Week 13 Flashcards
1
Q
SSSS
A
Staphylococcel scolded skin syndrome: huid laat los door toxines geproduceerd door S. aureus.
2
Q
Opbouw huid
A
Drie hoofdlagen:
- Epidermis
- Dermis: stratum papillare en stratum reticulare
- Subcutis
3
Q
Functies huid
A
- Barrièrefunctie: bescherming tegen invloeden van buitenaf en vasthouden van water in het lichaam
- Temperatuur regulatie
- Doorgeven van signalen: pijn, tast, warmte, kou
- Vit. D aanmaak
4
Q
Epidermis opbouw
A
Van boven naar beneden:
- Str. corneum: bevat dode keratinocyten
- Str. lucidum
- Str. granulosum: bevat lamellaire granules
- Str. sipnosum: bestaat uit keratinocyten en bevat ook aan de onderkant melanocyten en langerhanscellen.
- Str. basale
5
Q
PROVOKE
A
Plaats Rangschikking (aantal, grootte) Omvang Vorm Omtrek (begrenzing) Kleur Efflorescenties
6
Q
Patroonverschil psoriasis en eczeem
A
Psoriasis aan de buitenkant en vaak samen met artritis, eczeem aan de binnenkant (tussen vingers, in elleboogplooi)
7
Q
Rangschikking + uitbreiding
A
- Gegroepeerd (lineair, annulair, herpetiform)
- Gedissimineerd
- Diffuus
- Discreet
- Reticulair
- Confluerend
- Folliculair
- Solitair
- Circumscript
- Regionaal
- Segmentaal
- Gegeneraliseerd (groot gedeelte)
- Universeel (gehele huid)
- Symmetrisch/asymmetrisch
8
Q
Omvang
A
Miliair: 1-2 mm Lenticulair: 3-10 mm Nummulair: 1-3 cm Kinderhandpalmgroot: 3-5 cm Handpalmgroot: 5-10 cm --> beste in cm!
9
Q
Vorm
A
Rond Ovaal Polygonaal (veelhoekig) Polycyclisch (veelbochtig) Lineair Annulair (ringvormig) Kokarde (schietschijf) Bolrond Gesteeld Opgeworpen rand Hemisferisch vlak Spits Hobbelig
10
Q
Omtrek
A
Gaat om begrenzing:
- Lijnscherp
- Scherp
- Matig scherp
- Onscherp
11
Q
Primaire efflorescentie
A
Eerste of meest kenmerkende huidmanifestatie: erytheem, macula, purpura, papel, nodulus, urtica, tumor, vesicel, pustel
12
Q
Macula
A
Kleurverandering van de huid, een soort vlek. Oorzaken zijn hyperpigmentatie, hypopigmentatie, depigmentatie of erytheem.
13
Q
Nodulus, nodus, tumor
A
Palpabele (verheven) weerstand in de cutis/subcutis, genezend met een litteken
14
Q
Secundaire efflorescentie
A
Ontstaat door:
- Invloeden buitenaf: krabben-erosie
- Verandering van de primaire efflorescentie: atrofie/litteken
- 1 van de additionele huidproducten: squama, crusta
15
Q
Squamae
A
Abnormale afschilfering van de huid
16
Q
Primaire efflorescenties eczeem
A
Erytheem, papels en vesikels.
17
Q
Secundaire efflorescenties eczeem
A
Squamae, crustae en lichenificatie
18
Q
AMP’s
A
Antimicrobiële peptides: beschermen de huid. Een soort natuurlijke antibiotica.
19
Q
T-cel families
A
Th1, Th2, Th9, Th17 en Th22
20
Q
T-cel verantwoordelijk voor jeuk
A
Th2
21
Q
Mediatoren psoriasis
A
Th17 en IL-2
22
Q
Gevolg remmen Th cel
A
Als de ene Th cel wordt geremd, dan gaat de andere compenseren
23
Q
Kanker behandelen d.m.v. manipuleren immuunsysteem
A
Remmen anti-PD1/PD-L1 of anti-CTLA4
24
Q
Welke huidbacteriën wil je aanpakken bij acne?
A
Staphylococcus epidermis omhoog, cuti bacterium agnes omlaag
25
Wat helpt goed tegen jeuk?
Een koude douche, want hierdoor gaat het jeuksignaal trager. Dit is een neuroimmunologisch fenomeen
26
Exantheem
Huiduitslag als gevolg van een algemene aandoening. Bestaat uit macula en papels, die een maculopapuleus exantheem geven, die morbiliform of rubeliform kan zijn.
