ticaret Flashcards
dış ticaret hacmi ne
Dış ticaret hacmi = İthalat + İhracat
Dış ticaret açığı = İthalat > İhracat
Dış ticaret fazlası = İthalat
ithalatın ihracatı karşılama oranı
Türkiye’nin günümüzde ihracatından elde ettiği gelir ithalat için ödenen paranın ancak %64’ünü karşılayabilmektedir.
ilk dış ticaret fazlası nedenleri
Türkiye ilk kez dış ticaret fazlasını 1940 yılında vermiştir. Bu tarihten sonra sürekli dış ticarette açık oluşmuştur. 1940 yılında savaş nedeniyle tüm dünyada üretimler durmuş ve yurt dışından pek bir şey alınamamıştır. Günümüzde dış ticaret açığının oldukça fazla olmasının en temel nedeni ithalatın oldukça fazla olması ve en fazla enerji ithalatına para ödenmesidir.
Türkiye’nin her geçen yıl artan dış ticaret açığının kapatabilmesi için yapılması gereken çalışmalar şunlardır:
Kaliteli ve ucuz ürünler üreterek, tanıtımını yapmak ve pazarlamak,
Yeni pazarlar bulmak ve mevcut pazarlarla birlikte pazar payını artırmak,
Endüstri ürünleri ve bunların içinde daha çok gelir getiren ürünlerin dış satımını artırmak,
Dış alım giderlerini azaltmak,
Turizm gelirlerini artırmaktır.
iç ticaret neden çeşitli
İklim çeşitliliğine bağlı olarak tarım ürünlerinin çeşitli olması, her tarım ürününün her bölgede olmaması,
Ülke içinde sanayi tesislerinin dengesiz dağılması,
Nüfusun ülkenin bölümlerine göre dengesiz dağılması,
Yaz ve kış turizmine bağlı bazı yörelerin oldukça fazla nüfuslanması,
Ulaşımın gelişmesine bağlı olarak ülkenin her yerine erişilebilmesi,
Reklam ve tanıtım faaliyetlerinin artmasına bağlı olarak her tür üründen haberdar olunması,
Pazarlama imkânlarının ve tekniklerinin gelişmesi
ticaret merkezleri
İstanbul İzmir Ankara Adana Kayseri Bursa Antalya Konya ve Gaziantep’tir.
iç ticarete en fazla konu olan tarım ürünleri
Tarım ürünlerinin her yerde yetişmemesi tarım ürünün iç ticarette çok fazla yer bulmasını sağlamıştır. Özellikle yalnızca Karadeniz’de yetişen çay ile Akdeniz’de yetişen Muz iç ticarete en fazla konu olan ürünlerdir.
en fazla ihracat kalemleri
%94 sanayi
En fazla otomotiv, beyaz eşya, tekstil ve kazan – makineler ihraç edilmektedir.
1. otomotiv, 2. tekstil, 3. kimyevi
en fazla maden merçer, çine. sonra linyit ve toryum (işleyemiyoruz)
Dış satımda en fazla kullanılan yol
deniz yoludur.
en çok ihracat nereye
oecd ülkelerine.
1. almanya 2. ingiltere 3. ırak
tarım ve maden ihracatı
Tarım ürünleri ihracatı % 4 civarındadır.
Başta Pamuk ve tütün olmak üzere kuru üzüm, kuru incir, kayısı, fındık ve turunçgiller ihraç edilir.
Maden ihracatının payı düşüktür ( % 2 )
En çok ihraç edilen madenler Demir, Bor, Mermer ve Kromdur.
önemli transit ticaret yolları
Türkiye’nin yalnızca kara ve deniz yolları kullanılarak başka ülkelerin yapmış olduğu ticarete transit ticaret denir. Türkiye’nin Asya ile Avrupa arasında ulaşım koridoru olması transit ticareti geliştirmiştir. İki önemli transit ticaret yolu vardır. Bunla İran Transit Ticaret yolu ve Habur – Kapıkule arası transit ticaret yoludur.
İran Transit Ticaret Yolu nereden başlar?
