Þriðji fyrirlestur

Question 1

Hvað eru helstu atburðir þriðju viki fósturþroska?

Answer 1

Þriðja kímlag fóstursskjaldar myndast. 
Frumrák (primitive streak) myndast.
Seilstrengur myndast (notochord) 
Genastýrður tilflutningur frumna. 
Þroskun næringarlagsins (trophoblasts).
Somitar myndast.

Question 2

Hvað er Primitive Streak?

Answer 2

Höfuðendi kallast primitive node sem samanstendur af upphækkuðu svæði sem umlykur primitive pit. Frumur frá epiblasti færast til frumrákar og og fer undir epiblastið og þar myndast mesodermið. Hverfur stuttu eftir fjórðu viku fósturþroska.

Question 3

Hvað er FGF8?

Answer 3

fibroblast growth factor 8 stjórnar flutningi frumna og sérhæfingu þeirra í mesodermi. Frumurnar sjálfar mynda þetta hormón.

Question 4

Hvernig myndast Endoderm?

Answer 4

Sumar frumurnar sem koma frá epiblasti ryðja einnig burt hypoblast frumunum og mynda þar endoderm.

Question 5

Hvernig myndast Ectoderm?

Answer 5

Frumurnar sem verða eftir í epiblast laginu mynda endoderm.

Question 6

Hvað er prechordial plate?

Answer 6

Er staðbundin þykknun í hypoblast laginu sem verður seinna framendi fósturskjaldar. Þarna mætast svo hypoblast og epiblast lögin. Þ.e. mesoderm myndast aldrei á milli á þessu svæði.

Question 7

Lýstu myndun Notochord/Seilstrengs.

Answer 7

Frumurnar sem fara inn í primitive pit færast áfram og ná til prechordal plate. Þær bætast inn í hypoblast lagið og þá eru þar tvö frumulög sem mynda notochord. Seinna mynda þær svo definitive notochord sem er fyrir neðan neural tube. Myndar lengdarás fósturs. Er frummyndun hryggjarsúlu.

Question 8

Hvað er Nodal?

Answer 8

Er gen sem hefur áhrif á myndun frumrákar. Hefur einnig áhrif á myndun vinstri hliðar fósturskjaldar.

Question 9

Hvað er Lefty 2 og Lefty 1?

Answer 9

Eru gen sem hafa áhrif á tjáningu og myndun vinstri hliðar fósturskjaldar.

Question 10

Hvað er Sonic Hedgehog?

Answer 10

Passar að boð um myndun vinstri hliðar fari ekki yfir og tjái gen á hægri hlið.

Question 11

Hvað er Snail?

Answer 11

Er möguleiki að sjái um myndun hægri hliðar. En myndun hægri hliðar fósturskjaldar er ekki jafn þekkt og myndun vinstri hliðar.

Question 12

Hvernig myndast Paraxial mesoderm?

Answer 12

Myndast út frá frumum sem flytjast til hliðarflata node og höfuðenda frumrákar. Myndar svo somitomera og somita.

Question 13

Hvernig myndast Intermediate mesoderm?

Answer 13

Myndast út frá frumum sem flytjast frá miðhluta rákarinnar. Myndar seinna þvagkerfi og kynfæri. Tengir einnig saman paraxial mesoderm og lateral plate mesoderm.

Question 14

Hvernig myndast Lateral Plate Mesoderm?

Answer 14

Myndast út frá frumum sem koma frá afturenda frumrákar. Myndar seinna æðabelg.

Question 15

Hvað er Cloacal Plate?

Answer 15

Er í afturenda fósturs á svæði þar sem epiblast og hypoblast lög eru þétt saman og mesoderm aðskilur ekki. Færist kviðlægt. Hefur dæld við rófuna sem kallast proctodeum.

Question 16

Hvað er Atlantoi?

Answer 16

Þvagpoki fósturs. Tekur seinna þátt í myndun þvagblöðru.

Question 17

Hvaða breytingar verða á trophoblasti?

Answer 17

Fær primary villi. Mesodermal frumur fara inn í kjarna villi og vaxa til decidua og kallast þetta secondary villus. Mesodermal frumurnar byrja svo að sérhæfast í blóðkorn og litlar blóðæðar og mynda háræðanet. Kallast þá tertiary stem villus. Æðarnar tengja svo fóstrið og fylgju. Hjartað byrjar að slá á fjórðu viku.

Question 18

Hvað er Organogenesis?

