Week 11 Flashcards
Waarom kan neonatologie als niet-ethisch worden beschouwd
Moeder en kind worden ongewild gescheiden en er wordt een grens getrokken op basis van leeftijd of er wel of niet behandeld wordt
Wat bepaald of er wel of niet behandeld wordt
Mogelijke kwaliteit van leven
Vanaf welke leeftijd behandeld Erasmus en waarom
Vanaf 24 weken, overlevingskans is dan 80%
Wat zijn voornaamste doelen gezondheidsrecht
- Versterken positie patient
- Borging toegang zorg
- Verbetering kwaliteit zorg
Wat is de WGBO
Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst
Wat is de functie van de WGBO
Versterkt positie van patiënt door vastleggen algemene patientrechten
Wat valt er allemaal onder de WGBO
- Klassiek geneeskundige verrichtingen: curatie, preventie, diagnostiek
- Verpleging, verzorging
- Andere handelingen arts of tandarts (orgaandonatie)
- Gericht op individu (geen algemene adviezen)
- Uitoefening geneeskundig beroep of bedrijf
Wat zijn de door WGBO gestelde hulpverlener plichten
- Informatieplicht
- Toestemmingseis
- Geheimhoudingsplicht
- Dossier- en bewaarplicht
Wat is de toestemmingseis
Bewaakt de lichamelijke integriteit en zelfbeschikking van de patiënt, patiënt moet toestemming hebben gegeven op behandeling
Wanneer vervalt toestemmingseis
Als er sprake is van een noodsituatie of een niet-ingrijpende verrichting
Wat valt er onder de informatieplicht
- Aard en doel van behandeling
- Gevolgen en risico’s van niet ondergaan
- Alternatieven die in aanmerking komen
- Prognose/voorruitzichten
Wat is therapeutische exceptie
Als de informatie een ernstig nadeel behoed waardoor het achtergehouden mag worden
Wanneer moet de patiënt extra worden geinformeerd
Als de operatie niet noodzakelijk is
Wat zijn plichten die bij de patiënt horen
Betaling voor behandelovereenkomst, medewerking verlenen en zo goed mogelijk de arts informeren
Wanneer mag volgens het KNMG de behandeling worden beëindigd
- Als behandeling niet meer nodig is
- Als voortzetting niet meer mogelijk is
Wat moet er gebeuren bij een agressieve patiënt waarbij er geen voortzetting van behandeling meer is
- Waarschuwing
- Termijn vaststellen
- Overdracht van gegevens
- Noodhulp
Wat zijn de dossierplichten van hulpverlener
- Zover noodzakelijk goede hulpverlening
- Informatie over aard en toedracht met (mogelijk) merkbare gevolgen
- Bewaren tot minimaal 15 jaar na beëindiging behandeling
Wat zijn de rechten van de patiënt m.b.t dossierplicht
- Inzage dossier
- Vernietiging binnen 3 maanden na verzoek, tenzij dit in strijd is met belang andere wet
Wat zijn de tweeledige doelen van geheimhoudingsplicht
- Patient kan vrij praten met hulpverlener
- Toegankelijkheid van zorg waarborgen
Wanneer is er geen sprake van geheimhoudingsplicht
- Wettelijke plicht (infecties) of mogelijke wettelijke plicht (kindermishandeling)
- Noodsituaties: acuut en dreigend gevaar voor derden
Wie vallen er niet onder derden
- Rechtstreeks bij behandelingsovereenkomst betrokkenen
- Vertegenwoordigers van patient
Wat geldt er voor verrichtingen ter uitvoering behandelingsovereenkomst
- Patient <12 jaar= wilsonbekwaam, gezagsdrager beslist
- Patient 12-15: dubbele toestemming vereist
- Patient > 16: patiënt beslist zelf
Wanneer geeft de stem van een kind 12-15 jaar doorslag
- Kennelijk ernstig nadeel
- Weloverwogen wens van kind
Wat is wilsonbekwaam
“Niet in staat tot redelijke waardering eigen belangen terzake”
Wat is de preston curve
Een bijna wetmatig verband tussen welvaart en levensverwachting
Hoe ligt de samenhang tussen levensverwachting en opleidingsniveau
- Hoe hoger opleidingsniveau, hoe hoger levensverwachting
- Hoogopgeleide mensen doen vaker geen arbeidsintensieve beroepen, luisteren beter naar arts, hogere inkomsten dus beter eten, hogere gezondheidsgeletterdheid
