USTNY Flashcards
Niewydolność oddechowa
stan, w którym zaburzenia czynności układu oddechowego upośledzają wymianę gazową w płucach i prowadzą do hipoksemii <60 mm Hg (typ 1, częściowa) lub hipoksemii i hiperkapnii [PaCO2] ≥45 mm Hg (typ 2, całkowita)
przyczyny
1) hipoksemii - zaburzenia:
- krążenie płucne (NP, ZP)
- miąższ płuca (zapalenie płuc, ch. śródmiąższowe)
- DDO (astma, POChP, niedodma, rozedma)
2) hiperkapnii - zaburzenia:
- GDO (zap. krtani, ciało obce)
- KP - mm.odd., opłucna (urazy kręgosłupa, dystrofie mm, zap. skórno-mm, hemothorax)
- płytka n-m (miastenia, leki zwiotczające)
- PNS i CSN (↑ICP, urazy, trucizny, leki)
konsekwencje:
1) hipoksemii
- niedotlenienie i martwica tkanek
- reakcje wyrównawcze: ↑AS, ↑BP, ↑LVEF + hiperwentylacja
- NP → PK-NS
- PV = czerwienica wtórna
- palce pałeczkowate
2) hiperkapnii
- kwasica oddechowa
- ból głowy i zaburzenia świadomości
- hipoksemiczny napęd oddechowy (w PNO)
ostra - nagle, potencjalnie odwracalna
- nieleczona stanowi zagrożenie życia
przewlekła - stopniowo, nie jest w pełni odwracalna
objawy:
duszność, tachypnoe (>30), tachykardia, sinica
zależne od przyczyny (kaszel, gorączka, krwioplucie)
rozpoznanie: definicja (gazometria krwi tętniczej). ustal przyczynę
leczenie:
zależne od przyczyny
może obejmować tlenoterapię, wentylację mechaniczną,
leczenie choroby podstawowej (np. atb w infekcjach, leki rozszerzające oskrzela w POChP i astmie)
Ostre uszkodzenie nerek
zespół kliniczny definiowany jako
wzrost stężenia kreatyniny w surowicy o ≥0,3 mg/dl (26,5 µmol/l) w ciągu 48 h
lub ≥1,5-krotny wzrost w ciągu ostatnich 7 dni,
lub diureza <0,5 ml/kg mc./h przez 6 h.
uszkodzenie nerek trwające < 3mies
przebieg: szerokie spektrum: od przejściowego ↑wskaźników biologicznych po ONN i leczenie nerkozastępcze
AKI przednerkowe - najczęstsze
- hipoperfuzja - hipowolemia, ↓LVEF, zaburz autoregulacji, zator naczyniowy
nerkowe
- choroby naczyń, kłębuszków, cewek, śródmiąższu
pozanerkowe
- upośledzenie odpływu moczu (anatomiczne lub czynnościowe)
objawy:
osłabienie, utrata łaknienia, nudności, wymioty
~50% skąpomocz lub bezmocz
(w nerkowym: prawidłowo lub wielomocz)
zależne od choroby podstawowej: odwodnienie, zespół nerczycowy, rzucawka, krwiomocz, choroba układowa
rozpoznanie: (def)
badania:
↑kreatyniny i mocznika
hiperK+
gazometria - kwasica nieoddechowa
NIE oceniamy GFR (jest obciążone błędem)
USG: powiększenie nerek
leczenie:
przyczynowe. (leczenie wstrząsu / NS / choroby nerek / usunięcie przeszkody w odpływie)
usunięcie czynników i leków nefrotoksycznych
monitorowanie stanu, bilansu płynów* (podaż/diureza), badań
*przewodnienie → ograniczenie soli i wody + furosemid. jeśli brak diurezy, nie podawaj więcej furosemidu → hemofiltracja, hemodializa
u ~50% hospitalizowanych z AKI: zgon (zwykle choroba podstawowa)
u 20% którzy przeżyli AKI → PChN (cz.ryz: nawrotowe AKI)
POChP
heterogenna choroba płuc
przewlekłe objawy ze strony układu oddechowego (duszność, kaszel zwykle cały dzień, odkrztuszanie plwociny, zaostrzenia)