İran Transit Ticaret Yolu Trabzon Limanı’ndan başlar ve İran Gürbulak sınır kapısına uzanır. İran’ın en fazla ticaret yaptığı yollardan biridir.
ithalat (dış alım) yüzdeleri
Türkiye’de ithal edilen ürünler içinde ilk sırayı % 72,6’sını sanayi ve enerji üretimi için gerekli olan ham maddeler alır.
Doğal gaz ve petrol en çok alımı yapılan enerji kaynaklarıdır.
İthalatın % 13,9’unu yatırım malları ( Sanayi kurulması için gerekli olan aletler ) alır.
İthalatın 13,1’i tüketim malları ve % 0,5’ini diğer ürünler oluşturmaktadır.
ilaç, saat ve ölçü, kozmetik, sert çelik, madeni yağ
ithalat ilk üç ülkeler
- çin 2. almanya 3. rusya
karayolları özellikler
1950’li yıllardan sonra önem verilmiştir.
Türkiye’nin her yerine ulaşılabilen sistemdir.
Dağların doğu batı doğrultulu olmasından dolayı akarsu vadilerini takip eder ve doğu batı yönlü uzanmaktadır.
Son yıllarda yapılan köprü, tünel, viyadük ve duble yolları ile büyük ilerleme kaydedilmiştir.
Kuzeyde ve güneyde iç bölgelere ulaşım geçitlerle sağlanır.
Akdeniz’deki Geçitler
Ç(OK)ubuk S(AYIDA)ertavul G(EÇİT)ülek B(ULUNUR)elen
çubuk geçidi
göller - antalya
sertavul geçidi
konya-mersin arası
gülek geçidi
niğde - adana arası
belen geçidi
iskenderun hatay arası
karadenizdeki geçitler
*Kop(Çimen):Erzurum’u Gümüşhane’ye bağlar.
*Zigana(Kalkanlı):Gümüşhane’yi Trabzon’a bağlar.
Ordu: nefise akçelik - karadeniz en uzun
Türkiye’nin Asma Köprüleri
- Boğaziçi Köprüsü:Türkiye’nin ilk asma köprüsüdür.
- Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
- Nissibi Köprüsü:Adıyaman, 3.asma köprü
- Elazığ-Ağın Karamağra Köprüsü
- İzmit Körfez Geçiş Köprüsü(Osman Gazi Köprüsü):İzmir-İstanbul otoyolu
- Yavuz Sultan Selim Köprüsü:6. asma köprü.Dünyanın en geniş köprüsü.İlk kez iki kıta hızlı trenle bağlanacaktır.
Tüneller
- Ovit Dağı Tüneli
- 14 km, Rize-İkizdere, Erzurum-İspir arası
- Saman Dağı Tüneli(Orhangazi Tüneli)
- Yalova’da.İzmir-İstanbul otoyolu
- Nefise Akçelik Tüneli
- Ordu(2007)
Kara yollarının niteliğinin iyileşmesi sonucunda;
Kaza riski azalmıştır.
Seyahat süresi kısalmıştır.
Karbondioksit salınımı azalmıştır.
Ekonomik kayıplar azalmıştır.
havayolları özellikler
Günümüzde en çok gelişen yol sistemidir.
Uluslar arası düzeyde gelişme sağlanmıştır.
Hava yolu ile ulaşılan merkez sayısı artmıştır.
Türkiye’de en işlek hava limanı İstanbul – Atatürk Hava Limanı’dır. (İLK)
Ankara’da Esenboğa ve İzmir – Adnan Menderes hava limanları gelişmiştir.
Turizmin gelişmesine bağlı olarak Antalya hava limanı ve son yıllarda hizmete giren yine turizme bağlı olarak gelişen Dalaman, Bodrum – Milas hava limanları mevcuttur.
ilk bölgesel: Zafer.
Karadeniz Bölgesi’ndeki gelişmelere bağlı olarak Samsun ve Trabzon hava limanları en işlek hava limanları arasındadır.
Türkiye’de bir ilk olan denizin doldurulmasıyla yapılacak olan hava limanı
Türkiye’de bir ilk olan denizin doldurulmasıyla yapılacak olan hava limanı OR – Gi adındaki Ordu – Giresun arasındaki hava limanıdır.
