Week 2 stemmingstoornissen

Question 1

wat is een stemmingstoornis?

Answer 1

langer durende ontregelingen van de gemoedstoestand

Question 2

criteria voor disruptieve stemmingsregulatiestoornis? volgens dsm -5

Answer 2

• Ernstig recidiverende driftbuien die zich verbaal en/of in het gedrag manifesteren en die qua intensiteit of duur in grove mate disproportioneel zijn ten opzichte van de situatie of aanleiding
• De driftbuien komen niet overeen met het ontwikkelingsniveau
• De driftbuien treden drie keer per week of vaker op
• De stemming tussen de driftbuien is persisterend prikkelbaar of boos, gedurende het grootste deel van de dag en bijna elke dag, en dit is door anderen waarneembaar
• Betrokkene is in het afgelopen jaar nooit langer dan drie maanden zonder symptomen geweest
• De symptomen zijn minstens in twee van de volgende settings aanwezig: thuis, op school, in contact met leeftijdgenoten, en in minstens een van deze settings in ernstige mate
• De classificatie dient voor de eerste maal voor de 6-jarig of na de 18-jarige leeftijd te worden toegekend - De symptomen zijn voor de 10-jarige leeftijd begonnen
• Het gedrag kan niet worden verklaard door een andere psychische stoornis of worden toegeschreven aan de effecten van een middel, of een neurologische of somatische aandoening

Question 3

wat is een disruptieve stemmingsregulatiestoornis?

Answer 3

• Kan worden toegekend aan kinderen met een leeftijd tussen 6 en 18 jaar met ernstige chronische prikkelbaarheid en frequente driftbuien
• Gecorreleerd met de ontwikkeling van een unipolaire depressieve stemmingsstoornis of angststoornissen op latere leeftijd
• Advies is een individuele aanpak met betrokkenheid van ouders en school - Eventueel inzetten van psychofarmaca en psycho-educatie is van belang

Question 4

depressieve stoornis?

Answer 4

een gemoedstoestand met een ernstig gedrukte stemming

Question 5

hoe komt het dat depressie vaker bij vrouwen voorkomt dan bij mannen?

Answer 5

hormonale verschillen, zwangerschap en ervaren meer psychosociale stress

Question 6

belangrijke risicofactoren depressie?

Answer 6

verliessituaties, alcohol- of middelenmisbruik, onderliggende lichamelijke ziekte, chronische stress en sociaal isolement.

Question 7

wanneer mag je niet van een depressieve stoornis spreken?

Answer 7

Er mag niet van een depressieve stoornis worden gesproken indien de depressieve symptomen bestaan in het kader van middelengebruik, een onderliggende lichamelijke ziekte, een rouwproces, een bipolaire stoornis, een schizo affectieve stoornis of een psychotische stoornis.

Question 8

bio psychosociaal model depressie?

Answer 8

biologisch
- erfelijk
- lichamelijke factoren
- onderliggende factoren, hart en ziekte van Parkinson
- disbalans in neurotransmitters (serotonine, noradrenaline, dopamine)
- cortisolgehalte
- hormonale factoren
- seizoen
psychologisch
- verlies
- life events
- persoonlijkheid/opvoedstijl

Question 9

wat is aangeleerde hulpeloosheid?

Answer 9

Naar aanleiding van talloze echte of ingebeelde mislukkingen ontwikkelt de betrokken persoon een inadequate coping en stelt hij zich geheel hulpeloos op

Question 10

diagnostiek depressie?

Answer 10

• diagnose stellen’
• heteroanamnese
• lichamelijk onderzoek
• lab onderzoek
• evt. aanvullend onderzoek
• drank en drugs?

Question 11

welke 8 interventies zijn er bij een depressieve stoornis?

