VOW's en CGO's Week 5 Flashcards
Wanneer spreek je van groeps immuniteit?
een vaccinatiegraad tussen de 90 en 95%
voorbeelden directe transmissie
handen geven, niezen, soa
voorbeelden indiricte transmissie
incl gastheer: mug, vlieg of slag
RVP vaccinaties met directe transmissie
rota
drifterie
kinkhoest
polio
H. influenzae type b
pneumokokken
bof
mazelen
rodehond
meningokokken ACWY
HPV
RVP met indirecte transmissie
tetanus - dierenbeet/straatvuil
hepatitis B - bijv moeder bij geboorte
WHO:
gele koorts
japanse encefalitis
onderverdeling RVP
Wat zegt het R0 getal?
R0 = het gemiddeld aantal secundaire besmettingen per primair geval in een volledig vatbare populatie.
- niet eerder voorgekomen -> niemand is immuun
>1 = epidemie
<1 = geen epidemie
=1 = situatie blijft ongeveer gelijk
begrip generatietijd
de gemiddelde tijd tussen het moment van besmetting van de bron en het moment van besmetting van de door deze bron geïnfecteerde secundaire gevallen. Deze tijd is soms te bepalen door bron- en contactonderzoek vroeg in de epidemie.
begrip serieel interval
Dat is de tijd tussen de eerste ziektedag van de bron en de eerste ziektedag van de geïnfecteerde secundaire gevallen. Gemiddeld zijn de generatietijd en het serieel interval uiteraard even lang.
opbouw epidemische curve (berekeing van blauwe lijn)
Bij de blauwe lijn hebben we op dag 12 zo’n 80 nieuwe gevallen en één generatietijd terug (dag 8) waren het er 40. Dus R0 is 80 ÷ 40 = 2. Zolang de groei nog exponentieel is maakt het niet uit wanneer de verhouding wordt bepaald. Tussen dag 8 en dag 4 was de verhouding ook 2, net als tussen dag 9 en dag 5.
Inschatting R0 getal van MERS, ebola, influenza, COVID-19, SARS, bof, rubella, smallpox, mazelen
De eerste schattingen van de R0 van COVID-19 waren ongeveer 2½, net als in het plaatje. Bij nieuwe varianten lag het R0-getal veel hoger, tot wel 10 bij de omikronvariant.
overzicht / berekening SIR model
Het SIR-model past dus goed bij een aantal klassieke kinderziekten die zijn opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma in het geval van een epidemie.
B (beta) = transmissiesnelheid
y (gamma) = herstelsnelheid
D = duur van infectie
–> 1/y = D
Let op dat voor de overgang van S naar I, beide variabelen (S én I) nodig zijn, want voor transmissie moet een vatbare persoon een geïnfecteerde persoon tegenkomen. De overgang van I naar R is alleen van I afhankelijk.
Probeer voor jezelf te schetsen hoe de proportie vatbare, geïnfecteerde en immune mensen in de populatie verandert over de tijd, nadat één geïnfecteerd persoon is binnengekomen in een volledig vatbare populatie.
In het begin is iedereen vatbaar, dus S = 100%. De proportie S kan daarna alleen maar dalen. De proportie geïnfecteerde personen (I) stijgt eerst en zal na verloop weer dalen. De proportie immune personen (R) stijgt wat later en kan alleen maar doorstijgen. Uiteindelijk is vrijwel iedereen immuun en is de epidemie voorbij.
S + I + R = 100% (populatie omvang blijft hetzelfde)
In dit voorbeeld is 𝜷 = 0,4/dag en 𝜸 = 0,1/dag, dus de gemiddelde duur van infectie D = 10 dagen. In hoofdstuk 4 zullen we zien dat in dit voorbeeld de waarde van R0 gelijk is aan 4
Hoe ziet het SIR model eruit bij levenslange immuniteit?
SIRS-model: ls er sprake is van een significante incubatietijd, dan wordt een extra compartiment E (Exposed) toegevoegd en krijgen we een SEIR-model, of een SEIRS-model als de immuniteit niet levenslang is.
simplificaties van SIR model
Geen geboorte en sterfte
Levenslange immuniteit
Geen incubatietijd
Geen leeftijdsstructuur
Geen oversterfte van geïnfecteerde personen
Geen seizoenseffecten
Alle individuen in een compartiment zijn hetzelfde
Onder welke variant van het SIR model valt BOF, mazelen en rodehond?
