Week 4

Question 1

Je hebt enkel kennis nodig van de feiten en van de regel. De rechter zou dan enkel de regel op het geval toepassen. Gelet op de scheiding der machten mag de rechter ook niet meer doen dan dat.

Scholten stelt echter dat deze visie naïef is, want …

Answer 1

Het kan voorkomen dat wetgevers leemtes laten en dingen over het hoofd zien, waardoor onduidelijkheid kan ontstaan. Elke wet heeft behoefde aan uitleg, ook al is in het verleden vaak gesteld dat dit niet zo was.

Question 2

Analogie houdt volgens Scholten in dat …

Answer 2

De toepassing van een regel wordt uitgebreid op andere nieuwe gevallen.

Question 3

Men kan gebruikmaken van de grammatische, historische en teleologische methode. Methoden die men gebruikt, dienen wel te worden gemotiveerd. Het kan ook voorkomen dat een uitlegging van de wet geen oplossing geeft. We zijn dan aangewezen op de …

Answer 3

analogie

Question 4

Rechtsverfijning

Answer 4

Regels worden niet uitgebreid, maar nieuwe uitzonderingen worden geformuleerd op bestaande regels.

Question 5

Scholten concludeert dat rechtsvinding …

Answer 5

meer is dan enkel toepassing van gereedliggende regels op vastgelegde feiten. De regel moet nogal eens worden gevonden, ofwel door interpretatie en analogie ofwel door rechtsverfijning.

Question 6

Wat Scholten ‘rechtsvorming’ noemt, komt overeen met de visie van het …

Wat Scholten ‘rechtstoepassing’ noemt, komt overeen met … , ofwel …

Answer 6

rechtsrealisme

mechanische rechtspraak

‘visie 0/syllogisme’

Question 7

Deze twee wijzen van rechtspraak staan voor Scholten in absoluut contrast met elkaar.
- Rechtsvorming is …
- Rechtstoepassing betreft …
- … is een teken van rechtsvorming.

Het alternatief is dat …

Answer 7

een waardering, een afwegen van goed en kwaad.

een hanteren van logische figuren.

Een uitspraak die nieuw recht vormt

er geen recht wordt uitgesproken en dat het bestaande recht wordt toegepast.

Question 8

Conclusie:
Scholten verwerpt het … Het recht is niet altijd geschikt om …
Er is soms meer nodig. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van … , … of …

Scholten benoemt wel dat het belangrijk is om te bedenken …

Answer 8

syllogisme

toe te passen op regels, door rechters

interpretatie, analogie of rechtsverfijning

waarom men bepaalde methoden gebruikt

Question 9

Eerste bezwaar op rechtstoepassing:
- De rechter stelt de feiten vast en past dit toe op de rechtsregel. De rechter doet volgens Scholten echter meer dan dat: …

De beslissing is in veel gevallen niet een conclusie die door toepassing van de regels wordt gevonden. De beslissing heeft juist weer …

Answer 9

Hij vraagt zich af of de feiten die bewezen zijn ook daadwerkelijk strijd opleveren met de wet. Dit is intellectueel werk. Hij moet de daad waarderen.

een zelfstandige waarde ten opzichte van de regels.

Question 10

Tweede bezwaar op rechtstoepassing:

Het is ten tweede ook niet helder … De feiten kunnen zo zijn dat meerdere regels van toepassing zijn.

In zo’n situatie kunnen uit de feiten dan problemen ontstaan waarin de wet niet voorziet. Scholten werpt op dat in zulk soort gevallen …

Eventueel zou hier een rol weggelegd kunnen zijn voor de … zoals wordt betoogd door Burckhardt, maar dit laat Scholten voor nu in het midden. Stel dat dit het geval zou zijn, dan is wederom aangetoond dat … niet een logische werkzaamheid is. Het is niet enkel het toepassen van regels op feiten.

De beslissing kent wederom een … In de beslissing zit namelijk de … (tussen regels) gebakken.

