nüfus Flashcards
ilk nüfus sayımı ne zaman?
10 yılda bire ne zaman geçildi?
1927 yılı sayımı ilk nüfus sayımı olma özelliğinin yanı sıra başka bir özelliğe de sahiptir. Sadece bu sayımda nüfus artış hızı bulunamamıştır. Daha önce herhangi bir sayım olmadığı için nüfus artış hızı tespit edilememiştir.
İkinci nüfus sayımı 1935 yılında yapılmıştır. Bu tarihten sonra nüfus artış hızı hesaplanabilmiştir.
1935 yılından 1990 yılına kadar her 5 yılda bir 1990 yılından itibaren her 10 yılda bir nüfus sayımı yapılması kararlaştırılmıştır.
10 yılda bir nüfus sayımının istisnası
1997 yılında bu karar ile çelişen bir nüfus sayımı yapılmıştır. Ancak bu sayım tüm yaş gruplarını kapsamamıştır. Ara seçim yapılacağından ve seçmen kütükleri belli olmadığından yalnızca oy kullanacak nüfus sayılmıştır. Nüfusun tamamına ilişkin bir yapısal özellik tespiti yapılmamıştır.
son evde sayım yöntemi
Son evde sayım yöntemi 2000 yılında uygulanmıştır.
ADNKS’ye ( Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ) ne zaman geçilmiştir
2007’de ADNKS’ye ( Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi )geçilmiştir.
UYARI! 2007’de ADNKS’ye geçilmesi ile birlikte 2010 yılında yapılması gereken evde sayım yapılmamıştır.
TR güncel nüfusu?
78 milyon 741 bin 53 kişi
nüfus artış hızı en düşük olan dönem
Nüfus artış hızını artırmaya yönelik bütün bu çalışmalara rağmen nüfus artış hızı 1940 – 1945 yılları arasında cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesi olan ‰10’a düşmüştür. Bu düşüşte etkili olan iki önemli faktörden birincisi II. Dünya savaşının patlak vermesi nedeniyle erkek nüfusun silâhaltına alınması nedeniyle evlilik çağı nüfusun azalması ikincisi ise sağlık ve beslenme koşullarının kötü olmasından dolayı ölüm oranlarının artmasıdır.
UYARI! Nüfus artış hızında azalma veya artışın yaşanması o dönemde nüfusun miktarca en az veya en fazla olduğunu göstermez. Grafiklerde hiç eski değer yoksa nüfus hep artmış demektir. Türkiye’de dönemler boyunca nüfus artış hızı düşse dahi nüfus hep artmıştır.
Gerçek ve doğal nüfus artışının fazla olduğu yerler şu şekilde kodlanabilir:
3D — Doğal nüfus artışı fazla ise Doğum fazladır o da Doğuda yüksektir.
3G—Gerçek nüfus artışı fazla ise Gelişmiş yerdir o da Göç alır.
büyükşehir yasasının nüfus üstündeki etkisi
Türkiye’de kentleşmenin bu denli yüksek olmasında etkili olan durumlardan biri de büyükşehir yasasıdır. Bu yasa kapsamında 750 bin nüfusu aşan iller büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Mevcut 16 belediyeye eklenen 14 yeni belediye ile 30 ilde köyler merkeze bağlanmıştır.
Büyükşehir Belediyesi bulunan ve bu nedenle köy statüsü kalmayan iller şunlardır:
Adana Ankara Antalya Bursa Diyarbakır Erzurum Eskişehir Gaziantep Mersin İstanbul İzmir Kayseri Kocaeli Konya Samsun Sakarya Şanlıurfa Hatay Manisa Balıkesir Kahramanmaraş Van Aydın Denizli Tekirdağ Muğla Mardin Malatya Trabzon Ordu
okuryazarlık kaç yaşından itibaren hesaplanır?
Okuryazarlık 6 yaş üzeri nüfusta hesaplanır.
Türkiye’de çalışma çağındaki nüfus
%67,8 (53 milyon 359 bin 594 kişi)
Türkiye’de çalışma çağındaki nüfus 2012 yılında 51 milyondur. Ancak bu kişilerin ancak %46,2’si katılmaktadır. Erkeklerin işgücüne katılım oranı kadınlardan daha yüksektir. Türkiye’de 1970’li yıllarda nüfusun %70’i tarım sektöründe çalışmaktayken günümüzde nüfusun yaklaşık %24’ü tarım sektöründe çalışmaktadır. Sanayi sektöründe çalışanların oranı % 26 civarındadır.
Aritmetik nüfus yoğunluğu ülkelerin gelişmişliği hakkında bilgi verir mi?
Aritmetik nüfus yoğunluğu ülkelerin gelişmişliği hakkında bilgi vermez. Çünkü bu yoğunlukta Türkiye’nin her yerinde kişi yaşadığı var sayılır. Ayrıca nüfusu az olduğu halde bir alanın yüz ölçümü çok küçük ise yoğunluk fazla çıkar.
Aritmetik nüfus yoğunluğu ile fizyolojik nüfus yoğunluğu arasındaki oransal farkın fazla olduğu yerler…
Aritmetik nüfus yoğunluğu ile fizyolojik nüfus yoğunluğu arasındaki oransal farkın fazla olduğu yerlerin eğim ve engebesi daha yüksektir.
