Week 4 Flashcards
Hoe ontstaat dikke darmkanker/ colorectal carcinoom (CRC)?
Het ontstaat uit poliepen.
Bij mutatie in het APC-gen ontstaat er een poliep→ bij meer mutaties (zoals K-RAS) kan poliep overgaan in kwaadaardig carcinoom.
Wat zijn de risicofactoren van darmkanker?
- Roken
- Alcohol
- Weinig bewegen
- Voeding
Wat is er aan de hand bij FAP patiënten?
APC-gen is al vanaf de geboorte gemuteerd.
Waar presenteert de darmkanker zich vaker, links of rechts?
Links
Wat zijn de 3 meest voorkomende symptomen bij darmkanker?
- Buikpijn
- Bloed bij ontlasting
- Veranderde ontlasting
Wat is de gouden standaard bij het diagnosticeren van dikke darm kanker?
Colonscopie met biopten
Via wat bepalen we de stadium van de darmkanker?
TNM
- T: Door welke wand is de tumor gegroeid?
- N: Staat voor kliermeta’s.
- M: Staat voor metastase in organen.
(metastase = uitzaaiing)
Welke ontlastingtesten kennen we?
- FIT test: detecteert de heemgroep in de Hb→ nadeel: bij vlees eten, ook dierlijk Hb wordt gemeten.
- Guaiac FOBT test: detecteert alleen humaan Hb.
Wat is IBD?
Een chronische ontstekingsziekte (autoimmuun) van het gehele maagdarmkanaal.
Uit welke 3 ziektes bestaat IBD?
- Colitis ulcerosa
- Ziekte van Crohn
- IBD unclassified (IBD-U)
Wat is er aan de hand bij Morbus Crohn?
Ontsteking discontinue (sommige wel (skip lesions) sommige niet) van mond tot kont (vaak uitzondering rectum).
Fistels en perianale abcessen (ontsteking met pus) kunnen voorkomen.
Wat zijn de symptomen bij M. Crohn?
- Buikpijn
- Diarree (met/zonder bloed)
- Vermoeidheid
- Gewichtsverlies
- Malabsorptie
Wat is er aan de hand bij colitis ulcerosa?
Continue en oppervlakkige ontsteking in het colon.
Wat zijn de symptomen bij colitis ulcerosa?
- Diarree met bloed/slijm
- Defecatie drang
- Koorts
- Anorexie
- Vermagering
- Tachycardie
Wat zijn risicofactoren voor IBD?
- Genetisch
- Stress
- Roken
- Dieet (veel rood vlees)
- NSAID’s
- Orale anticonceptie
Wat is de gradering van diarree?
- Toename < 4 ontlasting/dag t.o.v. baseline.
- Toename 4-5 ontlasting/dag t.o.v. baseline.
- Toename >7 ontlasting/dag t.o.v. baseline, incontinentie.
Wat is het lichamelijk onderzoek bij diarree?
- Abdominale massa
- Hoogklinkend tot geen peristaltiek
- Gewichtsverlies
- Oedeem
- Spierverlies
Wat is calprotectine en wat geeft het aan?
- Een Ca en zink bindend eiwit afkomstig van ontstekingscellen.
- Is verhoogd bij IBD.
- Hiermee onderscheiden of het IBS of IBD is.
Wat is het doel bij behandeling van IBD?
- Inductie remissie
- Onderhouden remissie
- Voorkomen en behandelen van complicaties (fistels)
Wat is de behandel volgorde van IBD?
- Mesalazine (5-ASA)
- Corticosteroïden (prednison)/ steroïde sparende medicatie (budesonide)
- Immunosuppressiva (MTX, azathioprine)
- Anti-TNF-alpha
- Vedolizumab
- JAK STAT
- Chirurgie
Waaronder delen we diarree in?
- Inflammatoir
- Osmotisch of secretoir
- Voedingsbestanddeel
Wat zijn alarmsymptomen bij diarree?
- Dehydratie
- Gewichtsverlies
- Bloed bij diarree
- Positieve familie anamnese
- Nachtelijk diarree
Bij welke type HLA krijg je coeliakie?
- HLA type DQ2
- HLA type DQ8
Waaruit bestaat HbA?
4 ketens met elk een Fe-molecuul:
- 2 α-ketens
- 2 β-ketens
Is voor HbA of HbF de affiniteit voor O2 groter?
HbF (foetaal)
Op welke chromosoom liggen β, δ en α?
- 11: β, δ
- 16: α
Wat is thalassemie en welke, α of β, heeft een groter effect?
- Een defect gen met als gevolg een tekort aan ketens.
- β groter effect.
Wat is er aan de hand bij sikkelcelziekte?
Een puntmutatie in de β-keten.
Waar is de O2 afgifte van afhankelijk?
- O2-spanning
- pH
- Temperatuur
- 2,3-DPG
Waarvoor zorgt 2,3-DPG?
Afgifte van O2.
Wat is erytropoëse en hematoppoiëse?
- Erytropoëse: produceren van erytrocyten.
- Hematoppoiëse: differentiëren van onrijpe cellen tot bloedcellen.
Wat zijn reticulocyten?
- Voorlopers van ery’s.
- De hoeveelheid is een maat voor aanmaak erytrocyten.
Welke hormonale factoren zijn betrokken bij de hemapotoëse?
- EPO
- Interleukine-3 (IL-3)
- Schildklier hormoon (TSH)
- Testosteron
Welke bouwstoffen zijn nodig voor de erytropoëse?
- Ijzer
- Vit. B12
- Foliumzuur (vit B11)
Waardoor wordt ijzer opgenomen in de enterocyt (darmcel) en waardoor afgegeven aan het bloed?
- Opnemen: DMT-1 kanaal
- Afgeven: ferroportine
Waardoor zorgt hepicidine?
- Bij hoog ijzergehalte in het bloed, maakt de lever hepicidine aan.
- Hepicidine blokkeert ferroportine waardoor niet meer ijzer kan worden opgenomen in het bloed.
Waarin zit vit B12?
- Vlees
- Eieren
- Zuivel
Waarin zit vit. B11?
- Bladgroenten
- Orgaanvlees
- Bonen
- Noten
Wat zijn de normaalwaarden voor Hb?
- Man: 8,6-10,5 mmol/L
- Vrouw: 7,5-9,5 mmol/L
- Zwanger: > 6,5 mmol/L
Wat is het MCV?
- Zegt iets over de grote van de ery.
- MCV= Ht/ aantal ery’s per L
- Normaalwaarde: 80-100 fL
Wat is de definitie van anemie?
Tekort aan/ te lage Hb.
Op basis waarvan delen we anemie in?
Op basis van:
- Oorzaak
- Grootte ery (MCV)
Wat is de indeling van anemie op oorzaak?
- Probleem aanmaak van ery/Hb
- Verlies ery
- Verhoogd verbruik/afbraak van ery’s
Wat is de indeling van anemie op MCV?
- Microcytair
- Normocytair
- Macrocytair
Wat zijn de oorzaken voor microcytaire anemie?
- Ijzergebrek
- Thalassemie
- Laag reticulocyten
- Chronische ziekte waarbij hepicidine wordt geproduceerd
Bij welke oorzaken van normocytaire anemie zijn de reticulocyten normaal en verhoogd?
- Normaal: acute bloeding, hemolyse zonder reticulocytose
- Verhoogd: sikkelcel anemie
Bij de andere oorzaken, verlaagd.
