Week 3 Flashcards
Wat is een plasmacytoom?
Tumor: gelokaliseerde tumor als onderdeel van MM.
Wat voor soort antistoffen worden geproduceerd bij een multipel myeloom?
Monoklonale kwaltitatief slechte antistoffen
Uit welke cel is een MM ontstaan?
Plasmacel (rijpe lymfatische cel)
Waaruit bestaan antistoffen, waarvoor is dit belangrijk bij MM?
Zware keten: IgA, IgG, IgM
Lichte keten: lamda of kappa
Belangrijk omdat er bij MM maar 1 type antistof is: vaak bijvoorbeeld IgG kappa
Waaruit bestaan antistoffen, waarvoor is dit belangrijk bij MM?
Zware keten: IgA, IgG, IgM
Lichte keten: lamda of kappa
Belangrijk omdat er bij MM maar 1 type antistof is: vaak bijvoorbeeld IgG kappa
Hoe presenteert MM zich vaak ? (lft, symptomen)
65-70 jaar
Pijn in skelet –> afbraak bot tgv tumor
kromme rug –> wervelinzakkingen
Anemie –> beenmergverdringing
Nierinsufficientie –> cast nefropathie (antistoffen slaan neer)_
Dorst –> hypercalciemie (botafbraak
Moeheid –> Anmeie
Infecties –> Immuundeficientie (antistoffen)
Hoe zorgt een MM voor botlaesies?
Osteoclast aan (soort RANKL), Osteoblast uit.
OPG vang normaal weg en zet osteoblast aan.
Wat is spondylodese?
2 wervels aan elkaar zetten
Wat is een mogelijke curatieve behandeling voor MM?
Auto-SCT
Kan er zonder hoog M-proteïne alsnog een probleem zin bij MM?
Ja!
Waaruit bestaat de behandeling van MM <70 jaar?
Inductie met chemo, auto-SCT, consolidatie chemo en onderhoud met lenalidomide
Wat gebruik je bij een recidief van MM?
Darotumomab, lenalidomide, dexamethason
Vertel iets over pneumokokken en de infecties die ze veroorzaken?
Diplococ bacterie met kapsel. Komt binnen via de neus en kan vervolgens echt overal naartoe verspreiden. Vaak een lobaire pneumonie met matglas afwijkingen. Je kunt ook zien: pleura-empyeem, peritonitis, meningitis, endocaritis, sinusitis enzovoort. Een paar bij elkaar is de invasieve pneumokokken ziekte (IPD).
Waarom is opsonizatie extra belangrijk voor gekapselde bacterieën?
Zonder opsonizatie door Ig of complement is fagocytose lastig
Wat geeft de beste opsonizatie?
Zowel complement als Ig (synergistisch). Als je er 1 moet kiezen is complement beter.
Waarom is de milt belangrijk in de bestrijding van een pneumokok?
De milt heeft een zeeffunctie voor bacteriën (met of zonder opzonizatie). Ook is er aanmaak van IgG door plasmacellen in de Milt
Bij welke aandoeningen heb je een tekort aan IgG?
Hypogammaglobulinemie
-CVID
-Selectieve IgG subklasse deficiëntie
-MM
-CLL
-NHL (uitrijping verstoord door uitgroei maligne cel)
Bij welke aandoeningen/ziektes heb je te weinig complement?
Te weinig aanmaak:
Aangeboren/verworven –> heel zeldzaam
Teveel verbruik: een stuk vaker
-Hele ernstige infecties
-AIZ: SLE veelvoorkomend
Welke veelvoorkomende problemen zorgen ervoor dat je geen of minder miltfunctie hebt?
-Geen milt: aangeboren of na splenectomie
-Functioneel aspleen (niet functioneel) –> sikkelcelanemie –> neerslag/stolsels –> infarcten
Wat zijn naast de aandoeningen van milt, complement en IgG nog meer risicofactoren voor een pneumokokken infectie?
HIV
Corticosteroïden
Systeemziekten (DM, levercirrose, lage GFR)
Leefstijl –> roken, ondervouding, alcoholisme, drugs
Influenza
Ouderdom
Chronisch respiratoire aandoening
DC
Hoe behandel je pneumokokken infecties en waar moet je op letten?
Penicilline, let op resistentie, in NL weinig maar in spanje bijvoorbeeld veel –> oudjes die met een longontsteking terugkomen van het overwinteren.
Wat kun je doen voor de preventie van pneumokokkeninfecties?
-Profylactisch peniclline/amoxicilline
-AB op zak als het begint –> Amoxicilline, claritromycine
-Pneumookokken vaccinatie: zowel T-cel afh en T-cel onafh –> geheugen en niet
-Ig toedinen (IVIG)
Wat is het verschil tussen een primaire en secundaire immuundeficiëntie?
Primair: aangeboren, dan ook veelal een vroege presentatie (PID)
Secundair: verworven
Welke soorten primaire immunodeficiënties zijn er, op volgorde van prevalentie?
Antistof PID, well defined PIDS (syndromaal), T-cel disorders, fagocyt disorders.
En weinig voorkomend: complement, auto-inflammatoir, Auto-immuun+immuun dysregulatie
Wat kenmerkt een PID?
Oorzaak ligt bij immuunsysteem zelf (secundair niet altijd), genetisch defect, zeldzaam en er is vaak één specifiek deel van het immuunsysteem aangedaan (geeft inzicht).
Wat voor soort Immuundeficiëntie veroorzaakt een mutatie in RAG?
B/T combines: de VDJ recombinatie is defect en daarmee het BCR/TCR repetoir.