Answer 11

1. basisinterventies
   - pyscho-educatie
   - dagstructuering
   - actief volgen
2. eerstestapsinterventies
   - bibliotherapie
   - e- interventies
   - steunende begeleiding’
   - fysieke inspanning
3. tweedestapsinterventies
   - problem solving treatment
4. psychotherapie
   - CGT
   - GT
   - IPT = interpersoonlijke therapie
   -KPDT = kortdurende psychodynamische therapie
   - CBASP = cognitive behavioral analysis system of psychotherapy
5. gezinstherapie
   - gedragsgezintherapie
   - SGG
6. farmacotherapie
   o SSRI, TCA, SNRI, mirtazapine of bupropion
   o Switchen naar een ander antidepressivum
   o Additiestrategieën à lithium, atypisch antipsychoticum, mirtazapine, mianserine
   o MAO-remmer
   o Sint-janskruid
   o Omega-3-vetzuren
7. andere biologische therapieen
   o ECT = elektroconvlusietherapie
   o Lichttherapie
   o Repetitieve transcraniële magnetische stimulatie
   o DBS = deep brain stimulation
   o NVS = nervus-vagusstimulatie
8. terugvalpreventie
   -o PCT = preventieve cognitieve therapie
   o MBCT = mindfulness based cognitive therapy

Question 12

wat doet cognitieve gedragstherapie?

Answer 12

Systematische methode die erop gericht is om depressieve mensen zich van hun negatieve
denkschema’s bewust te maken en ze positiever te leren denken

Question 13

interpersoonlijke therapie, mindfullness, farmacotherapie?

Answer 13

Interpersoonlijke therapie: steun gevende en activerende gesprekstherapie waarbij veel nadruk
wordt gelegd op communicatiepatronen en het sociaal functioneren van de patiënt.

Mindfulness: een therapievorm die gericht is op bewustwording en niet-oordelende acceptatie van
de actualiteit; aanvaarding van zowel positieve als negatieve ervaringen

Farmacotherapie: toepassing van antidepressieve medicatie en eventueel medicatie die is gericht op
bijkomende symptomen, zoals agitatie, rusteloosheid, slapeloosheid of waangedachten

Question 14

welke 6 antidepressiva groepen zijn er?

Answer 14

1. SSRI’s–> - Middelen die voornamelijk bijdragen aan een verhoging van de neurotransmitterstof
   serotonine in de hersenen
2. SNRI’s en NaSSA mirtazapine–> - Dragen bij aan een verhoging van de neurotransmitterstoffen serotonine en noradrenaline in
   de hersenen
3. tricyclische middelen–>Werken nog breder en krachtiger
   - Nadeel is wel dat ze ook meer bijwerkingen kunnen veroorzaken en eventueel kunnen leiden
   tot bloeddrukproblemen of geleidingsstoornissen van het hart
4. stemmingsstabilisatoren–> Lithiumzouten en anticonvulsiva (anti-epileptische medicijnen)
   - Moeten zorgvuldig worden ingesteld onder regelmatige controle van de bloedspiegel 
   meting van de hoeveelheden medicijn die in het bloed terechtkomt
   Anticonvulsiva werken antimanisch en stemming stabiliserend
5. MAO-remmers–>
   - Leiden door enzymremming tot een sterke verhoging van de betreffende
   neurotransmitterstoffen
   - Bij het gebruik van MAO-remmers is daarom een strikt tyramine-arm dieet noodzakelijk
6. agomelatine, bupropion, mianserine–> o Grijpt ook aan op de melatoninereceptoren à regulerende effecten op het slaapwaakritme
   - Bupropion  norepinefrine- en dopamineverhogend
   - Mianserine  norepinefrineverhogend en histamineverlagend
   o Slaapverwekkend antidepressivum

Question 15

SSRI’s bijwerkingen?

Answer 15

• Gejaagdheid, angst, agitatie
• Urine-incontinentie
• Meer transpireren
• Misselijkheid, diarree
• Bloeddrukwisselingen, versnelde hartslag, versnelde ademhaling
• Bewegingsonrust, spierstijfheid, spierschokken, epileptische insulten, desoriëntatie,
  verwardheid, hallucinaties, bewustzijnsdaling, coma
• Eerste dagen van gebruik lichte piekerigheid

Question 16

noradrenerge bijwerkingen (TCA’s en MAO-remmers?