27
Enantheem
Uitslag op de slijmvliezen
28
Oorzaken exantheem
- Infectieus: bacterieel, viraal
- Niet-infectieus: allergie, auto-immuunziektes, vasculitis
- Overig
29
Mazelen
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: paramycovirus
- Incubatietijd: 8-14 dagen
- Symptomen: koorts, conjunctivitis, rhinitis, hoesten, grofvlekkig confluerend maculopapuleus exantheem, beginnend op het hoofd, Koplivlekken (witte vlekjes mondslijmvlies).
- Leeftijd: 0,5-4 jr
- Beloop: zelflimiterend, hoge koorts, na 3-7 dagen exantheem (soms jeukend)
30
Mazelen
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: paramycovirus
- Incubatietijd: 8-14 dagen
- Symptomen: koorts, conjunctivitis, rhinitis, hoesten, grofvlekkig confluerend maculopapuleus exantheem, beginnend op het hoofd, Koplivlekken (witte vlekjes mondslijmvlies).
- Leeftijd: 0,5-4 jr
- Beloop: zelflimiterend, hoge koorts, na 3-7 dagen exantheem (soms jeukend)
- Complicaties: ottitis media, pneumonie, encephalitis, myocarditis
- Risicogroepen: kinderen <1 jaar, pasgeborenen van niet-immune moeders.
- -> meldingsplicht!
31
Roodvonk
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: bacteriële infectie door betahemolytische streptococ A (sterptococcus pyogenes)
- Incubatietijd: 2-7 dagen
- Symptomen: koorts, keelontsteking, gezwollen cervicale klieren, puntvormig rood ruw exantheem van borst naar gehele lichaam (vooral oksels en liezen), tonsillen met beslag, rode farynxbogen, frambozentong, narcosekapje (periorale bleekheid), na 2-3 weken vervelling handpalmen en voetzolen
- Leeftijd: 2-10 jr
- Beloop: doorgaans mild
- Complicaties:
- Vroeg: peritonsillair abces, otitis media acute
- Laat: acuut reuma, poststreptokokken glomerulonefritis
- Risicogroepen: kinderen met anatomische afwijking KNO gebied (syndroom van Down)
- -> geen meldplicht
32
Rode hond
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: rubellavirus
- Incubatietijd: 12-23 dagen
- Symptomen: bovenste luchtweginfecties, karakteristieke lymfadenopathie retroauriculair, cervicaal en occipitaal, soms gewrichtsklachten, kleinvlekkig maculopauleus exantheem, confuerend op romp en gelaat, kleine rode vlekjes op palatum molle.
- Leeftijd: 6-12 jr
- Beloop: mild en zelflimiterend. Eerst LWI + lymfadenopathie, dan exantheem met gerichte tempverhoging, na 3 dagen afname symptomen.
- Complicaties: trombocytopenische purpura, encefalitis, Guillain-Barresyndroom.
- Risicogroepen: zwangeren, vooral eerste trimester --> congenitaal Rubella Syndroom
- -> meldingsplicht
33
Erythema infectiosum
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: humaan parvovirus B19
- Incubatietijd: 7-21 dagen
- Symptomen: malaise, temperatuurverhoging, soms gewrichtspijnen, fijnvlekkig vlindervormig exantheem in gelaat (slapped cheeks), strekzijde ledematen, soms op billen en romp. Wegdrukbaar, in begin scherp begrensd, later confluerend met centrale verbleking (guirlandes).
- Leeftijd: 4-10 jr
- Beloop: zelflimiterend, eerst lichte ziekteverschijnselen, dan 2de ziekteperiode met malaise, exantheem, lichte koorts en soms gewrichtspijnen.
- Complicaties: aplastische crise bij patiënten met chronische hemoylitsche anemie, intra-uteriene vruchtdood/spontane abortus bij infectie bij zwangeren <20 weken.
- Risicogroepen: niet-immune zwangeren.
- -> geen meldplicht
34
Exanthema subitum
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: humaan herpesvirus type 6
- Incubatietijd: 5-14 dagen
- Symptomen: enkele dagen hoge koorts zonder bijkomende verschijnselen. Na koorts kortdurend exantheem: kleine roze lenticulaire vlekjes, licht confluerend, beginnend op romp en later op de armen. Soms gepaard met BLWI, otitis media, koortsconvulsies en/of lymfadenopathie in hoofd/hals gebied.
