Week 4 - ziektebeelden kinderen Flashcards
Wat zijn oorzaken van diarree bij kinderen?
Immunologisch, anatomische, allergisch, infectieus
Wat zijn virale, bacteriële en parasitaire oorzaken van diarree bij kinderen?
Viraal: rotavirus, norovirus, astrovirus, adenovirus (erg besmettelijk!)
Bacterieel: campylobacter, salmonella, shigella, yersinia
Parasitair: giardia lamblia, entamoeba histolytica
Wat is de WHO-definitie van diarree?
Meer dan 3x per dag dunne ontlasting
Wat zijn risicofactoren voor diarree?
Slechte hygiëne, hoge pH van de maag(inhoud), verminderde motiliteit van de darm, veranderde intestinale flora, deficiëntie van antilichamen, intrinsieke ziekte darmepitheel
Hoe wordt ingeschat of een kind uitgedroogd is?
Interesse om te drinken, gewicht, bewustzijn, vitale parameters, temperatuur extremiteiten, diurese, traanproductie, vochtigheid slijmvliezen, huidturgor, (ingevallen) ogen
Hoe bereken je het deficit gewicht?
Deficit van gewicht = ((recent -huidig)/recent gewicht) x 100% = % dehydratie
Op welke waardes meet het lab in bloed, urine en overig om vast te stellen of iemand uitgedroogd is?
Bloed: Na, K, glucose, CRP, creatinine, ureum, bloedgas, osmol, anion gap (Na-Cl-bic = 8-16) Urine: Na, K en osmol
Op indicatie ook bloedbeeld, kweken, feces
Hoe zorg je voor rehydratie en hoe werkt het?
Liefst oraal met Orale Rehydratie Solutie, het kan ook via een sonde, daarbij ook intraveneus vocht (10mL/kg)
ORS bevat zouten en suikers die de SGLT in de darmwant stimuleren
Welke vormen van uitdroging zijn er en wat zijn risico’s bij aanvulling?
Isotone dehydratie = normaal natrium
Hypotone dehydratie = verlaagd natrium, bij vullen risico op hersenbloeding
Hyperone dehydratie = verhoogd natrium, bij vulling risico op cerebraal oedeem
Wat zijn opname indicaties bij uitdroging (door diarree)?
Vitale bedreiging, bewustzijnsstoornissen, baby’s <2 maanden, falen ORS, acute buik/ileus of sociale indicatie
Wanneer geef je antibiotica bij diarree?
Antibiotica alleen geven bij tyfeus ziektebeeld, salmonella’s, shigella dysenterie of gecompliceerde campylobacter jejuni infectie
Wat is de grootste veroorzaker van diarree bij <5-jarigen en wat is de oplossing?
Rotavirus: er is een oraal levend verzwakt vaccin
Wat is de meest voorkomende ziekte op kinderleeftijd?
Bovenste luchtweginfecties
50% consultaties HA (0-2jr), normaal is 6-8/jr
Wat zijn oorzaken voor acute rhinitis? + symptomen en behandeling
Ontsteking van het neusslijmvlies is voor 95% viraal: rhinovirus, corona, HMP, RS, influenza
Symptomen: snot, niezen, verstopping
Behandeling: neusspoelen met NaCl 0,9% en xylomethazoline (vasoconstrictie)
Wat zijn oorzaken voor acute sinusitis? + symptomen en behandeling
Ontsteking van de slijmvliesholten komt minder voor bij kinderen, omdat die nog in ontwikkeling zijn, het is viraal of bacterieel
Symptomen: lokale pijn, kloppend, erger bij bukken, kloppijn, koorts, malaise, nasale spraak, purulente neusuitvloed
Behandeling: neusspoelen en xylomethazoline, antibiotica, niet stomen
Wat zijn oorzaken voor acute tonsillitis en pharyngitis? + symptomen en behandeling
Ontsteking van de keel, veroorzaakt door rhinovirus, adenovirus, Eptein-Barr virus, groep A streptokokken
Symptomen: keelpijn, hoest, malaise, ademhalingsbelemmering, slikpijn, cervicale lymfeklierzwelling
Behandeling: geen, bij streptokokken penicilline
Wat is chronische tonsilitis en tonsilhypertrofie? + behandeling
Vergrootte keelamandelen, ze groeien tot 6 jaar, daarna involutie
Behandeling: tonsillectomie zelden zinvol, wel bij obstructief slaap apneu-syndroom of belemmering slikken/eten met negatief effect op groei
Wat zijn oorzaken voor adenoïditis? + symptomen en behandeling
