UKŁAD NERWOWY Flashcards
Co to są bodźce?
Wszelkie
zmiany środowiska
zewnętrznego lub
wewnętrznego odbierane
przez układ nerwowy.
Jakie komórki tworzą tkankę nerwową?
- nerwowe
- glejowe
Jaką funkcję pełnią komórki nerwowe?
przekazywanie impulsu nerwowego
Jaką funkcję pełnią komórki glejowe?
funkcje związane z odżywianiem i osłoną komórek nerwowych
Z czego składa się komórka nerwowa?
- ciało komórki - cytoplazma, jądro i inne organella komórkowe
- krótkich wypustek - dendrytów - zbierają informację i przekazują je do ciała komórki
- jednej długiej wypustki - neurytu (aksonu)
Jak połączone są komórki nerwowe?
Komórki nerwowe połączone są synapsą
Opisz sposób przekazywania impulsu nerwowego pomiędzy komórkami nerwowymi?
- neurony niepobudzone mają jony ujemne od wewnętrznej strony błony, a dodatnie po jej zewnętrznej stronie
- Bodziec (impuls?) działa na powierzchnię błony
- Jony dodatnie wnikają do wnętrza komórki, wnętrzne jest teraz naładowane dodatnio, zewnętrzna powierzchnia ujemnie
- Zmiana ta rozchodzi się wzdłuż aksonu w postaci fali
Wymień rodzaje synaps?
- synapsa elektryczna
- synapsa chemiczna
Na jakiej zasadzie działa synapsa elektryczna?
W synapsie elektrycznej błony neuronów stykają się ze sobą lub są położone bardzo blisko, informacje przesyłane są w postaci impulsu elektrycznego. Przekazywanie informacji jest bardzo szybkie
Na jakiej zasadzie działa synapsa chemiczna?
W synapsie chemicznej odległość pomiędzy neuronami jest większa.
Zakończenie neuronu, z którego przekazywana przekazywana jest informacja, zostaje pobudzone do wydzielania substancji chemicznej, która szybko pokonuje szczelinę i pobudza błonę następnego neuronu.; prędkość przesyłu wolna
W których synapsach przepływ informacji jest szybszy?
W synapsach elektrycznych
Czym są neuroprzekaźniki?
Neuroprzekaźnik (neurotransmiter, neuromediator ) to cząsteczki chemiczne, za pomocą których poszczególne komórki nerwowe komunikują się ze sobą.
Czy neuroprzekaźniki działają tylko na inne neurony?
Nie, za ich pomocą można wysłać sygnał również do komórek mięśniowych czy do komórek należących do gruczołów wydzielania wewnętrznego
Wymień neuroprzekaźniki aminokwasowe?
- glutaminian
- GABA - gaba nie jest aminokwasem występującym w białkach
- glicyna
Jakie wyróżniamy aminy biogenne?
- dopamina
- norepinefryna
- epinefryna
- serotonina
- histamina
Aminy biogenne wytwarzane są z prekursorów aminokwasów
Jak działa dopamina?
Jest neurotransmiterem, który w różnych częściach układu nerwowego wykazuje odrębne działania. np.
1. W układzie limbicznym wpływa na nasze emocje,
2. w strukturach układu
hormonalnego jej zadaniem jest sprawowanie kontroli nad wydzielaniem hormonów.
Jak działa serotonina?
To neuroprzekaźnik, który czasami bywa nazywany „hormonem szczęścia”. Serotonina produkowana jest nie tylko w obrębie układu nerwowego, ale i również m.in. w przewodzie pokarmowym czy w płytkach krwi. Ten neuroprzekaźnik związany jest z naszym nastrojem, ale i reguluje sen, ma wpływ na
apetyt czy zachowania popędowe.
Który neurotransmiter nazywamy hormonem szczęścia?
serotonina
Gdzie produkowana jest serotonina?
- w układzie nerwowym
- w układzie pokarmowym
- w płytkach krwi
i inne
Czym jest kwas γ
aminomasłowy (GABA)?
GABA - neuroprzekaźnik hamujący, pozwala nam się uspokoić i wyciszyć, redukuje nasilenia lęku.
Czym są endogenne
opioidy?
Rodzaj neuroprzekaźników
związanych z odczuwaniem szczęścia. Skutkiem ich działania mogą być stany euforyczne. Opioidy endogenne mogą doprowadzać do zniesionego odczuwania takich nieprzyjemnych
doznań, jak ból czy drętwienie. Przykładem opioidów endogennych są endorfiny
Jak działa adrenalina?
Jest neuroprzekaźnikiem, który kontroluje czynność nadnerczy, ale i wpływa na przebieg snu. Adrenalina jest podstawowym neuroprzekaźnikiem układu współczulnego, i to ona odpowiada za mobilizację organizmu w sytuacjach stresowych.
Do czego może prowadzić niedobór serotoniny?
Do stanów depresyjnych, bessenności, tendencji do zachowań agresywnych, napadów objadania itp.
Jakie choroby mogą wynikać z problemów z dopaminą?
- Schizofrenia - w jednej części mózgowia nadmierna aktywność dopamiczna (omamy, urojenia), w innych częściach niedostateczna aktywność
- Choroba Parkinsona - niedobory dopaminy = zaburzenia ruchowe
Jak wykorzystywane są neuroprzekaźniki w leczeniu różnych zaburzeń (leki)?
