Antibiotica Flashcards

1
Q

In welke groep AB valt flucloxacilline?

A

Beta-lactam AB
- penicillinen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is het spectrum van flucloxacilline? Wat is de werking en het soort effect op bacterien?

A

Smal spectrum:
- 1e keus bij s. aureus
- huidbacterieen

Verstoort de celwandsynthese door binding aan transpeptidase
–> lysis
= bactericide

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hoe moet flucloxacilline worden toegediend? Hoe wordt het uitgescheiden?

A

Toedienen:
- IV
- PO op lege maag
- IM

Uitscheiden:
- via nieren –> bij slechte nierfunctie dosis aanpassen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat zijn indicaties voor flucloxacilline?

A
  • Bacteriële huidinfecties
  • s. aureus infectie (niet MRSA)
  • IV bij ernstige infecties van de huid, hartkleppen, gewrichten of bloedbaan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hoe zit het met de resistentie tegen flucloxacilline?

A

Weinig, want het is ongevoelig voor beta-lactamase

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat zijn bijwerkingen van flucloxacilline?

A

Relatief weinig
- misselijkheid en braken
- allergieën voor penicillinen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

waarmee mag flucloxacilline niet gecombineerd worden?

A

Niet met bacteriostatisch AB –> die remmen de bacterie groei, waarbij flucloxacilline de celwand synthese remt –> als groei remmen heeft flucloxacilline niks meer om op aan te grijpen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat voor soort AB is Amoxicilline en wat is het spectrum?

A

Beta-lactam
–> penicllinen

Breed spectrum
- gram+ (bvb streptokokken)
- gram- (bvb e coli)

Bactericide AB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe moet Amoxicilline worden toegediend en hoe wordt het uitgescheiden?

A

Toedienen:
- PO
- IV: als PO niet kan of bij ernstige infecties

Uitscheiden:
Via nieren –> dosis aanpassen op de nierfunctie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat zijn indicaties voor Amoxicilline?

A
  • volwassenen: 1e keus bij pneumonie (5 dg)
  • kleine kinderen: gecompliceerde LWI (suspensie uit poeder)

Verder vaak 7 dg behandelen
(veel voorgeschreven in 1e lijn)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

wat zijn bijwerkingen van Amoxicilline?

A
  • Diarree zeer vaak
  • allergieën voor penicilinen
  • GEEN verminderde werking anticonceptiepil
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe zit het met de resistentie voor Amoxicilline?

A

Wordt op dit moment vaak gebruikt omdat veel resistentie tegen doxicycline –> hierdoor zal resistentie tegen Amoxicilline ook toenemen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

wat voor soort AB is augmentin en wat is het spectrum?

A

Beta-lactam AB
clavulaanzuur: beta-lactamase remmer
Groep: penicillinen

Breed spectrum: Anaerobe MO (bvb klebsiella en s. aureus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is het werkingsmechanisme van Augmentin?

A
  • amoxi: remt de celwand synthese waardoor lysis van de bacterie = bactericide

Clavulaanzuur: inactivatie van beta-lactamase

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

wat zijn indicaties voor Augmentin?

A
  • bacteriële KNO infecties
  • community acquired pneumonie
  • UWI
  • infecties door bijtwonden

–> bacterien die resistent zijn voor amoxi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe zit het met de resistentie voor Augmentin?

A

Intrinsieke resistentie: pseudomonas, enterobacter

Verworven resistentie: e coli, klebsiella –> neemt toe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat zijn bijwerkingen van Augmentin ?

A
  • diarree (door amoxi)
  • leverfunctiestoornissen (door clavulaanzuur)
  • clostridium difficile infectie/overgroei
  • allergie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hoe moet Augmentin worden toegediend en hoe wordt het uitgescheiden? waarvan is de dosis afhankelijk?

A

PO
IV

uitscheiden
Via nieren –> dosis aanpassen op de nierfunctie

Dosis afhankelijk van:
- indicatie
- toediening
- nierfunctie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

wat voor soort AB is doxycycline? Wat is het spectrum?

A

Tetracyclines

Breed: gram+ en gram-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hoe werkt Doxycycline?

A

Binding 30S ribosomen waardoor remming van de eiwitsynthese
= bacteriostatisch

EN
immuunmodulerend door remmen van MMPs en daarmee beperken van weefselschade

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hoe wordt Doxycycline toegediend en uitgescheiden?