Chronische ontsteking van neusamandelen door bacteriën (streptokokken of influenza)
Symptomen: neusverstopping, obstructie buis van Eustachius (>doofheid en otitis), cervicale lymfadenopathie, postnasale drip, slikproblemen, slaapapnoe
Behandeling: antibiotica of chirurgie (adenotomie, wel hoge recidiefkans)
Wat zijn oorzaken voor laryngitis subglottica? + symptomen en behandeling
Onsteking een de larynx is viraal door para-influenza bij kinderen van 1-4 jaar
Symptomen zijn hese stem na verkoudheid, progressieve inspiratoire stridor, subfebriele temperatuur
Behandeling: glucocorticosteroïd eenmalig, geruststellen, geen antibiotica, klinische observatie, zuurstofsuppletie, intuberen
Wat zijn oorzaken voor epiglottisis? + symptomen en behandeling en diagnose
Acute zwelling van de epiglottis (dodelijk!) door H. influenzae type B
Symptomen: acuut ernstig ziek, hoge koorts, snel progressieve inspiratoire stridor, kin vooruit, slikpijn (>kwijlen), zit rustig rechtop, geen hoest of heesheid
Behandeling: intuberen onder narcose/tracheotomie (nood), antibioticum tegen H. influenzae, vaccin is preventief top
Diagnose: rustig houden, GEEN keelinspectie, laryngoscopie onder narcose, kweken
Hoe ziet een normaal trommelvlies eruit?
Een normaal trommelvlies is glanzend en doorschijnend, kleurloos/parelgrijs en de hamersteel is centraal, er is een scherpe lichtreflex en er zit lucht in het middenoor
Wat is otitis media en welke vormen zijn er?
Ontsteking van het middenoor:
Acute otitis media (OAM/OMA)
Otitis media met effusie (OME)
Chronische suppuratieve otitis media (CSOM) = langdurig met/zonder effusie
Wat is OMA en wat zijn symptomen?
Ontsteking van het middenoor met ophoping van vocht in het middenoor, tekenen van een acute infectie:
Oorpijn, koorts, prikkelbaarheid, nachtelijke onrust, erytheem trommelvlies, vocht in middenoor/orottoe
Wat zijn oorzaken en risicofactoren voor OMA?
70-80% viraal (RSV, influenza verkoudheid)
20-30% bacterieel (streptococcus pneumoniae, H. influenzae, moraxella catarrhalis, groep A streptokokken)
Risicofactoren: passief roken, crèche bezoek, allergie, afwijkende anatomie, obstructie, genetische aanleg
Wat is er als AO en behandeling bij OMA?
AO: alleen kweken bij verdenking op resistentie, antibiotica-falen, immuunstoornis of complicaties
Behandeling: symptomatisch en watchfull waiting, antimicrobieel bij ernstige ziekte, risicofactoren voor complicaties, baby’s <2 jaar, dubbelzijdig, 3 dagen geen verbetering EN chirurgische behandeling met trommelvliesbuisje
Wat zijn alarmsymptomen bij OMA?
Hoofdpijn, koorts, ernstige oorpijn, neurologische, stijfheid, rood mastoïd, nystagmus
Wat is OME en wat zijn symptomen?
een ophoping van vocht in het middenoor zonder tekenen van acute infectie, komt veel voor vanaf 6 maanden tot 4 jaar
Symptomen: slechthorendheid, gedragsproblemen, drukkend gevoel in de oren, spraak-/taalachterstand
Wat zijn risicofactoren voor OME?
Problemen met buis van Eustachius, cilia/mucus problemen (CF/PCD), allergie, infectie, meeroken, reflux, obstructie
Wat is er als AO en behandeling bij OME?
AO: ototscopie, toonaudiometrie, tympanometrie
Behandeling: op oorzaak, geen specifieke behandeling, je kan een middenoorbeluchtingsbuisje plaatsen (weldoen als kind toch beter is na 6 maanden?)
Wat zijn petechiën?
Petechiën/ecchymosen = huidbloeding (niet wegdrukbaar)
Wat is de oorzaak en wat zijn mogelijke gevolgen van meningokokken?
Nisseriaia meningitidis is een bacterie die je mee kan dragen, maar waar je sepsis van kan krijgen en hersenvliesontsteking
Wat zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van sepsis door meningokokken?
Crowding, roken, meningitis belt verblijf, socio-economische deprivatie
Wat is AO en behandeling bij meningokokken?
