week 11 Flashcards
Wat is de anamnese bij restrictieve longziekten?
· Voorgeschiedenis
· Pulmonale klachten en beloop
· Extra pulmonale klachten
→ Reflux, spierklachten, huid, sicca (droge mond en ogen), cardiaal
· Medicatie
· Expositie
→ Roken, werk, hobby’s, dieren
· Familie
Wat kun je horen bij longfibrose en een longontsteking?
crepitaties
Wat is ‘clubbing’?
trommelstokvingers –> nagel groeit krom/bol
Alsof ze met naald in nagelbed prikten
Clubbing wijst op mogelijk (interstitiële) longziekten oa longfibrose en hypoxaemie
Wat is IPF?
Idiopatische pulmonale fibrose (IPF) = meest voorkomende vorm van longfibrose –> prognose is slecht, snel progressief verloop, maar kan verschillen pp
Wat wordt er gegeven bij IPF?
Fibrose remmers worden gegeven –> littekens remmen –> pirfenidon en nintedanib
–> longfunctieachteruitgang gehalveerd, je remt maar het staat niet stil
Wat is longfibrose?
littekens in de long
–> verzamelterm
Wat is belangrijk voor het ontstaan van longfibrose?
Genetische aanleg is heel belangrijk voor het ontstaan van longfibrose.
Als je bij families waar longfibrose voorkomt genetisch onderzoek doet heeft 1/3 genetische afwijkingen. ( de rest weten we niet)
Welke genetische afwijkingen kunnen leiden tot longfibrose?
· DNA repair & telomeres
· Surfactant misfolding
· Host defence
· Spindle assembly
· Desmosomes –> makkelijker beschadigen in weefsel
· Mitochondrial dysfunction & metabolism
Waar zit de type 2 pneumocyt en wat doet het?
In de alveolus
· Type 2 pneumocyt
→ Surfactant productie –> verlagen oppervlaktespanning (zonder klappen de alveoli dicht bij elke in en uitademing)
→ Proliferatie
→ Epitheliale regeneratie, kan type 1 cel worden
Hoe ziet de type 1 pneumocyt er uit en waar is dat handig voor?
Type 1 pneumocyt is heel plat (97% oppervlakte long)–> handig voor diffusie, maar kan niet regenereren
Wat is ER-stress?
ER-stress (endoplasmatisch reticulum stress) –> cel loopt vast in productie eiwit
Wat is Cell-Senescence?
cel blijft zitten en gaat gekke dingen doen, maar gaat er niet aan, is gewoon oud geworden
Wat doen telomeren?
- Beschermen DNA
- Progressieve verkorting
Telomeerproblemen kunnen leiden tot longfibrose.
- Progressieve verkorting
Wat doet telomerase?
Telomerase maakt telomeren weer lang –> nodig bij cellen die een stamcelfunctie hebben, anders maar x aantal keer delen –> dus telomerase beschermt telomeren tegen progressieve verkorting
SP-C & SP-A2 mutatie –> ?
SP-C & SP-A2 mutatie
→ Surfactant proteine: type 2 cel
Waardoor verkorten telomeren extra snel?
Telomeren verkorten extra snel door bepaalde blootstellingen, bv roken, diabetes etc.
Noem verschillende dingen die tot epitheel schade kunnen leiden
· Roken
· Werkgerelateerd/luchtvervuiling
· Virale infecties
· Microaspiratie (?)
· Microbioom (?)
· (autoimmuun) inflammatie, antigeen
· Medicatie
· Mechanisch
Hoe leidt epitheel schade tot littekenvorming?
Fibroblasten komen vrij bij epitheel schade –> fibroblasten gaan een netwerk vormen –> veranderen in myofibroblasten –> wond wordt kleiner –> littekenvorming
Welke 2 dingen heb je nodig voor longfibrose?
Je hebt dus epitheel schade en genetische afwijkingen nodig voor longfibrose
Waarom zit longfibrose/IPF vaak subpleuraal en basaal?
–> staat meeste tractie op je weefsel –> overrekking weefsel (meeste perfusie en meeste ventilatie)
Beweging weefsel is al genoeg om nog meer profibrotische mediatoren vrij te maken.
Wat gebeurd er met de integrines bij longfibrose?
Cellen zitten verankerd dmv integrines
Als weefsel al stijver is geworden door longfibrose –> makkelijker integrines kapot trekken –> TGF-beta 1 komt vrij –> zorgt voor meer fibrose –> verergering
Hoe gaat de pathogenese van longfibrose?
