Week 13 Flashcards
SSSS
Staphylococcel scolded skin syndrome: huid laat los door toxines geproduceerd door S. aureus.
Opbouw huid
Drie hoofdlagen:
- Epidermis
- Dermis: stratum papillare en stratum reticulare
- Subcutis
Functies huid
- Barrièrefunctie: bescherming tegen invloeden van buitenaf en vasthouden van water in het lichaam
- Temperatuur regulatie
- Doorgeven van signalen: pijn, tast, warmte, kou
- Vit. D aanmaak
Epidermis opbouw
Van boven naar beneden:
- Str. corneum: bevat dode keratinocyten
- Str. lucidum
- Str. granulosum: bevat lamellaire granules
- Str. sipnosum: bestaat uit keratinocyten en bevat ook aan de onderkant melanocyten en langerhanscellen.
- Str. basale
PROVOKE
Plaats Rangschikking (aantal, grootte) Omvang Vorm Omtrek (begrenzing) Kleur Efflorescenties
Patroonverschil psoriasis en eczeem
Psoriasis aan de buitenkant en vaak samen met artritis, eczeem aan de binnenkant (tussen vingers, in elleboogplooi)
Rangschikking + uitbreiding
- Gegroepeerd (lineair, annulair, herpetiform)
- Gedissimineerd
- Diffuus
- Discreet
- Reticulair
- Confluerend
- Folliculair
- Solitair
- Circumscript
- Regionaal
- Segmentaal
- Gegeneraliseerd (groot gedeelte)
- Universeel (gehele huid)
- Symmetrisch/asymmetrisch
Omvang
Miliair: 1-2 mm Lenticulair: 3-10 mm Nummulair: 1-3 cm Kinderhandpalmgroot: 3-5 cm Handpalmgroot: 5-10 cm --> beste in cm!
Vorm
Rond Ovaal Polygonaal (veelhoekig) Polycyclisch (veelbochtig) Lineair Annulair (ringvormig) Kokarde (schietschijf) Bolrond Gesteeld Opgeworpen rand Hemisferisch vlak Spits Hobbelig
Omtrek
Gaat om begrenzing:
- Lijnscherp
- Scherp
- Matig scherp
- Onscherp
Primaire efflorescentie
Eerste of meest kenmerkende huidmanifestatie: erytheem, macula, purpura, papel, nodulus, urtica, tumor, vesicel, pustel
Macula
Kleurverandering van de huid, een soort vlek. Oorzaken zijn hyperpigmentatie, hypopigmentatie, depigmentatie of erytheem.
Nodulus, nodus, tumor
Palpabele (verheven) weerstand in de cutis/subcutis, genezend met een litteken
Secundaire efflorescentie
Ontstaat door:
- Invloeden buitenaf: krabben-erosie
- Verandering van de primaire efflorescentie: atrofie/litteken
- 1 van de additionele huidproducten: squama, crusta
Squamae
Abnormale afschilfering van de huid
Primaire efflorescenties eczeem
Erytheem, papels en vesikels.
Secundaire efflorescenties eczeem
Squamae, crustae en lichenificatie
AMP’s
Antimicrobiële peptides: beschermen de huid. Een soort natuurlijke antibiotica.
T-cel families
Th1, Th2, Th9, Th17 en Th22
T-cel verantwoordelijk voor jeuk
Th2
Mediatoren psoriasis
Th17 en IL-2
Gevolg remmen Th cel
Als de ene Th cel wordt geremd, dan gaat de andere compenseren
Kanker behandelen d.m.v. manipuleren immuunsysteem
Remmen anti-PD1/PD-L1 of anti-CTLA4
Welke huidbacteriën wil je aanpakken bij acne?
Staphylococcus epidermis omhoog, cuti bacterium agnes omlaag
Wat helpt goed tegen jeuk?
Een koude douche, want hierdoor gaat het jeuksignaal trager. Dit is een neuroimmunologisch fenomeen
Exantheem
Huiduitslag als gevolg van een algemene aandoening. Bestaat uit macula en papels, die een maculopapuleus exantheem geven, die morbiliform of rubeliform kan zijn.