Answer 16

• Duizeligheid/valneiging bij overeind komen ten gevolge van orthostatische hypotensie
• Versnelde hartslag (tachycardie)

Question 17

antihistaminerge bijwerkingen (mirtazapine en TCA’s)?

Answer 17

• Sufheid/slaperigheid
• Toename van eetlust

Question 18

anticholinergisch bijwerkingen?

Answer 18

• Bijwerkingen ten gevolge van een afname van acetylcholine in de hersenen
• Droge mond/verminderde speekselproductie
• Obstipatie ten gevolge van vertraagde darmperistaltiek
• Wazig zien ten gevolge van accommodatiestoornis
• Bemoeilijkte mictie
• Bemoeilijkte zaadlozing ten gevolge van ejaculatiestoornis
• Geheugenstoornissen, verwardheid/delier

Question 19

wat is ECT?

Answer 19

• Toediening van een kortdurende elektrische puls aan de hersenen van de patiënt à leidt tot
  een epileptisch insult en vervolgens tot afname van de onrust en verbetering van de
  stemming
• Onder narcose met spierverslapping toegepast

Question 20

lichttherapie ?

Answer 20

met speciale lampen wordt wit kunstlicht aangeboden, ter preventie of ter
behandeling van stemmingsklachten die samenhangen met de herfst of het winterseizoen

Question 21

slaapdeprivatie en r- TMS (reptitieve transcraniele magnetische stimulatie)?

Answer 21

-uit de slaap houden van depressief gestemde mensen  het overslaan van een
nacht slapen werkt stemming verbeterend

behandelmethode waarbij met een
sterke spoelvormige elektromagneet kortdurende magnetische pulsen worden toegediend vlak
boven het hoofd  leidt door de schedel heen tot elektrische activatie van de hersenschors

Question 22

deep brain stimulation en nervus vagus stimulatie?

Answer 22

• behandeling waarbij via een neurochirurgische ingreep een soort
  pacemaker in de hersenen wordt aangebracht

: een pulsgenerator wordt in de hals aangebracht, om de linker nervus
vagus

Question 23

4 kenmerken contact tussen verpleegkundig en depressieve mensen?

Answer 23

acceptatie, empathie,
echtheid en transparantie.

Question 24

richtlijnen van patiënten met depressieve stoornis?

Answer 24

• Wat wil de patiënt zelf bereiken en wat verwacht hij zelf van de klinische behandeling
• Adviseert om een inschatting te maken van stress- en kwetsbaarheidsfactoren, inclusief
  eventueel beschermende factoren
• Hierin wordt benadrukt om zo mogelijk samen met betrokkene en zijn naasten een
  behandelplan op te stellen dat in elk geval gericht is op veiligheid en reductie van het
  suïciderisico, en eventueel een signaleringsplan

Question 25

signaleringsplan?

Answer 25

: hierin wordt het proces van stress en wanhoop in fasen omschreven welke acties
door betrokkene zelf of zijn naasten kunnen worden ingezet om de spanning te reduceren

Question 26

wat zijn de 6 A’s?

Answer 26

o Ask: bevraag en benoem; praten over zelfdoding werkt preventies
o Assess: exploreer het risico; schat de ernst in; verkrijg inzicht; zoek uitzicht
o Advice: geef duiding; deel de inzichten met de patiënt
o Agree: bespreek de zorg; handel directiever naarmate het suïciderisico groter is
o Assist: verwijs en overleg; regel de minst beperkende, maar veilige setting
o Assure follow up: volg op; maak altijd een vervolgafspraak; regel nazorg

Question 27

persisterende depressieve stoornis/dysthymie?