- Type 2 cellen senescent, bv door te korte telomeren, kunnen niet goed repareren
- Beschadiging van hert longepitheel (roken, auto-immuun, medicatie)
- Ontstaan wond –> fibroblasten –> myofibroblasten –> collageen/matrix
- Eenmaal fibrose: door tractie/pro-fibrotische factoren/…nog meer fibrose
Wat zijn de eerste 2 behandelingen van fibrose voor de longarts?
· Nintedanib (IPF en progressieve longfibrose)
· Pirfenidon (IPF)
Wat is een (interstitiële longziekte) ILD?
Verzamelnaam voor heterogene groep van longziekten die het interstitium aantasten.
–> > 100 verschillende ziektebeelden, ander beloop, behandeling en prognose
Wat is het interstitium?
dun laagje dat tussen alveolus en bloedvat zit –> diffusie
Wat heb je bij restrictieve longziekten?
Bij restrictieve longziekten heb je een restrictie, kleiner longvolume –> alle getallen vallen lager uit dan in normale situatie
Wat is het kenmerk van een obstructieve longfunctie?
Obstructieve longfunctie (geleidende luchtwegen aangetast) –> luchtwegvernauwing
Wat is het kenmerk van een restrictieve longfunctie?
Restrictieve longfunctie (interstitium aangetast) –> verminderd longvolume
Wat zijn de kenmerken obstructieve longfunctie-stoornissen?
→ FEV1/(F)VC < -1,64SD (LLN) (of < 0,7)
Wat zijn de kenmerken restrictieve longfunctie-stoornissen?
→ Totale long capaciteit (TLC) te klein
→ TLC < -1,64SD (LLN)
Wat kunnen de intrinsieke oorzaken zijn van een restrictief syndroom?
· Interstitiële fibrose
· Hartfalen met longoedeem
· Pneumonie
· Tuberculose
· Longfibrose door stralings- of chemotherapie
· Pneumothorax
Wat kunnen de extrinsieke oorzaken zijn van een restrictief syndroom?
· Kyphoscoliose –> afwijkende thoraxstructuur
· Extreem overgewicht
· Zwangerschap
· Ruimte-innemend proces in abdomen, bv grote tumor
· Pijn bij inspiratie –> niet goed inademen door pijn, kleinere TLC, lijkt op kleinere long, maar dus vertekend beeld
Wat kunnen de neuromusculaire oorzaken zijn van een restrictief syndroom?
· Diafragma-paralyse
· Spierdystrofie
· Popliomyelitis
· Algemense spierzwakte door bv ondervoeding
Wat is er met de FEV1 en de FEV1/FVC ratio bij obstructieve longfunctie-stoornissen?
FEV1 verlaagd, FEV1/(F)VC verlaagd
Wat is er met de FEV1 en de FEV1/FVC ratio bij restrictieve longfunctie-stoornissen
FEV1 verlaagd, FEV1/VC normaal of licht verhoogd
Wat is er met de TLC, FRC, RV en VC bij een restrictieve longfunctiestoornis?
· Dus TLC verlaagd, FRC verlaagd, RV verlaagd, of =, VC verlaagd
· Verlaagde VC niet per definitie restrictie
Wat is de diffusiecapaciteit bij ILD?
· Restrictie (A kleiner)
· Lucht-bloed barrière (T hoger)
Gaswisseling moeilijker bij deze patiënten –> snelheid waarmee je O2 op kan nemen in je capillairen langzamer, meer tijd nodig
Waar zegt de TLCO/DLCO iets over?
zegt iets over oppervlakte (A) en dikte membraan (T)
Wat is de Krogh factor of transfer coëfficiënt?
KCO = TLCO / Va
KCO geeft meer informatie over dikte membraan (T)
KCO is TLCO gecorrigeerd voor alveolair volume.
Waar is de oppervlakte aan gekoppeld?
aan het volume waarop gemeten is (alveolaire volume Va = TLCsb tijdens diffusiemeting)
Waar geeft de KCO meer informatie over?
dikte membraan (T)
Noem de kenmerken van de 6-minuten wandeltest (6MWT)
· Evaluatie inspanningscapaciteit
· Follow-up van afstand en desaturatie
· Indicatie voor zuurstof
· Effect van behandeling/training
Wat meten ze bij de 6-minuten wandeltest?
Metingen
· Afstand in meters
· Zuurstofsaturatie (SpO2)
· Borgscore (kortademigheid en vermoeidheid)
· Bloeddruk en hartfrequentie
Wat is de compliantie?
hoeveel druk heb je nodig om volume te verplaatsen
Wat is er met de compliantie bij emfyseem?
C = V/P is hoger, dus compliantie is hoger
Wat is er met de compliantie bij interstitiële fibrose?
C = V/P is lager, dus compliantie lager