week 3 Flashcards
welke 3 reacties kunnen cellen geven op DNA schade?
- aanzetten van DNA herstel-mechanismen
- apoptose
- incorrect schade herstel + geen apoptose –> mutaties gevolgd door transformatie
wat is er verandert bij de chromosomen bij mensen met CML?
een gen in chromosoom 9 (ABL) en chromosoom 22 (BCR) wisselen van plek –> fusiechromosoom BCRABL (philadelphia gen)
wat is het gevolg van het fusiegen BCRABL?
nieuw fusie-eiwit: tyrosine kinase –> neemt ATP en fosforyleert een substraat eiwit –> actief delen
wat doet imatinib?
imatinib werkt tegen het fusie-eiwit, zodat er geen ATP binding in dit fusie-eiwit plaats kan vinden
wat wordt er gedaan als er sprake is van imatinib resistentie?
imatinib wordt verwisseld voor dasatinib of nilotinib
stamceltransplantatie als laatste optie
welke onderdelen zijn in de celdeling te onderscheiden?
G1: celgroei
S: duplicatie van DNA
G2: klaarmaken voor mitose
M: uitverdeling van chromosomen over de dochtercellen
welke onderdelen zijn in de mitose te onderscheiden?
profase: condensatie DNA
prometafase: afbraak celenveloppe
metafase: chromosomen naar midden van de cel (metafase plaat)
anafase: uit elkaar trekken chromosomen naar de polen
telofase: ontwinding van DNA
cytokinese: insnoering cellen tot 2 afzonderlijke cellen
hoe worden de chromosomen uit elkaar getrokken?
door microtubuli die zowel vast zitten aan het chromosoom als aan het centrosoom
welke manieren zijn er om chromosomen te bekijken?
- alle chromosomen aankleuren
- in situ hybridisatie
- chromosoom specifieke probes
wat zijn dicentrische chromosomen?
chromosomen worden in metafase verkeerd uit elkaar getrokken, doordat een chromosoom op een plek aan de verkeerde kant vastzit
hoe ontsaan numerieke chromosoomafwijkingen?
te snel signaalafgifte dat de mitose verder kan, waardoor een chromatide niet vast zit en beide dezelfde kant op worden getrokken (non-disjunctie)
wat is chromothripsis?
bij chromothripsis worden chromosomen in kleine stukjes gebroken en weer aan elkaar gezet
wat is genamplificatie?
een gen wordt vaker gedupliceered in een chromosoom waardoor ze los in de kern gaan liggen
wat zijn manieren om oncogenen te activeren?
- translocatie van genen
- verdubbeling van chromosomen
- genamplificatie
wat zijn manieren om tumor suppressor genen te inactiveren?
- deletie
- verlies van chromosoom
hoe ontstaat er een dicentrisch chromosoom?
de telomeren van chromosomen worden herkend als gebroken DNA molecuul en aan elkaar gezet door NHEJ
wat zijn manieren voor een tumor om telomeren langer te maken
- telomerase aanzetten
- ALT (alternative lengthening)
waarom zijn telomerase remmers niet 100% effectief?
tumoren stappen over van telomerase naar ALT of worden resistent
welke methodes zijn er om chromosomale afwijkingen te detecteren en identificeren?
- klassieke cytogenetica
- moleculaire citogenetica
- Fluorescente in situ hybridisatie (FISH)
- array - moleculaire diagnostiek
- RQ-PCR (bij fusiegenen)
- Q-PCR
- sequencing
hoe worden kweken gemaakt?
- beenmerg of bloed wordt in kweekmedium gebracht
- hier worden eventueel groeifactoren aan toegevoegd
- na 1-2 dagen wordt colcemid toegevoegd –> mitoseblok
- kweek wordt in hypotone oplossing gebracht –> celzwelling
- kweek wordt op een glaasje gelegd –> cellen breken en chromosomen zijn zichtbaar
wanneer spreekt men over een slecht risico bij AML?
- complexe karyotypes
- 2 monosomieën
- 1 monosomie + structurele afwijking