(uitspraken) Financieel- Economisch Strafrecht

Question 1

(2) RealDanmark

Answer 1

Art. 11 Mar

Marktpeilingen van grootaandeelhouder(s) tijdens voorbereiding tot overname is toegestaan, als:
- Redelijkerwijs vereist voor het openbaar bod

In normale bedrijfsvoering:
- nauwe band met werk
- strikt noodzakelijk zijn
- informatie mag niet snel gedeeld worden

Question 2

(2) Georgakis

Answer 2

Twee partijen beschikken over dezelfde voorwetenschap. Zij gebruikte deze voorwetenschap.

Volgens het Hof van Justitie is dit toegestaan, want er is geen ongerechtvaardigd voordeel.

Question 3

(2) Spector Photo Group

Answer 3

Rechtsvraag: wanneer is er sprake van voorwetenschap?
- Als iemand wel handelt maar geen gebruik maakt van voorwetenschap, valt deze persoon niet onder het verbod.

Hof van Justitie: geen gebruik wordt gemaakt van voorwetenschap als de transactie niet in strijd is met de doelstellingen van de richtlijn marktmisbruik.

Twee excepties:
- Transacties die contrair zijn aan voorwetenschap
- Transacties die niet leiden tot ongerechtvaardigd voordeel

Question 4

(2) Geltl / Daimler

Answer 4

Art. 7 lid 2 Verordening Marktmisbruik

Wanneer is informatie concreet (overnamecontext)?
- Een realistisch vooruitzicht op de uitkomst van een stapsgewijs proces (invulling van open norm)
- Iedere uitstap in een samengetrokken proces kan concrete informatie opleveren (maakt ongedaan)

Geen helder criterium

Question 5

(2) Staples - Corporate Express

Answer 5

Staples en Corporate expres hadden gesprekken. Dit verscheen in krantenberichten. Corporate expres verklaard dat er geen gesprekken zijn tot overname. De koers steeg en daalde.

Uitspraak CBb: bedrijf beschikt over koersgevoelige informatie (art. 5:53 Wft). Dat de overname zou plaatsvinden was onzeker. Als dit nieuws bekend zou worden dan zou dit de redelijk handelend belegger beïnvloeden. Daarnaast waren er al biedingen in deze sector dus een overname bod was voorspelbaar.

Question 6

(2) VEB/ Super de Boer

Answer 6

Rechtsvraag: heeft Super de Boer tijdig het overnameverbod van Jumbo aan haar aandeelhouders bekendgemaakt?

• 10 september: overnamebod Jumbo
• 18 september: bekendmaking (voorbeurs)
• Significante beursstijging

Het moment dat duidelijk wordt dat de informatie is gelekt, of dat de markt afwijkt moet een aankondiging worden gedaan.

Question 7

(3) IMC

Answer 7

IMC wist dat ABN AMRO een stop- loss order heeft geplaatst bij EUR 77.50. IMC deed een kooporder bij EUR 73.00, en vervolgens een verkooporder.

Door de verkooporder daalde de koers, waardoor de stop- loss order activeerde, waardoor aandeel verder daalde. IMC kon vervolgens de aandelen terugkopen voor 73.00 EUR.

• Het ‘houden’ van de koers op kunstmatig niveau. Hieronder valt ook ‘brengen’.

Question 8

(3) Schikking FSA / UBS

Answer 8

UBS laat bankmedewerkers knoeien met interbancaire rentetarieven in Japan, om handelspositie te verbeteren (via chatforums). Ze probeerde te voorkomen dat de financiële markten en de media een negatief beeld van UBS kregen.

–> manipulatie van LIBOR- rente

Question 9

(3) Schikking FSA / Citybank

Answer 9

MAR- handelstoezichtvereisten niet correct geïmplementeerd. Handelsactiviteiten konden niet effectief worden gemonitord op bepaalde vormen van voorkennis.

18 maanden niet- beschermd tegen marktmisbruikrisico’s. Deze konden niet worden geïdentificeerd en beoordeeld.

Question 10

(4) Overzichtsarrest oplichting

Answer 10

Gemeenschappelijk kenmerk oplichtingsmiddelen: verdachte kan door specifieke, voldoende vorm van bedrieglijk handelen bij een ander een onjuiste voorstelling van zaken geven om misbruik te kunnen maken.