spowodowane nieprawidłowościami dróg oddechowych (zapaleniem oskrzeli i oskrzelików) i/lub pęcherzyków płucnych (rozedma), prowadzącymi do przewlekłego, często postępującego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
zwykle >40rż
przyczyna: narażenie na szkodliwe pyły (80% dym tytoniowy)
TT = FEV1/FVC <0,7 wn. po próbie rozkurczowej
ocena ciężkości obturacji:
GOLD 1 to FEV1 po rozkurczowej >= 80%
2 to >= 50%
3 to >= 30%
4 to <30%
ocena objawów: CAT, mMRC,
częstość zaostrzeń i hospitalizacji
leki: LAMA + LABA
doraźnie SAMA + SABA
intensyfikacja: roflumilast (inh PDE4) i makrolidy
ew +GKSw: gdy eozynofilia, ACO,
domowe leczenie tlenem: gdy PaO2 <55mHg
chcemy >60mmHg i SpO2 99-92% (bo hipoksemiczny napęd oddechowy)
powikłania: NP, PK-NS, PV, depresja, kacheksja
PChN
utrzymujące się >3 mies. nieprawidłowości budowy lub czynności nerek mające znaczenie dla zdrowia:
-GFR<60
-albuminuria >= 30mg/dobę lub wsk alb/kreat w moczu >= 30mg/g
-nieprawidłowy osad moczu
-zaburz czynności cewek
-nieprawidłowości: strukturalne w bad obrazowe / histpat
-stan po TX nerki
Zaawansowanie PChN określa się na podstawie wielkości GFR (kategoria/stadium G) oraz albuminurii (kategoria/stadium A).
przyczyny:
1. nefropatia cukrzycowa
Astma oskrzelowa
Diagnostyka różnicowa białkomoczu i krwiomoczu
białkomocz: KZN, nefropatia cukrzycowa, NT
krwiomocz: ZUM, kamica moczowa, neo, KZN
Krwioplucie - diagnostyka różnicowa
zakażenia (zapalenie płuc, oskrzeli, ropień płuca, gruźlica)
rozstrzenie oskrzeli
neo płuc
ZP
ch autoimmuno (Wegener)
urazy (i operacje)
niewydolność LK, stenoza mitralna (zastój → różowa, pienista plwocina)
krwotok płucny to >500ml/d lub >100ml/h → może prowadzić do NO
czerwienica prawdziwa
Czerwienica prawdziwa (PV) to nowotwór mieloproliferacyjny Philadelphia-ujemny cechujący się zwiększonym wytwarzaniem erytrocytów (ich zwiększoną liczbą we krwi i/lub stężeniem hemoglobiny). Choroba rozwija się w wyniku nowotworowej proliferacji zmutowanego klonu wywodzącego się z wielopotencjalnej krwiotwórczej komórki macierzystej szpiku. Najczęstszym i najważniejszym powikłaniem PV jest zakrzepica tętnicza i żylna.
prawidłowa liczba oddechów
12-15/min
tachypnoe >30
rozstrzenie oskrzeli
nieodwracalne poszerzenie światła oskrzeli
spowodowane uszkodzeniem ich ściany
pierw: -mukowiscydoza, z.dyskinezy rzęsek, z. Younga,
-PNO
-niedobór a1-AT
wtórne: -zakażenia (m.in.odra)
- ch. układowe z włóknieniem płuc (sarkoidoza, RZS, pylice, IPF)
- AIDS
- POChP
- AAOP
upośledzone oczyszczanie rzęskowe → kolonizacja bakterii → zapalenie
i tak w kółko
objawy:
odksztuszanie ropnej wydzieliny “pełnymi ustami”
krwioplucie
cuchnący oddech
duszność
- rzężenia, zakażenia (P. Aeruginosa, NTM)
TKWR sygnet; RTG tory → potwierdzenie rozpoznania
leczenie:
rehab odd, mukolityki, leki rozkurczające oskrzela, atb
zaostrzenia: atb, NIV
zespół nefrytyczny a nerczycowy
zapalenia płuc
choroby śródmiąższowe płuc
nowotwory płuc i opłucnej
diagnostyka różnicowa obrzęków