Answer 27

een toestand waarin de stemming neerslachtig en gedrukt is,
maar de symptomen en klachten verschillen in ernst en beloop  stemmingsklachten zijn minder
uitgesproken maar per definitie chronisch van aard
- Perioden van depressie worden soms wel afgewisseld met perioden waarin men zich minder
depressief voelt, maar geheel klachtenvrije perioden zijn er niet of duren hooguit kort
- Er spelen minder symptomen dan bij een depressieve stoornis, maar de duur van de
aandoening maakt het voor betrokkenen en hun omgeving toch erg zwaar

Question 28

persisterende/dysthemie stoornis volgens DSM-5?

Answer 28

• Sprake van een sombere stemming, het grootste deel van de dag, meer dagen wel dan niet,
  gedurende ten minste twee jaar.
• De sombere stemming gaat gepaard met ten minste twee van de onderstaande symptomen
  o Slechte eetlust of te veel eten
  o Inslaapproblemen of juist neiging tot overmatig slapen
  o Weinig energie of vermoeidheid
  o Gering gevoel van eigenwaarde
  o Slechte concentratie of moeite met beslissingen nemen
  o Gevoelens van hopeloosheid
• Om te kunnen spreken van een persisterende depressieve stoornis moeten de klachten een
  zekere lijdensdruk veroorzaken of samengaan met beperkingen in het algemeen, sociaal of
  beroepsmatig functioneren
• Er mag niet van een persisterende depressieve stoornis worden gesproken indien de
  depressieve symptomen bestaan in het kader van een andere stemmingsstoornis,
  middelengebruik, een onderliggende ziekte of een psychotische stoornis

Question 29

neurotische depressie/depressieve neurose?

Answer 29

duidt aan dat er een samenhang bestaat tussen de
stemmingsklachten en het karakter of de persoonlijkheid van de betrokkene
Tegenwoordig veronderstelt men dat bij het ontstaan van een persisterende depressieve stoornis,
naast een gestoorde persoonlijkheidsontwikkeling, wellicht dezelfde factoren meespelen als bij het
ontstaan van een depressieve stoornis.

Question 30

wat is een dubbeldepressie?

Answer 30

Wordt dan gesproken van een dysthymie met hierop gesupponeerde depressieve
stoornis
Van dysthymie naar een volledige depressie

Question 31

behandeling dysthymie?

Answer 31

• Inzichtgevende psychotherapie  wordt gezocht naar verbanden tussen de huidige
  dysthyme stemmingsklachten en min of meer traumatische ervaringen in de levensloop van
  betrokkene
  o Doel is dat betrokkene inzicht krijgt in zijn eigen persoonlijkheidsontwikkeling en
  onbewuste drijfveren, en dat vroegkinderlijke ervaringen en conflicten emotioneel
  worden verwerkt
• Tegenwoordig dezelfde therapievormen als voor de behandeling van de depressieve stoornis
• Naast SSRI’s, SNRI’s, TCA’s of MAO-remmers worden soms ook moderne antipsychotica
  Ingezet

Question 32

premenstruele stemmingsstoornis?

Answer 32

• Tijdens de meeste menstruatiecycli zijn er minstens vijf symptomen in de week voor aanvang
  van de menstruatie, die na het begin van de menstruatie afnemen en minimaal of volledig
  afwezig zijn in de week na de menstruatie
• Een of meer van de volgende symptomen
  o Duidelijke affectieve labiliteit
  o Duidelijke prikkelbaarheid, boosheid of toename van interpersoonlijke conflicten
  o Duidelijke sombere stemming, gevoelens van hopeloosheid of gedachten van
  waardeloosheid
  o Duidelijke angst, spanning en/of het gevoel opgedraaid of opvliegend te zijn
• Tevens een of meer van de volgende symptomen
  o Verminderde interesse in de gewoonlijke activiteiten
  o Moeite met concentreren
  o Snel vermoeid of duidelijk gebrek aan energie
  o Duidelijk toegenomen eetlust of hunkering naar specifiek voedsel

Question 33

behandeling pre menstruele depressie?