• (Listige kunstgrepen) Gesproken en/of geschreven uitingen die bij de ander een of meer dan een enkele leugenachtige mededeling gebaseerde onjuiste voorstelling van zaken in het leven kunnen roepen.
• Verdachte presenteert zich als bonafide deelnemer aan rechtsverkeer, met betrekking tot valse hoedanigheid slechts relevant als zo een presentatie als bonafide wederpartij berust op voldoende specifieke handelingen die in de context zijn gericht op bij een slachtoffer een onjuiste voorstelling van zaken in het leven te roepen.
• Oplichtingsmiddel doet er dan niet toe.
• Causaal verband: sprake als voldoende aannemelijk is dat het slachtoffer mede onder invloed van de door het oplichtingsmiddel in het leven geroepen onjuiste voorstelling van zaken is overgegaan tot de afgifte van enig goed, tot het verlenen van een dient, tot het ter beschikking stellen van de gegevens, tot het aangaan van een schuld of het teniet doen van een inschuld.

Question 10

(7) Drijfmest

Answer 10

Rechtspersoon kan aangemerkt worden als dader. De gedragingen moeten redelijkerwijs aan hem worden toegerekend. Dit hangt af van de aard van de gedraging en omstandigheden van het geval.

Dit moet zijn in de sfeer van de rechtspersoon:
- Handelen/ nalaten van iemand werkzaam ten behoeve van rechtspersoon
- Gedraging past in de normale bedrijfsvoering van de rechtspersoon
- Gedraging is rechtspersoon dienstig geweest (HR V&D)
- Rechtspersoon vermocht erover te beschikken of de gedraging al dan niet zou plaatsvinden en zodanig of vergelijkbaar gedrag werd blijkens de feitelijke gang van zaken door de rechtspersoon aanvaard of placht te worden aanvaard (incl. niet betrachten zorg die in redelijkheid kon worden gevergd met oog op voorkoming gedraging).

Functioneel dader heeft eigen opzet. Niet aan een ander toe te rekenen.

Question 11

(4) Easy Life

Answer 11

Opsporingsdiensten vermoeden fraude, zou beleggers gelden hebben gebruikt voor privé doeleinden (EUR 33 miljoen).

Aangifte: AFM
Inval: justitie en FIOD-ECD

Question 12

(7) Slavenburg II

Question 13

(7) IJzerdraad

Answer 13

Leidinggevende die strafrechtelijk vervolgd worden.

Functioneel daderschap: situatie waarin een ander dan degene die fysiek handelt heeft te gelden als dader op grond van de maatschappelijke functie.

Criteria:
1. Beschikkingsmacht:
- Baas zijn over, leidinggeven aan.

2. Aanvaarding fysiek gedrag ander
   - Wist van gedraging af, doet er niets aan.

Question 14

(7) ECLI:NL:HR:2016:733 (Overzichtsarrest feitelijk leidinggeven/ rechtspersonen)

Answer 14

Opmerkingen HR feitelijk leidinggeven:
- rechtspersoon en feitelijk leidinggever hoeven niet tegelijk worden vervolgd
- eerst vastgespeld worden dat rechtspersoon strafbaar feit heeft begaan. Dan pas worden gekeken of dit verdachte kan worden toegerekend
- omstandigheden van geval, aard van gedraging en sfeer van de rechtspersoon = strafbaarheid rechtspersoon.
- enkele omstandigheid dat hij/zij bestuurder is, is niet voldoende
- feitelijk leidinggeven bestaat uit actief en effectief gedrag dat onmiskenbaar binnen de gewone betekenis van begrip valt
- verdachte die bevoegd en redelijkerwijs gehouden is maatregelen te treffen ter voorkoming of beëindiging van verboden gedragingen en die zulke maatregelen achterwege laat
- feitelijk leidinggeven heeft een zelfstandig opzet vereiste –> bekend zijn omtrent het begaan van strafbare feiten door de rechtspersoon rechtstreeks verband hield met de tenlastelegging omschreven verboden gedraging

Question 15

(9) Witwassen bij vermenging van legaal en illegaal vermogen

Answer 15

Geheel vermogen kan ‘besmet’ zijn met illegaal vermogen.