SIR
Onder welke variant van het SIR model valt verkoudheid, chlamydia en schurft?
SIS
Onder welke variant van het SIR model valt malaria
SIRS
Onder welke variant van het SIR model valt SARS en MERS
SEIR
Onder welke variant van het SIR model valt covid 19
SEIRS
geef de afleiding van R0
Deze 𝜷/𝜸 is nu het basisreproductiegetal R0, met de bekende voorwaarde R0 > 1 voor een uitbraak. Kortom, het gaat om de verhouding tussen de transmissie-snelheid 𝜷 en de herstelsnelheid 𝜸. En dat is weer hetzelfde als R0 = 𝜷 × D, oftewel de transmissie-snelheid 𝜷 maal de gemiddelde duur van infectie D.
Tenslotte, de transmissie-snelheid 𝜷 wordt vaak weer voorgesteld als een vermenigvuldiging van een besmettingskans b maal het aantal contacten per tijd c.
Dat geeft R0 = b × c × D als de uiteindelijke formule.
b = besmettingkans per contact
c = aantal contacten per tijdseenheid
D = duur van besmetting
maatregel voor b
vaccinatie
afstand houden
handen wassen
maatregel voor c
geen evenementen
horeca sluiten
thuis werken
maatregelen voor D
intensief testen
ziektegevallen opsporen en isoleren
begrip effectief reproductiegetal Rt
De definitie is als volgt: Rt = het gemiddeld aantal secundaire besmettingen per primair geval in een niet meer volledig vatbare populatie over de tijd.
ook wel Re genoemd, maar meestal kortweg R
berekening kritische vaccinatiegraad
Als de vaccinatiegraad hoog genoeg is voor groepsimmuniteit, waarom zien we dan toch soms een uitbraak?
Het vaccin werkt niet 100%
Er is sprake van afnemende effectiviteit van het vaccin
Er is sprake van clustering van ongevaccineerde mensen
alternatieve formule als een vaccin niet 100% werkt voor de kritische vaccinatiegraad
begrip dermatofycosen
oppervlakkige schimmelinfecties van de huid. oorzaak = dermatofyten (huidplant), produceren enzymen die keratine afbreken, op huid haren en nagels
indelen op plek op het lichaam
of indelen op species: tricophyton, microsporon, epidermophyton
begrip tinea corporis
schimmelinfectie van het lichaam, volksmond: ringworm (niet door worm veroorzaakt!)
begrip onychomycose
schimmelinfectie van de nagels, volksmond: kalknagel
begrip tinea pedis
schimmelinfectie van de voet, volksmond: zwemmerseczeem
waar/niet waar:Dermatomycosen komen vaker voor bij kinderen dan volwassenen.
niet waar. Alhoewel tinea capitis wel vaker wordt gezien onder 11 jaar, is dit voor de meeste dermatomycosen niet waar. Bijvoorbeeld onychomycose, hiervan neemt prevalentie toe met oplopende leeftijd. Bij tinea corporis ligt piek van prevalentie tussen 25-45 jaar en bij tinea pedis ligt de piek prevalentie tussen 30-60 jaar.
waar/niet waar: 50% van de volwassenen heeft last van tinea pedis.
niet waar, is 10-30
waar/niet waar: 20% van de volwassenen heeft onychomycose.
niet waar, is 3-11
waar/niet waar: 80% van de schimmelinfecties van de huid geneest in 4 weken indien behandeld.
waar, maar onychomycose en tinea capitis behoeven langere behandeling.
waar/niet waar: In het voorjaar komen de meeste schimmelinfecties van de huid voor
niet waar, zomer en herfst
kenmerken passend bij klassieke tinea corporis
fijne schilfering, rode plek, opheldering/genezingstendens in het midden, scherp begrensd. verheven rand, milde jeuk
niet kenmerkende symptomen voor schimmelinfectie huid
pijn, atrofie, onscherp begrensd, wit verkleurd, grove schilfering, wonden,
begrip KOH-preparaat
Hiervoor neemt men een schilfer, schraapsel, stukje nagel of uitgetrokken haar. Dit wordt tussen objectglaasjes geplaatst en kaliumhydroxide (KOH) toegevoegd. Door het KOH lossen de celwanden en hoornmateriaal op maar de schimmeldraden niet.