Answer 33

• Hormoontherapie  anticonceptivum of een GnRH-analoog (hebben bij continu gebruik een
  remmend effect op de hypofyse en de ovaria)
• Toepassing van antidepressiva  werken hierbij veel sneller dan bij een depressieve stoornis
• Beperking van keukenzout, geraffineerde suikers, cafeïne en alcohol
• Voldoende lichaamsbeweging

Question 34

bipolaire stoornis?

Answer 34

een stemmingsstoornis die in essentie wordt gekenmerkt door manische
symptomen of een afwisseling van episoden met voornamelijk manische dan wel depressieve
symptomenw

Question 35

wat is manie en wat doen mensen vooral?

Answer 35

een toestand met manische symptomen à ‘eufore’ (verhoogde) stemming
Manische mensen:
- Zijn overdreven uitbundig, opgewonden en tegelijkertijd vaak prikkelbaar en emotioneel
labiel
- Humeur kan snel wisselen van uitbundig lacherig tot plotseling geïrriteerd, scheldend of
feitelijk agressief
- Kunnen zeer impulsief zijn
- Meestal ook sprake van oordeels- en kritiekstoornissen
- Soms sprake van hallucinaties
- Zijn hyperactief
- Eetlust is toegenomen en bij momenten schokkerig
- Gedrag is onvoorspelbaar
- Verhoogd risico op plotseling agressief of suïcidaal gedrag

Question 36

manische episode?

Answer 36

er is sprake van een episode van minstens een week met een abnormaal en
persisterend verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming, een abnormaal en persisterend
verhoogde doelgerichte activiteit of energie en minstens drie van onderstaande manische
symptomen, of de symptomen zijn zodanig ernstig dat ze aanleiding vormen tot een klinische
behandeling
- Opgeblazen gevoel van eigenwaarde of grootheidsideeën
- Afgenomen behoefte aan slaap
- Spraakzamer dan gebruikelijk of spreekdrang
- Gedachtevlucht of de subjectieve beleving dat de gedachten jagen
- Verhoogde afleidbaarheid
- Toename van doelgerichte activiteit of psychomotorische agitatie
- Overmatig bezig zijn met aangename activiteiten met een grote kans op pijnlijke
consequenties

Question 37

hypomanie?

Answer 37

ten minste vier dagen achtereen sprake van milde symptomen, die niet in duidelijke
mate leiden tot algemeen of sociaal disfunctioneren en die geen klinische behandeling noodzakelijk
maken

Question 38

verschil tussen bipolair I en bipolair 2?

Answer 38

• Bipolaire-I-stoornis - gekenmerkt door de aanwezigheid van ten minste één manische
  episode
  o Afwisseling tussen manische en depressieve en/of gemengde episoden
• Bipolaire-II-stoornis  nooit sprake van een manische of manisch-psychotische episode
  o Afwisseling tussen hypomane en depressieve episoden

Question 39

epidemiologie bipolair?

Answer 39

• Komen minder vaak voor dan depressieve stemmingsstoornissen
• Erfelijkheid speelt een belangrijke rol
• Komen even vaak voor bij vrouwen als bij mannen
• Eerste symptomen manifesteren zich op een gemiddelde leeftijd van 30 jaar
• Komen iets vaker voor in de hogere sociaal-maatschappelijke klassen, maar kan ook liggen
  aan een betere registratie voor die groep
• Traumatische jeugdervaringen vormen geen verhoogd risico
• Life events of chronische stresssituaties kunnen een manische episode uitlokken bij personen
  met een bipolaire stoornis
• Gaan gepaard met een verhoogd risico op suïcide
• Suïciderisico voor bipolaire-II-stoornis lijkt hoger dan voor een bipolaire-I-stoornis
  Stressfactoren spelen een belangrijke rol bij het uitlokken van nieuwe episoden van
  stemmingsontregeling.
  De hoeveelheden norepinefrine en serotonine in de hersenen zijn bij een manische episode relatief
  verhoogd.

Question 40

diagnostiek bipolair?

