Antibiotica Flashcards

1
Q

In welke groep AB valt flucloxacilline?

A

Beta-lactam AB
- penicillinen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is het spectrum van flucloxacilline? Wat is de werking en het soort effect op bacterien?

A

Smal spectrum:
- 1e keus bij s. aureus
- huidbacterieen

Verstoort de celwandsynthese door binding aan transpeptidase
–> lysis
= bactericide

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hoe moet flucloxacilline worden toegediend? Hoe wordt het uitgescheiden?

A

Toedienen:
- IV
- PO op lege maag
- IM

Uitscheiden:
- via nieren –> bij slechte nierfunctie dosis aanpassen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat zijn indicaties voor flucloxacilline?

A
  • Bacteriële huidinfecties
  • s. aureus infectie (niet MRSA)
  • IV bij ernstige infecties van de huid, hartkleppen, gewrichten of bloedbaan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hoe zit het met de resistentie tegen flucloxacilline?

A

Weinig, want het is ongevoelig voor beta-lactamase

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat zijn bijwerkingen van flucloxacilline?

A

Relatief weinig
- misselijkheid en braken
- allergieën voor penicillinen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

waarmee mag flucloxacilline niet gecombineerd worden?

A

Niet met bacteriostatisch AB –> die remmen de bacterie groei, waarbij flucloxacilline de celwand synthese remt –> als groei remmen heeft flucloxacilline niks meer om op aan te grijpen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat voor soort AB is Amoxicilline en wat is het spectrum?

A

Beta-lactam
–> penicllinen

Breed spectrum
- gram+ (bvb streptokokken)
- gram- (bvb e coli)

Bactericide AB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe moet Amoxicilline worden toegediend en hoe wordt het uitgescheiden?

A

Toedienen:
- PO
- IV: als PO niet kan of bij ernstige infecties

Uitscheiden:
Via nieren –> dosis aanpassen op de nierfunctie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat zijn indicaties voor Amoxicilline?

A
  • volwassenen: 1e keus bij pneumonie (5 dg)
  • kleine kinderen: gecompliceerde LWI (suspensie uit poeder)

Verder vaak 7 dg behandelen
(veel voorgeschreven in 1e lijn)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

wat zijn bijwerkingen van Amoxicilline?

A
  • Diarree zeer vaak
  • allergieën voor penicilinen
  • GEEN verminderde werking anticonceptiepil
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe zit het met de resistentie voor Amoxicilline?

A

Wordt op dit moment vaak gebruikt omdat veel resistentie tegen doxicycline –> hierdoor zal resistentie tegen Amoxicilline ook toenemen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

wat voor soort AB is augmentin en wat is het spectrum?

A

Beta-lactam AB
clavulaanzuur: beta-lactamase remmer
Groep: penicillinen

Breed spectrum: Anaerobe MO (bvb klebsiella en s. aureus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is het werkingsmechanisme van Augmentin?

A
  • amoxi: remt de celwand synthese waardoor lysis van de bacterie = bactericide

Clavulaanzuur: inactivatie van beta-lactamase

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

wat zijn indicaties voor Augmentin?

A
  • bacteriële KNO infecties
  • community acquired pneumonie
  • UWI
  • infecties door bijtwonden

–> bacterien die resistent zijn voor amoxi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe zit het met de resistentie voor Augmentin?

A

Intrinsieke resistentie: pseudomonas, enterobacter

Verworven resistentie: e coli, klebsiella –> neemt toe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat zijn bijwerkingen van Augmentin ?

A
  • diarree (door amoxi)
  • leverfunctiestoornissen (door clavulaanzuur)
  • clostridium difficile infectie/overgroei
  • allergie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hoe moet Augmentin worden toegediend en hoe wordt het uitgescheiden? waarvan is de dosis afhankelijk?

A

PO
IV

uitscheiden
Via nieren –> dosis aanpassen op de nierfunctie

Dosis afhankelijk van:
- indicatie
- toediening
- nierfunctie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

wat voor soort AB is doxycycline? Wat is het spectrum?

A

Tetracyclines

Breed: gram+ en gram-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hoe werkt Doxycycline?