Answer 10

welke regels precies moeten worden toegepast.

iets anders dan regels en feiten de beslissing bepaalt.

intuïtie

rechtsvinding

zelfstandige betekenis ten opzichte van de regel

intuïtief gemaakte keuze

Question 11

Scholten concludeert dat hij heeft aangetoond dat …

Die tweedeling zou betekenen dat …

De rechter verricht ook nog intellectueel werk door … De rechter verricht ook intuïtief werk door … Op deze manier heeft een beslissing individuele waarde ten opzichte van de regels.

Het doen van rechterlijke uitspraken kent dus twee elementen: … en …

Deze twee vormen zijn niet exclusief van elkaar te zien, waardoor de opvattingen van … en … verworpen moeten worden.

Answer 11

de eerdere voorstelling van de tweedeling tussen enerzijds rechtsschepping en anderzijds rechtstoepassing niet toereikend was.

de rechter het recht waar mogelijk toepast op de casus, en recht zou scheppen waar dit niet mogelijk is. Er spelen volgens Scholten nog meer factoren een rol.

de feiten te waarderen.

te kiezen welke regels van toepassing zijn

intuïtief en intellectueel

het rechtsrealisme en van de mechanische rechtspraak (syllogisme/visie 0)

Question 12

De juiste bewoording voor het proces van de rechter is volgens Scholten … ‘Het recht is er, doch het moet worden gevonden, in de vondst zit het nieuwe.’

Answer 12

rechtsvinding

Question 13

Volgens Scholten is het niet mogelijk om een vast beslisschema te geven voor rechtsvinding. Het is niet mogelijk om …

Hij zet wel uiteen op welke wijze de rechter dan tot een uitspraak komt. Het proces van de rechterlijke beslissing is voor de rechter … (in vergelijking met de weegschaal van Themis). De kant van de weegschaal die uiteindelijk het zwaarst weegt, ‘wint’.

Answer 13

in algemene zin uiteen te zetten hoe rechtsvinding werkt.

een afweging

Question 14

Dit afwegen is geen puur objectief proces, maar het is afhankelijk van de persoon van de rechter. De rechter …; het gaat om een …

Volgens Scholten is de uiteindelijke uitspraak een … van de rechter. Het gaat niet om een wetenschappelijk oordeel gebaseerd op een logisch betoog.

Answer 14

beslist

daad

wilsverklaring

Question 15

Scholten laat duidelijk merken dat voor hem de rechterlijke uitspraak meer is dan een logische conclusie.

Het vellen van dit zedelijk oordeel ziet men echter niet. Dit proces vindt op de achtergrond (achter de schermen) plaats.

Question 16

Rechterlijke daad

2 kenmerken van de rechterlijke daad

Answer 16

De wijze waarop de rechter tot zijn of haar uitspraak komt.

1. Rationale activiteit
2. Irrationele activiteit

Question 17

Irrationeel

De kern van elke uitspraak is een … De rechter spreekt uit wat … Dit kan de rechter alleen doen indien hij …

De rechter zal dus alleen een uitspraak doen waarin hij zich, gelet op zijn eigen geestesleven, kan vinden. In zoverre is ieder rechtsoordeel irrationeel.

Answer 17

normatief oordeel

men wel of niet mag doen

overtuigd is dat dit normatief oordeel juist is.

Question 18

Rationeel

De uitspraak moet wel ‘logisch’ zijn. De uitspraak moet (1) … en (2) …

Het deel van het proces waarin de rechter garandeert dat er een logische uitspraak wordt gedaan, is dus rationeel.

Volgens Scholten is rechtspraak nooit willekeur, ondanks dat de rechtspraak op kwantitatief gebied willekeur kan bevatten.

Answer 18

steunen op gezag

logisch verantwoord kunnen worden

Question 19

Herhaling:

Er is een spanningsveld tussen … en … , doordat zij logisch is. Dit spanningsveld kan worden weergegeven met de eisen van ‘…’, waarbij het eerste vereiste aansluit op de … Het tweede vereiste sluit aan op de …

Answer 19

het doen van een uitspraak die aansluit op het gewetensoordeel van de rechter zelf.

het doen van een uitspraak die naar buiten gezagdragend is

innerlijke en uiterlijke gebondenheid

gebondenheid ten aanzien van het zedelijk oordeel van de rechter.

gebondenheid wat betreft het doen van een logische uitspraak.