Answer 40

• Vergelijkbaar aan depressieve stemmingsstoornissen
• Meer aandacht nodig voor de familieanamnese, omdat manische mensen vaak neigen te
  ontkennen dat er iets met hen aan de hand is
• Life Chart Methode (LCM)  hiermee worden zowel manische als depressieve symptomen in
  de loop van de tijd door de betrokkene zelf gescoord
• Gesprekken met mensen die in een manische toestand verkeren, zijn vaak moeilijk te voeren

Question 41

zelfmanagementactiviteiten bij een bipolaire stoornis?

Answer 41

• Ziekte-inzicht verkrijgen, toegespitst op de eigen situatie
• Leren omgaan met kwetsbaarheid voor stemmingsontregeling
• Goede medicatiecompliance
• Gezonde leefstijl met regelmatig dag-nachtritme nastreven
• Monitoren van de stemming/stemmingsgrafiek bijhouden
• Zelf dossier voeren omtrent stemming, medicatie en werkzame interventies
• Signaleringsplan/crisiskaart gebruiken
• Contragedrag toepassen; rust nemen bij neiging tot drukte, actief worden bij neiging tot
  passiviteit
• Deelnemen aan hersteltrainingen
• Goed contact houden met eerste contactpersoon/betrokken naaste(n)

Question 42

8 behandelmogelijkheden bipolair?

Answer 42

• GGZ zorgstandaard  acute behandeling, periodieke somatische screening, voortgezette
  behandeling, vergroten van inzicht en vaardigheden/leren omgaan met aandoening,
  onderhoudsbehandeling en begeleiding naar zelfmanagement
• Psycho-educatie  door uitleg wordt ernaar gestreefd bij betrokkenen meer ziekte-inzicht
  te ontwikkelen, zodat de motivatie voor trouwe inname van de medicatie toeneemt
  o Aandacht besteden aan herkenning van symptomen die aanleiding vormen tot een
  ernstige ontregeling van de stemming
• Psychosociale behandeling  aandacht voor naasten, in het bijzonder voor kinderen van
  een ouder met een bipolaire stoornis
  o Van belang dat mantelzorgers niet overbelast raken en dat kinderen niet worden
  belast met zorgtaken die niet passen bij hun leeftijd
• Family focused treatment  vooral gericht op educatie, communicatievaardigheden en het
  aanleren van strategieën om problemen in de relationele, gezins- of familiesfeer te kunnen
  oplossen
• Cognitieve therapie/cognitieve gedragstherapie  een aangepaste therapievorm met veel
  aandacht voor de aspecten die ook bij psycho-educatie zijn besproken
• Interpersoonlijke therapie (IPT) en sociaalritmetherapie  centraal staat dat betrokkene
  structuur houdt in zijn leefpatroon, dag-nachtritme en sociale contact
  o Veel aandacht ook voor de emotionele verwerking van het feit dat een bipolaire
  stoornis een levenslange gevoeligheid voor ernstige ontregelingen van de stemming
  met zich meebrengt
• Farmacotherapie  eerste keus is stemmingsstabilisatoren
  o Lithiumzouten, carbamazepine en lamotrigine
  o Daarnaast ook antipsychotica, vooral om een acute manische episode te behandelen
• Elektroconvulsietherapie (ECT)  een optie indien er sprake is van een depressieve episode
  of een manische episode die onvoldoende verbetert op farmacotherapie

Question 43

bijwerkingen lithium?

Answer 43

• Toegenomen dorst = polydipsie
• Overmatig plassen = polyurie
• Gewichtstoename
• Maagdarmbezwaren/opgeblazen gevoel/misselijkheid
• Concentratieproblemen en geheugenstoornissen
• Tremoren
• Hypothyreoïdie
• Huiduitslag  acne of psoriasis
• Haaruitval

Question 44

vergiftigingsverschijnselen bij overdosering lithium?

