Week 4 - 11 april t/m 15 april Flashcards
Waar ontstaat darmkanker uit?
Adenomateuze poliepen
Waar wordt onderscheid gemaakt tussen tumoren aan de linker- en aan de rechterkant van de dikker darm?
Flexura lienalis (ervoor: rechts, erna: links)
Hoe ontstaat een poliep in het epitheel?
Door een mutatie in het APC gen die ergens in het leven ontstaat
Wat zijn FAP-patiënten?
Patiënten bij wie de mutatie in het APC gen al vanaf de geboorte aanwezig is
Wat zijn risicofactoren voor darmkanker?
- Roken en alcohol
- Gewicht
- Beweging
- Voeding: dagelijks voldoende vezels en te veel rood/bewerkt vlees
Wat zijn de meest voorkomende inflammatory bowel diseases?
- Colitis ulcerosa: alleen in colon
- Ziekte van Crohn: van mond tot kont
Waar begint vaak de ontsteking van het slijmvlies in de colon bij colitis ulcerosa?
Endeldarm
Wat is kenmerkend voor de lokalisatie bij morbus Crohn?
- Transmurale inflammatie, mogelijk in hele gastro-intestinale stelsel
- Rectum blijft vrij van ontsteking
Wat zijn klinische verschijnselen van Morbus Crohn?
- Buikpijn, diarree, vermoeidheid en gewichtsverlies
- Fistelvorming
- Perianale ziekte en proximale ziekte
- Malabsorptie
- Extra-intestinale manifestaties
Wat is kenmerkend voor de lokalisastie van de ontsteking bij colitis ulcerosa?
- Proctitis
- Linkszijdige colitis
- (Pan)colitis
Wat zijn klinische verschijnselen van colitis ulcerosa?
- Diarree (vrijwel altijd met bloed en slijm)
- Bloed en slijm (met of zonder ontlasting)
- Toename defecatiedrang (loze aandrang)
- Algemene ziekteverschijnselen: koorts, anorexie en vermagering
- Pijnlijke darmkrampen voor defacatie
Wat zijn bijwerkingen van prednison?
- Diabetes mellitus
- Botontkalking
- Gewichtstoename (Cushing)
- Infectieuze complicaties
Waar bestaat de behandeling van IBD van laag naar hoog uit?
- Mesalazine in de vorm van 5-ASA preparaten: niet bij Crohn
- Steroïden zoals prednison of steroïde sparende medicatie zoals budesonide
- Immunosuppressiva zoals MTX of azathioprine
- Anti-TNF-alfa zoals infliximab of adalimumab (biologicals)
- Vedolizumab (biological)
- Chirurgie
Hoe werkt mesalazine in de vorm van 5-ASA?
- Anti-inflammatoire medicijnen
- Bij mild tot matige colitis ulcerosa: als inductie en onderhoudstherapie
- Via klysma’s of oraal
Wat zijn bijwerkingen van mesalazine in de vorm van 5-ASA?
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Pancreatitis
- Interstitiële nefritis
- Bloedverlies door paradoxale opvlamming van de ziekte
Hoe werkt prednison?
- Inductietherapie bij Crohn en colitis ulcerosa
- Zorgt voor acute vermindering van de ontsteking
Hoe werkt budesonide?
- Topicaal, bij het rechtszijdige colon en de ileocecaal regio
- Met name aan patiënten met milde Crohn in de ileocecaal regio
Hoe werken immunosuppressiva?
Heeft een inwerktijd van 3 maanden en worden gebruikt als onderhoudstherapie
Hoe ontstaat IBD?
- Erfelijkheid, omgevingsfactoren, microbioom
- Verstoring in balans van het immuunsysteem
- Overexpressie van pro-inflammatoire cytokines
- Beschadiging van het epitheel
- Continue ontsteking
Wat is de definitie van diarree?
> 3 ongevormde ontlasting/dag of vloeibaar volume > 200 g/dag
- Faecesvolume is verhoogd
- Defaecatiefrequentie is verhoogd
- Verandering van faecesconsistentie
- Overmatig verlies van vocht en elektrolyten in de faeces
Waar bestaat de diagnostiek uit bij IBD?
- Bloed en ontlasting
- Endoscopie
- Biopsie
- Marker studie
- MRI
- Functionele testen
- CT
Hoe ziet de pathologie van Crohn eruit?