Question 20

De twee kenmerken van de rechterlijke daad kunnen ieder worden verbonden met een manier waarop de rechter … is.

Enerzijds is de rechter gebonden doordat hij … , anderzijds is de rechter gebonden doordat hij …

Answer 20

gebonden

een logische uitspraak moet presenteren (uiterlijk)

zelf akkoord moet zijn met zijn uitspraak (innerlijk)

Question 21

De innerlijke gebondenheid schrijft voor dat een uitspraak die de rechter doet niet per se de enige uitspraak is die de rechter kon doen in het licht van het geldende recht, maar dat deze uitspraak …

Answer 21

de enige is die de rechter kon doen gelet op zijn gewetensoordeel.

Question 22

De uiterlijke gebondenheid schrijft voor dat …

Deze gebondenheid wordt gewaarborgd door de rechterlijke verplichting om …

De rechter wordt hierdoor verplicht om zijn achterliggende motieven te overwegen. Op deze manier wordt ook gewaarborgd dat de rechter uitspraak doet op grond van zakelijke motieven.

Answer 22

een uitspraak moet passen in het rechtssysteem.

een uitspraak te motiveren

Question 23

Samenvatting:

De theorie van Scholten is dus op te splitsen in twee stellingen (2)

Answer 23

1. De rechter doet aan rechtsvinding, niet aan rechtsvorming of aan rechtstoepassing.
2. De rechterlijke uitspraak is een daad. Deze is zowel rationeel als irrationeel. In overeenstemming hiermee kent de rechterlijke uitspraak een innerlijke gebondenheid (irrationeel) en een uiterlijke gebondenheid (rationeel).

Question 24

Scholten stelt dat het onmogelijk is om … (let op: het is onmogelijk om enkel de rechtsregels toe te passen).

Het recht kent altijd leemten (in de wet of in het recht), maar zo wil Scholten het niet noemen. Het spreken over leemten impliceert namelijk dat …

Answer 24

uit het recht voor ieder voorkomend geval een rechterlijke beslissing af te leiden.

rechtspraak niet meer is dan een intellectuele daad. Rechtsspreken is echter meer.

Question 25

Er wordt altijd ruimte gelaten voor het eigen oordeel van de rechter.

Zo is iedere beslissing zowel toepassing als schepping. Er is altijd logische arbeid (gebondenheid aan gegevens), maar tegelijkertijd is er ook altijd vrijheid. Vandaar dat we zo veel mogelijk gegevens verzamelen en dan een beslissing maken.

Question 26

Een rechterlijke beslissing is daarom nooit een deductie uit een gesloten systeem. Het recht is dan ook een open systeem, dat nooit af is.

Het recht is een geheel aan normen dat afhankelijk is van de tijd waarin ze gelden. Anders zijn bijvoorbeeld natuurkundige regels, die altijd op dezelfde manier gelden. Daarnaast is de wet ook afhankelijk van toepassing. Het recht is daarom een systeem van … en … (wetgeving, rechtspraak, uitvoering).

Answer 26

normen en van handelingen

Question 27

De verhouding tussen wetgever en rechter is dan ook als volgt te beschrijven.

Bij de wetgever is de … primair aanwezig, en bij de rechter is … primair aanwezig. De rechter voegt echter bij handhaving toch altijd weer wat nieuws toe aan het bestaande.

Scholten verduidelijkt nog dat het gaat om …, en niets meer. Er moet altijd aansluiting zijn bij wat er al is.

Answer 27

vrijheid

gebondenheid aan het recht

toevoegen

Question 28

Vleugel somt bezwaren tegen de visie van Scholten op: (4)

Answer 28

1. Door gewetenbeslissingen in de rechtspraak is de rechter te politiek betrokken;
2. Het is moeilijk om de rechterlijke oordelen gebaseerd op een gewetensbeslissing te waarderen;
3. De innerlijke gebondenheid kan voor partijen alsnog tot willekeur leiden;
4. De beschrijving van de rol van het geweten hangt te erg af van het christelijke geloof van Scholten.