Waarom zijn allergieën en borstkanker een uitzondering op samenhang ziekte en maatschappelijke positie
Allergieen komen vaak voor bij mensen die hygiënisch zijn opgevoed (hogere sociale positie), borstkanker komt vaak voor bij vrouwen die kinderen op latere leeftijd krijgen en geen borstvoeding geven (hogere sociale positie)
Waardoor ontstaan er wijder wordende gezondheidsverschillen
- Gezondheidsproblemen leiden tot inkomstenachteruitgang
- Grote ongelijkheid in materiële omstandigheden
- Grote ongelijkheid in immateriële omstandigheden (psychosociale stress)
Wat zijn mogelijke tegenmaatregelen voor rechttrekken gezondheidsverschillen
- Houd inkomstenverschillen beperkt
- Bestrijd armoede vooral van kinderen
- Voorkom school- en werkuitval van chronisch zieken
- Maak de gezonde en gemakkelijke keuze
- Versterk eestelijnsgezondheidszorg in achterstandswijken
Welke 4 momenten kunnen worden onderscheden in het ziektebeloop van een patient
A= het moment waarop verhoogd risico ontstaat (bijv roken) B= het moment van eerste detecteerbare verandering in het lichaam (bijv. eerste vlekje op de long) C= het moment van eerste waarneembare verschijnselen patiënt (bijv. hoesten) D= het moment waarop het beloop van ziekte niet meer te beïnvloeden is en een slechte afloop heeft
Welke 3 vormen van preventie zijn er
- Primaire preventie: A en B voorkomen
- Secundaire preventie: zodra B, detecteerbare verschijnselen vaststellen en ziektebeeld proberen te remmen
- Tertiaire preventie: ergere verschijnselen voorkomen
Hoe kan primaire preventie plaatsvinden
- Schoon drinkwater, vaccinatie, autogordels, rotondes
Wat is er nodig voor primaire preventie
Oorzaak
Waar zijn de maatregelen van secundaire preventie op gericht
Opsporing en behandeling van de (nog) niet manifeste ziekte om prognose in vroeg stadium te verbeteren
Wat zijn voorbeelden van secundaire preventie
- Hielprik bij pasgeborenen
- Halfjaarlijkse tandarts bezoek
- Bevolkingsonderzoek
Wat is er nodig voor secundaire preventie
Detecteerbare afwijking en een methode
Wat zijn voorbeelden van tertiaire preventie
- Vroege mobilisatie heupfractuur
- Bestrijden depressie bij opname ouderen in ziekenhuis
Wat zijn methoden om gedragsverandering te bereiken
- Gezondheidsvoorlichtingen
- Ondersteunende maatregelen die het aan- of afleren van dingen makkelijker maken (cursussen)
Wat is specifieke ziektepreventie
Maatregelen gericht op voorkomen of opsporen heel specifiek ziektebeeld
Wat zijn voorbeelden van specifieke ziektepreventie
- Infectieziektebestrijding
- Bestrijding tandbederf
- Bestrijding hart- en vaatziekten
- Hielprik
Wat valt er onder primaire preventie
Gezondheidsbescherming en gezondheidszorgbevordering (specifieke ziektepreventie valt onder alle 3)
Wat wordt er gekozen als grootste succes van preventie
Riolering/drinkwaterleiding
Welke drie maatregelen maken iets een paradigmatisch succes
- Voor preventie is inzicht in directe oorzaken niet altijd nodig
- Passieve bescherming is effectiever dan actieve gedragsverandering
- Met universele maatregelen voorkom je gezondheidsverschillen
Welke twee typen vaccinaties bestaan er
- Universele vaccin bij kinderen
- Selectieve vaccinatie voor mensen die at risk zijn voor ziekte
Wat is de gezondheidswinst van vaccinatie
- Minder acute ongecompliceerde infecties
- Minder acute complicaties
- Minder late complicaties
Wat is het gezondheidsverlies van vaccinatie
- Meer vaccin reacties
Waarom is de definitie “ziekte” over de afgelopen 2 eeuwen veranderd
- Ziektes zijn veranderd
- Andere ideeën over ziektes
- Veranderde maatschappelijke betekenis van ziekte
Hoe is zijn infectieziekten epidemiologisch getransigeerd naar chronische ziekten
- Frequentie epidemieën neemt af
- Omvang epidemieën neemt af
- Epidemische diensten verdwijnen
- Ernst infectieziekten nam af
