enerji üretimi

Question 1

Tükenebilir Kaynaklar (Fosil Yakıtlar)

Answer 1

	Taş kömürü
	Linyit kömürü
	Petrol
	Doğal gaz
	Asfaltit

Question 2

taş kömürü ile çalışan ilk termik santral

Answer 2

Türkiye’de taş kömürü ile çalışan termik santral Zonguldak – Çatalağzı’nda bulunur.

Question 3

türkiye neden linyit ithal eder

Answer 3

Türkiye yurt dışından oldukça fazla linyit almaktadır. Bu durumun nedeni rezerv azlığı değil, kalorisinin düşük olmasıdır. İthal kömürler daha çok ısınmada kullanılırken yerli kömürden elektrik elde edilir.

Question 4

linyit rezervleri en çok

Answer 4

Linyit rezervleri % 42 ile en fazla Doğu Anadolu’dadır. Ancak en fazla linyit çıkarımı Ege’den yapılır. Bu durumun nedeni Ege’de linyite erişimin Doğu Anadolu’dan daha kolay olmasıdır ( Derinlik ).

Question 5

asfaltit

Answer 5

 katı petrol olarak bilenen bir yakıttır.
 En önemli yatakları Şırnak – Silopi’de bulunmaktadır.
 Silopi’de Türkiye’nin asfaltitle çalışan tek termik santrali kurulmuştur.

Question 6

petrol

Answer 6

 İlk olarak Raman (Batman)’da bulunmuştur. Garzan (Siirt), Şelmo, Ulaşlı, Kurtalan, Kâhta başlıca çıkarıldığı yerlerdir.
 İlk petrol rafinerisi Batman’da kurulmuştur. Türkiye’nin ham maddeye bağlı kurulan ve en küçük petrol rafinerisidir.
 Türkiye’de tüketilen petrolün %10’u yerli kaynaktan sağlanabilmekteyken % 90 dışa bağımlılık vardır.

Question 7

petrol işleyen tesisler

Answer 7

 İzmit ( İpraş ) : Pazarlama ve ulaşım
 İzmir ( Aliağa ): Pazarlama ve ulaşım
 Kırıkkale ( Orta Anadolu ): İç tüketim
 Batman ( Batman ): Ham madde varlığı

Question 8

mersin ataş rafinerisi

Answer 8

Mersin’de bulunan Ataş rafinerisi 2005 yılından sonra petrol arıtımını durdurmuştur. Yabancı ortaklı bir şirket olan ataş bu tarihten sonra sadece bir depo olarak çalışmaktadır.

Question 9

türkiyenin iki önemli petrol boru hattı

Answer 9

Türkiye petrol ihtiyacını iki önemli boru hattıyla karşılamaktadır. Bunlar BTC ( Bakü – Tiflis – Ceyhan ) ve Kerkük – Yumurtalık boru hattıdır.

Question 10

doğalgaz

Answer 10

• Türkiye’de Hamitabat ( Kırklareli ), Çamurlu ( Mardin ) ve Akçakoca ( Düzce ) çıkarılmaktadır.
• Termik santrallerde elektrik üretiminde ve konut ısıtmada kullanımı hızla yaygınlaşmaktadır.

Question 11

Doğal gazla elektrik üreten başlıca tesisler:

Answer 11

Doğal gazla elektrik üreten başlıca tesisler:

	Ambarlı ( İstanbul)
	Hamitabat ( Kırklareli) – Ham madde
	Ovaakça ( Bursa)
	Bandırma ( Balıkesir )
	Aliağa ( İzmir )

Question 12

doğalgaz neden?

Answer 12

Türkiye’nin doğal gazda dışa bağımlığı oldukça yüksektir. En fazla elektrik üretimi doğal gazdan yapılmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken husus Türkiye doğal gaza bağımlılığı en fazla elektrik üretmek amacıyla oluşturmadı. Doğal gaz kullanılsa da kullanılmasa da parası ödenir. Bu nedenle tesislerde elektrik üretilmesi düşünülmüştür.