begrip Wood’s lamp
Een Wood’s lamp gebruikt UVA licht, schimmels en gisten lichten in verschillende kleuren op zoals geel, groen of rood.
behandeling schimmel
schimmeldodend en/of groeiremmend (schimmels en gisten/antimyotica ofwel antifungale therapie)
creme of oraal
behandeling Candida en Malassezia
azolen. Voorbeelden van azolen zijn clotrimazol (vaak gebruikt in crèmes voor huidschimmelinfecties), miconazol, en fluconazol. Infecties veroorzaakt door dermatofyten zijn over het algemeen gevoelig voor terbinafine en azolen.
5 gronden op basis waarvan beroepsgeheim doorbroken mag worden
Er is toestemming van de patiënt
Er is veronderstelde toestemming van de patiënt
Er is een wettelijke spreekplicht of meldrecht
Er is een conflict van plichten
Er is een zwaarwegend belang
respect voor autonomie obv beroepsgeheim
je respecteert de autonomie van de patiënt door als eerste stap altijd proberen toestemming van de patiënt te verkrijgen voor het delen van informatie. Informed consent is dan de norm, waar de waarde respect voor autonomie bij hoort.
niet schaden/weldoen obv beroepsgeheim
Wanneer je nadenkt over het doorbreken van het beroepsgeheim zul je inschatten op welke manier je schade berokkent aan de patient, maar ook op welke manier je goed kan doen.
subsidiariteit obv beroepsgeheim
dat je het minst ingrijpende middel moet inzetten om een bepaald doel te bereiken. ls je dan besluit om te doorbreken, wil je zo weinig mogelijk informatie delen, dat is het minst ingrijpend.
proportionaliteit obv beroepsgeheim
betekent dat er een redelijke verhouding moet zijn tussen het doel en het ingezette middel.
eerlijkheid obv beroepsgeheim
Mensen vinden het, over het algemeen, belangrijk om eerlijk te zijn. Eerlijkheid zou je dus kunnen zien als een ethische waarde. Maar juist als arts, kan je door je beroepsgeheim niet altijd eerlijk zijn, ook al zou je dat intuïtief wel willen zijn.
begrip maculopapuleus exantheem
De huiduitslag kan zowel vlekken als bultjes tegelijk laten zien
begrip rash
meestal van voorbijgaande aard (binnen enkele dagen weer verdwenen) en komt op de kinderleeftijd veel voor bij virale infecties
verwekkers van exantheem
varicella zoster virus, enterovirus, parvovirus B19, humaan herpesvirus 6, en bij niet-gevaccineerde patiënten rubella (rode hond) en mazelenvirus.
omschrijving VZV en manier overdracht
het waterpokvirus, is een veel voorkomende kinderziekte in Nederland. VZV is zeer besmettelijke virusinfectie die wordt overgedragen via druppels en aerosolen, of via direct contact van de slijmvliezen met de inhoud van de blaasjes, kinderziekte
klinische presentatie VZV
koorts, malaise en karakteristieke rash met blaasjes (papels/blaasjes in verschillende stadia)
diagnostiek vzv
karakteristieke klinische presentatie, eventueel PCR op blaasjesvocht
beleid vzv
<12: geen behandeling
met complicaties: antivirale middel aciclovir
- varicella pneumonie
- immuungecompromitteerde kinderen
symptomatisch behandeling: pijnstilling, jeukverlichting, huidinfectie met antibiotica
omschrijving exanthema subitum
zesde ziekte, humaan herpesvirus 6 (HHV6), is een kinderziekte en heeft een piek op de leeftijd van 6-9 maanden. Het merendeel van de infecties wordt doorgemaakt vóór de leeftijd van 2 jaar. Op volwassen leeftijd heeft >95% antistoffen.
