Thema 5 Flashcards
Via welk transport worden de meeste geneesmiddelen opgenomen?
Passieve diffusie
Welke drie eigenschappen van een geneesmiddel spelen een rol bij absorptie?
ionisatiegraad
Grootte/gewicht
Lipofiliteit
Bij metabolisme worden fase I en Fase II reacties onderscheiden. Waar bestaan deze reacties uit?
Fase I: cyp-enzymen zorgen voor toevoegen OH- of SH-groepen
Fase II: conjugatie met endogene hydrofiele stoffen (direct of na fase I reactie)
Waarvan is de biologische beschikbaarheid van afhankelijk?
- First pass effect (lever en darmwand)
- absorptie
Waar of niet waar: de vrije fractie geneesmiddel in het bloed en de vrije fractie geneesmiddel in het weefsel zijn gelijk
Waar
Noem de snelheid van farmacokinetische processen. Wat gaat het snelst?
Distributie
Absorptie
Eliminatie
Wat egbeurt er met het verdelingsvolume als de vrije fractie in het plasma toeneemt?
Dan neemt de vrije fractie in het weefsel ook toe en neemt het verdelingsvolume dus toe!
Wat gebeurt er als de vrije fractie in het weefsel hoger wordt?
Er is een evenwicht tussen vrije fractie in weefsel en in bloed, dus dan gaat er ook meer vrije fractie in het bloed dus dan daalt het verdelingsvolume
Wat is de verklarende formule voor verdelingsvolume?
Vd = Vp + Vt x Fup/Fut
Als het geneesmiddel uitsluitend gefiltreerd wordt en niet geresorbeerd of gesecreteerd, welke formule voor klaring geldt dan?
Clren = GFR (maximale bloodflow door nier) x Fu (want alleen vrije fractie kan gefiltreerd worden)
Waar is de klaring van high ER voornamelijk van afhankelijk?
De bloodflow
Waar is de klaring van Low ER geneesmiddelen voornamelijk van afhankelijk?
De ongebonden fractie en de intrinsieke klaring (Fu x Cl,h,i)
Wat is het verband tussen de biologische beschikbaarheid (F) en de hepatische extractio ratio?
F = 1 - ERh (als we aannemen dat het volledige geneesmiddel opgenomen wordt)
Welk type geneesmiddelen (HIGH ER of LOW ER) zijn met name vatbaar voor enzyminhibitie of -inductie?
Low ER geneesmiddelen, omdat zij afhankelijk zijn van intrinsieke klaring (enzymen) (en vrije fractie)
Waar is de eliminatieconstante van afhankelijk?
van de klaring en het verdelinsgvolume
Waar of niet waar: de halfwaardetijd is rechtevenredig met het verdelingsvolume
Waar!
Wat zijn de primaire kengetallen? wat zijn secundaire kengetallen?
Primair: Vd, F, Cl, Ka
Secundair: T1/2, Ke
Leg nulde orde kinetiek uit. Is het afhankelijk van de begin concentratie?
Bij nulde orde kinetiek wordt er iedere keer dezelfde vaste hoeveelheid uitgescheiden. Dit is onafhankelijk van de beginconcentratie
Leg eerste orde kinetiek uit, is het afhaneklijk van de begin concentratie?
Bij eerste orde kinetiek wordt er iedere keer hetzelfde percentage uitgescheiden, wat dus wel afhankelijk is van de beginconcentratie
Welke kinetiek volgen de meeste geneesmiddelen?
eerste orde kinetiek
Welke orde kinetiek volgt een eenmalige intraveneuze injectie?
eerste orde
Wat kan je berekenen uit de helling van een grafiek van een intraveneuze injectie?
De eliminatieconstante
Welke orde absorptie en eliminatiekinetiek volgt een eenmalige orale toediening?
Absorptie: eerste orde
Eliminatie: eerste orde
Wat is de orde absorptie en eliminatie kinetiek van continue intraveneuze injectie?
Absorptie: nulde orde
Eliminatie: eerste orde
In welke grootheden is de Rate of infusion?
mg/uur
Wanneer wordt 50% van de steady state bereikt?
Na 1x de halfwaardetijd
Wanneer wordt de steady state bereikt?
Na 4-5x de halfwaardetijd
Hoe bereken je de oplaaddosis van een infuus?
aan de hand van het verdelingsvolume:
Vd = oplaaddosis / Css
Als je wilt dat een geneesmiddel snel een steady state bereikt, naar welke eigenschappen ga je dan op zoek?
Een geneesmiddel met een korte halfwaardetijd en dus een laag verdelingsvolume
Welke orde absorptie en kinetiek volgt een meermalige orale toediening?
Waar is de accumulatie van een meermalige orale toediening van afhankelijk?
Toedieningsinterval (tau) en halfwaardetijd (T1/2)
Bij een meermalige orale toediening gebruiken we in plaats van Rate of Infusion (Rinf) Dh. Wat is de formule voor Dh?
Dosis (mg) / tijdsinterval (uur)
Hoe bereken je de steady state voor een infuus en hoe voor een meermalige orale toediening?
infuus: Css: Rinf/Cl
Oraal: Css: (D x F) / Cl
Hoe wordt de oplaaddosis voor meermalige orale toediening berekend?
Dl: (Css x Vd) / F
Welk fenotype hebben poor metabolizers, intermediate metabolizers, extensive metabolizers (normale mensen) en ultrarapid metabolizers?
afwezigheid van twee allelen of verminderde functionaliteit
1 allel afwezig of verminderd en 1 normaal of verhoogd
1 normaal allel en 1 verhoogd of 2 normale
twee allelen met verhoogde functionaliteit
Wat wordt bedoeld met bio-equivalent?
Twee geneesmiddelen zijn bio equivalent aan elkaar als ze bij toediening van een gelijke dosis in de dezelfde mate van actieve vorm in de circulatie terechtkomen. Tmax, Cmax en AUC zijn gelijk, en daarmee zijn F en Ka ook gelijk
Bij welk type geneesmiddelen wordt TDM vaak toegepast?
Bij geneesmiddelen met een geringe therapeutische marge, waarvan het klinisch effect op korte termijn niet goed te bepalen is, en bij hoge individuele variabiliteit in plasmaconcentraties
Hoe houdt nierfalen verband met het verdelingsvolume?
Bij nierfalen vindt er proteïnurie plaats, wat zorgt voor een stijging van de vrije fractie van een geneesmiddel in het plasma, en door nierfalen ontstaat een hoger ECV, wat meespeelt in de formule voor Vd
Wat is het verschil tussen lineaire en niet-lineaire kinetiek?
Bij lineaire kinetiek zijn de kengetallen onafhankelijk van de dosis, bij niet-lineaire kinetiek zijn de kengetallen wel afhankelijk van de dosis
Wat is het verschil tussen een onderhoudsdosis en een oplaaddosis
een onderhoudsdosis gaat over de steady state concentratie, een oplaaddosis gaat met de formule over verdelingsvolume