A

Toedienen:
- PO (volledige absorptie)
- IV
–> Goede weefsel penetratie

Uitscheiden
- urine: meest
- feces

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

wat zijn indicaties voor Doxycycline?

A
  • milde community acquired pneumonia door atypische verwekker (mycoplasma of chlamydia pneumoniae)
  • exacurbatie COPD (vaak door atypische verwekker)
  • SOA: chlamydia en syfilis
  • Zoonose: bvb Lyme
  • Profylaxe malaria en Lyme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat zijn bijwerkingen van Doxycycline?

A
  • accumulatie in weefselmacrofagen, botten en tanden waardoor brose botten en gele tanden
  • hepatotoxiciteit
  • candidiasis
  • huidreacties
  • braken en misselijkheid
  • enterocollitis
  • fotosensibilisatie: ernstig huidbeeld door zonlicht
  • hypertensie en benigne intracraniele hypertensie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat zijn contra-indicaties voor Doxycycline?

A
  • Kind < 8 jaar
  • zwangerschap
  • bactericide AB (beta-lactam) door antagonisme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

wat is belangrijk bij het voorschrijven van Doxycycline?

A
  • leverfuncties controleren bij leverziektes
  • Relatief veel bijwerkingen

Dag 1: oplaaddosis
daarna: onderhoudsdosis
Heeft snel effect omdat T1/2 18-24h is (optimaal na 4-5 dg)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Hoe lang na toediening is er sprake van het optimale therapeutische effect?

A

4-5x halfwaardetijd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Wat is kenmerkend aan macroliden AB? Noem de AB die hierin vallen. Wat is hun werking?

A

Macrocyclisch lacton ring met suikerringen eraan

Voorbeelden
- erytromycine
- azitromycine
- claritromycine

Werking:
- inhibitie eiwitsynthese (50S ribosomen)
- bapcteriostatisch effect
- bactericide: bij hoge concentraties in het geval van meest gevoelige bacterien

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Hoe kunnen bacterien resistent worden tegen Macroliden AB?

A
  • efflux van AB uit de cel
  • methylase: methyleert het RNA van 50S ribosomen waardoor resistentie
    –> hierdoor kunnen AB niet meer binden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

wat is claritromycine? wat is het voordeel van dit middel?

A

Synthetisch derivaat van erytromycine

Voordeel
- gunstig FK profiel waardoor 1-2x per dag geven
- werkt beter tegen gram- bacterien

30
Q

wat voor soort AB is Claritromycine? wat is het spectrum?

A

Macroliden AB

Spectrum
- Gram+ aeroob
- aantal gram-
Vergelijkbaar met erytromycine maar beter tegen gram- bacterien

31
Q

Wat is het werkingsmechanisme van Claritromycine?

A
  • remt de RNA-afhankelijke eiwitsynthese
  • bacteriostatisch
32
Q

Hoe wordt Claritromycine toegediend en uitgescheiden?

A

1-2x per dag
ENKEL PO
- tabletten met of zonder gereguleerde afgifte
- suspensie

Uitscheiden
- metabolisatie door lever (CYP3A4 en remt dit enzym ook)

33
Q

wat zijn indicaties voor Claritromycine?

A

Vaak 2e of 3e keus middel

  • penicilline allergie
  • BLWI (faryngitis en sinusitis)
  • OLWI (bronchitis, matige pneumonie)
  • huid en weke delen
  • infecties bij CF
  • helicobacter pylori als tripple therapie met pantoprazol en amoxicilline
34
Q

Wat zijn bijwerkingen van. Claritromycine?

A

Weinig, wel dosis afhankelijk
- maag darm klachten
- smaakstoornissen
- hoofdpijn
- QT-interval verlenging –> verhoogd risico op hartritmestoornissen icm met middelen die dit ook geven
- hepatotoxiciteit

35
Q

wat zijn contra-indicaties van Claritromycine?

A
  • allergie
  • ernstige lever insufficiëntie
  • angina pectoris
  • aandoeningen die leiden tot QT-interval verlenging
  • gelijktijdig gebruik medicatie die CYP3A4 nodig hebben/gebruiken
36
Q

wat is de distributie van Claritromycine?

A
  • goede verdeling
  • niet in CZS
  • concentraties weefsels > circulatie
    –> hoogst in lever en longen
37
Q

Wat is belangrijk bij de dosering van Claritromycine?

