Torbiel korzeniowa Flashcards

1
Q

Istotne znaczenie ma morfologiczne rozróżnienie…

A

korzeniowej torbieli kieszeniowej i prawdziwej torbieli korzeniowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

czym różni się korzeniowa torbiel kieszeniowa (torbiel zatokowa) od prawdziwej torbieli korzeniowej?

A

Korzeniowa torbiel kieszeniowa - wyściółka nabłonkowa torbieli posiada przyczep wokół ujścia kanału korzeniowego, skutkiem czego jej wnętrze ma połączenie ze światłem kanału korzeniowego.
Natomiast światło prawdziwej torbieli korzeniowej nie ma połączenia z systemem komory zęba, co ma istotne znaczenie kliniczne.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Inna nazwa torbieli korzeniowej (RC)?

A

torbiel okołowierzchołkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Patogeneza RC - Co jest punktem wyjścia RC?

A

Reszty nabłonkowe Malasseza znajdujące się w ozębnej objętej procesem zapalnym związanym z obecnością martwiczo zmienionej miazgi zęba.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Fazy procesu powstania RC

A
  1. Faza inicjacji (tworzenia ziarniniaka okołowierzchołkowego)
  2. Faza tworzenia torbieli
  3. Faza wzrostu torbieli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czynnik warunkujący rozpoczęcie procesu rozwoju RC

A

endotokstyny bakteryjne uwalniane z martwiczo zmienionej miazgi wypełniającej komorę i kanały korzeniowe:

  • lipopolisacharyd (LPS)
  • kwas lipotejchojowy (LTA)
  • produkty bakteryjnej przemiany metabolicznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podstawowe znaczenie w powstawaniu RC mają endotoksyny uwalniane przez jakie szczepy?

A
  • Actinobacillus actinomycetemcomitans
  • Porphyromonas gingivalis
  • Escherichia coli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Toksyny bakteryjne aktywują układ odpornościowy poprzez:

A

receptory rozpoznające tzw. wzorce molekularne związane z patogenami (PAMP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Istotną rolę w rozwoju ziarniniaka okołowierzchołkowego, a następnie RC, ma przede wszystkim odpowiedź immunologiczna …..

A

typu komórkowego, w której biorą udział aktywowane limfocyty T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Podczas inicjacji rozwoju RC proporcje między limfocytami nie są stałe, znamiennie częściej jednak dominują limfocyty…

A

Th

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pewną rolę w patogenezie RC odgrywa również humoralna odpowiedź odpornościowa, przy czym odsetek limfocytów B w obrębie ziarniniaków okołowierzchołkowych zwykle waha się w granicach ……, natomiast w dalszych etapach rozwoju torbieli obserwuje się wzrastającą liczbę ………………

A

20%

plazmocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Aktywowane limfocyty T są źródłem wielu ……, przy czym w inicjacji rozwoju RC kluczową rolę odgrywają ………..

A

cytokin

dwie z nich: IL-1 i IL-6

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co robią cytokiny IL-1 i IL-6?

A

stymulują proliferację reszt nabłonkowych Malasseza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

W obszarze wzrastającego ziarniniaka okołowierzchołkowego dochodzi do …… pCO2 i ……. pO2, co ……….. proliferację reszt nabłonkowych Malasseza

A

spadku pCO2
wzrostu pO2
stymuluje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Końcowym efektem procesów prowadzących do pobudzenia proliferacji reszt nabłonkowych Malasseza jest…..

A

powstanie ziarniniaka okołowierzchołkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

W przebiegu fazy tworzenia torbieli w obrębie litej zmiany dochodzi do….

