VO.3 - Menstruatiestoornissen en endometriose Flashcards

1
Q

wat is een normale hoeveelheid bloedverlies?

A

< 120 ml in 3-6 dg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

In welke groepen worden menstruatiestoornissen opgedeeld?

A
  1. Hormonaal
  2. Organisch of tgv:
    - uterus myomatosus
    - endometrium of cervix pathologie
    - stolling
    - iatrogeen: antistolling of IUD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is een normale frequentie, regelmaat, duur en pijn van een cyclus en menses?

A
  • Frequentie: 25-35 dg
  • Regelmaat: cyclusvariatie ≤ 7-9 dg
  • duur: ≤ 7 dg
  • VAS 0-3
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

hoe kan je de hoeveelheid bloed meten?

A

PBAC voor kwanitificatie –> turven
- licht
- matig
- ernstig

150 = 120 ml
Als > 150 punten: HMB (hevig)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is hevig menstrueel bloedverlies? En Dysmenorroie? en oligomenorroe en amenorroe?

A

HMB: langdurig en/of overvloedig
Vroeger: menorragie, hypermenorroe, metrorhagie

Dysmenorroe: pijn –> meten met VAS

Oligo: uitblijven voor > 35 dagen
Amenorroe: uitblijven > 180 dagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe vaak komt HMB voor? hoe vaak naar de dokter? Hoe vaak anemie als gevolg?

A

Aantal: 10-35%

Dokter: 5% van 30-50 jaar

Anemie: 13% klachten passend bij anemie (anemie bij 21-67%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

26 jarige vrouw bij HA ivm duizeligheid. Denkt zelf dat te maken met menstruaties omdat veel bloed verliezen. Bij echo een verdikt endometrium en een intracavitaire afwijking. wat is de DD? Welke AO kan er gedaan worden?

A
  • poliepen
  • myomen
  • hyperplasie

AO:
- TVE
- transabdominale echo (ovaria)
- GIS-echo: met gelcontrast –> water of gel in uterus waardoor endometrium beter te beoordelen is
Evt uitbreiden met Doppler
- Hysteroscopoie
- Pipelle
- MRI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

wat kan je gebruiken bij het opsporen van de oorzaak van cyclusstoornis?

A

PALM- COEIN
- P: poliep
- A: adenomyosis
- L: leiomyoom
- M: maligniteit uterus corpus
- C: coagulatie stoornis
- O: ovariele disfunctie
- E: Endometrium afwijkingen
- I: iatrogeen (antistolling, IUD)
- N: niet gespecificeerd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

26 jarige vrouw bij HA ivm duizeligheid. Denkt zelf dat te maken met menstruaties omdat veel bloed verliezen. Bij echo een verdikt endometrium en een intracavitaire afwijking.
Ze heeft een Hb van 6, blijft 3 dg thuis als menstruatie en draagt geen witte broeken omdat doorlekt. wat is het meest waarschijnlijk?

A
  • Stollingsstoornis
  • uterus myomatosus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is de correlatie tussen HMB en von willebrand factor?

A
  • HMB vanaf menarche bij 60% vWF
  • HMB later: 5-24$ vWF waarbij Kaukasische vrouwen significant vaker
  • Vrouwen met vWF: 78-92% heeft HMB
  • van alle vrouwen heeft 0,6-1,3 vWF

Neem bij HMB de stollingsanamnese goed door!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welk lichamelijk onderzoek bij HMB?

A
  • abdominaal: uterus voelen
  • vaginaal toucher
  • echo

NIET: speculum of bloed onderzoek (tenzij verdenking anemie!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wat is uterus myomatosus?

A

Myoom is een benigne tumor van gladde spiercellen
- goed gevasculariseerd
- scherp begrenst
- goed te onderscheiden van het myoetrium
- wisselende consistentie door degeneratie

Ook wel genoemd: vleesboom, fibrioid, leiomyoom

Vaker bij negroïde vrouwen

Gevoelig voor hormonen –> oiv oestrogeen groeien

vaak niet solitair

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

welke soorten myomen zijn er?

A
  1. Subsereus:
    - mechanische klachten omdat groot
    - blaas of darm drukken waarbij obstipatie, pijn en mictieklachten
  2. Intramuraal: alleen in d spierlaag
    - minder bloedingsklachten
    - buikpijn als myometrium contraheert (bvb tijdens menses)
  3. Intracavitair
    - meest bloedingsneiging
    - Omdat endometrium loslaat en hieronder een bol goed gevasculariseerd spierweefsel zit –> kleine bloedingen ontstaan –> vaak dus alleen tijdens de menses!!

A) gesteeld
b) ongesteeld

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wat is de behandeling van myomen?

A

Afh van klachten, grootte, locatie
WEL
- klachten
- sterke kinderwens

  1. Medicamenteus
    - OAC: minder bloedverlies
    - mirena spiraal
    - progestagenen: minder opbouw endometrium waardoor minder bloedverlies
    - GnRH-analogen: onderdrukken cyclus –> alleen post-mp
    - NSAID’s
    - Transexaminezuur: antifibrinolytica
  2. Operatief
    - embolisatie: bloedtoevoer verminderen –> kan leiden tot afname kwaliteit uterus spier
    NIET bij kinderwens
    - myoomenucleatie: verwijderen
    - uterusextirpatie: als andere BH niet succesvol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

wat zijn de oorzaken van HMB per leeftijd?