- Leeftijd: 3mnd-3jr
- Beloop: zelflimiterend.
- Complicaties: alleen immuungecompromitteerde patiënten.
- Risicogroepen: patiënten met verminderde immuniteit door ziekte of medicatie.
- -> geen meldplicht
35
Waterpokken
- Oorzaak
- Incubatietijd
- Symptomen
- Leeftijd
- Beloop
- Complicaties
- Risicogroepen
- Oorzaak: varicella zoster virus
- Incubatietijd: 1-21 dagen
- Symptomen: lichte koorts, algehele malaise en exantheem met jeukklachten: maculae op romp, gelaat en behaarde hoofdheid. Gaat snel over in blaasjes en crusteuze laesies. Vesicels of ulcera zijn mogelijk op mondslijmvlies. Laesies niet synchroon en kunnen in alle stadia tegelijk aanwezig zijn.
- Leeftijd: 0-4 jr.
- Beloop: koorts, algehele malaise, ontstaan blaasjes die overgaan in pustels en indrogen.
- Complicaties: bacteriële superinfectie, menigo-encefalitis, pneumonie. Ziekte levenslang in sensibele ganglia --> verminderde immuniteit gordelroos
- Risicogroepen: immuungecompromitteerde patiënten, pasgeborene, zwangeren (week 13-20 --> congenitaal varicella syndroom)
- -> geen meldplicht
36
Ziekte van Behçet
- Wat?
- Waar?
Chronische systemische auto-immuunvasculitis, die zich voornamelijk kenmerkt door de aanwezigheid van orale aften. Hiernaast kunnen er ook andere systemische afwijkingen optreden.
Waar? --> vooral Turkije, delen van het Midden-Oosten en Oost-Azië.
37
Genetica Behçet
Verband met HLA-B51, te zien bij 50-80% van patiënten met Behçet. Bij 10-15% familiair patroon ziekte, mannen vaker dan vrouwen.
38
Leeftijd Behçet
Rond 30 jr
39
Pathologisch proces Behçet
Vasculitis van de grote en kleine bloedvaten.
40
Criteria Behçet
Vereist criterium:
- Recidiverende orale ulcera (afteuze ulceraties) gedurende minimaal 3 episodes binnen een jaar.
Nog min. 2 aanvullende criteria:
- Recidiverende genitale afteuze ulceraties
- Oogafwijkingen (uveïtis anterior, posterior of vasculaire chorioretinitis)
- Huidafwijkingen (erythema nodosum of papulopustuleuze afwijkingen)
- Positieve pathergietest binnen 24-48 uur
41
Pathergie
Fenomeen dat er na een minimaal trauma, bijv. het prikken met een naald, een inflammatoir proces in gang wordt gezet, waardoor een papel of steriele pustel ontstaat.
42
DD orale aften/ulcera
- Orale afteuze stomatitis
- Syphylis
- Herpes simplex/EBV
- SLE
- M. Crohn
- Pemphigus
- M. Behçet
- Trauma
43
Complicaties Behçet
- Tromboflebitis
- Arteriële vasculitis
- Trombose
- CZS: steriele meningitis, CNS trombose
- GI-ulcera
- Artritis
- Psychiatrie
- Longbloeding
- Epidydimitis
44
Pathofysiologie Behçet
Auto-inflammatoire ziekte, waardoor er door prikkels van buitenaf (bacteriën, virus, trauma, fosfaten) + combinatie HLA-B51 achtergrond er een enorme stijging van TNF ontstaat.
45
Behandeling Behçet
- Prednison, azathioprine, cyclosporine, MMF: T-cellen
- Thalidomide: grijpt in op DNA niveau, op IL-18 en IFN-y
- Colchicine: neutrofielen
46
Oog behandeling Beçhet
Azathioprine, ciclosporine, IFN-a
47
Artritis Beçhet behandeling
Colchicine, penicilline
48
Mucocutaan Beçhet behandeling
Sucralfate, thalidomide, etanercept, IFN-a
49
Thalidomide
- Mechanisme
- Indicaties
- Dosering
- Mechanisme: anti-TNF, angiogeneseremmer, inbouw DNA.
- Indicaties: lepra, MM, kaposi sarcomen en AI-ziekten
- Dosering: 1dd 100 mg
- -.> niet tijdens zwangerschap!!!