Question 29

Vleugel stelt dat Scholten zich tegen het … keert. Democratie is voor Scholten geen grondslag van het recht zelf, enkel een …
Volgens Scholten is rechtsvinding meer dan het interpreteren van rechtsregels.

Volgens Scholten moet de rechter de feiten waarderen. Het waarderen van feiten impliceert voor Scholten ook het … Dit is een … volgens Scholten. In sommige (duidelijke) situaties is een waardering van de feiten niet nodig. Het recht kan dan eenvoudig worden toegepast.

Answer 29

rechtspositivisme

uitweg uit de moeilijkheid van het gebrek aan eenstemmigheid.

moreel wegen van de feiten

gewetensbeslissing

Question 30

In drie gevallen is een waardering van de feiten wel nodig (3)

Answer 30

1. Wanneer open en vage normen worden gevoerd in de rechtsregels.
2. Wanneer men niet met duidelijkheid kan zeggen welke rechtsregels van toepassing zijn.
3. Een meer abstract recht dat de casus overstijgt kan worden gevonden bij het waarderen van de feiten. We hebben het dan over analogie. De waardering van de feiten brengt dan een rechtsbeginsel met zich.

Question 31

Scholten verwerpt de term … De waardering van de feiten betekent namelijk niet … De rechter voegt met een waardering geen nieuw recht toe aan het bestaande recht. Hij vindt een oplossing in het recht.

Answer 31

rechtsvorming

dat de rechter de waarde van de wet beoordeelt.

Question 32

De rechtsvinding van Scholten ziet enkel op … , waardoor de scheiding der machten wordt gewaarborgd.

Scholten stelt dat de rechter bij het zoeken naar het recht de wet te eerbiedigen heeft. Het uitgangspunt moet zijn dat … Volgens Scholten is rechtspraak dus niet ongebrensd. Soms moet de rechter … zijn.

Denk hierbij aan de wetten die golden in nazi-Duitsland. Het conflict tussen recht en het leven naar eigen rechtsovertuiging kan dan zo hoog oplopen, dat de rechter ervoor kiest om ongehoorzaam te zijn. Dit is te verdedigen. Ieder mens is immers verantwoordelijk voor zijn daden. Als een rechter de wet enkel opvat als bevel, dan ontslaat hij zich van deze verantwoordelijkheid. Aangaande dit aspect is Scholten volgens Vleugel ook niet …

Answer 32

een waardering van de feiten

de rechter gehoorzaam is aan de wet

ongehoorzaam

controversieel

Question 33

Vleugel bespreekt daarna de wens om rechterlijke oordelen te kunnen verifiëren. Hiervoor moet het rechterlijke oordeel zo veel mogelijk geobjectiveerd worden.

Dit is moeilijk te verenigen met de theorie van Scholten. Voor Scholten is rechtspraak immers altijd een … Het geweten zorgt ervoor dat de rechter het juiste kiest. Het is volgens Scholten onontkoombaar dat de rechterlijke beslissing … bevat.

Answer 33

gewetensbeslissing

subjectiviteit

Question 34

Vleugel beschouwt vervolgens de kritiek dat dit onderdeel van de theorie van Scholten voor partijen tot willekeur kan leiden.

Scholten heeft wel oog voor dit gevaar. Volgens Scholten is enkel de gewetensbeslissing nog geen recht. Het vormen van regels is immers noodzakelijk. De regels vormen een tegengewicht tegen …

Het oordeel is een synthese tussen het … en het … Het rationele vormt een waarborg tegen irrationaliteit van de gewetensbeslissing.

Answer 34

uiteenlopende morele opvattingen

rationele (rechtsregels)

irrationele (geweten)

Question 35

Volgens Slootweg (aangehaald voor Vleugel) doelde Scholten op het dwalende geweten: …

Answer 35

een rationalisering van de tweedeling tussen goed en kwaad door middel van idealen en principes.

Question 36

Uit andere werken blijkt dat Scholten doelde op …

Scholten was christelijk en de leer van naastenliefde gold ook voor de rechter. Dit zet de rechter in een spagaat.

Enerzijds … , terwijl anderzijds …

Volgens Scholten dienen christenen … , maar ook …
Wat dit precies inhoudt kan Scholten niet specificeren.