Answer 44

• Psychische onrust
• Slapeloosheid
• Tremoren
• Hartkloppingen
• Braken
• Diarree
• Dronkemansspraak en -gang
• Spierzwakte en spierschokken
• Slaperigheid/sufheid tot bewusteloosheid aan toe

Question 45

bijwerkingen carbamazepine?

Answer 45

• Sufheid
• Misselijkheid
• Duizeligheid
• Allergische huidreacties
• Huidafwijkingen
• Haaruitval
• Hyponatriëmie
• Geleidingsstoornissen van het hart
• Beenmergremming
• Congenitale afwijkingen

Question 46

vergiftigingsverschijnselen carbamazepine?

Answer 46

• Bloeddrukdaling + bewustzijnsdaling tot coma
• Opwinding
• Krampen
• Tremor

Question 47

cyclothyme stoornis?

Answer 47

een milde variant van de bipolaire-I-stoornis
- Wisseling tussen episoden met lichte depressieve stemmingsklachten en manische
stemmingsontregelingen
- Soms sprake van gemengde episoden, waarbij depressieve symptomen en symptomen van
lichte hypomanie gelijktijdig aanwezig zijn
- De episoden van stemmingsontregeling duren gemiddeld kort en wisselen snel
- Betrokken personen hebben geen controle over hun stemming

Question 48

cyclothyme stoornis volgens DSM-5?

Answer 48

• Er is ten minste twee jaar sprake van talrijke episoden met lichte manische symptomen die
  niet voldoen aan de criteria voor een hypomanie en talrijke episoden met depressieve
  symptomen die niet voldoen aan de criteria van een depressieve episode
• Gedurende de periode van twee jaar is betrokkene niet langer dan twee maanden
  aaneengesloten symptoomvrij geweest
• Gedurende de eerste twee jaar van de stoornis hebben zich geen episoden voorgedaan die
  voldoen aan de criteria voor een depressieve, manische of hypomane episode
• De symptomen zijn niet toe te schrijven aan een schizofreniespectrum- of andere
  psychotische stoornis, middelengebruik, of onderliggende lichamelijke ziekte
• Om te kunnen spreken van een cyclothyme stoornis, moeten de klachten een zekere
  lijdensdruk veroorzaken of samengaan met beperkingen in het algemeen, sociaal of
  beroepsmatig functioneren

Question 49

epidemiologie cyclothyme?

Answer 49

• Openbaart zich meestal op jonge leeftijd, tussen 15-25 jaar
• 1,5x zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen
• Erfelijke factoren spelen een belangrijke rol

Question 50

diagnostiek cyclothyme?

Answer 50

• Zorgvuldige anamnese van de symptomen, de duur en het beloop
• Geen specifieke meetinstrumenten voor diagnostiek
• Life Chart Methode (LCM) kan worden gebruikt

Question 51

behandeling cyclothyme?

Answer 51

• Vooral farmacotherapie die is gericht op het bestrijden van de hypomane symptomen
• Lithiummedicatie, andere stemmingsstabilisatoren of lage doseringen van anti psychotische
  medicatie
• Terughoudend zijn met antidepressieve medicatie, omdat hiermee gemakkelijk manische
  symptomen kunnen worden uitgelokt
• Psychotherapeutische behandelingen komen in aanmerking  psycho-educatie

Question 52

wat zijn overige stemmingsstoornissen?

Answer 52

= stemmingsstoornissen door een middel of medicatie, door een
somatische aandoening, andere gespecificeerde stemmingsstoornissen of ongespecificeerde
stemmingsstoornissen

Question 53

welke 3 belangrijke antidepressiva groepen zijn er?

Answer 53

1. Tricyclische antidepressiva (TCA’s)
2. selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI’s)
3. Monoamine-oxidaseremmers (MAO’s)

Question 54

wat doen TCA’s?

Answer 54

• Blokkeren de eiwitten voor heropname van serotonine (5HT) en noradrenaline, waardoor
  deze neurotransmitters in de synaptische spleet blijven en hun concentratie daar dus
  toeneemt
• Amitriptyline, clomipramine, dosulepine, trazodon, etc

Question 55

wat doen SSRI’s?