50
Mycofenolaten indicaties
- Transplantatie
- Rejectie
- SLE
- Autoimmuunziekten
- Alternatief 2de lijn (BD) uveïtis: 55-85% respons
51
Nadeel IFN-a
Werkt heel erg goed, maar heeft ook heel erg veel bijwerkingen
52
Nieuw alternatief behandeling Beçhet
Anti-TNF-a: adalimumab. Bijwerkingen: eczeem, paronychia, LWI en evt. kanker.
53
TNF-blokkers indicaties
- Uveïtis
- Refractionaire therapie bij: colitis, CNS, ernstige zweren
- -> snel en effectief, veilig als mono- en combinatie therapie en langdurige behandeling mogelijk. Let wel op TBC!
54
Problemen systemische sclerose
- Immuuncelactivatie --> auto-antistoffen, inflammatie
- Endotheeldysfunctie --> vasculopathie
- Fibrosering --> orgaandysfunctie
55
Systemische sclerose uitingen
- Verlies longfunctie
- Maag-darm problemen (slikklachten, diarree, obstipatie)
- Cardiale betrokkenheid
- Digitale ulcera
- Nierfunctieproblemen
56
Pathogenese vasculopathie sclerodermie
Trigger --> endotheel activatie --> endotheel schade --> vrijkomen factoren:
- Vasoconstrictieeve, trombogene, mitogene en pro-inflammatoire factoren omhoog.
- Vasodilaterende, anti-trombogene en antimitogene factoren omlaag.
- -> disfunctie angiogenese, door onder anderen VEGF en ET-1.
57
Digitale ulcera kernmerken
- 44% van de SSc patiënten
- Pijnlijk, persisterend en terugkerend --> slechte genezing
- Verlittekening, infecties en weefselverlies --> verlies functie, misvormend en zelfs amputatie
- 30% met persisternde ulcera --> irreversibel weefselverlies
58
Wat behandelen bij SSc
De immuuncelactivatie, om fibrosering tegen te gaan
59
Gelimiteerde vorm sclerodermie
Komt voor op de armen, benen, nek en het hoofd. Er kan nog sprake zijn van longfibrose, minimale hartafwijkingen en nierstoornissen, pulmonale hypertensie en primaire billiaire cirrose.
60
CREST-syndroom
Vorm van gelimiteerde vorm van sclerodermie. Hierbij zijn aangedaan:
- Calcinosis: calcium deposities onder huid en weefsels
- Raynaud syndrome
- Esophageal dysmobility: motorstoornissen slokdarm --> maagzuur
- Sclerodactyly: verdikking huid van de vingers
- Teleanchiectasieën: vergrote bloedvaatjes die rode vlekken op de huid geven
61
Antistoffen sclerodermie
- ANA's
- Anti-endotheelantistoffen (AECA's)
- Anticentromeerantistoffen (ACA's)
62
Behandeling fibrose SSc
- Methotrexaat
- Cyclofosfamide
- HSCT
Anti-fibrotische behandeling nog beperkt: toekomst ligt hier wel.
63
Besmettingsmogelijkheden huidinfecties
- Exogeen: vanuit een extern reservoir
| - Endogeen: vanuit dragerschap, bijv. bij chirurgische ingreep, lactatie
64
Huidmanifesetaties van infecties
- Primair oorzaak elders in het lichaam
- Exanthemen
- Septische embolieën
65
Soorten verwekkers huidinfecties
Bacteriën, virussen, schimmels/gisten, parasieten
66
Verwekkers bacteriële huidinfecties
```
Gram+ kokken - pyodermie
- S. Aureus
- Streptococcus pyogenes (groep A (meestal), soms B, C of G)
Gram- staaf: pseudomonas aeruginosa
Corynebacteriën
```
67
Soorten pyodermieën
Verwekkers zijn dus s. aureus of streptococcus pyogenes
- Impetigo vulgaris/bullosa
- Ecthyma
- Folliculitis/furunkel/carbunkel
- Erysipelas
- Cellulitis
- Fasciitis necroticans
68
Impetigo vulgaris en bullosa
- Verwekker
- Kenmerken
- Therapie
```
Vulgaris - oppervlakkig
Verwekker:
- S. aureus (90%) of streptococcus pyogenes (10%)
- Besmettelijk, jonge kinderen
- Primair/secundair
```
Therapie
- Lokaal: korsten afwassen, antiseptisch, antibiotisch.
