vCollege 3 De patiënt met spondylarthropathie (patiënt demonstratie 1)

Question 1

Welke ziektebeelden vallen onder spondylartropathie?

Answer 1

• m. Bechterew (spondylitis ankylopoetica)
• reactieve artritis
• artritis psoriatica
• artritis bij een inflammatoire darmziekte
• ongedifferentieerde spondylartropathie

Question 2

wat zijn kenmerken van een spondylartropathie?

Answer 2

1. enthesiopathie: aanhechtingspijn van (skelet)spieren aan bot
2. sacro-iliitis: pijn in lage rug, heup en billen
3. dactylitis: worsttenen en -vingers

• afwezigheid Reumafactoren
• artritis schouder en heupen
• HLA-B27
• asymmetrische artritis van enkels en knieën
• mucocutane betrokkenheid (Crohn)
• uveitis, conjunctivitis

Question 3

wanneer komt artritis psoriatica voor? hoe vaak?

Answer 3

Meestal 30-50 jaar
Man : vrouw = 1:1

incidentie: 3-10 per 100 000
prevalentie: 50-150 per 100 000

Question 4

Hoe uit artritis psoriatica zich?

Answer 4

• 75% heeft eerst psoriasis
• 10% heeft eerst artritis
• 15% tegelijk

Kenmerken:
- nagelafwijkingen
- dactylitis
- enthesitis
- axiale ziekte
- psoriasis
- perifere artritis

Question 5

wat is kenmerkend voor de artritis bij artritis psoriatica?

Answer 5

• grote gewrichten: knie, heup, enkels, pols
• asymmetrie
• DIP betrokkenheid –> LET OP: dit past niet bij RA

Question 6

wat is kenmerkend aan de diagnostiek van artritis psoriatica?

Answer 6

• Lab: BSE, CRP vaak niet verhoogd
  CCP/R voor uitsluiten RA
• overweeg infecties
• HLA-B27 –> vooral bij axiale betrokkenheid

Question 7

wat zijn de criteria voor artritis psoriatica?

Answer 7

CASPAR-criteria:
1. huidige psoriasis: in het verleden of bij familie
2. typische nagelpsoriasis: nagel laat los (oligolysis) of verkruimelt, putjes, keratose onder de nagel, olievlekken
3. RF is -
4. huidige dactylitis of in het verleden
5. specifieke bosafwijkingen, zoals juktra-articulaire botvormig

Question 8

wat is kenmerkend tussen het verschil met artritis psoriatica en RA?

Answer 8

RA:
- vaak meer gelijkmatig verdeelt over de gewrichten van de hand of voet
- MCP, PIP

artritis psoriatica:
- heel onregelmatige verdeling over de gewrichten
- DIP en PIP

Question 9

wat zijn de types artritis psoriatica?

Answer 9

1. asymmetrische (oligo)artritis: 70% –> grote gewrichten, asymmetrisch
2. Symmetrische (poly)artritis: 25% –> lijkt op RA, GEEN RF
3. DIP artritis: 5%
4. artritis multilans: schade aan gewrichten met mutilerende vorm
5. spondylitiswa

Question 10

wat is te zien op de röntgenfoto bij artritis psoriatica?

Answer 10

• erosies
• gewrichtsspleetversmalling
• juxta-articulaire bosformatie
• osteolysis
• periostitis

Question 11

wat is de behandeling van artritis psoriatica?

Answer 11

1. methotrexaat
2. toevoegen sulfalzine of plaquenil
   –> overweeg over te slaan bij enteritis, spondylitis, dactylitis, ernstige psoriasis
3. TNF-blokker/IL-17 blokker
4. IL-12/23 blokker. IL-23 blokker/JAK-remmer

Kijken welk kenmerken van de ziekte actief is en hier de behandeling op aan passen

Question 12

wat is een reactieve artritis?

Answer 12

Een vorm van artritis die ontstaat na een infectie, meestal met een interval van enkele dagen tot wekenw

Question 13

wat is kenmerkend voor een reactieve artritis?

Answer 13

Trias van:
- artritis
- urethritis
- conjunctivitis

Question 14

wat zijn de meest voorkomende verwekkers van een reactieve artritis?

Answer 14

Darmbacterien
- salmonella
- shigella
- yersinia
- campylobacter
- c. difficile

Urogenitaal: chlamydia trachomatis

Question 15

wat is de diagnostiek van reactieve artritis?

Answer 15

• typische musculoskeletale afwijkingen
• voorafgaande infecties –> niet altijd duidelijk
• uitsluiten of minder waarschijnlijk maken van andere oorzaken

Question 16

wat staat er in de DD van reactieve artritis?

Answer 16

• artritis bij IBD
• septische artritis

Question 17

wat is de behandeling van een reactieve artritis?

Answer 17

• NSAID –> geen effect op de artritis, maar wel op de onderliggende infectie
• lokaal of oraal prednison
• chronische zieke patienten: sulfasalazine (SASP) of methotrexaat
• AB indien bekende en aanwezige verwekker

Question 18

wat zijn kenmerken van m. Bechterew?

Answer 18

chronische, systemische inflammatoire aandoening met onbekende oorzaak die zich manifesteert vooral in WK
1. inflammatoire rugklachten:
- ontstaan < 40 jaar
- s nachts wakker worden
- ochtendstijfheid die beter wordt bij beweging
2. sacro-iliitis
3. beperkte beweeglijkheid van de WK
4. enthesitis: drukpijnlijk, vaak in de hak, maar ook in de rug –> verbeterd bij NSAID
5. pijn en stijfheid thorax
6. extra-articulaire manifestaties:
- darmziekte
- oogontsteking
- huidontsteking
7. soms artritis van grote gewrichten

80-90 is HLA-B27+

Question 19

wat is kenmerkend voor inflammatoire rugklachten?

Answer 19

• nachtelijke rugpijn, optredend na enkele uren slaap
• ochtendstijfheid voor minimaal 30 min
• stijfheid/klachten nemen af bij bewegen
• geleidelijk ontstaan
• langer bestaan (> 3 mnd)
• klachten beginnen < 40 jaar
• klachten verminderen bij gebruik van NSAIDs!!!!

Question 20

wat is kenmerkend bij de diagnostiek van Bechterew?

Answer 20

X:
- sclerose zijkant gewricht
- erosies
- squaring wervels
- verbening ligamenten
- wervels aan elkaar gegroeid
- Bamboo spine indien onbehandeld = eindstadium

CT:
- ossale afwijkingen

MRI:
- synovitis
- erg sensitief, niet zo specifiek

Verkalkingen kunnen zichtbaar worden

Question 21

wat is de behandeling van Bechterew?

Answer 21

• NSAIDs
• leefstijl adviezen
• ergotherapie
• oefentherapie
• evt TNF-a blokkers

Question 22

wat is een belangrijke test bij bechterew?

Answer 22

Flexie-index
- rechtopstaand: streep thv spina iliaca + 10 cm daarboven
- vooroverbuigen
- afstand meten tussen streepjes
a) normaal: moet toenemen met minimaal 5 cm
b) Bechterew: geen toename of < 5 cm
- meting nogmaals herhalen –> 2e is beste

Meten afstand van grond tot handen
–> beweeglijkheid WK

Question 23

Hoe vaak komen rugklachten voor en hoe vaak Bechterew?
Bij wie vooral?

Answer 23

80% van de bevolking heeft rugklachten
0,1% hiervan heeft bechterew

Mannen > vrouwen