Vasküler Acil Anevrizma rüptürü Flashcards
Ani ölüm nedenleri***
Ani ölüm nedenleri
• Fatal aritmiler (ventriküler fibrilasyon/nabızsız v.taşikardi erken defibrilasyon
ve göğüs kompresyonu hayat kurtarıcı),
• akut miyokardial infarktüs,
• intrakranial kanama/masif stroke (cerebrovascular olay),
• masif pulmoner emboli ve
• akut aortik katastrofik olaylar.
a-Pulmoner tromboemboli semptom ve bulguları
b-Pulmoner embolide tanı
PE semptom ve klinik bulgular hastanın kardiyovasküler rezervi ve embolinin büyüklüğüne göre değişir
- SEMPTOMLAR:
- Dispne
- Batıcı göğüs ağrısı
- Hemoptizi
- Çarpıntı
- Retrosternal göğüs ağrısı
- Senkop/presenkop
BULGULAR: -Takipne >20/dk -Taşikardi >100/dk -Raller -DVT bulguları -Ateş >38 -Gallop ritmi b- PE tanı=kuşku PAAC EKG AKG (hipoksemi+respiratuar alkaloz) Biyokimya
Wells(canadian) PE klinik tahmin skorlaması
- DVT semptom ve bulgularının varlığı 3
- Alternatif tanı olasılığı düşük 3
- Taşikardi >100/dk 1.5
- Son 4 hf içinde immobilizasyon/cerrahi 1.5
- Daha önce DVT/PE hikayesi 1.5
- Hemoptizi 1
- Kanser varlığı 1
Total skor: <2 düşük klinik olasılık 2-6 orta >6 yüksek veya <=4 PE olasılığı zayıf >4 PE olasılığı kuvvetli
PE de Modifiye Geneva klinik tahmin skorlaması
Kalp hızı>95/dk 5 Bacağın palpasyonu ile ağrı/tek taraflı şişlik-ödem 4 Kalp hızı 74-95/dk 3 Tek taraflı alt ekstremitede ağrı 3 Daha önce DVT/TE öyküsü 3 Hemoptizi 2 Aktif kanser varlığı 2 1 hf içinde ekstremite fraktürü/cerrahi 2 >65y 1
0-3 düşük olasılık
4-10 O
>=11 yüksek
PE nin dışlanmasında kullanılan yöntem
D-dimer
Duyarlılığı fazla özgüllüğü düşük
Düşük orta olasılıkla hastada d dimer negatif ise PE dışlanır
D-dimerin pozitif olduğu durumlar
PE SLE Cerrahi Travma Malignite Böbrek hastalıkları Gebelik Ağır enfeksiyon
Masif PE bulguları
Masif PE, hipotansiyon-şok veya kardiyopulmoner arrest’in eşlik ettiği akut sağ ventrikül yetmezliği mevcuttur.
Masif pulmoner embolinin yol açtığı
kardiyovasküler kollapsın en önemli klinik bulgusu
hipotansiyondur.
• Embolinin ağır olduğunu gösteren fizik muayene bulguları; takipne (>30/dk), geniş ve dolgun jugüler venler ve triküspit odakta işitilen
sistolik üfürümdür.
Submasif PE nedir
Submasif pulmoner embolide, normal sistemik kan basıncına karşılık
ekokardiyografide saptanan sağ ventrikül disfonksiyonu (dilatasyon
ve hipokinezi) bulguları söz konusudur.
non-masif PE nedir
• Non-masif pulmoner embolide ise, sistemik kan basıncı ve sağ
ventrikül fonksiyonları normal bulunur.
AAA risk faktörleri
- Sigara 5.6x
- Yaş x1.7
- Ailede AAA x2
- KAH 1.6x
- KOAH 1.3x
AAA >=3cm E sık
AAA klinik
AAA tanı
Klinik Belirtiler • Asemptomatik • Semptomlar • KARINDA NABIZ HİSSİ • Kompresyon belirtileri • İntestinal obstrüksiyon • Üriner obstrüksiyon • İlio-kaval obstrüksiyon • SIRT AĞRISI/BEL AĞRISI • Distal embolizasyon %2-5 • Alt ekstremite iskemisi • Halsizlik, kilo kaybı, ağrı b- • Muayene bulguları (Pulsatil kitle,üfürüm,distal iskemi) • USG • BT-Anjiografi • MR-Anjiografi • DSA (kateter ile arteriografi)
AAA rüptür riski
Çap Rüptür riski /yıl • <4 cm % 0 • ***4-5 cm % 0.5-5 • 5-6 cm % 3-15 • 6-7 cm % 10-20 • 7-8 cm % 20-40 • >8 cm % 30-50 • Hipertansiyon!!! • KOAH!!! • Sigara • Aile öyküsü • Hızlı büyüme: (2-3 mm/yıl büyürken 6 ayda > 5 mm veya yılda 10 mm ) • Sigara anevrizma büyümesini artırır, diyabette %25 az • Kadınlarda rüptür riski 3 kat fazla
Gerilim= P x R / W
AAA en sık nereye rüptüre olur
Retroperitona %80 arka duvarından aortun**
peritona %20 ön duvardan
AAA rüptür belirtileri
AAA rüptürü tanı
AAA Cerrahi endikasyonları
AAA cerrahi tedavi yöntemleri
*Karında/Belde/Sırtta ani ağrı • Karında pulzatil kitle •Geçici Hipotansiyon ...... Şok • Karında hassasiyet •Geçici şuur kaybı/bayılma b- Klasik rüptür triadı: Ağrı+Hipotansiyon+Pulsatil kitle=>%50 hastada + USGyetersiz- BT değerli Tanı konulduğunda derhal cerrahi Hemodinaminin korunması c- *Semptomatik AAA • Komplikasyon oluşturmuş AAA • Rüptüre AAA • ****Rüptür riski yüksek anevrizma: >5.5cm çap d- • Açık cerrahi: Anevrizmanın greft ile onarımı • Endovasküler Anevrizma onarımı (EVAR): Teknik başarı >%95 • Kan kaybı<500 ml • Mortalite : %3 • Endoleak %10-17 • Kardiak komplikasyonlar: %3-9 • Açık cerrahiye dönme riski: %2-6 • Mortalite: %2-5 • 2 yıllık sağkalım %75-88