- prekursory dopaminy (w postaci lewodopy) u chorych na Parkinsona
- leki przeciwdepresyjne np. preparaty zmniejszające wychwyt zwrotny serotoniny
- leki z grupy inhibitorów acetylocholinoestarazy - hamujące enzym rozkładający acetylocholinę - w przypadku zaburzeń otępiennych
Jaki neurotransmiter zawarty jest w pigułce gwałtu?
Kwas γ hydroksymasłowy, który jest naturalnie występującym
neuroprzekaźnikiem hamującym (u ludzi występuje w niewielkich ilościach), powstaje z kwasu γ aminomasłowego
Z jakich części zbudowany jest układ nerwowy?
- Ośrodkowy (mózgowie, rdzeń kręgowy)
- Obwodowy (somatyczny, autonomiczny)
Wymień główne części mózgowia?
- mózg
- móżdżek
- rdzeń przedłużony
Jak dzielimy autonomiczny układ nerwowy?
- część współczulna
- część przywspółczulna
Wymień funkcje układu nerwowego?
- odbieranie bodźców, ich przetwarzanie i reagowanie na nie
- koordynacja i regulacja działania narządów wewnętrznych w celu zachowania stanu równowagi
Co ochrania mózgowie i rdzeń kręgowy?
- Czaszka
- Opona twarda - styka się z czaszką
- Opona pajęczna
- Opona miękka - silnie ukrwiona, przylega bezpośrednio do mózgu i rdzenia kręgowego
+ płyn mózgowo-rdzeniowy pomiędzy oponą miękką a pajęczną
Czym jest rdzeń kręgowy i jakie są jego funkcje?
Jest grubym sznurem ciągnącym się od rdzenia
przedłużonego w kanale rdzeniowym kręgosłupa. Funkcje rdzenia kręgowego:
1. przewodzenie informacji do mózgu i z mózgu
2. kontrola czynności
wykonywanych odruchowo (bez naszej świadomości).
Wymień funkcje móżdżku?
Funkcje móżdżku:
1. utrzymuje stały stan
lekkiego, fizjologicznego napięcia mięśniowego
2. koordynuje pracę
mięśni
3. jest odpowiedzialny za
precyzję ruchów i współpracę mięśni,
4. utrzymuje równowagę organizmu i pionową postawę ciała
Uszkodzenie móżdżku prowadzi do zaburzeń ruchowych, niezborności ruchowej oraz problemów z utrzymywaniem równowagi.
Jak zbudowany jest rdzeń przedłużony i co zawiera?
Przebiegają w nim wszystkie informacje pomiędzy mózgiem a rdzeniem (w obie strony).
Umiejscowione są w nim bardzo ważne ośrodki kontrolujące podstawowe czynności odruchowe człowieka, przede wszystkim:
- ośrodek kontroli ruchów oddechowych,
- połykania,
- żucia,
- ssania,
- wydzielania śliny,
- pracy serca oraz
- ośrodki sterujące odruchem wymiotnym, kaszlu, kichania i stanem napięcia naczyń krwionośnych
Czym jest mózg i jaką spełnia rolę?
Największa i najbardziej
rozwinięta część mózgowia,
Reguluje i kieruje większością czynności fizycznych i umysłowych
organizmu, skupiska komórek nerwowych, które kierują określonymi funkcjami organizmu i je koordynują, np mową, widzeniem, słuchem, ruchami ciała, rozpoznawaniem obiektów
Czym jest odruch?
Odruch automatyczna, utrwalona i powtarzająca się reakcja na jakiś bodziec
Czym jest łuk odruchowy?
droga impulsu od receptora do efektora
Z jakich elementów składa się łuk odruchowy?
- (receptor) 2. neuron czuciowy (aferentny) 3. ośrodek AUN (analizowana w neuronie kojarzeniowym? ) 4. neuron ruchowy 5. efektor - narząd wykonawczy
Czym są odruchy bezwarunkowe, podaj kilka przykładów?
Są odruchami automatycznymi ( nie musimy się ich uczyć zachodzą one bardzo szybko i mają duże znaczenie obronne.
Przykłady:
- odruch
źrenicowy,
- kolanowy,
- kaszlu, wykrztuśny,
- wymiotny,
- wydzielania śliny pod wpływem podrażnienia jamy ustnej pokarmem,
- odruchy obronne
Czym są odruchy warunkowe, podaj przykłady?
Są odruchami wyuczonymi, nabytymi w czasie życia
człowieka na bazie odruchów bezwarunkowych
Jakie odruchy wyróżniamy?
- odruchy bezwarunkowe
- odruchy warunkowe
Kto odkrył/opisał odruchy warunkowe?
Iwan Pawłow
Jak dzielimy obwodowy układ nerwowy (podział czynnościowy/funkcjonalny)?
- somatyczny układ nerwowy
- autonomiczny układ nerwowy
Co tworzy somatyczny układ nerwowy?
Parzyste nerwy czaszkowe i rdzeniowe, w których biegną zarówno włókna czuciowe jak i ruchowe
Jaka jest funkcja autonomicznego układu nerwowego?
Odpowiada za utrzymanie stanu równowagi wewnętrznej organizmu i jego kontrolę , funkcjonuje
automatycznie, niezależnie od naszej woli.
1. Układ
współczulny pobudza aktywność wielu narządów wewnętrznych oraz
mobilizuje organizm w sytuacjach stresowych - uciekaj albo walcz
2. Układ przywspółczulny hamuje aktywność wielu narządów wewnętrznych oraz zwalnia aktywność organizmu - układ odpoczynku i trawienia