Hoe zijn de veranderingen van infectie naar chronische ziekte ontwikkelet
- Hygiënische maatregelen
- Groeiend levenspeil door economische voorspoed
- Bacteriologie, wat leid tot sera en vaccins
- Antibiotica (na 1944)
Welke twee ziektebegrippen zijn er
- Ontologisch: reeële vaststaande entiteiten die kunnen worden ontdekt
- Sociaal-constructivistisch: ziekten zijn veranderlijke processen die in maatschappij en cultuur worden geconstrueerd
Wat is het verschil tussen ontologisch en sociaal-constructivistisch ziektebegrip
Ontologisch is statistisch met betrekking tot hele mensheid
Sociaal-constructivistisch is dynamisch met betrekking tot zieke individuen
Wat zijn oorzaken van het ontstaan van nieuwe ziekten
Nieuwe:
- Oorzaken, gedragspatronen, diagnostische technologieën, diagnostische criteria
Wat omvat de humoraal-pathologie
Beschreef dat humoren (lichaamssappen) samenhingen met de elementen (lucht, water), deze tumoren beïnvloeden verschillende toestanden van het lichaam en zodra deze balans verstoord was was er sprake van bijv. koorts
Hoe werd ziekte gezien aan hand van humoraal-pathologie
Als een dynamische interactie tussen patiënt en omgeving
Wat is de tijdlijn van de verandering van ziekte ideeen
14/15e Eeuw: humoren Tot 18e eeuw: ziekte categorieen Vanaf 19e eeuw: specifiteitsdenken en klinische methode Jaren 50: opkomst Proto ziekten 21e Eeuw: genetic markers
Wat gebeurde er in de specificiteits revolutie eind 19e eeuw
Ziekte werd niet meer gekoppeld aan individu en gezien als dynamisch geheel maar steeds meer gelokaliseerd en gekoppeld aan specifieke oorzaak
Hoe is ziekte veranderd als in “mensen hebben andere ziektes”
- Infectieziektes worden chronische ziektes
- De groei van welvaartsziektes
Hoe is ziekte veranderd als in “we hebben andere ideeën over ziektes”
- Verandering ‘framen’ van ziektes
- Van holistische humorenleer naar specificiteitsdenken
Hoe is ziekte veranderd als in “ziektes krijgen andere maatschappelijke betekenis”
- Veranderingen in hoe ziektes als ‘frame’ dienen
- Bepalend voor organisatie gezondheidszorg
Welke definities kunnen we aan ‘gezondheid’ hangen
- Negatieve definitie: afwezigheid van ziekte
- Verborgenheid: pas als je ziek bent weet je hoe het is om gezond te zijn
- Positieve definitie: staat van compleet fysiek, mentaal en sociaal gezond te zijn
Wat is het subjectieve gevoel van ziek zijn
‘illness’ je ziek voelen
Wat is het objectieve gevoel van ziek zijn
‘disease’ echt ziek zijn
Wat is de relatie tussen illness en disease
Je kan echt ziek zijn maar je niet ziek voelen, je kan je ook heel ziek voelen maar niet ziek zijn
Waarom doet het ertoe wat ziekte is
- Wordt een behandeling vergoed?
- Erkenning door anderen
- Minder eigen verantwoordelijkheid en schuld
- Is het een probleem wat dokters moeten behandelen
Wat is de biostatische theorie van ziekte en gezondheid
Ontwikkeld door Christopher Boorse, gezondheid is normaal functioneren van organisme
Ziekte is de interne toestand die de gezondheid vermindert
Wat zijn voordelen van de biostatische theorie van ziekte en gezondheid
Het is objectief, waardevrij, geldt voor andere organismen, past binnen evolutionair denken
Wat zijn nadelen van de biostatische theorie van ziekte en gezondheid
Valt niet samen met gebruikelijke opvatting over ziek zijn, als je normaal functioneert kan je nog steeds ziek zijn, weinig ruimte voor kwaliteit van leven en focust vooral op biologische kant leven
Wat is de holistische handelingstheorie
Ontwikkeld door Lennart Nordenfelt, iemand is gezond als hij fysiek en mentaal in staat is om te leven, werken en andere belangrijke dingen te doen, als je ziek bent wordt dit verhinderd
Wat is het verschil tussen biostatische en holistische theorie
Biostatische: kern is functioneren als biologisch organisme
Holistisch: kern is functioneren als mens