Answer 36

naastenliefde

verdient de samenleving recht

aan de individu naastenliefde zou moeten worden gegeven

voor de liefde plaats te maken

gerechtigheid in het recht na te streven

Question 37

Vleugel concludeert dat het liefdevolle geweten, zoals Scholten dat voor ogen had, zich niet …

… is dan ook niet mogelijk. Een laatste toevoeging aan de visie van Scholten op liefde is dat het recht …

Answer 37

laat objectiveren of rationaliseren.

Verificatie van een gewetensbeslissing gebaseerd op liefde

zich niet moeten opofferen aan liefde.

Question 38

Men kan aan de theorie van Scholten tegenwerpen dat zijn theorie …

De vraag is of Scholten dit ook echt zo bedoeld heeft.

Bij de bespreking hiervan stelt Vleugel voorop dat wanneer Scholten sprak over de eis van het christelijk geloof, hij specifiek doelde op … (zoals voortvloeiend uit het geloof).

De rechter doet niet per se aan Bijbelse rechtspraak. Er zijn immers ook passages uit de bijbel waarin geen naastenliefde te lezen is. Volgens Vleugel sluit Scholten niet uit dat naastenliefde ook teruggevonden kan worden in andere religies, levensovertuigingen en filosofieën. Scholten zegt immers ook nergens dat het moet gaan om naastenliefde uit het christelijke geloof.

Answer 38

alleen op ging voor christelijke juristen.

de naastenliefde

Question 39

De theorie van Scholten kan volgens Vleugel algemeen worden toegepast, nu door Scholten niet wordt ontkent dat naastenliefde een op zichzelf staand fenomeen is. Vleugel stelt dus dat de theorie van Scholten niet enkel toegepast kan worden op … De liefdevolle rechter zou voor iedereen de ‘best’ denkbare rechter kunnen zijn.

Answer 39

christelijke juristen.

Question 40

Hoe komt een rechter echter aan een dergelijk geweten? Hiervoor wendt Vleugel zich tot filosoof Kierkegaard. Hij stelt dat … Deze ontwikkeling geschiedt doordat een mens besluit … Kierkegaard kijkt naar de ‘zin’ van het leven en komt dan uit bij christelijk geloof. Voor Kierkegaard is het ethische een opstap naar het religieuze, en niet andersom.

Answer 40

elk mens een geestelijke ontwikkeling door kan maken

zijn bestaan op een ethische wijze te beschouwen

Question 41

Volgens Kierkegaard is er een esthetische en een ethische levensfase. Een esthetisch mens ziet zijn bestaan als een … Een ethisch mens ervaart zijn bestaan als een …

De gewetensvolle rechter doet denken aan de ethische mens volgens Kierkegaard. Een ethisch mens benadert zijn bestaan vanuit de tegenstelling tussen goed en kwaad.

Als men voor het ethische bestaan kiest, krijgt zijn leven diepgang doordat hij …

Answer 41

toevalligheid

roeping

de wereld beoordeelt vanuit goed en kwaad en zich verantwoordelijk voelt om het goede te doen.

Question 42

Scholten en Kierkegaard stellen allebei dat een rechter … Wat goed is kan niet worden gevangen.

Het geweten neemt als reflectie van het bewustzijn de … Op deze manier wordt men in concrete situaties naar het juiste gestuurd.

Een rechter die de eis van naastenliefde in ogenschouw neemt, neemt zijn roeping serieus en wil het goed doen (vanuit de tegenstelling tussen goed en kwaad). Deze rechter zal in staat zijn om tot rechtvaardige oordelen te komen.

Answer 42

niet precies kan aanwijzen wat goed en kwaad is

verantwoordelijkheid om het goede te doen

Question 43

Samenvatting:

Vleugel beschouwt in zijn stuk de theorie van Scholten. Deze theorie berust enerzijds op … anderzijds op … Het geweten speelt volgens Scholten een rol in …

Volgens Vleugel komt het geweten, zoals bedoeld door Scholten, neer op de … De theorie van Scholten sluit echter niet uit dat deze naastenliefde ook uit … kan voortvloeien.