Enantheem
Uitslag op de slijmvliezen
Oorzaken exantheem
- Infectieus: bacterieel, viraal
- Niet-infectieus: allergie, auto-immuunziektes, vasculitis
- Overig
Mazelen
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: paramycovirus
- Incubatietijd: 8-14 dagen
- Symptomen: koorts, conjunctivitis, rhinitis, hoesten, grofvlekkig confluerend maculopapuleus exantheem, beginnend op het hoofd, Koplivlekken (witte vlekjes mondslijmvlies).
- Leeftijd: 0,5-4 jr
- Beloop: zelflimiterend, hoge koorts, na 3-7 dagen exantheem (soms jeukend)
Mazelen
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: paramycovirus
- Incubatietijd: 8-14 dagen
- Symptomen: koorts, conjunctivitis, rhinitis, hoesten, grofvlekkig confluerend maculopapuleus exantheem, beginnend op het hoofd, Koplivlekken (witte vlekjes mondslijmvlies).
- Leeftijd: 0,5-4 jr
- Beloop: zelflimiterend, hoge koorts, na 3-7 dagen exantheem (soms jeukend)
- Complicaties: ottitis media, pneumonie, encephalitis, myocarditis
- Risicogroepen: kinderen <1 jaar, pasgeborenen van niet-immune moeders.
- -> meldingsplicht!
Roodvonk
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: bacteriële infectie door betahemolytische streptococ A (sterptococcus pyogenes)
- Incubatietijd: 2-7 dagen
- Symptomen: koorts, keelontsteking, gezwollen cervicale klieren, puntvormig rood ruw exantheem van borst naar gehele lichaam (vooral oksels en liezen), tonsillen met beslag, rode farynxbogen, frambozentong, narcosekapje (periorale bleekheid), na 2-3 weken vervelling handpalmen en voetzolen
- Leeftijd: 2-10 jr
- Beloop: doorgaans mild
- Complicaties:
- Vroeg: peritonsillair abces, otitis media acute
- Laat: acuut reuma, poststreptokokken glomerulonefritis
- Risicogroepen: kinderen met anatomische afwijking KNO gebied (syndroom van Down)
- -> geen meldplicht
Rode hond
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: rubellavirus
- Incubatietijd: 12-23 dagen
- Symptomen: bovenste luchtweginfecties, karakteristieke lymfadenopathie retroauriculair, cervicaal en occipitaal, soms gewrichtsklachten, kleinvlekkig maculopauleus exantheem, confuerend op romp en gelaat, kleine rode vlekjes op palatum molle.
- Leeftijd: 6-12 jr
- Beloop: mild en zelflimiterend. Eerst LWI + lymfadenopathie, dan exantheem met gerichte tempverhoging, na 3 dagen afname symptomen.
- Complicaties: trombocytopenische purpura, encefalitis, Guillain-Barresyndroom.
- Risicogroepen: zwangeren, vooral eerste trimester –> congenitaal Rubella Syndroom
- -> meldingsplicht
Erythema infectiosum
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: humaan parvovirus B19
- Incubatietijd: 7-21 dagen
- Symptomen: malaise, temperatuurverhoging, soms gewrichtspijnen, fijnvlekkig vlindervormig exantheem in gelaat (slapped cheeks), strekzijde ledematen, soms op billen en romp. Wegdrukbaar, in begin scherp begrensd, later confluerend met centrale verbleking (guirlandes).
- Leeftijd: 4-10 jr
- Beloop: zelflimiterend, eerst lichte ziekteverschijnselen, dan 2de ziekteperiode met malaise, exantheem, lichte koorts en soms gewrichtspijnen.
- Complicaties: aplastische crise bij patiënten met chronische hemoylitsche anemie, intra-uteriene vruchtdood/spontane abortus bij infectie bij zwangeren <20 weken.
- Risicogroepen: niet-immune zwangeren.