klinische presentatie Exanthema subitum
acuut hoge koorts zonder duidelijke andere symptomen
bij verdwijnen koorts ontstaan vlekjes (romp naar nek en armen)
BLI en opgezette lymfeklieren in nek
lente
diagnostiek Exanthema subitum
typische klinische kenmerkenen
eventueel bloedonderzoek een antistofrespons worden aan getoond of een HHV-6 PCR worden gedaan.
beleid exanthema subitum
geen specifieke behandeling
symptomatisch behandelen koorts
omschrijving erythema infectiosum
vijfde ziekte’ genoemd, en wordt veroorzaakt door het parvoB19 virus, kinderziekte
klinische presentatie erythema infectiosum
Vroege symptomen zijn vaak mild en kunnen omvatten:
Lage koorts
Malaise
Hoofdpijn
Milde bovenste luchtwegklachten (bijv. keelpijn, loopneus)
Gezichtsuitslag: Het kenmerkende teken van erythema infectiosum is een helderrode uitslag op de wangen, vaak beschreven als “slapped cheeks” of appelwangen.
na 1-4 dagen: rode kantachtige netvormige uitslag romp, armen en benen, vooral temperatuurwisselingen en zonlicht
diagnostiek erythema infectiosum
kenmerkende klinische presentatie
Detectie van IgM-antilichamen tegen parvovirus B19 wijst op een recente infectie, terwijl IgG-antilichamen wijzen op een vroegere infectie of immuniteit.
PCR van B19-DNA parvovirus
virus kan leiden tot anemie door afname reticulocyten
beleid erythema infectiosum
koortsremmende middelen
zwangere vrouwen moeten gevolgd worden op anemie risico van feutus
omschrijving hand-voet-mond ziekte en overdragen
veroorzaakt door verschillende enterovirussen waarbij momenteel coxsackievirus A16, coxsackievirus A6 en enterovirus A71 de meest voorkomende zijn. Het wordt overgedragen via het epitheel van de mond, neus en keel en komt vooral voor bij kinderen tussen de 1-5 jaar.
klinische presentatie hand-voet-mond ziekte
koorts
buikpijn
braken
diarree
algemene malaise
mild/subklinish
rash met blaasjes begint bij mond, daarna handpalmen, voetzolen
diagnostiek hand-voet-mondziekte
typische klinische beeld
PCR van blaasjesvocht, keeluitstrijk, feces
beleid hand-voet-mondziekte
symptomatische hulp van koorts en letten op vochtintake
omschrijving mazelen en overdraagmethode
niet veel voorkomende door vaccinatie van BMR, maar die daalt
mazelenvirus, zeer besmettelijk, aerogeen overdraagbaar
klinische presentatie mazelen
algemene malaise, koorts, conjunctivitis, verkoudheid, hoesten
2-3 dagen: 30% krijgt koplikse vlekjes
3-7 dagen: grofvlekkig ruw aanvoelend exantheem, van hoofd naar ledematen
diagnostiek mazelen
klinisch beeld, maar loopt niet altijd zo omdat het niet vaak meer voorkomt.
bij een donkere huidkleur is exantheem vooral voelbaar
PCR van keel, speeksel of urine
beleid mazelen
meldplichtig: binnen 1 werkdag aan GGD
contactpersonen met kwetsbare gezondheid kunnen vaccin krijgen
omschrijving rubella en overdraging
rode hond, BMR vaccin, af en toe uitbraken onder ongevaccineerde populaties.
desastreus voor zwangere vrouw -> miskaar of aangeboren afwijkingen
aerogeen, enorm besmettelijk
klinische presentatie rubella
huiduitslag: De rash is echter heel aspecifiek; roze/rood maculopapuleus, beginnend in het gelaat en uitbreidend naar de romp en ledematen. Soms zijn er dan ook pijnlijk vergrote lymfeklieren, en ook lichte koorts en wat malaiseklachten kunnen voorkomen.
diagnostiek rubella
Er zijn weinig klinisch onderscheidende symptomen. Bij verdenking op Rubella kunnen IgM antistoffen worden bepaald in het serum, of een PCR verricht op een keeluitstrijk of urine.
