Week 2

Question 1

Wat is het slot-sleutel model? Wat voor sleutels zijn er?

Answer 1

De slot is de receptor, sleutel de farmacon(stof). Als de stof aan de receptor bindt reedt een effect op.
- agonist: stimuleert effect
- antagonist: blokkeert bij binding de binding v agonist, maar veroorzaakt geen effect -> remming
Een stof kan aan meerdere receptoren binden met een verschillend effect per locatie.

Question 2

Welke soorten receptoren zijn er(snel - langzaam)? Noem ook een voorbeeld.

Answer 2

• ionkanalen: Acth in zenuwcel
• g-eiwit gekoppelde: 5HT(serotonine)
• kinase: insuline receptor
• gen-transcriptie: oestrogeenreceptor

Question 3

Welke maten zijn er voor het effect van een farmacon?

Answer 3

• effectiviteit(= hoogte plateaufase(Emax, meer agonist geeft geen groter effect)
• potentie(pA2)= concentratie waarbij 1/2Emax -> 2x zoveel agonist nodig v zelfde effect

Question 4

Wat voor soorten agonisten zijn er?

Answer 4

• volle: lage bezetting, max effect
• partiële: hoge bezetting, geen max effect
• inverse: inactiveert constitutionele receptor, remt activteit -> negatief effect

Question 5

Wat voor soorten antagonisten zijn er? Wat gebeurt er met de curve? Is dit wel of niet afhankelijk v/d receptor?

Answer 5

• chemisch: wegvangen stof uit bloed, onafh receptor
• fysiologisch: 2 stoffen m tegengesteld effect -> samen geen effect
• farmacokinetisch: afbraak/opname als andere stof, onafh receptor
• niet-competitief: andere bindingsplek -> verschuiving n rechts, afvlakking Emax
• receptor blokkade
  
  • reversibel competitief: als antagonist overmaat agonist v zelfde effect -> verschuiving n rechts
  • irreversibel competitief: meer agonist geeft geen vrije bindingsplekken -> zakt in

Question 6

Waarom en hoe bepaal je een schildplot?

Answer 6

• bepalen of competitief reversibel antagonisme: als rechte lijn m rc=1
• bepalen potentie: pA2=snijpunt x-as

1. Potentie bepalen(snijpunt 1/2Emax m x-as)
2. DR= Ax/A0
3. log(DR-1): y-as
4. -log[antagonist]: x-as

Question 7

Wat zijn de symptomen van aortaklepziekte?

Answer 7

• hartfalen, dyspnoe & moe
• duizelig, syncope(flauwvallen)
• angina pectoris

Question 8

Wat is pericarditis contrictiva? Wat zijn de oorzaken van pericarditis?

Answer 8

Ook wel pantserhart, een zeldzame complicatie waarbij pericard verkalkt en verstijft.

• iodiopatisch/infectieus
• systeemziekte
• neoplastisch
• post-cardiac injury, pericard in contact m bloed
• metabool
• overige oorzaken(effusie)

Question 9

Hoe kan de hartas afwijken?

Answer 9

Door uitval van lokale bijdragen waardoor de richting van de hartvector verandert.

• fysieke draaiing
• hypertrofie
• infarct
• geledingsprobleem

Question 10

Wat is het long QT-syndrome?

Answer 10

Verlenging QT-segment d verlate ventriculaire repolarisatie. Gemakkelijk bewusteloos bij inspanning/emotie d activatie symphaticus en afgifte adrenaline. Mutatie in HCN4-eiwit waardoor er t repolarisatie If-stroom is(geen complete inactivatie Na-kanaal).

Question 11

Wat is het effect van het (para)sympathische systeem op organen?

Answer 11

Sympathisch/parasympatisch
- oog: mydriase/miose
- speekselklieren: minder secretie/secretie
- HF: +/-
- longen: bronchodilatie/constrictie
- mobiliteit spijsvertering: -/+
- blaas: relaxatie/constrictie
- penis : ejaculatie/erectie
- clitoris: -/erectie, zwelling

Question 12

Hoe wordt info uit de organen verwerkt? Waartoe behoort zweten?

