Week 2 Flashcards
1950
De Schumanverklaring; Een uitnodiging door Franse Monnet aan alle westerse landen, in specifiek aan Duitsland, om mee te doen aan de kolen en staal industrie.
1951
Ondertekening Verdrag van Parijs en daarmee oprichting EGKS; EGKS had als doel om een einde te maken aan de steeds terugkerende oorlogen op het Europese continent.
1957
Ondertekening Verdrag van Rome en daarmee oprichting EEG en Euratom; EEG zorgde voor een gemeenschappelijke markt, is de voorloper van de EU. Euratom was reactie op mislukking EDG, wilde nu meer richten op economie ipv militair.
1965
De instituties van de EGKS, EEG en Euratom zijn samengegaan en Lege Stoel crisis; Lege Stoel: FA was boos op grote macht samenwerking want er werd niet meer gestemd met unanimiteit, dus kwam niet meer op de vergaderingen.
1966
Akkoord van Luxemburg; Maakte een eind aan de inertie na de Franse afwezigheid. Er moet altijd gepoogd worden om consensus te bewerkstelligen, lukt dat niet, dan liet dit akkoord de weg open voor lidstaten om een veto uit te spreken wanneer zeer gewichtige nationale belangen van een lidstaat op het spel stonden.
1973
Toetreding Denemarken, Ierland en Verenigd Koninkrijk; Verergerde het probleem van het akkoord van Luxemburg.
1981
Griekenland treedt toe tot de Gemeenschappen; Voor economisch en politiek motief.
1986
Portugal en Spanje treden toe tot de Gemeenschappen; Voor economisch en politiek motief.
1986 (2e gebeurtenis)
De Europese Akte; Verdrag van Rome werd herzien met als doel om een nieuwe impuls te geven aan de interne markt. Meer bevoegdheden aan het parlement + Erasmus-uitwisseling. Europese Raad werd opgenomen in verdrag.
1989
Val van de Berlijnse Muur; Ingrijpende gebeurtenis, Oost-Europese landen wilden nu ook lid worden.
1992
Verdrag van Maastricht en Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) ondertekend; Verdrag van Maastricht was het stichtingsmoment van de Europese Unie.
1995
Oostenrijk, Finland en Zweden treden toe tot de Unie.
1997
Verdrag van Amsterdam; Breidde naast institutionele veranderingen, ook de samenwerking in de twee nieuwe pijlers uit. -> Aanpassingen van Verdrag van Maastricht.
2001
Verdrag van Nice; Breidde naast institutionele veranderingen, ook de samenwerking in de twee nieuwe pijlers uit. -> Aanpassingen van Verdrag van Maastricht.
2004
10 nieuwe landen treden toe tot de Unie
2004 (2e gebeurtenis)
Europese Grondwet; Afspraken over de Europese Grondwet, die weer weg werd gestemd in 2005.
2007
De twee bestaande verdragen werden aangepast: het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU); Onder Duits voorzitterschap door de Europese Raad, werd politieke overeenstemming bereikt over een nieuw hervormingsverdrag en werd besloten om een traditionele intergouvernementele conferentie in te lassen om dit verdrag juridisch vorm te geven.
2007 (2e gebeurtenis)
Verdrag van Lissabon;
- Parlement medewetgever gelijk met Raad (van ministers).
- Europese Raad krijgt vaste Voorzitter en wordt instelling.
- Gemeenschapsverdrag wordt Werkingsverdrag Unie (VWEU).
2007-2024
Crisistijd; Bankencrisis, Eurocrisis, vluchtelingencrisis, Brexit, Corona, Russische inval Oekraïne.
2013
Kroatië trad toe tot de Europese Unie
2020
Brexit; Verenigd Koninkrijk treedt uit de Europese Unie.
2022
Oorlog Oekraïne; Grootste conflict sinds WOII.
Supranationale organisatie
Europese Unie is een supranationale organisatie -> wetgeving uit EU gaat boven jouw nationale wetgeving; directe werking en voorrang.
> Wordt gestemd met meerderheid, dus moet soms aan regels houden waar je het niet mee eens bent.
Europese Unie bestond uit drie lagen:
- EGKS, EEG, Euratom.
- Buitenland.
- Justitiële Zaken (JZ).
> Ook de Euro en Unieburgerschap kwam erbij.
Russische inval Oekraïne nu veel van belang voor Europa
want EU moet nu gaan handelen. Russische inval is directe aanval op de EU.
Waarom wilde het VK bij de EU en waarom zijn ze er nu uit?
Verenigd Koninkrijk wil bij de EU voor de economische markt, ging er uiteindelijk uit omdat het te politiek werd.
Waarom treedde Griekenland, Spanje en Portugal zo laat toe tot de EU?
Griekenland treed pas in 1981 toe, want staatsgreep gehad, dus toetreding is prille stap naar democratie.
> Spanje en Portugal ook doordat ze net uit staatsgreep kwamen en democratie werden.
Europese Unie leden:
- 1951: FR, W-Duitsland, Italië, Benelux.