beleid rubella
meldplichting: binnen 1 werkdag bij GGD
nagaan onbeschermde zwangere vrouw
geen therapie
omschrijving scarlatina
roodvonk, scarlet fever
bacterie: de Streptococcus pyogenes, ofwel de groep A-streptokok. kan meerdere ziektebeelden veroorzaken
klinische presentatie scarlatina
plots hoge koorts met (milde) keelontsteking. exantheem opvallend ruw, fijnvlekkig en puntig, van gezicht naar beneden
knalrode gezwollen tong (aardbeientong)
diagnostiek scarlatina
klinische presentatie
kweek
titerstijging van aantonen antistoffen tegen de antigenen streptolysine-O en DNAseB.
beleid scarlatina
gaat vanzelf over
verhoogd risico: overwogen antibiotica
red flags van uitslag
huiduitslag met blaren die snel uitbreiden
teken van shok: niet goed reageren,aanhoudend braken, bleek, aanhouden kreunen en huilen
rood/paarse vlekjes waarvan de kleur niet wegtrekt
rash waarbij ook de mondslijmvliezen en evt conjunctiva zijn aangedaan
omschrijving GCS
Gianotti-Crosti-syndroom, papulaire acrodermatitis: selflimiting huidaandoening, vooral jonge kinderen
virale infecties en vaccinaties zijn uitlokkende factoren
manifesteert symmetrish met roze en roodbruine papels
aangedane gebieden: wangen, billen, strekzijden van onderarmen en benen
verdwijnen spontaan binnen enkele weken
omschrijving atopisch eczeem
bij kinderen met atopische constitutie (astma of hooikoorts)
erg jeuken
schilferen en rood/verheven
plooien binnenkant ellebogen, achter knieholtes en acher oorschelpen
A. Welke groep heeft de hoogste incidentie van pneumokokken?
B. Wat kan een verklaring zijn voor deze hoge incidentie?
A. Antwoord: 65+
B. Verminderde weerstand door veroudering, verminderde barrièrefunctie en aangeboren afweer door veroudering van slijmvliezen, verminderde functie van alveolaire macrofagen bij ouderen, roken, en mogelijke secundaire infecties door verergerde respiratoire virale infecties zoals influenza of SARS-CoV-2.
A. Wat kan een verklaring zijn voor deze hoge incidentie van meningococcen onder zuigelingen:
B. Welke incidentie is hoger: Meningokokken of pneumokokken gerelateerde infecties?
C. Wat kan een verklaring hiervoor zijn?
A. Nog niet gevaccineerd, immatuur immuunsysteem
B. Pneumokokken is geassocieerd met veel verscheidene infecties, ook een groot aantal infecties die niet gemeld wordt. Denk o.a. aan de pneumokokken pneumonie, otitis media
C. Zie B
juist/onjuist: meningokokken en pneumokokken komen normaal niet voor in de neus- en keelholte
onjuist, ze zijn commensalen. Langdurig dragen van deze bacteriën kan zelfs leiden tot een beschermende immuunrespons, waardoor invasieve infecties minder waarschijnlijk worden
gevolg van asplenie of slecht functionerende mild?
Verminderde fagocytose van gekapselde bacteriën:
De milt speelt een cruciale rol bij het filteren van bloed en het verwijderen van gekapselde bacteriën. Zonder milt blijven deze bacteriën langer in de bloedbaan, wat het risico op ernstige infecties vergroot.
Verminderde antilichaamproductie:
De milt is betrokken bij de productie van antilichamen, vooral tegen polysaccharide antigenen op het oppervlak van gekapselde bacteriën. Zonder een milt is het vermogen van het lichaam om deze specifieke antilichamen te produceren verminderd.
Verminderde opsonisatie:
Opsonisatie is het proces waarbij pathogenen worden gemarkeerd voor vernietiging door het immuunsysteem. De milt draagt bij aan de productie van opsoninen, moleculen die pathogenen taggen voor fagocytose. Patiënten zonder milt of met een niet goed functionerende milt hebben een verminderde opsonisatiecapaciteit, wat hun vermogen om infecties te bestrijden belemmert.
