Week 2: HC3 ==> preventie in historisch perspectief

Question 1

Welke opkomst werd gezien in de 20e eeuw?

Answer 1

Opkomst van Surveillance Medicine

Question 2

Welke veranderingen hoorden bij de opkomst van surveillance medicine?

Answer 2

Staat ging zich meer bemoeien met volksgezondheid:
==> public health om volksgezondheid een collectieve verantwoordelijkheid te maken (i.t.t. individuele infectiebestrijding b.v.)

==> staatsvorming en economische groei (meer geld en macht nodig om volksgezondheid te bevorderen en infrastructuur te maken voor volksgezondheid)

==> schaalvergroting (i.t.t. alleen individuele patiënt)

Question 3

In welke context ontwikkelde de surveillance medicine zich?

Answer 3

Opkomst natiestaten + volkskracht (WO-I)

Question 4

Wat is surveillance medicine?

Answer 4

De “surveillance” van de normale populatie om te zorgen voor vroege opsporing waardoor betere uitkomst van ziektes

Question 5

Wat zijn voorbeelden van de gevolgen van surveillance medicine?

Answer 5

BVO / screening
Consultatiebureaus
Gezondheidsverzekeringen

Question 6

Welke aspecten liggen ten grondslag aan surveillance medicine?

Answer 6

Disicplinering ==> mensen gaan zich gezonder gedragen met het idee dat “Big Brother” hierop let

Medicalisering ==> pathologiseren van het normale, vervagende grens tussen ziek en gezond, risicocultuur

Question 7

Wat zijn de verschillen tussen het (oude) Pathologisch Model en het (nieuwe) Surveillance Model op de volgende onderdelen:

Nadruk
Ziekte
Tijd
Plaats

Answer 7

Nadruk:
==> Pathologisch ==> nadruk ligt op oorzaak
==> Surveillance ==> nadruk ligt op correlaties

Ziekte:
==> Pathologisch ==> is iets symptomatisch (1e/2e persoon)
==> Surveillance ==> is een statistische afwijking in de (normale) populatie (3e persoon)

Tijd
==> Pathologisch ==> gaat om acute ziekte / diagnose
==> Surveillance ==> gaat om chronische ziekte / prognose (er is een lineair tijdsmodel)

Plaats
==> Pathologisch ==> ziekte zit in het lichaam
==> Surveillance ==> ziekte steeds meer los van het lichaam (risicofactoren / leefstijl)

Question 8

Hoe droeg de cultuur bij aan de eeuw van de sigaret?

Answer 8

Er ontstond een tabakscultuur in de 20e eeuw ==> roken werd normaal

Question 9

Hoe kwam de tabakscultuur tot stand?

Answer 9

Door industrialisatie kwam er meer aanbod dan vraag:
==> reclames (artsen rookten, nationale merken, …)

Doordat vrijwel iedereen rookte, viel het minder op

Question 10

Hoe droeg de wetenschap bij aan de eeuw van de sigaret?

Answer 10

Kennis kwam pas op rond het interbellum:

Bij opkomst sigaret waren er associaties gevonden met longkanker
==> tegenstand (ouderwets, individu merkte niks, industrie gaf aan dat er geen causaal verband was)

In jaren 50 gingen de industriële bedrijven zelfs samenwerken om onduidelijkheid te creëren

Question 11

Hoe droeg de politiek bij aan de eeuw van de sigaret?

Answer 11

Het debat verschoof van de tijdschriften naar het congres:

Wetenschap ==> door het bewijs van negatieve gezondheidseffecten, moet er een public health response komen

Industrie ==> staatspaternalisme vs autonomie burger
==> geen politieke verantwoordelijkheid (wel tekst op verpakking)

Antirooklobby ==> slecht gezondheid (ontkracht), slecht voor niet-rokers, slecht voor onschuldige kinderen
==> zorgde in ‘80 voor een sociaalculturele ontwikkeling richting risicocultuur (minder geloofwaardigheid, bedrijven namen zelf maatregelen, stigma rondom roken)

Question 12

Kwam er wetgeving rondom roken?

Answer 12

Nee

Er waren wel aansprakelijkheidszaken: “door verslaving is er geen autonomie meer”
==> geen directe schade voor de industrie (alleen nalatigheid)
==> wel indirecte schade (minder geloofwaardigheid, zeker toen de geheime documenten vrijkwamen)

==> minder rokers!!!