Hij haalt Kierkegaard aan om de overeenkomsten met Scholten aan te tonen. Een rechter zou een … moeten zijn. Dit betekent dat … Een dergelijke rechter zal in staat zijn tot rechtvaardige oordelen te komen.

Answer 43

het geweten van de rechter

het rationale: de rechtsregels

het waarderen van de feiten, waardoor de rechter niet tot politieke oordelen zal komen

christelijke eis van naastenliefde

andere opvattingen dan het christendom

ethisch mens

hij de wereld moet benaderen vanuit de tegenstelling tussen goed en kwaad en dat hij vanuit geloof in zijn bestaan voor het goede zal kiezen

Question 44

Het begrip tragisch:

In de Van Dale staat tragisch beschreven als aangrijpend of diep treurig. In de filosofie is tragisch te herleiden tot Griekse tragedie. In klassieke tragedie moesten protagonisten zwaarwegende keuzes maken. Het komt er vaak op neer dat een verdedigbare keuze met een moreel verlies gepaard kan gaan. Protagonisten werden gedwongen om tegen hun wil in te handelen. De consequenties van keuzes komen in tragedies altijd te laat aan het licht. De hoofdpersonages getuigen van blindheid, ze zien de morele dubbelzinnigheid van hun handelen niet in.

Question 45

Plato moest niets hebben van tragedies. Tragedies misleiden het volk door de werkelijkheid na te bootsen met te veel oog voor het menselijk lijden. Volgens Plato moet men keuzes maken gebaseerd op … Door deze attitude van Plato komt het tragische bewustzijn weinig terug in praktische filosofie en het westerse denken. Tragedie wordt gezien als een …

Answer 45

intellect

schijnwerkelijkheid die voorkomen kan worden

Question 46

In de praktijk gebruiken rechters juridische technieken waarmee een conflict wordt ontmanteld als juridisch schijnconflict. Met prioritering kan een juridisch conflict worden opgelost door voorbedachte hiërarchie tussen belangen te raadplegen. Zo wordt het recht dus intellectueel werkbaar, door …

Answer 46

botsingen tussen fundamentele rechten van te voren te voorkomen

Question 47

Een andere techniek is belangenafweging in het concrete geval. De rechter rangschikt de belangen dan niet vooraf, maar in concreto. Hoe geschiedt dit? Volgens Alexy kan een rechter een … De belangenafweging in het concrete geval wordt gezien als …

Dejuridisering is een methode waarin …

De laatste methode is het … Het gaat hier om een middenweg, waardoor rechten verenigbaar worden.

Deze methoden worden ingezet, met als voordeel dat ze houvast en zekerheid bieden. Geschillen kunnen zo objectief en eenduidig worden opgelost. In enkele gevallen komt aan twee belangen evenveel gewicht toe. Deze gevallen worden beschouwd als uitzonderlijk.

Answer 47

numeriek gewicht toekennen aan een betrokken belang en zo tot een rationele beslissing komen.

een methode die tot objectieve antwoorden leidt.

een betrokken belang (dat het moet opnemen tegen een ander belang) buiten het bereik van het recht wordt geplaatst.

door specificatie verenigbaar maken van rechten

Question 48

Door deze methoden te gebruiken wordt bovenmatig vertrouwd in de ontmantelingsstrategieën. Dit leidt tot … en … die de rechtsorde beoogt te beschermen. Daarnaast werkt dit het gebrek aan respect voor de verliezende claim in de hand. Bij de genoemde methoden kunnen ook kanttekeningen worden geplaatst.

Answer 48

zelfverloochening en vervorming van de waarden

Question 49

Vanuit een tragisch gezichtspunt is de juridische redelijkheid flexibel en meegaand (en dus beter). Dit komt idealiter terug in de praktische wijsheid van de rechter die het vermogen zou hebben om te zien wat de situatie van hem of haar vraagt.

De rechter kan dan ook (net als de tragische protagonist) een keuze maken ten koste van iets anders, zonder dat er een verwijt gemaakt kan worden.