Verlies van marginale zone macrofagen:
De milt bevat een gespecialiseerde populatie van macrofagen in de marginale zone die zeer effectief zijn in het herkennen en opnemen van gekapselde bacteriën. De afwezigheid van deze macrofagen compromitteert de eerste verdedigingslinie van het lichaam tegen deze pathogenen.
Verminderde complementactivatie:
De milt helpt bij de activatie van het complementsysteem, een deel van het immuunsysteem dat helpt bij de vernietiging van pathogenen. Door een gestoorde complementactivatie, kan de immuunrespons dus verminderd zijn.
8 belangrijke gekapselde bacterien
- Streptococcus pneumoniae
- Streptococcus pyogenes (Groep A streptokokken)
- Streptococcus agalactiae (Groep B Streptokokken)
- Haemophilus influenzae B (niet alle stammen)
- Neisseria meningitidis
- Salmonella spp.
- Cryptococcus neoformans
- Capnocytophaga spp (hondenbeet geassocieerde bacterie)
primaire doel van vaccins tegen gekapselde bacterien
Het induceren van specifieke antilichamen gericht tegen polysachariden van het bacteriële kapsel
Hoe werken de antilichamen die worden geproduceerd door vaccins tegen gekapselde bacteriën?
Ze markeren de bacteriën voor vernietiging door het immuunsysteem (opsonisatie)
begrip opsonisatie
Antilichamen binden aan de oppervlakte van de bacteriën (zoals pneumokokken of meningokokken) en markeren deze voor vernietiging. Dit proces heet opsonisatie. Complementfactoren, met name C3b, kunnen ook direct aan de bacterie binden en fungeren als opsoninen.
begrip complementactivatie
Wanneer het complementsysteem wordt geactiveerd (via de klassieke route door antilichamen of via alternatieve routes), worden complementcomponenten zoals C3 en C5 gesplitst. Dit leidt tot de vorming van het membrane attack complex (MAC), dat gaten in de bacteriële membranen maakt, wat leidt tot lysis van de bacterie.
begrip inflammatoire cascade
Complementcomponenten zoals C3a en C5a fungeren als anaphylatoxines en zorgen voor de activatie van immuuncellen, zoals macrofagen en neutrofielen. Ze verhogen ook de permeabiliteit van bloedvaten en bevorderen de migratie van immuuncellen naar de infectieplaats. Dit leidt tot de productie van pro-inflammatoire cytokines zoals TNF-α en IL-6.
Waarom worden geconjugeerde vaccins gebruikt voor sommige gekapselde bacteriën?
Omdat geconjugeerde vaccins gekoppeld zijn aan een eiwitdrager, wat een sterkere immuunrespons genereert, vooral bij jonge kinderen
Lichamelijke kenmerk BOF
ontsteking speekselklieren
eisen vaccin RVP
ernst en omvang
doel van vaccinatie (risicogroep bescherming, maatschappelijk doel: corona)
effectiviteit
veiligheid
aanvaardbaarheid voor opname in rvp vanuit proffesional en individu
mechanische oorzaken petechien
Trauma aan de huid door knijpen of zuigen
Excessief hoesten, overgeven of persen (zoals bij bevalling, dronkenschap of gewichtheffen)
Toepassen van een tourniquet
Zonverbranding
niet infectieuze aandoeningen oorzaak petechien
Vitamine- en voedingsdeficiënties: Vitamine C-tekort (scheurbuik), vitamine K-tekort (stolling), kwashiorkor (ernstige ondervoeding)
Bloedziekten: Leukemie, trombocytopenie (lage bloedplaatjes), aplastische anemie
Stollingsstoornissen: Von Willebrand-ziekte, tekort aan stollingsfactoren
Auto-immuunziekten: Lupus, Sjögren-syndroom, Henoch-Schönlein purpura
Genetische aandoeningen: Ehlers-Danlos-syndroom
Overige: Straling, vetembolie, coeliakie
infectieziekten oorzaken petechien
Bacteriële infecties:
Neisseria meningitidis
Bacteriele endocarditis
Rocky Mountain spotted fever
Virale infecties: Dengue, ebola, Marburg-virus, cytomegalovirus, H1N1 (griep)
Sommige parasitaire infecties
Wat kan een potentieel nadeel zijn bij behandeling met dexamethason bij pneumokokken infectie, denk aan het primaire immunologische effect van corticosteroïden
Remming aangeboren immuunsysteem zoals macrofagen en neutrofielen.
