pulmonologia Flashcards
przewlekłe zaplenie zatok -czas?
> = 12tyg
ostre bakteryjne zapalenie zatok - rozpoznanie?
<12tyg
min. 3 objawy:
gorączka >38 stC,
nasilenie objawów
silny miejscowy ból
zmiana barwy wydzieliny
przyspieszenie OB / wzrost CRP
ostre zapalenie zatok - leki objawowe, obkurczające naczynia śluzówki nosa i zatok
sympatykomimetyki
p.o.: pseudoefedryna
miejscowo: ksylometazolina, oksymetazolina
**nie dłużej niż 5-7 dni!
przewlekłe zapalenie zatok - leczenie biologiczne
dupilumab
omalizumab
mepolizumab
ostre bakteryjne zapalenie zatok - jaki atb?
amoksycylina 1,5-2g co 12h przez 10-14dni
(jeśli nawraca: +kwas klawulanowy)
skala centora
czy to angina paciorkowcowa?
gorączka >38 stC
BRAK kaszlu
powiększenie w.ch szyjnych PRZEDNICH
wysięk na migdałkach i ich obrzęk
+1: wiek 3-14lat
-1: wiek: >=45lat
0-1: leczenie objawowe
2-3: strep-test lub wymaz –> tylko jeśli (+) to atb
>=4: obj łagodne –> strep-test lub wymaz –> tylko jeśli (+) to atb
obj nasilone –> atb
angina paciorkowcowa - atb
- penicylina fenoksymetylowa p.o. 1mln IU co 12h przez 10 dni
alternatywy:
penicylina benzatynowa i.m. jednorazowo 1,2mln j.
natwrażliwość:
natychmiastowa (typu I) - makrolid
nienatychmiastowa - cefalosporyna I gen = cefadroksyl, cefaleksyna
w razie nieskuteczności:
klindamycyna
wirusowe zapalenie gardła - obj typowe dla etiologii
adenowirus - zapalenie spojówek
mononukleoza (EBV) - powiększenie śledziony i w.ch szyjnych TYLNYCH/uogólnione
HSV 1 - owrzodzenia jamy ustnej; bolesna limfadenopatia przedniego trójkąta szyi
Coxackie - choroba dłoni, stóp i jamy ustnej (choroba bostońska)
ostre bakteryjne zapalenie gardła
inne niż PBHA
F. necrophorum - młodzi dorośli, słaba higiena jamy ustnej
Arcanobacterium haemoliticum - płonicza osutka bez następowego łuszczenia się naskórka
Neisseria gonorrhoeae - seks oralny
gorączka reumatyczna - jak częstym jest powikłaniem?
3% nieleczonej anginy paciorkowcowej
gorączka reumatyczna - kryteria
kryteria Jonesa
2 duże / 1 duży i 2 małe
duże:
1. zapalenie m. sercowego
2. zapalenie wielostawowe
3. pląsawica
4. guzki podskórne
5. rumień brzeżny
małe:
1. ból stawów
2. gorączka
3. wzrost OB / CRP
4. wydłużony odstęp PQ
angina paciorkowcowa - powikłania późne
- gorączka reumatyczna
- ostre poinfekcyjne KZN
ostre poinfekcyjne KZN
najczęściej: CH w wieku szkolnym
1-2tyg po anginie lub 2-6tyg po szkarlatynie
- odkładanie kompleksów w kłębuszkach, aktywacja dopełniacza
- spadek C3; wzrost ASO
triada Addisa:
1. obrzęki (białkomocz nienerczycowy)
2. NT
3. kwrinkomocz / wałeczki erytrocytowe w moczu
ostre zapalenie krtani - czas? etiologia?
< 3tyg
75% wirusy paragrypy
inne wirusy
najczęstszy rak GiS
rak krtani
M >50rż, palący tytoń
Ostre zapalenie oskrzeli - def
kaszel* <3tyg + wykluczenie zapalenia płuc
*typowo śluzowy/ropny
90% wirusowe
10% krztusiec, mycoplasma, chlamydophila
p/zap płuc przemawiają:
HR <100/min
RR <24/min
temp <38 stC
brak nacieku zapalnego w bad przedmiotowym
Leki p/kaszlowe
bromek ipratropuium -p/cholinergiczny; rozszerza oskrzela
dekstrometorfan
kodeina
u dzieci i dorosłych: lewodropropizyna
krztusiec - przebieg
- okres nieżytowy (1-2tyg)
- objawy grypopodobne - okres kaszlu napadowego (4-6tyg)
serie napadów duszącego nieproduktywnego kaszlu, zakończone głębokim wdechem ze świstem krtaniowym (“pianie”) - faza zdrowienia (3-4tyg)
kaszel stopniowo ustępuje
krztusiec - leczenie
makrolity:
azytromycyna
erytromycyna
klarytromycyna
jeśli nietolerancja: kotrimoksazol
wdrożone w fazie nieżytowej łagodzą przebieg choroby!