- Per os: AB --> flucloxacilline, strept. gr A systemisch
Bullosa: exfoliatieve toxinen produceren s. aureus (groep II coagulase-positieve stafylokokken)
69
Voorbeelden verstoorde huidbarrière
- Eczeem
- Wonden/trauma
- Krabben
- Chronisch (lymf)oedeem
- Navelstomp
- HSV/zoster
- Schimmel infecties
- Parasitaire infecties
70
Waarbij zie je secundaire impetiginisatie?
Insectenbeten en eczeem en oedeem
71
Ecthyma ulcus
- Wat?
- Verwekker?
Wat? --> diepe necrotiserende variant van impetigo
| Verwekker? --> streptococcen of PVL-positieve S. aureus
72
Folliculiculitis
- Wat
- Verwekker
- Oorzaken
- Behandeling
- Wat? --> oppervlakkige ontsteking haarzakjes
- Verwekker? --> S. aureus
- Oorzaken: trauma (scheren), occlusie (bijv. door olie, strakke broeken, zittend werk) of topicale corticosteroïden
- Behandeling: provocerende factoren staken, antiseptica, AB
73
Furunkel/carbunkel
- Wat
- Verwekker
- Behandeling
- Wat? --> acuut necrotiserende ontsteking haarzakje, geeft koorts en malaise.
- Verwekker? --> S. aureus
- Behandeling: ontlasten, AB, desinfectie en letten op dragerschap bij recidieven
74
Erysipelas
- Wat
- Verwekker
- Gevolgen
- Risicofactoren
- Therapie
- Wat? --> acute bacteriële infectie dermis, opp. subcutis en opp. lymfevaatjes.
- Verwekker? --> pyogene streptokokken
- Gevolgen? --> hoge koorts, koude rillingen, malaise, scherp begrensd erytheem, oedeem, induratie, warm en soms blaren in het gezicht en de extremiteiten.
- Risicofactoren? --> verstoorde huidbarrière (porte d'entree), oedeem (veneus, lymfoedeem), DM.
- Therapie? --> flucloxacilline, clindamycine iv of oraal. Oedeem verminderen d.m.v. ambulante compressie na acute fase (zwachtelen, steunkous). Bij recidiverende erysipelas: maandelijks benzylpenicilline i.m.
75
Cellulitis
- Wat
- Verwekkers
- Gevolgen
- Risicofactoren
- Wat? --> (sub)acute/chronische bacteriële infectie dermis, subcutis.
- Verwekkers: streptokokken, S. aureus, soms H. influenzae ea.
- Gevolgen: patiënt kan erg ziek zijn, erytheem minder scherp begrensd dan bij erysipelas.
- Risicofactoren: verminderde lymfe afvloed, arteriële/veneuze circulatie, huidbarrière, obesitas
- -> ontstaan a.g.v. geïnfecteerd eczeem.
76
Necrotiserende fasciitis
- Oorzaken
- Risicofactoren
- Gevolg
- Verwekkers
- Therapie
- Oorzaken: trauma (brandwonden, chirurgie), i.v. drugsgebruik, varicella, bestaande weke delen infectie.
- Risicofactoren: immunosuppressie, DM, ondervoeding, alcoholisme, leeftijd >60jr, verminderde nierfunctie, maligniteit, perifeer arterieel vaatlijden.
- Gevolg: onscherp begrensd erytheem, pijn en zwelling (extremiteiten, romp, perineum) overgaand in (2 a 3 dagen) roodpaarse tot aan donkerblauwe verkleuring van de huid, met formatie van bullae (haemorrhagisch) en zwarte necrose.
- Verwekkers: groep A streptokokken, groep B streptokokken, enterococcen, S. aureus, E. coli, pseudomonas aeruginosa, proteus, serratia, clostridium, candida, MRSA
- Therapie: ruime ecxisie en AB o.b.v. verwachte verwekker
77
Pitted keratolysis
- Verwekker
- Therapie
- Verwekker: corynebacteriën
| - Therapie: hygiëne, deodorant en erythromycine lokaal of systemisch
78
Wat kan HPV voor huidaandoening veroorzaken?