Answer 12

Afferente info via n. X/IX -> nucl tractus solitarii -> hypothalamus, hersengebieden -> efferente info n eindorganen.
Zweetsecretie hoort bij de symphaticus, maar de postganglionaire nt is toch ACh

Question 13

Hoe werkt de pupilreflex? Waaruit bestaat de (para)sympathische spierreflex

Answer 13

Licht valt op oog: retina -> ganglioncelllen -> thalamus -> nucl pretectalis -> nucl Edinger-Westphal -> N. III -> ganglia cilliare -> m sfincter pupillae

• mydriase/miose via m. Dilator/sphincter pupillae
  Alleen parasympatisch:
• accommodatie via m ciliaris
• convergentie

Question 14

Wat is co-transmissie? Met welke stoffen gebeurt dit in het (para)sympathische systeem?

Answer 14

Vesicles bevatten meerdere nt’s/stoffen die tegelijk afgegven, maar werken m vers snelheid -> lager effect
Sympatisch: ATP(depolarisatie, openen LCC), NA(extra Ca uit ER) en neuropeptide Y([Ca]i omhoog)
Parasympatisch: ACh(activeert eNOS), NO & VIP(verlate dilatatie)

Question 15

Hoe werkt de (para)sympathische innervatie van het hart? Hoe beïnvloed symphaticus de contractiliteit?

Answer 15

In de SA/AV-knopen
Parasympatisch: -LCC & If-kanalen, +K-kanalen
Sympatisch: +LCC(Ca2+) & If-kanalen

Via de excitatie-contractiekoppeling: d activatie v/d sympaticus via b-receptor hogere Ca-piek -> betere samentrekking(+ ionotroop effect)

Question 16

Wat voor sensoren zijn er in het cardiovasculaire systeem? Waar bevinden ze zich en wat doen ze?

Answer 16

• Baroreceptoren(a carotis communis, aorta): snel invloed hartslag/vaatweerstand, meten rekking vaatwand m tonische & fasische component -> als actief vasodilatatie en HF -
• volumereceptoren: lange invoed circulerend volume(via nier)
  
  • type A(atria): meet contractie atria
  • type B(v cava): meet terugstroom bloed

Question 17

Wat is dysautonomie?

Answer 17

Een ziekte waarbij AZS degenereert(MSA, Shy-Drager), beeld lijkt op cerebellaire ataxie/Parkinson. symptomen zijn hypotensie, incontinetie, impotentie, verlies transpirtatievermogen. Kan ook voorkomen als onderdeel v bv MS, diabetes, beschadiging ruggenmerg.

Question 18

Hoe kun je farmaca v/h autonome zenuwstelsel indelen?

Answer 18

Functie
- (para)symphaticomimetica
- (para)symphaticolytica

Op welke stof ze chemisch lijken
- cholinerge
- adrenerge
- dopaminerge
- purinerge

Question 19

Welke soorten efferente zenuwbanen zijn er? Welke neurotransmitter, doelorgaan en receptor hebben deze?

Answer 19

• parasympatisch(hart, gladde spier, exocriene klier, synapsen): ganglion dichtbij doelorgaan, ACH op N/M-receptor
• sympatisch: ganglion bij ruggenmerg, 1ste ACh op N-receptor(bijniermerg)
  
  • cholinerge(zweetklier)
  • adrenerge(hart, gladde spier, synaps)
  • dopamine(renale vaten):
• somatisch(skeletspier): geen ganglion, ACh op N-receptor

Question 20

Hoe werkt de cholinerge synaps? Hoe kan hierop worden ingegrepen?

Answer 20

1. Choline opgenomen, m Acetyl-CoA d ChAT omgezet tot ACh
2. In vesicles, als depolarisatie vrijgemaakt
3. Bindt aan cholinerge receptoren
4. Afbraak d acetylcholinesterase

• cholinesteraseremmers
• hemicholinium: blokkeert opname choline
• triethylcholine: vals substraat choline, opname choline geremt(ACh synthese geremd)
• tetrodotoxine: aselctieve Na-kanaal blokker
• botullinetoxine: remt afgifte ACh
• M/N-receptor a(nta)gonisten
  atropine= m receptor anatagonist

Question 21

Welke soorten cholinerge receptoren zijn er?

