Vestad og Alme kapittel 11: Språk og form i radio og fjernsyn Flashcards
Hvor mange radiotekstar fins det?
10 stykker, sier den svenske journalisten og språkforskar Håkan Hanson.
Kva skil teksttypane frå kvarandre?
Det som skil teksttypane mest frå kvarandre, er kor spontane dei er.
Kva skil Håkan Hanson mellom?
Han skil mellom tekst og tale, som han finn att som lese og talt språk i ettermedia.
Kva er Håkan sin første teksttype?
Skrivne tekstar som blir leste opp ord for ord.
Kva er Håkan sin andre teksttype?
Skrivne tekstar som blir framførte med munnlege uttaleformer
Kva er Håkan sin tredje teksttype?
Skrivne tekstar som kan lesast, men blir endra undervegs, ved at tekstane får endra ordrekkjefølgje, ordval osv.
Kva er Håkan sin fjerde teksttype?
Uleselege tekstar som blir framførte med autoritet: dvs. at tekstane følgjer eit forkorting og teiknsystem som tekstforfatteren kjenner forstår eller bruker som hugselapp
Kva er Håkan sin femte teksttype?
Skrivne tekstar som er lært utenatt f.eks standup, tekstblokker eller reportar som rapporterer frå ein åstad
Kva er Håkan sin sjette teksttype?
Tekstar skrivne i “minnet” til medarbeidaren og framførte utenatt: Utan bruk av tekniske hjelpemidler som blyant/papir eller tastatur/skjerm
Kva er Håkan sin sjuande teksttype?
Planlagde studiosamtalar der enkelte formuleringar og kjerneord er skrivne ned på førehand, samstundes som framføringa skjer spontant
Kva er Håkan sin åttande teksttype?
Munnlege forteljingar ut frå eit manus som medarbeidaren viser til, og eventuelt siterer frå
Kva er Håkan sin niande teksttype?
Spontane studiosamtalaqr og direkterapporter der medarbeidaren har knaggar og “mind maps” å støtte seg til
Kva er Håkan sin tiande teksttype?
Øvingstekstar som blir nytta av journalistar som utdannar seg
Hvilkr to innfallsvinklar er det til normering?
Det eine er å gå inn i ein bestemt form og følgje norma så konsekvent og rett som råd. Her er dialektpreget så lite som mogleg, anten det er tale om nynorsk eller bokmål. Den andre framgangsmåten er å ta utgangspunkt i målføret, og velge bøyingsformer og ord frå målføret som er tillat i norma.
Hvilke tre nivåer er det for uttale i normert norsk tale?
På det første nivået er det ingen skilnad mellom uttalemåtar. Begge blir sett på som riktige (energi-enersji) På det neste nivået er den eine sett på som betre enn andre. men begge er gangbare. (sentimeter-sangtimenter) Og på det siste nivået er det eine sett på som riktig, og det andre gale. (skeptisk-skjeptisk)