w fazie kaszlu napadowego - już tylko zmiejsza zakaźność; drogi oddechowe zostały uszkodzone przez toksyny
*profilaktyka poekspozycyjna u każdego po kontakcie bliskim
atypowe zap płuc - drobnoustroje
mycoplasma pneumoniae
chlamydophila pneumoniae
chlamydia psittaci
coxiella burnerii
legionella pneumophila
CRB-65
ocena ciężkości PZP
Confusion =splątanie
RR >= 30/min
BP < 90/60
wiek >= 65
0 = PZP lekkie = leczenie ambulatoryjne
1-2 = umiarkowane = rozważ skierowanie do szpitala
3-4 = ciężkie = hospitalizacja
PZP - etiologia
60% nieznana
najczęściej:
S Pneumoniae
H influenze
Mycoplasma pneumoniae
ból opłucnowy - co to?
ból z opłucnej ściennej
(płuca i opłucna płucna nie są unerwione czuciowo)
ostry, kłujący
zwykle 1str
promieniowanie: między łopatki
(opłucna przeponowa –> nadbrzusze; zwykle P)
nasilają: głęboki wdech, kaszel, ruchy tułowia
łagodzą: położenie się na stronie bólowej
nagły ból + cisza nad płucami po tej samej str –> podejrzenie odmy opłucnowej
Streptococcus Pneumoniae - patogeniczność
zapalenie:
płuc
ucha środkowego, wyrostka sutkowatego
zatok
ZOMR
opłucnej
otrzewnej
stawów
rogówki
bakteriemia, sepsa
naciek zapalny płuc - osłuchowo?
rzężenia drobnobańkowe
ew. szmer oskrzelowy
stłumiony odgłos opukowy
wzmożone drżenie głosowe
wysięk w opłucnej - osłuchowo?
ściszenie szmerów
stłumiony odgłos opukowy
zniesione drżenie głosowe
zap płuc - kryteria rozpoznania
- obj zap DDO: kaszel + min 1: duszność, ból opłucnowy, krwioplucie
- zlokalizowane obj w bad przedmiotowym KP
- min 1 obj ogólnoustrojowy: poty, dreszcze, ból mm, gorączka > 38 stC,
- brak innego wytłumaczenia objawów
CURB-65
ocena ciężkości PZP
Confusion
Urea (mocznik w surowicy) > 7 mmol/l
RR >= 30/min
BP =< 90/60
wiek >= 65
0-1 –> lekkie -ambulatoryjnie (jeśli brak innych wskazań)
2 –> umiarkowane -hospitalizacja
>= 3 –> ciężkie -hospitalizacja, ew OIT
zap płuc - RTG a etiologia
S. pneumoniae (pneumokok, paciorkowiec) = zacienienie segmentu/płata z widocznym bronchogramem powietrznym
gronkowcowe = rozsiane, torbiele, ropnie; samoistna odma opłucnowa
Klebsiella pneumoniae = górne płaty, zwłaszcza prawy
zalecana SpO2 u chorych na POChP
88-92%
zap płuc Pseudomonas Aeruginosa - jaki atb?
ceftazydym + aminoglikozyd
zap płuc Straphylococcus Aureus MRSA
wankomycyna, linezolid
PZP - zasady antybiotykoterapii
nieciężkie, niepowikłane - min. 5dni; zwykle ok. 7dni; można przerwać 2-3h od stabilizacji stanu klinicznego pacjenta
PZP - kiedy NIE można wypisać ze szpitala?
jeśli w ciągu ostatnich 24h min 2:
temp >37,5
HR >100 lub SBP <90mmHg
RR >= 24/min
zaburz świadomości
SpO2 <90% przy powietrzu atmosferycznym
niezdolność do samodzielnego jedzenia
powikłania PZP
wysięk
ropniak
ropień - zwł. gronkowiec, K.Pneumoniae, P.Aeruginosa
SZP - def
po min. 48h od przyjęcia do szpitala
*u niezaintubowanego pacjenta (to by był VAP)
*HCAP - healthcare-associated pneumonia
SZP - etiologia
pierwsze 4 doby: PZP + pałeczki G(-)
od 5 doby: tlenowe pałeczki G(-) = Pseudomonas aeruginosa, E. Coli, Klebsiella pneumoniae, Leginella p, Acinetobacter
G(+): S. Aureus,
SZP - śmiertelność
pooperacyjne SZP –> 20%
OIT –> 30-40%
SZP - postępowanie
PZP + pobranie posiewu z DDO przed atb (BAL, wymaz szczoteczkowy PBS)
poprawa po atb powinna być po 2-3. dobrach!
VAP - def + postępowanie
po min. 48h od inwazyjnej wentylacji mechanicznej
postępowanie: PZP + pobrać posiew z KRWI