Answer 21

• muscarine(M): muscarine -> ACh -> nicotine
  HF, HMV, contractiliteit, BP & nt afgifte -, secretie, gladde spiercontractie & vasodilatie
• nicotine(N): nicotine -> ACh -> muscarine
  Afgifte (nor)adrenaline(bijniermerg)/nt, skelet spiercontractie

Question 22

Hoe werkt de noradrenerge synaps? Hoe kun je hierop ingrijpen?

Answer 22

1. Opname tyrosine, d thyrosinehydroxylase in DOPA
2. Omzet d L-dopa decarboxylase in dopamine
3. D dopamine-b-hydroxylase in noradrenaline
4. In vesicles, als depolarisatie vrijgemaakt
5. Bindt aan adrenerge receptoren
6. Heropname m NA re-uptake, weer in blaasjes

• tetrodotoxine: remt depolarisatie / afgifte
• reserpine: NA heropgenomen, niet in blaasje -> depletie
• guanethidine: remt afgifte uit blaasjes -> depletie
• cocaine/tricyclische antideprissiva: NA re-uptake blokker
• a/b adrenerge receptor a

Question 23

Welke soorten adrenerge receptoren zijn er? Wat is het farmacologische effect?

Answer 23

• a1: NA - adrenaline - isoprenaline
  Vasoconstrictie, perifere weerstand & BP +, mydriasis & sluiting blaassfincter
• a2(ook pre synap): NA - adrenaline - isoprenaline
  Afgifte nt(- feedback), insuline afgifte -, vasocontrictie
• b1: isoprenaline - adrenaline - NA
  HF, contractiliteit, geleiding hart & renine afgifte +
• b2: isoprenaline - adrenaline, NA niet
  Vasodilatatie, perifere weerstand -, relaxatie baarmoeder/bronchi, glycogenolyse & glucagon afgifte +

Question 24

Welke soorten adrenoreceptoren agonisten zijn er? Welke therapeutische gebruiken hebben deze?

Answer 24

A-adrenoreceptor
- a1: (nor)adrenaline, fenylephrine
Lokale bloeding, verkoudheid, inductie mydriasis, verlenging werking lokale verdoving, shock
- a2: (nor)adrenaline, clonidine(ook pre synap)

B-adrenoreceptor
- b1: (nor)adrenaline, isoprenaline, dobutamine
Hartstilstand, tijdelijke hartblok
- b2: salbutamol, adrenaline, isoprenaline
Astma, dreigende vroeggeboorte

Tyramine, efedrine: indirect effect, bij a1/2 meer NA afgifte

Question 25

Welke soorten adrenoreceptoren antagonisten zijn er? Welke therapeutische gebruiken en farmacologische effecten hebben deze?

Answer 25

A-adrenoreceptoren
- a1: prazosine, doxazosine
Vasodilatatie, perifere weerstand & BP -, prostaat relaxatie, openen urineblaas sfincter
Hypertensie, prostaat hypertrofie, phaecromocytoom, perifeer vaatlijden, impotentie
- a2: yohimbine
Nt/insuline afgifte +, vaatvernauwing(netto geen)
- a1/2: fentolamine, phenoxybenzamine

B-adrenoreceptoren
- b1: atenolol, metoprolol
HF, contractiliteit, geleiding & renine afgifte -
Hartritmestoornis, secund prev na hartinfarct, angina pectoris, hypertensie, migraine, angstremoren, glaucoom
- b1/2: propanolol, pindolol
- a1, b1, b2: labetalol, carvedilol
Pheochromocytoom, hypertensieve crisis

Question 26

Hoe kan het dat een a2-receptor antagonist netto geen verschil in bloeddruk veroorzaakt? Waarom wil je een patient met astma geen dubbele b-blokker geven?