AO: kweken, geen lumbaalpunctie bij septische shock/verdenking, evaluatie organen
Behandeling: antibiotica en supportive care (intubatie, volume suppletie, metabole correcties, stolling onder controle, ECMO, huiddefecten). Ook naasten en knuffelcontacten zo snel mogelijk behandelen met antibiotica
Vaccin menC is belangrijkste preventieve behandeling!!
Wat is meningitis en waardoor ontstaat het?
Ontsteking van hersenvlies/meningen = nekkramp, alle 3 lagen zijn ontstoken (pia mater, arachnoïd, dura mater)
Veroorzaakt door virus of bacterie (levensbedreigend)
Door welke virussen/bacteriën ontstaat meningitis?
S. pneumoniae, bevat >90 serotypen, maar 10/15 in vaccin
N. meningitidis, bevat 13 serotypen, A/B/C/W135/Y (geen vaccin voor B)
Overig: H. influenzae type b, S. aureus, listeria monocytogenes, E. coli
Leeftijdsafhankelijk!!
Hoe ontstaat meningitis? + belangrijke processen
Sommigen dragen het bij zich, dus pathogenese start bij doorbraak vanuit KNO gebied of door trauma, anders via hematogene verspreiding vanuit de nasopharynx
Belangrijke processen hematogene verspreiding: kolonisatie, invasie bacteriën in de bloedbaan, overleven bacteriën in de bloedbaan, invasie bacteriën in het centraal zenuwstelsel
Wat zijn symptomen van meningitis?
Koorts, huilerig, geïrriteerd, niet lekker, hoofdpijn, wel alert, pijn bij omkleden, geen andere neurologische afwijkingen, nek stijfheid (vooral bij volwassenen)
Wat is AO bij meningitis?
Bloedonderzoek (infectieparameters, bloedbeeld, kweek, glucose)
Beeldvorming (voor lumbaalpunctie, uitsluiten tumor of oedeem)
Liquoronderzoek (micro-/macroscopisch aspect, eiwit, glucose, troebel/helder, cellen)
-> Bij meningitis: minder glucose, meer eiwit en meer cellen (>100x10^6/L cellen, <2mmol/L glucose, >0,5 gr/L)
Wat is de behandeling en prognose van meningitis?
Behandeling: ABCDE, ZSM antibiotica (empirische behandeling), dexamethason (tegen gehoorverlies en neurologische restverschijnselen)
Prognose: korte en lange termijn problemen, 15% mortaliteit;
Gehoorverlies door bacteriële infectie labyrinth > ossificatie > slechthorendheid;
Cochleair implantaat als oplossing, tijdens opname al KNO arts controle
Wat is encefalitis en waardoor ontstaat het?
Ontsteking van hersenparenchym = meningo-encefalitis = encefalomyelitis
Virale verwekkers kunnen zijn:
Aerogene inoculatie (mazelen, influenza, enterocirus, parechovirus)
Direct contact (herpes simplex, varicella, bof, rabies)
Arbovirus (flavivirussen, alfavirussen)
Tekenbeet
Welke 3 typen beschadiging kent encefalitis?
Direct effect van micro-organisme = schade aan glia-/schwannse/neurale cellen
Immunologische effecten = kruisreactieve antistoffen > functiestoornis, gebrek nutriënten, polarisatiestoornissen
Gemengd type
Wat zijn symptomen van encefalitis?
Klinische traag beloop, niet lekker, beetje koorts, hoofdpijn, versuft en verward, nekstijfheid
Wat is belangrijk bij anamnese en AO bij encefalitis?
Anamnese: recente ziekte, omgeving, reizen, dieren, vaccinatie, immuunstoornis
AO: bloedonderzoek (infectieparameters, bloedbeeld, kweek, glucose, serologie)
Beeldvorming (voor lumbaalpunctie, uitsluiten tumor of oedeem)
Liquoronderzoek (micro-/macroscopisch aspect, eiwit, glucose, troebel/helder, cellen)
Beeldvorming (aantonen inflammatie hersenparenchym en andere oorzaken afsluiten)
EEG als functieonderzoek (=hersenfilmpje)
> Beetje celverhoging, glucose en eiwit normaal, in liquor een positieve virale PCR
Wat is de behandeling en prognose van encefalitis?
Therapie: ABCDE, geen antibiotica, wel Acyclovir voor varicella en herpes, verder niks
Prognose: 5-15% mortaliteit, complicaties (gedrag, spraak-/taal-, motoriek-, concentratie-, geheugenstoornissen)
Preventie kan met vaccinaties, bescherming tegen muggen, isolaties, profylactische behandeling