Answer 18

Er tímabil í fósturþroska sem gerist á 4-8 viku og þá myndast líffæri og líffærakerfi. Á enda 8. viku hafa helstu líffærakerfi myndast og form fóstursins sést augljóslega.

Question 19

Hvað þroskast útfrá Ectodermal kímlagi?

Answer 19

Notochord og prechordal mesoderm hvetja þykknun ectodersm sem myndar neural plate.Þannir að taugakerfið og skynfæri svo sem eyru nef og augu ásamt yfirhúð myndast út frá ectoderm. Glerungur ásamt ákveðnum kirtlum myndast út frá ectodermal kímlagi.

Question 20

Hvað er Neural Plate?

Answer 20

Myndar seinna miðtaugakerfið. Myndar út frá sér neural folds sem eru fellingar sem tegjast saman og falla saman í miðju. Miðjan er nokkurs konar gróf og kallast neural groove. Vegna þess að neural folds falla saman myndast neural tube sem er opin í smá tíma og verður seinna að heila og mænu. Taugapípan er opin fram að 25. degi.

Question 21

Hvað myndast út frá Mesodermal kímlagi?

Answer 21

Mynda somata, visceral mesoderm layer sem þekja intraembryonic cavity sem myndast.

Question 22

Myndun út frá Paraxial mesoderm.

Answer 22

Bútast niður í hluta sem kallast somitomeres. Þeir skipuleggja sig svo í somita. Á endanum hafa myndast 42-44 pör. Sum þeirra hverfa svo seinna. Sclerotome frumur myndast út frá kviðlægum og miðlægum veggjum somita og mynda stoðvef (mesenchyme.

Question 23

Hvað verða sclerotome frumur?

Answer 23

Þær mynda liði og sinar ásamt því að þær umlykja mænu til að mynda hrygginn.

Question 24

Hvað er myotome?

Answer 24

Somitar frá baklægum vegg somita mynda myotome vef og út frá honum myndast svo vöðvar.

Question 25

Hvað er Dermatome

Answer 25

Dorsal veggir somita mynda dermatome sem seinna myndar leðurhúð (dermis).

Question 26

Sameindastjórnun á sérhæfingu somíta.
Noggin
Sonic hedgehog
PAX1
PAX3
WNT
BMP-4
MYOD
NT-3

Answer 26

Noggin genin og genið Sonic hedgehog sem eru mynduð af notochord og botni taugapípu hvetur ventromedial hluta somita til að sérhæfast í sclerotome. Þær tjá svo PAX1 sem gangsetur bylgju af brjósk- og beinmyndandi gena til hryggmyndunar.
PAX3 og WNT prótein koma frá baklægum hluta taugapíp og afmarka dermomyotome svæði somita. WNT beinast líka að bak-miðlægum hluta sómíta og hvetur gangsetningu MYF5 sem hvetur myndun bakvöðva.
BMP4 og WNT frá epidermi sjá um að dorso-lateral hluti somita tjái MYOD sem hvetur til myndunar útlima- og síðuvöðva.
Neurotrophin 3 myndar leðurhúð.

Question 27

Þroskun útfrá intermediate mesoderm.

Answer 27

myndar frumuklasa sem kallast seinna neprotomes og neðar í líkamanum myndar hann nephrogenic cord sem sér um útskilnað efna frá þvagfærakerfi. Ásamt því að kynkirtlar þroskast þaðan að hluta til.

Question 28

Þroskun útfrá Lateral Plate Mesoderm

Answer 28

Skiptist í tvö lög sem klæða intraembryonic caviti að innan og kallast parietal og visceral lög. Þeir mynda svo veggi meltingarvegs. Mesoderm frumur frá parietal lagi myndar tvær þunnar himnur, mesothelial og serous sem þekja kviðarhol, brjósthol og gollurshús. Serous membrane umlykur svo líffæri.

Question 29

Myndun blóðs og æða.

Answer 29

Gerist eftir tveimur leiðum, vasculogenesis þar sem æðar myndast út frá blóðeyjum og angiogenesis þar sem æðar greinast frá öðrum æðum.

Question 30

Myndun út frá Endoderm kímlagi.

Answer 30

Helsta kerfið sem myndast er meltingarkerfið. Einnig myndast höfuð- og halasveigja. Einnig verða hliðarfellingar. Í fremri hluta líkamans myndast forgut ig endinn myndar hindgut og milli þeirra er midgut.

Question 31

Hverju veldur höfuðsveigjan?

Answer 31

Hjarta færist úr cranial stöðu í ventral stöðu. Vöxtur heilans hefst í framenda fósturs og buccopharyngeal membrane afmarkast.