Answer 26

Activatie geeft vaatvernauwing, waardoor BP stijg en baroreceptoren geactiveerd worden. Dit zorgt voor vasodilatatie en HF daling.
Het effect van bronchodilatatie wordt opgeheven door binding aan b2-receptor ipv b1 receptor.

Question 27

Waarvan is de cardiac output afhankelijk? Hoe beïnvloed het AZS de hartfrequentie?

Answer 27

Cardiac output = HF x slagvolume
De parasympaticus(rust) is sneller en dominant en heeft dus het meeste effect.

Question 28

Waardoor wordt het slagvolume bepaald? Wat gebeurt er met het slagvolume als die factoren toenemen?

Answer 28

• pre-load: belasting voor contractie, omhoog
• after-load: belasting tijdens contractie, omlaag
• contractiliteit; intrinsieke spierkracht, omhoog

Question 29

Wat is isotone en isometrische contractie? Welke soorten krachtontwikkeling zijn er? Hoe zie je dit in druk-volume relatie?

Answer 29

Bij isotone contractie blijft de spanning(tonus) gelijk maar neemt de lengte af, geen krachtontwikkeling. Bij isometrische contractie(vastgezet gewicht) bijft de spierlengte gelijk maar neemt de kracht toe.
- lengte afhankelijke: hoe hoger de pre-load, des te meer uitrekking en des te meer verkorting en krachtontwikkeling. Het gaat hier om de ca-gevoeligheid.
- lengte onafhankelijke: toename contratiliteit, doordat de ca-stroom hoger is.
Tijdens de isovolumetrische fases(1-2, 3-4) bouwt de druk zich op, maar blijft het volume gelijk.

Question 30

Wat is de wet v Laplace?

Answer 30

T = P x r/2, dit geeft aan dat de spanning in de ventrikelwand ook afhv straal.
Sigma(stress)= P x r/2h. De afterload zet een druk op de hartspiercellen

Question 31

Welke patroon is zichtbaar binnen geneeskunde? Wat houdt Jewson’s theorie in? Hoe transformeert dit op macro, micro en meso-niveau?

Answer 31

Het vervangen van zintuigen met technieken
- diagnostiek: verhaal patiënt -> lo -> grafische, numerieke en visuele weergave
Subjectief-objectief, horen-zien, kwalitatief-kwantitief
waardoor de zieke persoon verdwijnt in 3 fases:
- Bedside medicine: holisme, persoon
- hospital medicine: lokalisme, geval
- labaratory medicine: ziektespecificiteit, cellencomplex

• macro: medische professie(specialisering)
• micro: diagnostische praktijk, arts-patiënt relatie
• meso: gezondheidszorg(schaalvergoritng, modern techniek/ziekenhuis)

Question 32

Welke andere twee soorten geneeskunde ontstonden vanaf de vorige eeuw? Wat waren hiervan de gevolgen?

Answer 32

Surveillance medicine en informational medicine
- zieke mens terug: risicoprofiel en expert
- vooruitgang kennis, diagnostiek en preventie
- hoge kosten, overdiagnostiek
- vervreemding arts-patient, rol huisarts
- gezondheidszorg als grote organisatie
- invloed/belangen staat, markt & samenleving
- vage grens ziek-gezond: obsessie m gezond zijn
- veel data, maar niet altijd inzicht en begrip

Question 33

Hoe komt het dat atropine toch een stijging in bloeddruk en hartfrequentie veroorzaakt?

Answer 33

Muscarine antagonist met intrinsieke activiteit 0, maar remt endogeen ACh dat aan gekoppelde receptoren bij SA-knoop bindt, remt dus de parasymphaticus. Hierdoor verandert de balans, waardoor de symphaticus meer effect heeft(SA knoop meer vuren en geleiding AV beter).

Question 34

Waar komen de cellichamen van post/preganglionaire (para)symphatische vezels voor?

Answer 34

Prenganglionair symphatisch: segment Th1-L2
Postganglionair sympatisch: sympathische grengstreng(ganglion)
Preganglionair parasympatisch: hersenstam, sacraal
Postganglionair parasympatisch: ganglion vlakbij orgaan