wanneer zijn de pneumokokken en meningokokken vacinatie momenten?
begrip conjugatie bij vaccinatie
Om een sterkere en langdurige immuunrespons te bereiken, worden polysachariden gekoppeld aan dragereiwitten (conjugatie). Dit zorgt voor een sterke, persisterende IgG-gemedieerde immuniteit met immunologisch geheugenvorming, wat vooral belangrijk is voor kinderen gezien hun leeftijd en levenslange blootstelling.
armoede, slechte hygiene, overbevolking, seksueel contact
lichamelijk onderzoek scabies
scabies op lichte en donkere huid
polio kenmerken
1-2% van de kinderen die polio infectie krijgt, krijgt te maken met verlammingsverschijnselen en raakt daardoor gehandicapt. De ademhalingsspieren kunnen verlamd raken, waardoor overlijden kan optreden en beademing ‘s nachts noodzakelijk kunnen worden.
tetanus kenmerken
Tetanus (kaakklem of wondkramp) is een infectie die optreedt via verwonding van de huid, met o.a. hoofdpijn en spierstijfheid in wisselende mate en ernst. Het ziektebeeld verschilt o.a. per leeftijdscategorie. De opistotonus (op de foto: achterovergebogen houding) kan fracturen geven, en de ademhalingsspieren kunnen aangetast worden, eveneens met de dood tot gevolg.
mazelen kenmerken
Zeer besmettelijke infectieziekte. De eerste verschijnselen zijn oa. conjunctivitis (“een type oogonsteking”) en koorts. Na 3-7 dagen ontstaat een exantheem (“huiduitslag”). Gevreesde ernstige complicaties zijn de longontstekingen en encefalitis (hersenontstekingen) en een maandenlange verhoogde vatbaarheid voor andere infectieziekten.
rotavirus kenmerken
Rotavirusinfecties geven een trias van heftige waterige diarree, koorts en braken. Het veroorzaakt bij te vroeg geborenen veel morbiditeit en bij kinderen zijn soms infusen en opname noodzakelijk om uitdroging en overlijden te voorkomen.
besmetting polio
een zeer besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door het poliovirus. Besmette mensen hebben het virus in een keel en in hun ontlasting. De verspreiding gebeurt vooral fecaal-oraal (via toiletten, besmet voedsel en drinkwater, handen), maar kan bij direct contact ook via speekseldeeltjes verspreid worden (bv. bij kussen).
tijdlijnRVP
Het plaatje is wat verouderd: de thermometer stopt bij de invoering van vaccinatie tegen HPV / baarmoederhalskanker in 2009. Daarna zijn er nog verschillende grote wijzigingen geweest:
Hepatitis B vaccinatie werd geadviseerd voor alle kinderen (jaar 2011)
HPV vaccinatie werd uitgebreid naar jongens (2022)
Vaccinatie van zwangeren tegen kinkhoest (2020)
Rotavirus vaccin voor baby’s (2024)
criteria nieuwe vaccinatie RVP
Ernst en omvang ziektelast
Doel van de vaccinatie
Effectiviteit van de vaccinatie
Veiligheid van de vaccinatie
Aanvaardbaarheid van de losse vaccinatie en het totale programma
Wat waren de bezwaren van de Bond tegen de Verplichte Vaccinatie
- gewetensbezwaren: het geloof dat deelname aan preventieve gezondheidszorg inging tegen Gods voorzienigheid, waarin het lot van ieder individu al vastlag
- groeiden de medische bezwaren tegen vaccinatie. Al in de 19e eeuw uitten artsen zorgen over de vraag of vaccinaties kinderen mogelijk ziek maakten.
Waarop moest de staatscommissie rekening houden in 1937
- risico op bijwerkingen
- religieuze bezwaren
ethische thema’s tijdens corona
De vraag wie als eerste in aanmerking zou mogen komen voor de net ontwikkelde schaarse vaccins (ethische waarde van rechtvaardigheid).