A

powstania światła torbieli, której wnętrze zostaje wyścielone proliferującym nabłonkiem zębopochodnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jedna z najbardziej prawdopodobnych hipotez tworzenia się torbieli korzeniowej (tzw. teoria ropnia) zakłada, że

A

komórki nabłonkowe (posiadające wrodzoną tendencję do narastania na obnażoną powierzchnię tkanki łącznej) proliferując otaczają ognisko ostrego zapalenia (ropnia lub martwicy) powstałego w obrębie tkanki łącznej i wyścielając istniejącą przestrzeń tworzą ostatecznie torebkę torbieli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Teoria martwicy centralnej (niedożywienia)

A

Podczas powiększania się wysp nabłonkowych komórki znajdujące się w centralnej części wyspy są coraz słabiej odżywiane, aż w końcu ulegają martwicy rozpływnej tworząc światło torbieli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Teoria zlewających się pasm nabłonka

A

Wzrastające we wszystkich kierunkach pasma nabłonkowe zlewają się ze sobą przestrzennie tworząc strukturę kuli, a zamknięta w jej obrębie tkanka łączna ulega degeneracji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Enzymy odpowiadające za degradację macierzy zewnątrzkomórkowej

A

metaloproteinazy (MMP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Podstawowy czynnik biorący udział w fazie wzrostu torbieli?

A

Wzrost ciśnienia hydrostatycznego

22
Q

Torebka torbieli stanowi ……………, a w jej wnętrzu dochodzi do ……….., powoduje to …………………., który odpowiada za ………………..

A
  1. półprzepuszczalną błonę
  2. gromadzenia się składników komórkowych, które uległy rozpadowi w drugiej fazie jej rozwoju
  3. wzrost ciśnienia osmotycznego w świetle torbieli
  4. wzrost jej rozmiarów
23
Q

Znaczenie czynników wzrostowych w zależności od zmieniającego się rozmiaru

A

wzrost ciśnienia osmotycznego ma kluczowe znaczenie tylko w okresie, kiedy torbiel jest jeszcze małych rozmiarów, wraz z jej wzrostem większej istotności nabierają czynniki związane z proliferacją komórkową

24
Q

Obecnie wiadomo już, że proces resorpcji kości w przebiegu wzrostu zmian patologicznych, w tym RC, związany jest z ………., krytyczną rolę w tym względzie odgrywa zaburzenie równowagi w układzie …….