Tarımsal nüfus yoğunluğu ile fizyolojik nüfus yoğunluğu arasındaki oransal farkın fazla olduğu yerler
Tarımsal nüfus yoğunluğu ile fizyolojik nüfus yoğunluğu arasındaki oransal farkın fazla olduğu yerlerin gelişmişliği daha yüksektir. Çünkü tarımsal nüfus yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde genellikle nüfus geçimini daha çok tarımdan sağlamaktadır. Bu da bu yörelerin geri kalmışlığını gösterir.
Türkiye’de göçün ve göç eden nüfusun temel özellikleri şunlardır:
Göçe katılanların büyük bölümü çalışma çağındadır.
Göç edenler içinde erkek oranı daha fazladır.
Göç edenlerin büyük bir bölümünün eğitim düzeyi düşüktür.
Vasıfsız işçi olarak çalışanların oranı fazladır.
Göç alan yerlerde erkek nüfus oranı ve miktarı göç veren yerlerde kadın oranı daha yüksektir.
Göçün en temel nedeni ekonomik sıkıntılardır.
Göçlerin yönü en fazla kentlerden kentleredir.
Göçler daha çok doğudan batıya ve iç kesimlerden kıyılara doğrudur.
Doğal afetler zorunlu göç nedenidir.
Kamulaştırma adı verilen istimlak çalışmaları zorunlu göçe neden olur.
erozyon ve işsizlik ile göç ilişkisi
Erozyon ve işsizlik hem göç nedeni hem de göç sonucudur. Göç nedeniyle kırsalda toprağın boş bırakılması erozyona neden olur ( Göç Sonucu ) veya erozyon nedeniyle toprağın veriminin düşmesi kırdan kente göç nedenidir. Ayrıca kırsaldan dışarı olan göçün nedeni işsizlik olurken aynı şekilde kentlere gelen binlerce kişi kentte işsizliğe neden olur.
Akdeniz’de Toros dağları kuşağı Anadolu’nun eski yaşam izlerinin görüldüğü yerlerdir. neden?
Bu durumun oluşmasında en etkili faktörler, karstik arazi yapısı nedeniyle yaşam için elverişli mağaraların fazla olması ve iklimin ılıman olmasıdır.
Türkiye’de en son yerleşime açılan alan
Türkiye’de en son yerleşime açılan alan Doğu Karadeniz’dir.
kırsal mahalle nedir?
Büyükşehir yasası ile birlikte 30 ildeki köyler merkez ilçe veya diğer ilçelere mahalle olarak bağlanmıştır. Bu köylere kırsal mahalle adı verilmektedir.
Yaylaların ortaya çıkışının temeli
+ şimdi
Yaylaların ortaya çıkışının temeli Akdeniz’de serinlemek ve hayvan otlatmak Karadeniz’de hayvan otlatmaktır. Ancak günümüzde yaylalar turizm amaçlı da değerlendirilen alanlara dönüşmüştür.
İç Anadolu’da küçükbaş hayvan beslenen ağıllar …
İç Anadolu’da küçükbaş hayvan beslenen ağıllar zaman içinde sürekli yerleşim yeri haline gelmekte ve köylere dönüşebilmektedir.
çiflik yerleşmesi nedir? nerede fazla? nerede az?
Çiftlik yerleşmeleri arazinin düz olduğu geniş tarım parselleri içinde kurulan yerleşmeleridir. Bu nedenle Güneydoğu Anadolu’da, İç Anadolu’da Konya çevresinde, Akdeniz’de Çukurova’da, Ege’de grabenler bölgesinde ve Marmara’da Çatalca bölümünde yaygındır. Ancak arazinin oldukça engebeli olduğu Karadeniz’de en azdır.
Hakkari ve Menteşe çevresinde kırsal kesim yerleşmeleri nasıl yapıda
Türkiye’de arazinin eğimli olduğu yerlerden olan Hakkari ve Menteşe çevresinde de kırsak kesim yerleşmeleri toplu dokudadır. Buralarda önemli olan su kaynağın yine yetersiz olmasıdır.
Marmara Bölgesi’nin kırsal kesimindeki meskenler
Marmara Bölgesi’nin kırsal kesimindeki meskenlerde belirgin bir yapı yoktur. Bu alanda kerpiç, ahşap, taş veya hımış mesken tiplerine rastlanır. Asıl dikkati çeken betonarme meskenlerin fazlalığıdır. Bu durum kırsal kesim insanının gelir düzeyinin arttığını gösterir.
yıllık nüfus artış hızı
binde 13,4
İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı
%92,1
ortanca yaş:
k/e?
en yüksek & en düşük iller
ortanca yaş: 31
erkeklerde 30,4 kadınlarda 31,6
Ortanca yaşın en yüksek olduğu il Sinop (39,3)
en düşük olduğu il Şanlıurfa
çocuk (0-14) yaş grubu
65+ yaş grubu
Çocuk yaş grubundaki (0-14) nüfusun oranı ise %24’e (18 milyon 886 bin 220 kişi) gerilerken, 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı da %8,2’ye (6 milyon 495 bin 239 kişi) yükseldi.
okuryazarlık oranı:
e/k?
en okuryazar il
en cahil il
bilmeyen oranı yüzde 3,78
erkek: 1,29 kadın: 6,28
En okur-yazar il: Antalya, Tekirdağ, İzmir
En cahil iller Şanlıurfa, Mardin ve Muş