A

-Leeftijd

  • kind: lichaamsgewicht
38
Q

wat voor soort AB is Azitromycine? wat is het spectrum?

A

Macroliden AB

Gram+ (streptokokken en stafylokokken)

39
Q

Wat is het werkingsmechanisme van Azitromycine?

A
  • remming RNA-afhankelijke eiwitsynthese
  • bacteriostatisch (groei remmen waarna lichaam weer zelf kan opruimen)
40
Q

Hoe wordt Azitromycine toegediend?

A

Enkel PO:
- tablet
- suspensie

41
Q

wat zijn indicaties van Azitromycine?

A
  • Kinkhoest
  • campylobacter (acute diarree)
  • chlamydia
  • BLWI, LLWI indien andere AB niet mogelijk zijn
  • Shigella met acute diarree
  • immuunmodulans bij CF (langdurig)
42
Q

wat zijn bijwerkingen van Azitromycine?

A
  • maag-darm: misselijkheid en braken –> minder als innemen met voedsel
  • smaakverlies
  • hoofdpijn, duizeligheid
  • paresthesie
  • QT-verlenging (probleem met andere QT verlengende medicatie)
  • remt P-gp eiwit (transport) dat geneesmiddelen uit de cel pompt –> hierdoor problemen met spiegels van P-gp substraten zoals digoxine en cyclosporine
43
Q

wat is de kinetiek van Azitromycine?

A
  • hoge concentraties in de weefsels: tot 50x hoger dan plasma
  • hoge concentratie soms in bepaalde leukocyten
  • zeer lange T1/2
  • geen remming CYP3A4
44
Q

wat voor soort AB is Clindamycine? wat is het spectrum?

A

Lincosamiden

spectrum:
- gram+ aeroob
- anaeroben

45
Q

wat is het werkingsmechansiem van lincosamiden AB?

A

Remming eiwitsynthese door binding aan 50S subunit van ribosomen
- lincomycine
- clindamycine

46
Q

Hoe werkt Clindamycine?

A
  • Remming eiwitsynthese door binding aan 50S subunit van ribosomen
  • bacteriostatisch
47
Q

hoe wordt Clindamycine toegediend?

A
  • PO
  • IV
  • gel of lotion: oppervlakkig bij bvb acne (propionibacterium Acnes)
48
Q

wat zijn indicaties voor Clindamycine? En bijwerkingen?

A

indicaties
- osteomyelitis
- huidinfecties bij allergie voor penicillinen en thuisbehandeling

Bijwerkingen
- Pseudomembraneuze collitis
- Versterken werking neuromuculair blokkerende stoffen zoals rocuronium

49
Q

wat is de kinetiek van Clindamycine? wat is de resistentie?

A

Kinetiek:
- goede biologische beschikbaarheid waardoor IV en PO dezelfde dosis

Resistentie: oppassen bij s. aureus huidinfecties

50
Q

wat voor soort AB is gentamicine? wat is het spectrum?

A

Aminoglycosiden AB

gram- MO –> breed

51
Q

wat is het werkingsmechanisme van aminoglycosiden?

A
  • Passeren bacteriewand en binden 30S subunit van het ribosoom
  • verstoren eiwitsynthese
  • wat leidt tot veranderde cel permeabiliteit, progressieve disruptie van de celmembraan en celdood
52
Q

wat is de werking van Gentamicine?

A

Verstoring eiwitsynthese (30S subunit) waardoor cel permeabiliteit verandert, progressieve disruptie celmembraan en celdood

bactericide

53
Q

Hoe gaat de toediening van Gentamicine en de uitscheiding?

A

Toedienen:
- IV
–> vaak combineren met ander AB waarna Gentamicine snel weer gestaakt kan worden bij bekende verwekker

uitscheiden: nieren –> let op nefrotoxiciteit

54
Q

wat zijn indicaties voor Gentamicine?

A
  • ernstige infecties door gram- MO
    a) acute en chronische pyelonefritis
    b) sepsis
    c) infecties botten en weke delen
55
Q

wat zijn bijwerkingen van Gentamicine?

A

Erg toxisch: bepaalt door hoogte van de dalspiegel
- nefrotoxisch
- ototoxisch

56
Q

wat is de kinetiek van Gentamicine?

