelsituatie slaagt niet indien er sprake is van zeer gevaarzettend handelen en een niet door spelregels afgebakend spel. Dader kan anders handelen daar waar hij anders moet handelen.
HR Overstekend kind
Wanneer je je in het verkeer begeeft als bestuurder, dien je je van gevaar bewust te zijn jegens kwetsbare verkeersdeelnemers. Daardoor moet je jezelf in de gelegenheid stellen waarbij je je inspant dat dit gevaar zich niet voordoet, anders kan schuld worden aangenomen.
HR Roekeloosheid in het verkeer
Om te spreken van roekeloosheid zal de rechter feiten en omstandigheden moeten vaststellen waar uit is af te leiden dat door de buitengewoon onvoorzichtige gedraging van verdachte een zeer ernstig gevaar in het leven is geroepen en dat verdachte zich daarvan bewust was, althans had moeten zijn.