Verrucae plantaris
79
Wat zijn kenmerken van het humane papillomavirus
- >150 genotypen bekend
- Cutaan/mucosaal
- Oncogeen/niet-oncogeen
- A-/symptomatisch
80
Behandeling wratten
Geen echte therapie, mogelijkheden:
- Salicylzuur
- Stikstof
- Collodion ad verrucas
- Imiquimod 5% crème
- Sinecatechineszalf 15%
- Laser
- Duct tape
81
Mollusca contagiosa
Veroorzaakt door HSV, m.n. bij kinderen. Heeft een spontane genezing en kan uitgebreid zijn bij constitutioneel eczeem. Bij volwassenen zit het vaak in de genitale regio --> uitgebreide infecties op volwassen leeftijd kunnen wijzen op een afweerstoornis.
82
Wat kan HSV 1 & 2 veroorzaken
Primoinfectie: herpes gingivostomatitis
Recidief: vanuit sensibele gangla. Luxerend: zonlicht, stress, menstruatie, koorts, trauma.
83
Dermatomycosen
- Wat?
- Afhankelijkheid
Kan oppervlakkig of diep zitten. Is afhankelijk van gastheerfactoren:
- Lokale huidfactoren
- Vochtigheidsgraad en temp
- Onderliggend: endocrien (DM), afweerstoornis
84
Onychomycose
Schimmelinfectie van de nagels
85
Tinea capitis
Overdraagbaar door contact: schoolkinderen, familie, huisdieren
86
Candida uitingen
| - Wanneer?
- Commensaal mond tr. digestivus, vagina. Gaat vooral in de slijmvliezen en plooien zitten. In de mond is het dan ook afschraapbaar. Het is symmetrisch, geeft een schilferkraag en geeft centraal erosie.
- Komt tot uiting bij een afweerstoornis, obesitas of iatrogeen
87
Intertrigo behandeling
- Huidplooien schoon en droog
- Afvallen (bij overgewicht)
- Ernstige intertrigo: iets tussen de plooien
- Bestrijdt incontinentie
- -> beschermende cremes, zonodig antibacteriële, antimycotische en/of anti-inflammatoire (corticosteroïden) toevoegingen
88
Behandeling gist/schimmelinfecties
Algemene maatregelen:
- Droog houden
- Secundaire infectie bestrijden
- Onderliggende problemen behandelen
Antymycotica lokaal: azolen, whitfield creme of zalf, ciclosporox creme
Antimycotica oraal; azolen, terbinafine, nystatine
89
Scabies
- Wat?
- Gevolgen?
Wat? --> het is een parasiet.
Gevolgen? --> geeft erythemateuze papels, vesikels en gangetjes die hevig jeuken. Kan bij heel lang onbehandeld blijven scabiës Norvegica geven, een heel erg ernstig beeld.
90
Hoe kan je psoriasis histologisch beschrijven?
Erythomato squameuze scherp begrensde plaques
91
Welk deel van de huid is bij psoriasis aangedaan?
De epidermis wordt aangevallen. Als reactie gaan de cellen delen, waardoor je grote plakkaten huid krijgt: hyperparakeratose.
92
Wat zie je microscopisch in de huid bij psoriasis?
Je ziet veel neutrofiele granulocyten, hypogranulose en een gedilateerde capillair in de papiltop.
93
Beeld artritis psoriatica
Oedeem en roodheid ter hoogte van de gewrichten
94
Koebner fenomeen
Streepvormige verergering ter plaatse van het litteken
95
Vormen psoriasis
- Psoriasis vulgaris (85%): chronisch plaque type
- Pustulair
- Guttata
- Erythrodermisch
96
Pathogenese psoriasis
Je hebt bepaalde genen hebben waardoor het immuunsysteem op gang komt: Th17, Th2 en Th22 spelen hierin een grote rol. Er zijn 3 tandwielen met belangrijke cytokines: IL17 (plaque psoriasis), interferonen (paradoxale psoriasis: bij Crohn) en IL36 (pustulaire psoriasis).
97
Incidentie psoriasis
1-5%
98
Waar geven aangedane nagels bij psoriasis een hoger risico op?
Op dactilitis, een artritis van de vingers.
99
Op welke ziektebeelden geeft ernstige psoriasis een hoger risico?
- Chronische longziekten
- DM (met systemische complicaties)
- Milde leverziekte
- MI
- Peptische ulcera ziekte
- Perifere vasculaire ziekte
- Nierziekten
- Reumatologische ziekten
100
Waarom geeft psoriasis een verhoogde kans op CV-ziekten?
Vanwege een verhoogd geactiveerd immuunsysteem
101
Behandeling psoriasis
Bestaat uit:
- Topicale therapie
- Fototherapie
- Conventionele systemische middelen
- Biologicals
- Nieuwe middelen?