A

Binding 30S ribosomen waardoor remming van de eiwitsynthese
= bacteriostatisch

EN
immuunmodulerend door remmen van MMPs en daarmee beperken van weefselschade

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hoe wordt Doxycycline toegediend en uitgescheiden?

A

Toedienen:
- PO (volledige absorptie)
- IV
–> Goede weefsel penetratie

Uitscheiden
- urine: meest
- feces

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

wat zijn indicaties voor Doxycycline?

A
  • milde community acquired pneumonia door atypische verwekker (mycoplasma of chlamydia pneumoniae)
  • exacurbatie COPD (vaak door atypische verwekker)
  • SOA: chlamydia en syfilis
  • Zoonose: bvb Lyme
  • Profylaxe malaria en Lyme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat zijn bijwerkingen van Doxycycline?

A
  • accumulatie in weefselmacrofagen, botten en tanden waardoor brose botten en gele tanden
  • hepatotoxiciteit
  • candidiasis
  • huidreacties
  • braken en misselijkheid
  • enterocollitis
  • fotosensibilisatie: ernstig huidbeeld door zonlicht
  • hypertensie en benigne intracraniele hypertensie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat zijn contra-indicaties voor Doxycycline?

A
  • Kind < 8 jaar
  • zwangerschap
  • bactericide AB (beta-lactam) door antagonisme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
wat is belangrijk bij het voorschrijven van Doxycycline?
- leverfuncties controleren bij leverziektes - Relatief veel bijwerkingen Dag 1: oplaaddosis daarna: onderhoudsdosis Heeft snel effect omdat T1/2 18-24h is (optimaal na 4-5 dg)
26
Hoe lang na toediening is er sprake van het optimale therapeutische effect?
4-5x halfwaardetijd
27
Wat is kenmerkend aan macroliden AB? Noem de AB die hierin vallen. Wat is hun werking?
Macrocyclisch lacton ring met suikerringen eraan Voorbeelden - erytromycine - azitromycine - claritromycine Werking: - inhibitie eiwitsynthese (50S ribosomen) - bapcteriostatisch effect - bactericide: bij hoge concentraties in het geval van meest gevoelige bacterien
28
Hoe kunnen bacterien resistent worden tegen Macroliden AB?
- efflux van AB uit de cel - methylase: methyleert het RNA van 50S ribosomen waardoor resistentie --> hierdoor kunnen AB niet meer binden
29
wat is claritromycine? wat is het voordeel van dit middel?
Synthetisch derivaat van erytromycine Voordeel - gunstig FK profiel waardoor 1-2x per dag geven - werkt beter tegen gram- bacterien
30
wat voor soort AB is Claritromycine? wat is het spectrum?
Macroliden AB Spectrum - Gram+ aeroob - aantal gram- Vergelijkbaar met erytromycine maar beter tegen gram- bacterien
31
Wat is het werkingsmechanisme van Claritromycine?
- remt de RNA-afhankelijke eiwitsynthese - bacteriostatisch
32
Hoe wordt Claritromycine toegediend en uitgescheiden?
1-2x per dag ENKEL PO - tabletten met of zonder gereguleerde afgifte - suspensie Uitscheiden - metabolisatie door lever (CYP3A4 en remt dit enzym ook)
33
wat zijn indicaties voor Claritromycine?
Vaak 2e of 3e keus middel - penicilline allergie - BLWI (faryngitis en sinusitis) - OLWI (bronchitis, matige pneumonie) - huid en weke delen - infecties bij CF - helicobacter pylori als tripple therapie met pantoprazol en amoxicilline
34
Wat zijn bijwerkingen van. Claritromycine?
Weinig, wel dosis afhankelijk - maag darm klachten - smaakstoornissen - hoofdpijn - QT-interval verlenging --> verhoogd risico op hartritmestoornissen icm met middelen die dit ook geven - hepatotoxiciteit
35
wat zijn contra-indicaties van Claritromycine?