- Focale ulceraties
- Transmurale inflammatie
- Acute en chronische inflammatie
- Granulomen
Hoe ziet de pathologie van colitis ulcerosa eruit?
Diffuus mucosale inflammatie met crypt abcessen
Wat is calproctectine?
- Calcium en zink bindend eiwit
- Afkomstig van ontstekingscellen (neutrofiele granulocyten en monocyten)
- Goede maat voor monitoring van patiënten met IBD
Wat is een voordeel van drager zijn van het sikkelcelgen?
Beter overleving bij malaria
Waar wordt sikkelcelziekte door veroorzaakt?
1 mutatie in het bèta-gen -> leidt tot afwijkende bèta keten: sikkel-heemgroep
Waar kan sikkelcelziekte uit bestaan?
Twee HbS genen: HbSS
Hoe wordt sikkelcelziekte gediagnosticeerd?
- Sikkelceltest: bloed wordt ontdaan van zuurstof -> door extreme omstandigheden zullen erythrocyten van dragers ook sikkelen daarom:
- Eiwit analyse: HPLC
Wat zijn kenmerken voor sikkelcelziekte?
- Chronische hemolytische anemie
- (Vaso-occlusieve) crisen
- Infecties (door asplenie tgv auto-infarcering)
- Orgaanschade en verminderde overleving
Wat is een (vaso-occlusieve) crise?
Een plotselinge pijnaanval doordat sikkelcellen in de haarvaten vastlopen
Waardoor ontstaat een hemolytische crisis?
Door een infectie: zorgt voor tijdelijk meer hemolyse
Wat is kenmerkend voor lever of milt sequestratie?
- Met name bij kinderen: crisen in lever of milt
- Gaat gepaard met hepato-/splenomegalie, buikpijn, hoge mortaliteit en hoge recidiefkans
Wat is een acute aplastische crisis?
Ernstige anemie ten gevolge van een viraal virus zonder reticulocytose waardoor minder bloed wordt aangemaakt
Wat is priapisme?
Crise die een ongewilde pijnlijke erectie veroorzaakt zonder dat er verband is met seksuele stimulatie
Waar bestaat de behandeling van een sikkelcelcrise uit?
- Hydratie
- Zuurstof bij hypoxie
- Antibiotica bij koorts
- Erytrocytentransfusie
- Pijnbestrijding: morfine
Waar wordt bij de jaarlijkse screening op orgaanschade bij patiënten met sikkelcelanemie naar gekeken?
- Retinopathie
- Microalbuminurie
- IJzerstapeling
- Pulmonale hypertensie / cardiomyopathie
- Botnecrose femur/humeruskop
Wat zijn behandelopties bij sikkelcelanemie?
- Infecties voorkomen (infectieprofylaxe: penicilline en vaccinaties)
- Hydroxy-ureum (hydrea)
- Bloed-/wisseltransfusies
- Allogene stamceltransplantatie
- Gentherapie
- Nieuwe middelen
Wat is hydroxycarbamide (hydrea)
Chemotherapeuticum dat alle bloedaanmaak remt: remming beenmerg -> minder bloedcellen -> hogere concentratie van foetale Hb
Waarom ontstaan er minder sikkelcellen bij HbF?
HbF bestaat uit 2 alfa en 2 gamma ketens
Wat is het gevolg van chronische anemie op het hart?
Kamerdilatatie en toename van LV-hypertrofie -> links diastolische dysfunctie -> afname van inspanningstolerantie
Wat is de TNM stadiëring voor darmtumoren?
- T: lokale diepte van penetratie in/door de darmwand
- N: lokale kliermeta’s
- M: metastasen op afstand
Wat zijn de doelen van het darmkanker bevolkingsonderzoek?
- Mortaliteit van CRC verminderen
- Incidentie van CRC verminderen
Welke screeningstesten zijn er voor het opsporen van darmkanker?
- FIT test: gericht op globinemolecuul en detecteert alleen humaan Hb
- Guaiac FOBT test: detecteert heemgroep in Hb
Wat zijn de behandeldoelen bij Crohn?
- Inductie remissie
- Onderhouden van remissie
- Voorkomen en behandelen van complicaties: afwegen risico’s behandeling en bijwerkingen
Wat zijn de chirurgische mogelijkheden bij colitis ulcerosa?
- Chirurgie curatief
- (Sub)totale colectomie
Wat zijn de chirurgische mogelijkheden bij M. Crohn?
- Chirurgie palliatief (risico recidief)
- (Ileo)colische segmentele resectie