Answer 55

SSRI’s: zijn specifieker voor heropnametransporters van serotonine (5HT) en zijn voornamelijk
werkzaam in 5Ht-synapsen
- Citalopram, escitalopram, fluoxetine, sertraline, etc

Question 56

wat doen MAO-remmers?

Answer 56

remmen irreversibel het intracellulaire enzym monoamine-oxidase
- Dit enzym breekt monoaminen als noradrenaline, dopamine en 5HT af
- Remming van de werking van dit enzym verhoogt de concentratie van de neurotransmitters
in de synaps
- Worden tegenwoordig minder vaak gebruikt vanwege vele bijwerkingen en interacties
- Fenelzine en tranylcypromine

Question 57

bijwerkingen antidepressiva?

Answer 57

Bijwerkingen antidepressiva:
- TCA’s: droge mond, sufheid, wazig zien, obstipatie, misselijkheid en problemen met seksuele
functies
o Kans op hartritmestoornissen, tachycardie en orthostatische hypotensie
- SSRI’s: maag-darmproblemen zoals diarree, misselijkheid en dyspepsie en bijwerkingen op
het gebied van seksualiteit
- MAO-remmers: duizeligheid en orthostatische hypotensie (vooral bij ouderen)
o Geven een interactie met vele andere geneesmiddelen en ook met bepaalde
voedingsmiddelen
- Geneesmiddelen die dopaminereceptoren blokkeren veroorzaken parkinsonisme
- Sint-janskruid: kan de werking van P450-enzymen in de lever en bepaalde transporteiwitten
in de darmwand versterken en er zodoende voor zorgen dat geneesmiddelen sneller worden
afgebroken, waardoor de plasmaconcentratie van die geneesmiddelen daalt

Question 58

antipsychotica?

Answer 58

hebben een kalmerend effect op de geest en worden gebruikt voor ernstige
problemen als schizofrenie, ernstige angst en gewelddadig of onvoorspelbaar impulsief gedrag

Question 59

klassieke en atypische antipsychotica?

Answer 59

• Klassieke antipsychotica: fenothiazinegroep  dopamine-antagonisten die D2-
  dopaminereceptoren in het CZS blokkeren, maar er is niet veel bekend over hoe ze precies
  een stabielere stemming en stabieler gevoel teweegbrengen
• Atypische antipsychotica: binden aan synaptische dopaminereceptoren, maar hebben
  minder affiniteit voor de verbindingen tussen motorische neuronen in de substantia nigra,
  wat verklaart waarom sommige van deze middelen minder Parkinson achtige bijwerkingen
  veroorzaken

Question 60

bijwerkingen antipsychotica?

Answer 60

• Onwillekeurige bewegingen en soortgelijke symptomen als bij de ziekte van Parkinson
  o Dyskinesie, gebrekkige motorische coördinatie, problemen met lopen, tremor en een
  starre gezichtsuitdrukking
• Neiging te binden aan 5HT-, acetylcholine- en noradrenalinereceptoren  hypotensie,
  duizeligheid, sufheid, hoofdpijn, verwardheid en overgewicht
• Stijging van prolactinespiegels  amenorroe en seksuele dysfunctiesant

Question 61

voorbeelden antimanische middelen?

Answer 61

• Lithium: gebruikt voor het voorkomen als het behandelen van manie
  o Lithiumspiegel moet nauwgezet in de gaten worden gehouden om toxische niveaus
  te voorkomen, waarbij convulsies en nierbeschadiging optreden
  o Heeft een smalle therapeutische breedte
• Valproïnezuur: versterkt de activiteit van de remmende neurotransmitter GABA en remt
  natriumkanalen in bepaalde neuronen van het CZS, waardoor het een anticonvulsieve
  werking heeft
  o Kan congenitale defecten veroorzaken bij het ongeboren kind
  o Zwangerschap is een contra-indicatie