- allergie - ernstige lever insufficiëntie - angina pectoris - aandoeningen die leiden tot QT-interval verlenging - gelijktijdig gebruik medicatie die CYP3A4 nodig hebben/gebruiken
36
wat is de distributie van Claritromycine?
- goede verdeling - niet in CZS - concentraties weefsels > circulatie --> hoogst in lever en longen
37
Wat is belangrijk bij de dosering van Claritromycine?
-Leeftijd - kind: lichaamsgewicht
38
wat voor soort AB is Azitromycine? wat is het spectrum?
Macroliden AB Gram+ (streptokokken en stafylokokken)
39
Wat is het werkingsmechanisme van Azitromycine?
- remming RNA-afhankelijke eiwitsynthese - bacteriostatisch (groei remmen waarna lichaam weer zelf kan opruimen)
40
Hoe wordt Azitromycine toegediend?
Enkel PO: - tablet - suspensie
41
wat zijn indicaties van Azitromycine?
- Kinkhoest - campylobacter (acute diarree) - chlamydia - BLWI, LLWI indien andere AB niet mogelijk zijn - Shigella met acute diarree - immuunmodulans bij CF (langdurig)
42
wat zijn bijwerkingen van Azitromycine?
- maag-darm: misselijkheid en braken --> minder als innemen met voedsel - smaakverlies - hoofdpijn, duizeligheid - paresthesie - QT-verlenging (probleem met andere QT verlengende medicatie) - remt P-gp eiwit (transport) dat geneesmiddelen uit de cel pompt --> hierdoor problemen met spiegels van P-gp substraten zoals digoxine en cyclosporine
43
wat is de kinetiek van Azitromycine?
- hoge concentraties in de weefsels: tot 50x hoger dan plasma - hoge concentratie soms in bepaalde leukocyten - zeer lange T1/2 - geen remming CYP3A4
44
wat voor soort AB is Clindamycine? wat is het spectrum?
Lincosamiden spectrum: - gram+ aeroob - anaeroben
45
wat is het werkingsmechansiem van lincosamiden AB?
Remming eiwitsynthese door binding aan 50S subunit van ribosomen - lincomycine - clindamycine
46
Hoe werkt Clindamycine?
- Remming eiwitsynthese door binding aan 50S subunit van ribosomen - bacteriostatisch
47
hoe wordt Clindamycine toegediend?
- PO - IV - gel of lotion: oppervlakkig bij bvb acne (propionibacterium Acnes)
48
wat zijn indicaties voor Clindamycine? En bijwerkingen?
indicaties - osteomyelitis - huidinfecties bij allergie voor penicillinen en thuisbehandeling Bijwerkingen - Pseudomembraneuze collitis - Versterken werking neuromuculair blokkerende stoffen zoals rocuronium
49
wat is de kinetiek van Clindamycine? wat is de resistentie?
Kinetiek: - goede biologische beschikbaarheid waardoor IV en PO dezelfde dosis Resistentie: oppassen bij s. aureus huidinfecties
50
wat voor soort AB is gentamicine? wat is het spectrum?
Aminoglycosiden AB gram- MO --> breed
51
wat is het werkingsmechanisme van aminoglycosiden?
- Passeren bacteriewand en binden 30S subunit van het ribosoom - verstoren eiwitsynthese - wat leidt tot veranderde cel permeabiliteit, progressieve disruptie van de celmembraan en celdood
52
wat is de werking van Gentamicine?
Verstoring eiwitsynthese (30S subunit) waardoor cel permeabiliteit verandert, progressieve disruptie celmembraan en celdood bactericide
53
Hoe gaat de toediening van Gentamicine en de uitscheiding?
Toedienen: - IV --> vaak combineren met ander AB waarna Gentamicine snel weer gestaakt kan worden bij bekende verwekker uitscheiden: nieren --> let op nefrotoxiciteit
54
wat zijn indicaties voor Gentamicine?
- ernstige infecties door gram- MO a) acute en chronische pyelonefritis b) sepsis c) infecties botten en weke delen
55
wat zijn bijwerkingen van Gentamicine?
Erg toxisch: bepaalt door hoogte van de dalspiegel - nefrotoxisch - ototoxisch