Kan op volgende manieren:
- geringe waarde vermengd met legaal vermogen
- groot verloop tussen legaal en illegaal vermogen
- groot aantal veranderingen in het vermogen
- incidenteel karakter van de vermenging met legaal vermogen

Question 16

(9) Vereisten witwassen opbrengst eigen misdrijf

Answer 16

Opbrengst uit eigen misdrijf:
- gedraging die meer omvat dan voorhanden hebben van een voorwerp gericht op verbergen of verhullen van de criminele herkomst van dat door eigen misdrijf verkregen voorwerp
- ingeval de gedraging betrekking heeft op gedeelte van de voorwerp, kan slechts voorhanden worden aangemerkt als witwassen

Question 17

(9) Witwassen: geen misdrijf

Answer 17

i. verworven of voorhanden hebben van voorwerp
ii. onmiddellijk afkomstig uit eigen misdrijf
iii. voldoende concreet aanvoeren of deze in samenhang met elkaar zijn

Question 18

(9) Eenvoudig witwassen

Answer 18

Sprake zijn van voorhanden hebben of verwerven. In deze had was het voorwerp middelijk afkomstig van het misdrijf.

Het ging om de toeslagen affaire, daaruit waren gelden overgemaakt naar verdachte om wit te wassen.

Question 19

(9) Hoofdlijn I

Answer 19

Situatie waarin door autoriteiten bij een persoon een hoeveelheid geld wordt aangetroffen onder bijzonder omstandigheden. Door deze omstandigheden kan het vermoeden ontstaan dat het geld onmiddellijk of middelijk uit misdrijf afkomstig is en dat er daarmee sprake is van witwasgeld.

• Geldt niet dat behoeft te kunnen worden afgeleid door wie, wanneer en waar het misdrijf concreet is begaan.

Belangrijk zijn:
- Feiten van algemene bekendheid
- Ervaringsregels

Question 20

(10) Geerings v. the Netherlands

Answer 20

Rechtsvraag: kunnen bij veroordeling in de hoofdzaak voor ten minste een ten laste gelegd feit, de feiten waarvan is vrijgesproken toch nog betrokken worden in de schatting en de vaststelling van het ontnemingsbedrag?

Nee, want onschuldpresumptie (art. 6 lid 2 EVRM).

Question 20

(9) Hoofdlijn II

Answer 20

Ziet op de situatie waarin sprake is van een verdenking van een concreet (vermogens)misdrijf en waarbij ter gelegenheid van de opsporing daarvan ook de vermoedelijke buit in beeld komt. In deze hoofdlijn dient steeds de vraag aan of, hoe en welke mate de buit is witgewassen.

Een verdachte van een vermogensdelict maakt zich eigenlijk direct schuldig aan witwassen, waant hij heeft de revenu voorhanden.

Dit kan worden afgepakt middels:
- verbeurdverklaring of
- ontnemingsmaatregel naar aanleiding van dat gronddelict

Een separate veroordeling is niet nodig, nog daargelaten dat de aangetroffen revenu niet per definitie uit witwassen wederrechtelijk verkregen voordeel belichamen.

Question 21

(10) Ontneming en hoofdelijkheid I

Answer 21

Hoofdelijke aansprakelijkheid (art. 36e Sr) doet zich zelden voor. Twee daders moeten hebben geprofiteerd.

Indien het dossier en het verhandelde ter terechtzitting zodanige duidelijke aanwijzingen bevatten dat het vermoeden gerechtvaardigd is dat twee of meer, bekende of onbekende, daders gezamenlijk de beschikking hebben of gedurende zekere tijd de beschikking hebben gehad over de gehele opbrengst van het strafbare feit en de betrokkene als een van die daders geen, dat vermoeden ontzenuwende, gegevens daaromtrent verschaft kan de rechter het wederrechtelijk verkregen voordeel als gemeenschappelijk voordeel voor het geheel aan de betrokkene toerekenen.

• Reparatoir karakter

Question 22

(10) Ontneming en hoofdelijkheid II

Answer 22

Voor het opleggen van een hoofdelijke betalingsverplichting is niet vereist dat ook de mededader(s) die uit het strafbaar feit ‘gemeenschappelijk voordeel’ hebben behaald, voor dat feit veroordeeld zijn.

Question 23

(10) Ontnemen na verbeurdverklaring

Answer 23

Profijtontneming. Ook door verbeurdverklaring van voorwerpen die kunnen worden aangemerkt als opbrengst van een strafbaar feit, kan worden bereikt dat aan een veroordeelde wederrechtelijk verkregen voordeel wordt ontnomen. Mede gelet daarop is in zijn algemeenheid onjuist dat het onder veroordeelde inbeslaggenomen en in zijn strafzaak verbeurdverklaarde geldbedrag niet in mindering moet worden gebracht op de aan de betrokkene op te leggen betalingsverplichting.