De vraag of het gerechtvaardigd is om bepaalde groepen te vaccineren om andere groepen te beschermen. Dit was aan de orde in Coronatijd bij de groep schoolkinderen: vaccineren was niet primair in hun eigen belang, maar met name ter bescherming van ouderen (ethische waarde van solidariteit).
waardes van publieke gezondheidszorg
- respect voor individuele vrijheden
- waarde van beschermen en bevorderen volksgezondheid
correlatie tussen rechtvaardigheid en vaccinaties
Groepsimmuniteit heeft ook tot gevolg dat de gezondheidsverschillen in de samenleving verminderen. Rechtvaardigheid gaat voorts over voorkómen van stigmatisering en uitsluiting van groepen en voorkómen van bevoordelen van gevaccineerden ten opzichte van niet-gevaccineerden.
correlatie solidariteit en vaccinaties
Solidariteit gaat over de bereidheid om anderen te helpen zonder daar direct iets voor terug te krijgen. Vanwege het belang van groepsimmuniteit wordt op iedereen een moreel beroep gedaan om mee te doen aan vaccinaties
omschrijving interventieladder
dwang en drang op een continuüm liggen van complete keuzevrijheid tot geen enkele keuzevrijheid.
correlatie interventieladder en vaccinatiebeleid overheid
De Interventieladder is een ‘Afwegingskader’ dat gaat over de mate van verplichtingen bij overheidsmaatregelen in het kader van publieke gezondheidszorg.
De Interventieladder geeft een aantal ‘treden’ waarin de mate van ‘dwang en drang’ tot uiting komt bij mogelijke overheidsmaatregelen in vaccinatiebeleid.
begrip eliminatie, eradicatie en controle
eradicatie: ziekteverwekker is wereldwijd uit
eliminatie: ziekteverwekker is lokaal uitgegroei, maar kan wel van buitenaf terug komen
controle: incidentie/prevalentie van de ziekte is omlaag gebracht naar een acceptabel niveau
welke ziektes zijn volgens de WHO uitgeroeid of worden gezien als uitroeibaar
uitgeroeid: pokken
uitroeibaar: polio, bof, mazelen, rode hond
Op welke manier werden vaccinaties ingezet voor de bestrijding van pokken?
isoleren, omgeving vacineren
Welke 4 factoren maakten pokken een ideale kandidaat voor eradicatie?
alleen overleven in mensen als host
makkelijk identificeerbaar door de rash
aanbod van vaccinatie die geld voor 5-10 jaar
meerdere landen die binnen hun grenzen de ziekte eradiceerden
wanneer is het mazzelen vaccin ontdekt
1963
belangrijkste complicaties mazelen
pneumonie
encefalitis
middenoorontsteking
vroeggeboorte bij zwangere vrouwen
`redenen waarom gewenste vaccinatiegraad niet behaald word
gerelateerd aan contextuele, culturele, economische en structurele factoren.
Dit kan samen hangen met geloofsovertuiging, twijfel over het nut van vaccinatie, of twijfel over de veiligheid en effectiviteit van vaccins. Ook praktische barrieres kunnen een rol spelen (vergeten afspraken, taalbarriere,etc.)
de zwakke organisatie van de gezondheidszorg, vooral in afgelegen gebieden. Door armoede wordt vaccinatie niet altijd gezien als eerste prioriteit. In sommige landen wordt de uitvoering van een vaccinatieprogramma gehinderd door oorlogen, politieke instabiliteit en vluchtelingenstromgen. Culturele overtuigingen en gebrek aan voorlichting spelen ook een rol.
juist/onjuist: Het risico op een uitbraak van ziekten waarvoor gevaccineerd wordt in het RVP hangt af van het wereldwijde voorkomen van deze ziekte/vaccinatiegraad in nederland.
juist
juist/onjuist: Het bereik van het Nederlandse rijksvaccinatieprogramma is zeer hoog. Met de behaalde vaccinatiegraad hoort Nederland bij de top-10 van landen met de hoogste vaccinatiegraad in de wereld.
onjuist. we staan 99e
juist/onjuist:
Het risico op een uitbraak van ziekten waarvoor gevaccineerd wordt in het RVP hangt af van de besmettelijkheid van die ziekte.
juist