- 1973: Denemarken, Ierland, Verenigd Koninkrijk.
- 1981: Griekenland.
- 1986: Portugal, Spanje.
- 1995: Oostenrijk, Finland, Zweden.
- 2004: Cyprus, Malta, Estland, Letland, Slovenië, Slowakije, Hongarije, Polen, Tsjechië, Litouwen.
- 2007: Bulgarije, Roemenië.
- 2013: Kroatië.
- 2016: Verenigd Koninkrijk eruit (pas officieel in 2020).
De Schumanverklaring van 9 mei 1950
- Initiatief: Jean Monnet ‘‘Overheersing uitbannen’’. -> laten we als FA aan DU vragen om kolen en staal in gezamenlijk gezag te brengen. Manier om besluitvorming op dat punt nader met elkaar te verbinden, klein beginnen op één specifiek gebied.
- Appel: 9 mei 1950: Schuman in Parijs: ‘‘Een punt van beperkte strekking en beslissend betekenis’’.
- Antwoord: Konrad Adenauer: ‘‘Frankrijk en Duitsland zijn buren’’ (> vaak oorlog gevoerd, maar we zijn buren en moeten toch met elkaar door). -> vond het kolen en staal gemeenschap plan van FA en DU een geweldig idee. Zag een plan om weer bij de rest te horen na WOII.
Aan wie was de Schumanverklaring een uitnodiging en waar leidde dit tot?
Schumanverklaring: was niet alleen een uitnodiging aan Duitsland, maar aan alle westerse landen om mee te doen aan de kolen en staal industrie.
> Vier landen positief op gereageerd: Benelux en Italië.
> Leidt tot Verdrag van Parijs -> Gemeenschap van Kolen en Staal.
Gemeenschap betekent breuk met bestaand internationaal recht vanwege: (2)
- Het Verdrag; recht als middel voor politiek doel.
- Instellingen, deels los van nationale regeringen:
- Commissie (eerst: Hoge Autoriteit).
- Raad van ministers.
- Parlement (aanvankelijk ‘Vergadering’, alleen adviserend).
- Hof van Justitie (Luxemburg. Vroege drijvende kracht).
EGKS
De huidige Europese samenwerking komt voort uit de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS):
- 1951 opgericht met Verdrag van Parijs.
- 6 oprichtende landen: NL, België, Luxemburg, FA, (West-)DU en Italië.
- Reden: einde maken aan de steeds terugkerende oorlogen op het Europese continent.
Verenigde Naties
- Om einde te maken aan oorlogen in Europese continent in 1945, na WOII, oprichting van de Verenigde Naties (VN).
Raad van Europa
> 1949: oprichting Raad van Europa:
- Zetel in Straatsburg.
- 47 Europese landen als lidstaten.
- EVRM belangrijkste verdrag.
- EHRM; beoordeelt klachten over schendingen van het
EVRM in de 47 lidstaten.
NAVO
> 1949: oprichting NAVO:
- Gericht op idee van collectieve veiligheid en wederzijdse (militaire) samenwerking.
- 29 leden.
Gekozen om Europese samenwerking te binnen op het gebied van kolen en staal, want:
Het betreft twee industrietakken die cruciaal waren voor de productie van oorlogsmaterieel -> doel: soevereiniteit van de deelnemende landen op dit gebied te beperken, om zo te voorkomen dat de landen zich kunnen herbewapenen en er weer een oorlog zou plaatsvinden.
> Idee door Franse zakenman Monnet -> ‘Vader van Europa’.
Ander doel EGKS
vergroten van de economische groei en werkgelegenheid om zo de levensstandaarden in de aangesloten lidstaten te verbeteren.
De institutionele structuur van de huidige EU is deels terug te zien in de EGKS: (4)
- Supranationale Hoge Autoriteit -> nu de Europese Commissie.
- Gezamenlijke vergadering van vertegenwoordigers van de nationale parlementen -> nu het Europees Parlement.
- Raad met regeringsvertegenwoordigers -> nu de Raad van Ministers.
- Hof van Justitie met 9 rechters.
Europese defensiegemeenschap en WEU
In de jaren na oprichting EGKS getracht om de samenwerking door te trekken naar andere terreinen -> Europese defensiegemeenschap.
> De Fransen maakten zich hard voor diepgaandere samenwerking; als tegenwicht van een té Atlantisch georiënteerde buitenlandpolitiek en samenwerking binnen de NAVO door de EGKS-lidstaten.
> Belangrijk doel defensiegemeenschap: het integreren van het leger van de BRD in de westerse defensiearchitectuur -> voorwaarde om de geallieerde bezetting van DU te beëindigen -> plan mislukte, want FA weigerde.
> Plan om Europese politieke gemeenschap met vergaand federalistische parlementaire vorm van samenwerking te bereiken, sneuvelde ook.
> 1954: oprichting West-Europese Unie (WEU) als minder vergaand alternatief voor de defensiegemeenschap.
Waarom werd er gefocust op economische samenwerking?
Politieke samenwerking ging moeilijk