Thema 5 Incontinentie

Question 1

Fysiologie beheersing mictiedrang

Answer 1

Mictiedrang -> vulling blaas met 150-200ml urine
Sympathisch zenuwstelsel beheerst de aandrang
-> Activatie sfincter urethra en bekkenbodemspieren
-> Ontspanning m. Detrusor

Question 2

Risicofactoren incontinentie - gevolgen ouderdom (4)

Answer 2

contractiliteit en capaciteit van de blaas neemt af
Benigne prostaathypertrofie
Afgenomen spiertonus in sfincters en bekkenbodemspieren
Verandering bindweefsel -> verlies van steunfunctie

Question 3

Risicofactoren incontinentie - comorbiditeit (15)

Answer 3

DM, hartfalen, degeneratieve gewrichtsziekten, chronische longziekten, obstipatie, CVA, parkinson, NPH, dementie, depressie, verminderde cognitie, verminderde mobiliteit, obereikbare toiletten, weinig zorgmogelijkheden, visuele beperkingen

Question 4

Risicofactoren incontinentie - medicatie (3)

Answer 4

Urologische parasympathicolytica
Effect: overloopblaas en obstipatie

Indirect effect
Diuretica -> grotere urineproductie
Sedativa -> verwardheid en mobiliteitsproblemen

Question 5

Wat is stressincontinentie? Risicofactoren? (4)

Answer 5

Incontinentie bij toegenomen intra-abdominale druk
Niet goed functinerend sfinctermechanisme
-> Vaak door onvoldoende contractie m. Levator ani en urethramusculatuur

Risicofactoren:
Vrouw: zwangerschap en bevalling; eerdere incontinentie OK; menopauze
Man: prostatectomie

Question 6

Wat is urge-incontinentie? Oorzaken?

Answer 6

Incontinentie na plots onhoudbare plasdrang
-> Onwillekeurige contracties van m. Detrusor
Overactieve blaas
Oorzaken
-> Neurologisch: CVA, MS, M parkinson, ruggenmergschade (reflexincontinentie)
-> Toegenomen sensitivieit blaas: blaasstenen, cystitis, cafeine

Question 7

Wat is overloopincontinentie? Oorzaken?

Answer 7

Onwillekeurig verliezen van kleine hoeveelheden uit een volle blaas
-> Vergrootte en ongevoelige blaas -> chronisch vasthouden urine
Verminderde contractiliteit van de blaas -> geen mictie

Oorzaken:
BPH, urethrastrictuur
Bij vrouwen kan een verzakking een rol spelen
Diabetische neuropathie, dwarslaesie

Question 8

Wat is functionele incontinentie?

Answer 8

Incontinentie bij individu wie slecht zelfstandig naar het toilet kan
- Slechte mobiliteit
- Mentale verwardheid
- Visuele beperkingen

Vaak voorkomend bij ouderen, gehandicapten en geinstitutionaliseerde patienten

Question 9

Vormen incontinentie (5)

Answer 9

Urge-incontinentie
Stressincontinentie
Functionele incontinentie
Overloopincontinentie
Gemengd

Question 10

Wat is transiente incontinentie? Mogelijke oorzaken?

Answer 10

Voorbijgaande incontinentie
Bij kwetsbare ouderen goed op te sporen
Behandelbare oorzaken

DIAPERS
Delier
Infectie
Atrofie
Pharmacologisch
Endocrien
Restricted mobility
Stool impation/sacral nerve

Question 11

Aanvullend onderzoek bij urine incontinentie (5)

Answer 11

Mictiedagboek
Urine onderzoek
Bladderscan

Uroflowmetrie (meting hoeveelheid urine per tijdseenheid)
Cystomanometrie (UDO) (urethraal en rectaal drukmeters)

Question 12

Leefstijladviezen urine incontinentie (4)

Answer 12

gewichtsreductie bij obesitas
Normale vochtinname, minder cafeine
Goede toiletgewoonten
Incontinentiemateriaal

Question 13

Behandeling stressincontinentie

Answer 13

Bekkenbodemspier oefeningen
Pessarium (stijve ringi ngebracht in vagina, geeft druk nabij de urethra)

Question 14

Behandeling urge-incontinentie (5)

Answer 14

Blaastraining
- Geleidelijk verlengen van de tijd tussen 2 micties

Prompted voiding
- voor ouderen met cognitieve problemen, stimulatie van de patient om zelf naar het toilet te gaan

Anticholinergica (tolterodine, solifenacine, oxybutininepleister)
- 2.3e stopt <6mnd vanwege weinig effect, bijwerkingen: hoofdpijn, droge mond, obstipatie

PTNS (percutaneous tibial nerve stimulation)

Botoxinjecties

Question 15

Behandeling functionele incontinentie (3)

Answer 15

Plassen op aansporing (promted voiding)
Plassen op de klok
Verblijfscatheter

Question 16

Reflex bij ontlasting (4)