56
wat is de kinetiek van Gentamicine?
- biologische beschikbaarheid is nihil bij orale toediening Bepalen top- en dalspiegels na 1e gift bij nierfunctiestoornissen --> bereken klaring --> dosering aanpassen hierop (individuele kinetiek)
57
waaraan is het effect van Gentamicine gekoppeld? Hoe is de dosering?
De piekspiegel 1/dag --> werkt beter door hoge piekspiegels --> door 1x per dag krijg je hogere piek spiegels en lagere dalspiegels (toxiciteit)
58
wat is bijzonder aan de toediening van Gentamicine?
Extra toepassingen: - oogdruppels - kralen die lokaal worden ingebracht bij bvb een geïnfecteerde heupprothese --> minder toxisch
59
wat is het werkingsmechanisme van Nitrofurantoine?
remming enzymen van de het energie metabolisme waardoor verstoring eiwitsynthese van ribosomen = bacteriostatisch
60
wat is het spectrum van Nitrofurantoine? Hoe werkt toedienen en uitscheiden?
Urineweg pathogenen zowel gram+ en gram- PO door - Kapsule met gereguleerde afgifte - Kapsule zonder gereguleerde afgifte - Suspensie Nieren
61
Wat zijn de indicaties voor Nitrofurantoine?
- cystitis van zwangere en niet zwangere - profylaxe voor cystitis
62
wat zijn bijwerkingen van Nitrofurantoine?
- maagdarm: misselijkheid en braken --> minder als met voedsel innemen of gereguleerde afgifte Nog wat ernstige zeldzame - Acuut pulmonaal syndroom - Acuut leverfalen - Perifere neuropathie - Stevens-johnson syndroom - Agranulocytose (anemie)
63
wat zijn contra-indicaties van Nitrofurantoine?
- weefselinvasie: prostatitis, pyelonefritis, bacteriemie - creatinineklaring < 30 ml/min (omdat niet voldoende werkzame stof in urine (en blaas) + grotere kans op bijwerkingen door stapeling) - eerder voorgekomen ernstige bijwerkingen - zwanger va 38 wk - neonaten - G6PD def
64
wat is de farmacokinetiek van Nitrofurantoine?
- langzame absorptie en snelle uitscheiding via de nieren waardoor veel onveranderd in urine komt - lage plasma [ ] waardoor weinig antibacterieel effect in plasma - betere werking bij lager pH (bvb in urine) doordat dan penetratie in bacterie wand - chemische omzetting naar actieve metaboliet door flavoproteine van bacterie - hoge [ ] in urine waardoor werking uitvoeren in de blaas resistentie bij langdurig gebruik
65
wat is het spectrum van Trimethoprim? hoe gaat de toediening? en uitscheiding?
Aeroob gram+ en gram- PO: tablet Via nieren --> vaak onveranderd in urine --> hogere uitscheiding bij lagere pH (urine)
66
wat is het werkingsmechanisme van Trimethoprim?
- Remming enzym dihydrofoliumzuur reductase (hogere affiniteit voor bacterie enzym dan menselijke variant) - minder vorming tetrahydrofoliumzuur - remming synthese van nucleinezuren en eiwitten - remming vorming DNA = bacteriostatisch
67
wat zijn indicaties voor Trimethoprim?
- cystitis - profylaxe cystitis - onderhoudsbehandeling chronische cystitis - BLWI Volwasenen en kinderen
68
wat zijn bijwerkingen van Trimethoprim?
- misselijkheid en braken - huiduitslag en jeuk zeldzaam, maar ernstig - Allergische reacties (angiooedeem en steven-johnson syndroom) - Hemolytische afwijkingen door foliumzuur deficiëntie - Hypersegmentatie granulocyten - Granulopenie - Hemolytische anemie bij G6PD-deficiëntie - Pancytopenie
69
wat zijn contra-indicaties van Trimethoprim?
- zwangerschap - ernstige gestoorde nierfunctie - ernstige gestoorde leverfunctie - ernstige afwijkingen in het bloedbeeld
70
wat is de kinetiek van Trimethoprim?
Korte werking na inname met Tmax van 1-4h
71