Waartoe leidt een mutatie in de IFN genen?
Minder T-cel/macrofaag crosstalk waardoor minder functie van de macrofaag en ook minder IL-12
Wat kenmerkt een secundaire immunodeficiëntie?
Oorzaak ligt buiten het immuunsysteem, veelal verworven, vrij frequent en het immuunsysteem is vaak diffuus aangedaan.
Wat zijn symptomen van immunodeficiënties?
Infecties
Tumoren (veelal lymfomen/leukemieën)
Auto-reactiviteit
Hoe diagnosticeer je een PID?
-Klinische presentatie –> Flowcytometrische analyse (+ Ig spiegels) –> Genetische analyse
Soms wordt voor tijdswinst de flocytometrische analyse overgeslagen
Waar moet je op letten bij de kliniek van PID’s?
-Failure to thrive
- >2 pneumonieën in 1 jaar
- >2 maanden AB zonder effect
- >4 oorinfecties binnen een jaar
- >2 ernstige sinus infecties in een jaar
- Recidiverende diepe huid/orgaan abcessen
-Persisterende aanslag in mond en fungale infectie huid
-Noodzaak tot IV AB
-FA+
- 2+ diepe infecties als sepsis
Algemeen –> >4 bacteriële infecties per jaar
Wat zijn minder specifieke dingen om op te letten in de kliniek van PID?
-Bronchieectasie
-Therapieresistent astma
-Ongebruikelijke verwekkers/infectieplekken
-Ernstiger en langduriger beloop
-Recidiverende infecties van zelfde verwekker
-Uiterlijke kenmerken
-Consanguiniteit
-AIZ
-Vaccinatie complicaties
-Hepatosplenomegalie
-Chronische diarree
Wat is de rol van Flowcytometrie in PID diagnostiek?
-Analyse aantal lymfocyten (T/B/NK)
-Analyse eiwitexpressie (CD)
-Analyse perifere B-celsubsets/differentiatie B-cellen in BM
Waar moet je op letten bij de interpreatie van absolute aantallen lymfocyten?
Leeftijd!
Hoe kun je kijken naar de B-cel ontwikkeling in het BM? Waar moet je opnieuw rekening mee houden?
Door een combinatie van verschillende markers (CD) en te kijken wat tot expressie komt. Rekening houden met lft! (relatieve samenstellingen verschillende precursors!)
Je kijkt in feite of cellen blijven hangen. Dit kun je ook perifeer bekijken.
Wat doet de FDC?
Affiniteitscheck
Wat is de rol van genetische diagnostiek bij PID?
-Exacte diagnose
-Basis voor behandeling en prognose
-Draagt bij aan therapietrouw/genetic counseling
-Vereiste voor gentherapie
-Mogelijkheid tot preventie: voorkomen complicaties
Hoe gaat de genetische diagnostiek in zijn werk?
-PCR: forward en backward primers
-Sequencen
-Vergelijken met control en eventuele carrier
Welke types mutaties kun je zoal vinden?
-Puntmutaties
/Silent: geen AA verandering
/Missense mutatie: AA verandering
/Nonsense mutatie: ontstaan van stopcodon
-Splice site mutaties: grensgebied exon/intron –> zorgen voor een extra intron of een verdwenen exon
-Kleine inserties deletie: verandering van hele AA-volgorde
-Grote deleties: evt aantonen met PCR/southern blot
Wat houdt het ziektebeeld X-gebonden agammaglobulinemie in? (XLA)
Mutatie in het BTK gen op het X-chromosoom. Dit belemmert de uitrijping van B-cellen waardoor de concentraties Ig sterk verlaagd zijn en er amper B-cellen in het bloed zitten. In lymfeklieren nauwelijks follikels en nauwelijks plasmacellen. De cellulaire immuniteit is intact.
Wat is de functie van het BTK gen?
Zorgt voor intracellulaire signalling zodat er B-cel differentiatie is.
Wat houdt SCID in?
Severe combines immunodeficiency! Een defect/geen T-cel compartiment (+NK) eventueel in combinatie met een gestoord B-cel compartiment.
Wat kan een mutatie in een IL-receptor teweeg brengen?
Een SCID!
Wat kan een curatieve behandeling zijn voor PID’s?
-Allo-SCT
Kan 1 PID meerdere kandidaatgenen hebben?
Ja! –> ook andersom, 1 kandidaatgen kan meerdere PID’s veroorzaken
Wat is belangrijk voor de overleving van SCID patiënten, hoe bewerkstelligen we dit?
Vroege diagnose!
Neonatale screening! (hielprik) –> TRECS aantonen als maat voor aanwezigheid T-cellen (uit VDJ recombinatie). Geen TRECs kan op SCID wijzen.
Wat zijn TREC’s?
Uniek bijproduct van elke VDJ recombinatie. Dit Extra-chromosomaal en circulair. Het is stabiel maar repliceert niet. Hierdoor is er verdunning bij celdeling
Welke cellen vormen de overlap tussen innate en adaptieve immuunrespons?
NK-cellen, gamma/delta-T-cellen
Wat is een auto-inflammatoir syndroom?
Ziekte met een abnormale innate immuunrespons zonder betrokkenheid van auto-antistoffen of auto-reactieve T-cellen
Wat is de definitie van een AIZ?
Auto-antistoffen en/of autoreactieve T-cellen tegen lichaamseigen componenten die leiden tot structurele of functionele schade aan orgaanweefsel
Hoe krijg je zoals secundaire immunodeficiënties?
Chemo
Nierinsufficiëntie
Lever dysfunctie
DM
Leeftijd