A
  1. Geboorte
    - oestrogeen onttrekking
  2. 0-10
    - foreign body
    - trauma
    - infectie
    - ovarium tumor
    - sarcoom botryoides
  3. 10-12
    - anovulatie
    - coagulatopathie
    - infectie
    - ZS-complicties
  4. 13-48:
    - anovualtie
    - hormonale contraceptie
    - complicatie ZS
    - infectie
    - endocriene afwijking
    - poliepen of myomen
  5. 49-52
    - anovulatie
    - poliepen en myomen
    - endometrium hyperplasie
    - cervix of endometrium Ca
  6. > 52:
    - vaginale of endometrium atrofie
    - HST
    - endometrium Ca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

wat zijn klachten van een myoom (mogelijk)?

A
  • bloedverlies
  • dikker worden buik
  • mictie of def klachten
  • dyspareunie
  • infertiliteit
  • problemen bij ZS
17
Q

Hoe vaak komt myomen voor? hoe vaak geeft het klachten?

A

tot 75% van de vrouwen

20-40% vd gevallen klachten

18
Q

wat is sarcoma uteri?

A

Uterus tumoren
vd tumoren 5% maligne, mesenchymale tumor =
a. carcinosarcoom: 45%
b. leiomyosarcoom
c. stroma sarcoom: 10-15%

sarcomen: 2-7% van alle uterus maligniteiten

kans op maligne ontaarding van een myoom: < 1% –> vaak snel opgespoord als toch –> altijd myoom checken na 3 mnd (groei)
Alert:
- soliatair
- snel groeiend
- vaatrijk

Myomen vaker samen
maligniteiten vaker solitair

19
Q

welke vormen van dysmenorroe zijn er?

A
  1. primair: geen oorzaak gevonden
  2. secundair:
    - endometriose
    - PID
    - uterus myomatosus
20
Q

hoe vaak komt dysmenorroe voor?

A

60-80% vd vrouwen 12-24 jaar
–> ontstaan meestal < 1 jaar na menarche en alleen in ovulatoire cycli

vanaf 30-35 jaar neemt de prevalentie af

21
Q

wat is endometriose?

A

chronische aandoening waarbij een stuk endometrium zich buiten de uterus holte bevindt en een (steriele) ontstekingsreactie veroorzaakt

Kan op heel veel plekken zitten en overal in buikholte
- cervix
- tubae
- diafragma

22
Q

hoe vaak komt endometriose voor?

A

bij 15% van de vrouwen (fertiel)
hiervan
- 40-60% dysmenorroe
- 20-30% subfertiliteit
- 2-22% is asymptomatisch

23
Q

welke soorten endometriose zijn er?

A

Adenomyosis: eilandjes endometrium die in het myometrium liggen en uit epitheliaal en stroma weefsel bestaan
IN DE SPIER

Endometrioom: in ovaria

Endometriose: op andere plekken

LET OP: het is hormoongevoelig en dus functionerend!

24
Q

wat zijn klachten van endometriose?

A
  • dysmenorroe
  • dyspareunie
  • dyschezia: pijn bij def
  • dysurie
  • buikpijn
  • infertiliteit
  • HMB
25
Q

HOe ontstaat endometriose?

A

Onbekend, wel genetische component waarschijnlijk

  1. transplantatie theorie: retrograde menses –> leidt niet altijd tot endometriose
  2. Metaplastische theorie: embryogene cellen die verkeerd terecht zijn gekomen
  3. Metastaseringstheorie
26
Q

wat zijn locaties van endometriose?

A
  1. Rond organen in kleine bekken
  2. Oppervlakkig
    - Maria
    - lig sarcouteriena
    - cavum Douglasi
  3. Diep
    - darm
    - blaas
    - frozen pelvis
  4. Buiten bekken:
    - sectiolitteken
27
Q

Hoe stellen w de diagnose van endometriose?

A

Door het uitvragen van de pijnscores van
- dysmenorroe
- dyspareunie
- dyschezia: pijn bij def
- dysurie
- buikpijn
met de VAS –> waarschijnlijkheid inschatten
Als ≥ 2 van de scores ≥ 7 –> verdacht

28
Q

welke LO doen we bij endometriose?

A

Voelen verklevingen via
- vaginaal toucher
- rectaal toucher

29
Q

wat is het AO bij endometriose?

A
  • echo van organen in kleine bekken: verklevingen, bloed in buik, afwijkingen myometrium

GOUDEN STANDAARD: laparoscopie (MAAR ook invasie)

MRI: als er behandeld gaat worden met een operatie icm de afdeling heelkunde

30
Q

Wat voor classificatie kunnen we doen bij endometriose?

A

Ikv vruchtbaarheid de AFS-score
Betrokkenheid ovaria en tuba

LET OP: de ernst van de endometriose komt niet altijd overeen met het stadium volgens de AFS-score

Stadium 1: minimaal
Stadium 2: mild
Stadium 3: matig
Stadium 4: ernstig

31
Q

wat is de behandeling van endometriose?

A
  1. medicamenteus
    - OAC
    - continu progestageen
    - Aromatase remmer
    - GnRH analoog: laatste redmiddel –> onderdrukt de oestrogeen productie
    Vaak ter voorbereiding operatie. Hangt ook af van kinderwens
    - pijnmedicatie: paracetamol. NSAID, morfinepreparaten, amitriptyline
  2. Operatief
    - laparoscopie
    - laparotomie