Question 50

Soms moet de rechter een beslissing nemen die leidt tot gevolgen die indruisen tegen de doelen van de rechtsorde. Een (wijze) rechter met ervaring in de praktijk grijpt dan niet naar juridische gezichtspunten, maar neemt een hoogstpersoonlijke beslissing. De beslissing vloeit voort uit … De rechter zal dit dus ook erkennen en hier gehoor aan geven. Dit komt de rechtspraak ten goede.

Answer 50

de kijk van de rechter op de wereld. Een tragische beslissing is altijd ten koste van iets.

Question 51

Tragische rechtspraak vraagt ook wat van de samenleving. Deze beslissingen zijn namelijk niet in een systeem te bevangen, en derhalve lastiger uit te leggen. Dit vergt daarom van burgers dat zij bereid zijn met dit type onzekerheid of ondoorgrondelijkheid om te gaan. Dit is ook een valkuil, hier moet namelijk een balans in worden gevonden.

Question 52

Deugdenleer:

Geen enkele ethische theorie, zoals het utilitarisme of het kantianisme, kan alle ethische dilemma’s definitief oplossen. Hoewel verschillende ethische theorieën inzicht kunnen bieden in ethische dilemma’s, hebben ze allemaal hun tekortkomingen. Het is dus essentieel om ethische dilemma’s grondig te onderzoeken en zelf na te denken, te oordelen en te beslissen.

Question 53

Het is gevaarlijk om blind te vertrouwen op abstracte ethische theorieën, omdat ze vaak geen rekening houden met …

Het risico bestaat dat mensen op de automatische piloot handelen zonder diepgaand na te denken.

Aristoteles’ ideeën over deugden bieden een andere benadering van ethiek, waarbij … Deze deugden vormen … , en ze zijn van bijzonder belang voor rechters. Het ontwikkelen van deze deugden is essentieel voor het juist handelen en het begrijpen van wat rechtvaardig is in concrete situaties.

Answer 53

de complexiteit van concrete situaties

karaktereigenschappen zoals moed, zelfbeheersing, rechtvaardigheid en praktische wijsheid centraal staan

een gulden middenweg tussen extremen

Question 54

Er wordt niet gepleit voor een benadering van ethiek die rekening houdt met de complexiteit van de echte wereld, maar wat benadrukt wordt is het belang van … Het wijst erop dat … , wanneer gepast en in balans gehouden, ook een deugd kan zijn die mensen aanspoort om aan hoge ethische normen te voldoen.

Answer 54

deugden en praktische wijsheid bij het omgaan met ethische dilemma’s in de juridische praktijk.

trots

Question 55

Existentiefilosofie:

We leggen nu de nadruk op de deugdenleer en het idee dat een rechtvaardig persoon geen strikte abstracte regels volgt, maar …

Aristoteles betoogt dat zo’n persoon zijn menselijkheid heeft geperfectioneerd en sterk vertrouwt op zijn ervaring en oordeelsvermogen in ethische vraagstukken. Het probleem dat hier wordt benadrukt, is dat deze benadering ruimte kan bieden voor … en …

Het existentialisme en de sociologie voegen een nieuwe laag toe aan dit ethische debat. Ze stellen dat … en … aanzienlijke invloed hebben op onze normen en waarden. Mensen worden sterk beïnvloed door hun individuele ervaringen en keuzes. Hieruit volgt het belang van het kritisch benaderen van onze eigen vooroordelen en open staan voor verschillende perspectieven.

Answer 55

vertrouwt op de ontwikkeling van karaktereigenschappen

zelfgenoegzaamheid en vooringenomenheid

de sociale omgeving en opvoeding

Question 56

Bovendien wordt benadrukt dat de moderne mens bewuster is van de …
Dit heeft geleid tot de erkenning dat de wereld vol onverwachte wendingen zit. Het is belangrijk om open te blijven staan voor het onverwachte en niet te vertrouwen op vooraf vastgestelde abstracte regels.

Daarnaast wordt het belang van ethische deliberatie onderstreept, waarbij rechters open moeten staan voor … Dit sluit aan bij de vereisten voor gerechtelijke procedures en de noodzaak voor rechters om onpartijdig te zijn.

Answer 56

veranderlijkheid van mens en samenleving

verschillende ethische benaderingen en perspectieven om weloverwogen beslissingen te nemen