Türkiye’nin en uzun piste sahip hava limanı
Türkiye’nin en uzun piste sahip hava limanı Şanlıurfa havalimanıdır. Kargo havalimanının ikincisi Çukurova’ya planlanmaktadır.
demir yolları
İlk demir yolu 1856 yılında yapımına başlanan ve 1860 yılında tamamlanan İzmir – Aydın demir yollarıdır.
Eğim ve engebenin fazla olduğu yerlerde gelişimi zordur.
Bu nedenle Hakkâri(Irak), Doğu Karadeniz(Gürcistan) ve Menteşe Yöreleri ile Antalya, Muğla, Bursa kentlerine demir yolu erişimi yoktur.
Gitmediği yöreler:Sinop, Yıldız, Gelibolu, Biga, Menteşe, Teke, Taşeli,
Kara üzerinde yük taşımacılığında en çok kullanılan yoldur.
doğu karadenizde yok.
Doğu anadolu: hakkarı, şırnak, tunceli, ağrı, ardahan, ığdır’da yok.
Ege: muğla’da yok.
Marmara: Çanakkale, Bursa, Yalova’da yok.
Akdeniz: Antalya’da yok.
Karadeniz: Amasya ve Tokatta yok.
hızlı tren hatları
2000’li yıllardan sonra YHT ( Yüksek Hızlı Tren Projeleri ) ile oldukça önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Günümüzde;
İstanbul – Ankara
İstanbul – Konya
İstanbul - Eskişehir
Ankara – Konya
Ankara – Eskişehir
Arasında hızlı tren ile ulaşım sağlanabilmektedir. Ayrıca Ankara –Afyon- İzmir ve Ankara-Yozgat – Sivas, Osmaneli-Bursa hatlarının yapımı devam etmektedir. İstanbul – Antalya hızlı tren projesi alt yapısı hazırlanmaktadır.
deniz yolları
En çok, en ucuz yük taşınan yoldur.
Türkiye’nin dış ticaretinde en çok kullanılan yoldur. Ancak üç tarafımız denizlerle çevrili olmasına rağmen fazla gelişmemiştir.
Türkiye’nin en önemli limanı İstanbul Limanıdır. İstanbul Limanı en önemli ithalat ve ihracat limanıdır.
En büyük konteyner limanı ASYAPORT(Tekirdağ).
İstanbul İmanından sonra en işlek limanlar olan Mersin ve İzmir limanları en önemli ihracat limanlarıdır.
-mersin akdenizdeki en gelişmiş.
karadeniz en gelişmiş: samsun. hinterlandı geniş. 2. trabzon: transit taşımacılığı.
İzmit, İskenderun, Samsun, Trabzon, Zonguldak, Bandırma, Antalya ve diğer önemli limanlardır.
Antalya Limanı yolcu ve turizm limanı olarak gelişmiştir.
Çanakkale Limanı ve doğal liman olduğu halde Sinop Limanı da gelişmemiştir. sinop en geri kalmış.
ereğli daha çok ağır sanayi.
marmara geçitler
orhangazi bursa - en uzun!
ege geçitler
izmir manisa sabuncubeli
izmir belhane tüneli
demirle geçilen sınır kapıları
kapıkule - bulgaristan
uzunköprü - yunanistan
çobanbey, nusaybin
kaçıncı büyük ekonomi?
ithalat ve ihracat rahamları
- büyük.
ihracat 146 m d
ithalat 207 m d (düştü çünkü petrol fiyatları düştü.
dış ticaret sektör yüzdeleri
sanayi %93,5, tarım %3,9, madencilik %2,56
dış ticaret hacmi en çok hangi ülke
almanya ile
LNG:
sıvı doğalgaz: en fazla cezayir sonra nijeryadan.
TANAP
azerbaycan - TR - Avrupa
mavi akım
Rusya’dan Türkiye’ye doğalgaz transferini sağlayan Karadeniz geçişli projenin adı MAVİ AKIM PROJESİ’DİR.