- -> geen meldplicht
Exanthema subitum
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: humaan herpesvirus type 6
- Incubatietijd: 5-14 dagen
- Symptomen: enkele dagen hoge koorts zonder bijkomende verschijnselen. Na koorts kortdurend exantheem: kleine roze lenticulaire vlekjes, licht confluerend, beginnend op romp en later op de armen. Soms gepaard met BLWI, otitis media, koortsconvulsies en/of lymfadenopathie in hoofd/hals gebied.
- Leeftijd: 3mnd-3jr
- Beloop: zelflimiterend.
- Complicaties: alleen immuungecompromitteerde patiënten.
- Risicogroepen: patiënten met verminderde immuniteit door ziekte of medicatie.
- -> geen meldplicht
Waterpokken
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: varicella zoster virus
- Incubatietijd: 1-21 dagen
- Symptomen: lichte koorts, algehele malaise en exantheem met jeukklachten: maculae op romp, gelaat en behaarde hoofdheid. Gaat snel over in blaasjes en crusteuze laesies. Vesicels of ulcera zijn mogelijk op mondslijmvlies. Laesies niet synchroon en kunnen in alle stadia tegelijk aanwezig zijn.
- Leeftijd: 0-4 jr.
- Beloop: koorts, algehele malaise, ontstaan blaasjes die overgaan in pustels en indrogen.
- Complicaties: bacteriële superinfectie, menigo-encefalitis, pneumonie. Ziekte levenslang in sensibele ganglia –> verminderde immuniteit gordelroos
- Risicogroepen: immuungecompromitteerde patiënten, pasgeborene, zwangeren (week 13-20 –> congenitaal varicella syndroom)
- -> geen meldplicht
Ziekte van Behçet
- Wat?
- Waar?
Chronische systemische auto-immuunvasculitis, die zich voornamelijk kenmerkt door de aanwezigheid van orale aften. Hiernaast kunnen er ook andere systemische afwijkingen optreden.
Waar? –> vooral Turkije, delen van het Midden-Oosten en Oost-Azië.
Genetica Behçet
Verband met HLA-B51, te zien bij 50-80% van patiënten met Behçet. Bij 10-15% familiair patroon ziekte, mannen vaker dan vrouwen.
Leeftijd Behçet
Rond 30 jr
Pathologisch proces Behçet
Vasculitis van de grote en kleine bloedvaten.
Criteria Behçet
Vereist criterium:
- Recidiverende orale ulcera (afteuze ulceraties) gedurende minimaal 3 episodes binnen een jaar.
Nog min. 2 aanvullende criteria:
- Recidiverende genitale afteuze ulceraties
- Oogafwijkingen (uveïtis anterior, posterior of vasculaire chorioretinitis)
- Huidafwijkingen (erythema nodosum of papulopustuleuze afwijkingen)
- Positieve pathergietest binnen 24-48 uur
Pathergie
Fenomeen dat er na een minimaal trauma, bijv. het prikken met een naald, een inflammatoir proces in gang wordt gezet, waardoor een papel of steriele pustel ontstaat.
DD orale aften/ulcera
- Orale afteuze stomatitis
- Syphylis
- Herpes simplex/EBV
- SLE
- M. Crohn
- Pemphigus
- M. Behçet
- Trauma
Complicaties Behçet
- Tromboflebitis
- Arteriële vasculitis
- Trombose
- CZS: steriele meningitis, CNS trombose
- GI-ulcera
- Artritis
- Psychiatrie
- Longbloeding
- Epidydimitis
Pathofysiologie Behçet
Auto-inflammatoire ziekte, waardoor er door prikkels van buitenaf (bacteriën, virus, trauma, fosfaten) + combinatie HLA-B51 achtergrond er een enorme stijging van TNF ontstaat.
Behandeling Behçet
- Prednison, azathioprine, cyclosporine, MMF: T-cellen
- Thalidomide: grijpt in op DNA niveau, op IL-18 en IFN-y
- Colchicine: neutrofielen
Oog behandeling Beçhet
Azathioprine, ciclosporine, IFN-a