Question 13

tuz gölünde ne depolanıyor

Answer 13

Tuz Gölü altına doğal gaz depolama tesisi yapılmaktadır. Alınan fazla gaz bu alanda depolanacak ve ihtiyaç dahilinde kullanılacaktır.

Question 14

nükleer enerji

Answer 14

 Türkiye’de Manisa – Salihli, Yozgat – Sorgun’da uranyum, Eskişehir – Sivrihisar’da toryum yatakları vardır.
 Türkiye’de ilk nükleer santral Mersin – Akkuyu’da kurulmaya başlanmış, Sinop’ta da kurulması için çalışmalar yapılmaktadır.

Question 15

Nükleer santrallerin yer seçiminde iki önemli faktör vardır:

Answer 15

Nükleer santrallerin yer seçiminde iki önemli faktör vardır. Bunlardan birincisi deprem riskinin düşük olmasıdır. Deprem nedeniyle reaktörlerin zarar görmesi geri dönüşü olmayan bir radyoaktif kirlilik yaratır. İkincisi ise soğutma suyu olarak bol miktarda deniz suyu çekilecek olmasıdır. Mersin ve Sinop iki faktörü de sağlamaktadır.

Question 16

 Türkiye’nin en büyük hidroelektrik santralleri ve enerji üretimleri şu şekildedir:

Answer 16

BARAJ 
GÖLÜ	KURULDUĞU 
AKARSU	BULUNDUĞU İL	ORTALAMA YILLIK
ÜRETİM GWH
Atatürk	Fırat	Adıyaman, Şanlıurfa	8900
Karakaya	Fırat	Malatya, Elazığ	7354
Keban	Fırat	Elazığ	6000
Deriner	Çoruh	Artvin	2117
Altınkaya	Kızılırmak	Samsun	1632
Oymapınar	Manavgat	Antalya	1620
Hasan Uğurlu	Yeşilırmak	Samsun	1217
Aslantaş	Ceyhan	Adana	569
Gökçekaya	Sakarya	Eskişehir	562
Hirfanlı	Kızılırmak	Kırşehir	400

Question 17

güneş enerjisi özellikleri

Answer 17

Türkiye’de güneş enerjisi potansiyeli oldukça fazla olmasına rağmen Türkiye’nin elektrik üretimine dahil olmuş bir üretim yoktur. Şanlıurfa Birecik’te deneme amaçlı güneş tarlası mevcuttur. Türkiye’nin enerji üretiminde kullanıldığında bu potansiyelin en fazla olduğu bölge Güneydoğu Anadolu en az olduğu bölge Karadeniz’dir ( Doğu Karadeniz Bölümü ).

Question 18

Rüzgar Enerjisi

Answer 18

 Temiz enerji kaynaklarından biri olan rüzgar enerjisi üretimi güneş enerjine göre daha yaygın bir üretime sahiptir.
 İlk rüzgar üretimi 1998 yılında başlamıştır.
 İlk rüzgar türbini İzmir – Çeşme Alaçatı’daki santraldir.
 Günümüzde Çanakkale, Balıkesir, İzmir, aydın, Muğla, Adana, Hatay, Afyon, Eskişehir, Kırşehir, Kayseri ve Amasya illerinde santraller mevcuttur.
 Üretiminde birinci sırada Ege, İkinci sırada Marmara, üçüncü sırada Akdeniz gelir.

Question 19

rüzgar enerjisinde en büyük sorun

Answer 19

Rüzgar enerjisi üretiminde en büyük sorun kuşların göç yolları üzerine denk gelmesi ve gürültü kirliliğini artırmasıdır. Üretim ise iklim koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu da enerjinin sürekliliği açısından sorunlara neden olur.