Answer 16

1. Rectum zet uiteen
   Stimulatie parasympathische eznuwen
   Rekreceptoren in rectum
2. Relaxatie interne sfincter
   Contractie bovenliggend sigmoid
3. Contractie externe sfincter (indien ophouden)
4. Relaxatie externe sfincter
   Verhoging intra-abdominale druk
   Verstrijken anorectale hoek

Question 17

Oorzaken def incontinentie (4)

Answer 17

sfincterproblematiek (schade, ouderdom)
Ontstekingen
Obstipatie (‘soiling’)
Neurologische aandoeningen (MS, spina bifida)

Question 18

Anamnese bij def incontinentie (4)

Answer 18

Dieet
Ontlastingspatroon
Voorgeschiedenis
Sociale aspect

Question 19

Lichamelijk onderzoek bij def incontinentie

Answer 19

Algemeen: cognitieve, psychologisch en functionele status

Abdominaal
inspectie anus: hemorrhoiden? Verzakking? Fistel zichtbaar?
Drukpijn, loslaatpijn, fecoliet voelbaar?
Rectaal toucher (anale reflex, motoriek en sensibiliteit bekkenbodem)
Bulbocavernosus reflex

Algemeen neurologisch onderzoek

Question 20

Mogelijke oorzaken bij mictieproblematiek LUTS (5)

Answer 20

BPH
Urethrastrictuur
Bekkenbodemprobleem
Corpus alienum
(Prostaatcarcinoom)

Question 21

Mogelijke oorzaken opslag problemen LUTS (7)

Answer 21

Gevolg van mictie LUTS (cave overloopblaas)
Functioneel
Medicamenteus
Infectieus
Maligniteit
Iatrogeen
Neurologisch (parkinson, MS, wervelkanaalstenose, dementie/alzheimer, cardiovasculair)

Question 22

De vraag ‘Is er urineverlies zonder dat sprake is van aandrang of activiteiten die
drukverhoging in de buik geven?’ Past bij … incontinentie

Answer 22

Overloop

Question 23

De vraag ‘ Gaat het urineverlies gepaard met sterke aandranggevoelens?’ Past bij … incontinentie

Answer 23

Urge

Question 24

De vraag ‘Treedt het urineverlies op tijdens activiteiten die drukverhoging in de buik
geven, zoals hoesten, niezen, springen, tillen of rennen?’ Past bij … incontinentie

Answer 24

Stress

Question 25

Leeftijdsgebonden veranderingen spijsverteringskanaal (4)

Answer 25

Verminderde kauwfunctie / Minder speekselproductie
Verminderde maagontlediging
Verminderde peristaltiek in dunne darm
Verminderde peristaltiek in dikke darm / Minder mucosa en spieren

Question 26

Symptomen LUTS bij obstructie (7)

Answer 26

• Zwakke straal
• Hesitatie
• Onderbroken straal
• Persen
• Langdurige straal
• Residugevoel
• Nadruppelen

Question 27

Symptomen LUTS bij opslag (4)

Answer 27

• Frequente mictie
• Urge gevoel
• Urge incontinentie
• Nycturie

Question 28

Behandeling nycturie niet medicamenteus (8)

Answer 28

• Inzicht
• Geen prostaatcarcinoom
• Vochthuishouding
• Koffie en Alcohol
• Bekkenbodem relaxatie, mictie reëducatie - Blaastraining
• Leegstrijken urethra
• Medicatie herzien, met name diuretica

Question 29

Behandeling LUTS medicamenteus (3)

Answer 29

• 𝛼 blokker: “ontspanning” prostaatloge (tamsulosine/alfusosine)
• 5-dht remmer: volume reductie prostaat (finasteride / dutasteride)
• Antcholinergica: remmende werking blaasspier (solifenacine / oxybutinine)

Question 30

Symptomen prostaatkanker (5)

Answer 30

Vrij aspecifiek:
○ Mictieklachten
○ Recidiverende urineweginfecties
○ Hematurie
○ Urge-incontinentie.

Pijn bij metastasen:
○ lokale pijn, botpijn

Question 31

Diagnostiek prostaatkanker (6)

Answer 31

• PSA
• Rectaal onderzoek
• Prostaatwijzer.nl
• Transrectale echografie - MRI Prostaat
• Biopt prostaat

Question 32

Behandelopties prostaatcarcinoom (3)

Answer 32

● Active Suveillance:
○ Regelmatig PSA meting
○ Herhaling bioptie en/of MRI

● Radicale prostatectomie
○ Open
○ Laparoscopisch
○ Laparoscopisch Robot Geassisteerd

● Radiotherapie
○ Uitwendig met of zonder hormonale therapie
○ Brachytherapie

Question 33

Belangrijk bij PA aanvraag (4)

Answer 33

• Identificeerbaar
– Wat/van wie/van waar is het?

• Orienteerbaar
– Hoe zat het ‘in/op de patient’?

• Differentiaal diagnose
– In welke richting wordt (klinisch) gedacht?

• Relevante antecedenten
– Welke voorgeschiedenis kan invloed hebben op wat het is/in welke richting wordt gedacht?