A
  • biologische beschikbaarheid is nihil bij orale toediening

Bepalen top- en dalspiegels na 1e gift bij nierfunctiestoornissen
–> bereken klaring
–> dosering aanpassen hierop (individuele kinetiek)

57
Q

waaraan is het effect van Gentamicine gekoppeld? Hoe is de dosering?

A

De piekspiegel

1/dag –> werkt beter door hoge piekspiegels
–> door 1x per dag krijg je hogere piek spiegels en lagere dalspiegels (toxiciteit)

58
Q

wat is bijzonder aan de toediening van Gentamicine?

A

Extra toepassingen:
- oogdruppels
- kralen die lokaal worden ingebracht bij bvb een geïnfecteerde heupprothese
–> minder toxisch

59
Q

wat is het werkingsmechanisme van Nitrofurantoine?

A

remming enzymen van de het energie metabolisme waardoor verstoring eiwitsynthese van ribosomen

= bacteriostatisch

60
Q

wat is het spectrum van Nitrofurantoine? Hoe werkt toedienen en uitscheiden?

A

Urineweg pathogenen zowel gram+ en gram-

PO door
- Kapsule met gereguleerde afgifte
- Kapsule zonder gereguleerde afgifte
- Suspensie

Nieren

61
Q

Wat zijn de indicaties voor Nitrofurantoine?

A
  • cystitis van zwangere en niet zwangere
  • profylaxe voor cystitis
62
Q

wat zijn bijwerkingen van Nitrofurantoine?

A
  • maagdarm: misselijkheid en braken –> minder als met voedsel innemen of gereguleerde afgifte

Nog wat ernstige zeldzame
- Acuut pulmonaal syndroom
- Acuut leverfalen
- Perifere neuropathie
- Stevens-johnson syndroom
- Agranulocytose (anemie)

63
Q

wat zijn contra-indicaties van Nitrofurantoine?

A
  • weefselinvasie: prostatitis, pyelonefritis, bacteriemie
  • creatinineklaring < 30 ml/min (omdat niet voldoende werkzame stof in urine (en blaas) + grotere kans op bijwerkingen door stapeling)
  • eerder voorgekomen ernstige bijwerkingen
  • zwanger va 38 wk
  • neonaten
  • G6PD def
64
Q

wat is de farmacokinetiek van Nitrofurantoine?

A
  • langzame absorptie en snelle uitscheiding via de nieren waardoor veel onveranderd in urine komt
  • lage plasma [ ] waardoor weinig antibacterieel effect in plasma
  • betere werking bij lager pH (bvb in urine) doordat dan penetratie in bacterie wand
  • chemische omzetting naar actieve metaboliet door flavoproteine van bacterie
  • hoge [ ] in urine waardoor werking uitvoeren in de blaas

resistentie bij langdurig gebruik

65
Q

wat is het spectrum van Trimethoprim? hoe gaat de toediening? en uitscheiding?

A

Aeroob gram+ en gram-

PO: tablet

Via nieren –> vaak onveranderd in urine
–> hogere uitscheiding bij lagere pH (urine)

66
Q

wat is het werkingsmechanisme van Trimethoprim?

A
  • Remming enzym dihydrofoliumzuur reductase (hogere affiniteit voor bacterie enzym dan menselijke variant)
  • minder vorming tetrahydrofoliumzuur
  • remming synthese van nucleinezuren en eiwitten
  • remming vorming DNA

= bacteriostatisch

67
Q

wat zijn indicaties voor Trimethoprim?

A
  • cystitis
  • profylaxe cystitis
  • onderhoudsbehandeling chronische cystitis
  • BLWI

Volwasenen en kinderen

68
Q

wat zijn bijwerkingen van Trimethoprim?

A
  • misselijkheid en braken
  • huiduitslag en jeuk

zeldzaam, maar ernstig
- Allergische reacties (angiooedeem en steven-johnson syndroom)
- Hemolytische afwijkingen door foliumzuur deficiëntie
- Hypersegmentatie granulocyten
- Granulopenie
- Hemolytische anemie bij G6PD-deficiëntie
- Pancytopenie

69
Q

wat zijn contra-indicaties van Trimethoprim?

A
  • zwangerschap
  • ernstige gestoorde nierfunctie
  • ernstige gestoorde leverfunctie
  • ernstige afwijkingen in het bloedbeeld
70
Q

wat is de kinetiek van Trimethoprim?

A

Korte werking na inname met Tmax van 1-4h

71
Q
A