A
  1. rekrutacją i różnicowaniem osteoklastów

2. RANKL/RANK/OPG

25
Za co odpowiada białko RANKL obecne w ścianie RC?
za rekrutację osteoklastów i w konsekwencji niszczenie kości na obwodzie torbieli
26
RC jest ..... spotykaną torbielą kości szczękowych, stanowiąc .....% torbieli zębopochodnych i ......% wszystkich torbieli kostnych tego obszaru anatomicznego
1. najczęściej 2. 62% 3. 52,5%
27
U pacjentów w jakim wieku RC pojawia się najczęściej?
Jej występowanie notuje się u pacjentów w każdym wieku, ale NAJCZĘŚCIEJ między 20. a 50. rokiem życia
28
Rozwój RC w odniesieniu do zębów mlecznych
Sporadyczny, mniejszy niż 1% przypadków RC. Najczęściej dotyczy zębów mlecznych trzonowych żuchwy, w dalszej kolejności mlecznych trzonowych szczęki i mlecznych siecznych
29
Lokalizacja RC
60% w szczęce 40% w żuchwie Obszar wybitnie predysponowany: okolica górnych zębów siecznych bocznych
30
Obraz kliniczny
- długo bezobjawowa - następnie niebolesne wygórowanie kości (w szcz. str. wargowa/policzkowa oraz podniebienna wyr. zęb., w żuchwie przedsionkowa) - wygórowanie początkowo twarde ulega ścieńczeniu (objaw chrzęstu pergaminowego (Dupuytrena)(egg shell cracking)) - w zaawansowanych stadiach RC całkowity zanik części korowej kości - wówczas chełbotanie - nierzadko przemieszczenie sąsiednich zębów - obumarcie miazgi zębów objętych przez RC
31
Wał Gerbera
Wpuklenie się torbieli w obręb jamy nosowej, co powoduje powstanie charakterystycznego wygórowania dna jamy nosowej - wał Gerbera, który przemieszcza małżowinę nosową dolną ku górze (objaw Oppikoffera)
32
objaw Oppikoffera
Wpuklenie się torbieli w obręb jamy nosowej, co powoduje powstanie charakterystycznego wygórowania dna jamy nosowej - wał Gerbera, który przemieszcza małżowinę nosową dolną ku górze (objaw Oppikoffera)
33
Torbiel rozwijająca się w odcinku bocznym szczęki może wzrastać w kierunku ............, co wymaga w pierwszej kolejności różnicowania z ...............
1. światła zatoki szczękowej | 2. pseudotorbielą zatoki szczękowej (PC)
34
Przydatnym badaniem diagnostycznym jest ............, możliwa do przeprowadzenia w przypadku ścieńczenia lub przerwania blaszki korowej kości. Zawartość torbieli stanowi ..............
1. punkcja cienkoigłowa | 2. płyn o charakterystycznej bursztynowej barwie z zauważalną opalescencją kryształków cholesterolu
35
Diagnostyka radiologiczna RC
RTG zębowe oraz pantomograficzne
36
Obraz radiologiczny RC
regularnych kształtów jednokomorowy ubytek struktury kostnej rozwijający się zawsze w związku z korzeniem zęba posiadającym martwą miazgę lub uprzednio leczonym endodontycznie, zwykle w jego okolicy okołowierzchołkowej
37
Co można często zaobserwować na obwodzie ubytku kostnego w przypadku RC?
osteosklerozę
38
Badanie przydatne w różnicowaniu pomiędzy RC a ziarniniakiem okołowierzchołkowym jest...
cyfrowa analiza gęstości optycznej kości w obrazie radiologicznym, jednakże nie daje ona możliwości definitywnej oceny
39
Czym jest boczna torbiel korzeniowa?
W rzadkich przypadkach RC może umiejscawiać się na bocznej powierzchni korzenia zęba; określa się ją wówczas boczną torbielą korzeniową, a takie jej położenie związane jest z obecnością zgorzelinowej miazgi w jednym z bocznych kanałów zębinowych.
40
Z czym należy różnicować boczną torbiel korzeniową?
Z torbielą przyzębną boczną (LPC)
41
Torbiel resztkowa
W pewnych przypadkach RC może rozwijać się z okołowierzchołkowej ziarniny zapalnej, która nie została usunięta podczas łyżeczkowania zębodołu po ekstrakcji zęba z martwą miazgą.
42
Wyściółkę torbieli stanowi...
nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący różnej grubości, nacieczony przez neutrofile
43
Co może zawierać nabłonek wyściełający torebkę?
komórki kubkowe, apokrynowe lub łojowe oraz ziarna melaniny | ciałka szkliste Rushtona lub zwapnienia
44
W przypadkach z bardzo intensywnym odczynem zapalnym nabłonek proliferuje tworząc...
tzw. arkady, imitując szkliwiaka
45
Różnicowanie hist-pat
- inne torbiele zębopochodne | - szkliwiak jednokomorowy
46
Leczenie torbieli kieszeniowej a leczenie RC
O ile torbiele kieszeniowe mogą istotnie ulec zanikowi po przeprowadzeniu leczenia endodontycznego, o tyle prawdziwe RC wymagają zwykle interwencji chirurgicznej
47
Metody leczenia RC
Wyłuszczenie (extripatio) lub Wyłyżeczkowanie (excochelatio)
48
Decyzja o pozostawieniu zęba przyczynowego (po jego uprzednim przeleczeniu endodontycznym) wymusza przeprowadzenie podczas zabiegu usunięcia torbieli również....
resekcji wierzchołka/wierzchołków zęba przyczynowego
49
Rozległe torbiele, których jednoczasowe usunięcie wiązałoby się z uszkodzeniem pęczków naczyniowo-nerwowych zębów sąsiednich czy przyległych struktur anatomicznych (nerw zębodołowy dolny, bł. śl. jamy nosowej czy zatoki szczękowej) powinny być leczone.....(jak?)
dwuetapowo
50
Nieustępowanie torbieli bądź jej nawrót po przeprowadzeniu leczenia endodontycznego może sugerować .............. i jest wskazaniem do ..............
1. obecność prawdziwej postaci RC, a nie jej formy kieszeniowej 2. leczenia chirurgicznego
51
kontrola po leczeniu kanałowym zębów będących przyczyną RC
Konieczna jest okresowa kontrola po leczeniu kanałowym zębów będących przyczyną RC. O ile po 6 miesiącach ubytek w kości nie ulega zmniejszeniu należy podjąć leczenie chirurgiczne.