Question 20

jeotermal enerji

Answer 20

 Türkiye kırıklı arazi yapısının yaygın olması nedeniyle jeotermal enerji potansiyeli açısından zengin bir ülkedir.
 Ege ve Marmara bu potansiyelin daha yüksek olduğu bölgelerdir.
 Fay sularına bağlı elektrik üretimi yapan tesisler Aydın – Germencik, Denizli – Sarayköy ve Çanakkale – Tuzla’dır.
 İç Anadolu’nun güneyi, Akdeniz’in batısı, Marmara’nın batısı, Karadeniz’in kuzeyi ve Güneydoğu Anadolu’nun güneyi dışındaki alanlarda potansiyel yüksektir.

Question 21

Fosil kaynaklar hava kirliliğine neden olur mu?

Answer 21

Fosil kaynaklar olarak bilinene yenilenemeyen enerji kaynaklarından tamamı hava kirliliğine neden olur. Ancak bunlar içinde yine en temiz enerji doğal gazdır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının hava kirliliği üzerinde belirgin bir etkisi yoktur. Yenilenebilir kaynaklar içinde üretimi iklimden etkilenmeyen tek kaynak jeotermaldir.

Question 22

Türkiye’de sanayinin görünümü kısaca şöyledir:

Answer 22

 Türkiye’de yer şekillerinin elverişli olduğu yerlerde ulaşım kolaylaştığı için endüstri kolay gelişmiştir. Genel olarak engebeli yapı sanayi ve ulaşımı olumsuz etkilemiştir.
 Milli gelirin %25’i sanayi sektöründen sağlanmaktadır.
 İhraç edilen ürünlerin %94’ü sanayi ürünleridir.
 Türkiye bazı ham maddeler bakımından zengin bir ülkedir. Özellikle tarımsal ve bazı madensel ham maddeler.
 Petrol ve doğal gaz gibi enerji kaynaklarının kolay ulaşılması ve alternatif enerji kaynaklarının bulunması endüstrinin gelişmesini olumlu etkiler. Ancak bu kaynakların sınırlı olması sanayi ile artacak olan gelirin büyük bir bölümünün enerji alımına harcanmasına neden olur.
 Genç işgücü Türkiye’nin önemli avantajlarından biridir. Özellikle ucuz ve niteliksiz iş gücü potansiyeli yüksektir. Eğitim düzeyinin artması nitelikli iş gücünü artırmaktadır.
 Türkiye’nin özel konumu pazar koşullarını elverişli hale getirmiştir.
 Türkiye’de endüstrinin gelişmesinde en önemli güçlük sermaye temini ve teknoloji yetersizliğidir.

Question 23

sanayi en çok ve en az yoğun bölgeler

Answer 23

Türkiye’de sanayi %56 ile en fazla Marmara, %1 ile en az Doğu Anadolu’da gelişmiştir.

Question 24

hammaddeye yakın olanlar

Answer 24

 Et ve süt üretiminde Kars, Ağrı, Van, Diyarbakır, Şanlıurfa, Edirne, Bolu,

 Unlu mamullerde Konya, Eskişehir, Ankara, Karaman, Aksaray,

 Konserve ve içecek sanayisinde İstanbul, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Afyon, Aydın, Uşak,

 Pamuklu dokumada Adana, Denizli, Aydın, Gaziantep, Kahramanmaraş,

 İpekli dokumada Bursa, İstanbul, Adana,

 Petrol rafinerisinde Batman,

 Tütün sanayisinde Samsun, İzmir, Manisa

Question 25

enerji kaynaklarına yakınlık

Answer 25

 Karabük ve Ereğli'de demir-çelik tesisleri,  Soma, Yatağan, Afşin-Elbistan gibi yerlerde termik santralleri,  Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Muğla, Amasya, Adana ve Hatay’da rüzgâr tribünleri bulunmaktadır.

Question 26

ulaşıma yakın fabrikalar

Answer 26

 İskenderun'da (İsdemir) demir-çelik fabrikası,  Mersin, samsun ve İzmit’teki gübre fabrikaları  Samsun'da bakır işleme tesisleri,  İzmit ve İzmir petrol rafinerileri bulunmaktadır.