102
Beste lokale therapie psoriasis
Vitamine D
103
Tapinarof
Kan inflammatie remmen door het remmen van de Ah-receptor
104
Rol mitochondria psoriasis
T-cellen hebben ATP nodig om aan te vallen. Als je dit remt, dan kan je de immuuncellen ook rustiger krijgen
105
Wanneer spreek je van een ernstige psoriasis?
Bij een score van meer dan 10
106
Verwekker Lyme
- Borrelia afzelii: EU; huidverschijnselen.
- Borrelia garinii: EU; neuroborreliose.
- Borrelia burdoferi: US; gewrichtsklachten.
- Borrelia myamotoi: heel soms EU.
Familie van spirochaetaceae en in de genera Leptospira/Troponema/Borrelia. Onder microscoop lang, dun en spiraalvormig.
107
Stadium I Lyme
- Lokale infectie, 3-30 dagen na beet met een centrifugale uitbreiding >5 cm.
- 75% centrale opheldering (EU)
- 30-60% jeuk, branderig gevoel
- Algehele malaise, vermoeidheid, koorts, stijve nek, spier en/of gewrichtspijnen, soms asymptomatisch, lymfocytoom
108
Wat is morfologisch anders bij de tekenbeet in de USA vs EU?
USA meer een homogene laesie met centraal erytheem, terwijl je in de EU vooral een centrale opheldering ziet.
109
Lyme stadium II
Gedissemineerde infectie, <1 jr na infectie. Je ziet dan multipele secundaire huid laesies met koorts, algehele malaise en vermoeidheid. Hierbij kan je zien:
- Meningitis
- Radiculitis
- Hersenzenuw uitval
- Artritis
- Carditis (a-v geleidingsblok)
- Overige zeldzame manifestatie
110
Lyme stadium III
>1 jaar na infectie of EM. Kenmerken zijn:
- Chronisch (>6 mnd)
- Polyneuropathie
- Encephalopathie: cognitieve stoornissen, slaapstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen
- Chronische artritis
- Acrodermatitis chronica atroficans
111
Epidemiologie lyme
- Verwekker
- Vector
- Reservoir
- Voorkomen NL
- Overdracht
- Risico
- Verwekker: Borrelia afzelii/garinii/burgdorferi
- Vector: teken (Ixodes)
- Reservoir: herten, knaagdieren (veldmuis, eekhoorn)
- Voorkomen NL: juni-december (95%)
- Overdracht: geen overdracht mens-mens
- Risico: afhankelijk van dichtheid teken, prevalentie geïnfecteerde teken, mate, frequentie en duur expositie, kans op klinsche lyme na beet geïnfecteerde teek (1-3%). Positiviteit van de teek is geen voorspellende waarde voor infectie!
112
Stadia teek
Larve --> nimf --> volwassen teek
113
Waar zitten de teken en wat zijn de favoriete bijtplekken?
Zitten meestal in het gras en bijten het liefste op het hoofd, nek, onder de oksels, op de armen, in de liezen, op de armen, benen en tussen de billen.
114
Diagnostiek Lyme
Primair klinische diagnose. Serologie is ook mogelijk:
- Screenen: ELISA (sens >8 wk is >95%, daaronder minder)
- Confirmeren: Western Blot (specificiteit >95%)
- IgG soms jarenlang aanwezig
- Seroreactiviteit garandeert geen bescherming!
Je kan ook nog een kweek doen of PCR.
115
Preventie lyme: primair en secundair
- Tekenbestrijding (pesticiden)
- Vermijden teken habitat
- Persoonlijke bescherming: lange mouwen/broeken, DEET, tekenverwijdering.
- Profylaxe in gebieden met infectierisico na beet
- Vaccinatie risicogroepen
116
Therapie volwassenen lyme
- Tekenbeet
- Stadium I
- Stadium II
- Stadium III
- Tekenbeet: wel/geen AB? (risico/bijwerkingen/kosten)
- St. I: erythema migrans. Doxycycline 2dd 100mg p.o. 10d of amoxicilline 3dd 500 mg p.o. 14 d.
- St. II: vroege neuroborreliose (ceftriaxon 1dd 2 g i.v. 14d); artritis (doxycycline 2dd 100 mg p.o. 30d)
- St. III: chronische neuroborreliose (ceftriaxon 1dd 2g i.v. 30 d)
