Thema 4 veroudering vanuit een arbeidspsychologisch perspectief Flashcards
Werkprestatie en de oudere werknemer (zie schriftje en samenvatting Aniek )
-Wat is het doel van dit onderzoek?
Leeftijd
- Leeftijd is een chronologische variabele.
-Psychologische leeftijd kan in vier dimensies worden geoperationaliseerd.
psychologische leeftijd correleert negatief met carrièreplanning
Psychologische leeftijd correleert positief met plannen voor vervroegd pensioen.
-Een andere operationalisatie voor leeftijd is in vijf dimensies
Werkprestatie
- Wat is werkprestatie?
- Wat is taakprestatie?
- Wat is contextuele prestatie?
-Wat zijn modererende variabele?
/Type beoordeling: subjectief of objectief
/Werkstatus: professioneel/niet-professioneel
/Taakcomplexiteit: cognitief vermogen
-Wat zijn mediërende variabele?
-Wat zijn de bevindingen van het onderzoek?
-Wat is vloeiende vermogens/fluid ability (Gf)?
-Wat is gekristalliseerde vermogens/crystallized ability (Gc)?
-Gf en Gc correleren sterk. Welke neemt wat af in de late adolescentie/volwassenheid blijft stabiel/neemt toe.
-Conscientiousness en agreeableness stijgen licht met de chronische leeftijd.
-Extraversion, openness en neuroticism dalen licht met de chronische leeftijd.
-Wat stelt de SEST op dit gebied?
-Wat stelt de SOC op dit gebied?
-Werkattitudes worden positiever met de leeftijd.
- leeftijd correleert positief met mensen helpen en bijdrage aan de gemeenschap, maar negatief met directe samenwerking met anderen (Kooij)
-Wat is het person-environment fit model?
Wat suggereert deze review?
Bevordering van europees onderzoek naar werk (Schalk 2010).
-Waarom wordt dit gedaan?
-Leg afbeelding op p. 92 uit.
-Wat concludeert Lawrence met een impliciet carriereschema?
-Personeelsbeleid moet aansluiten bij verschillende behoeften (zie afbeelding leeftijden) op verschillende leeftijden).
leeftijd en (vervroegde) pensionering
Onderzoek naar dit is schaars. Hoe komt dit?
Hoewel er veel evidentie beschikbaar is, kan het onderzoek naar de relaties tussen leeftijd en prestaties worden verbeterd. Noem vier mogelijkheden.
leeftijd, arbeidsgezondheid en -welbevinden
-Leeftijd en welbevinden is curvilinear. Wat wordt hiermee bedoeld?
-Oudere werknemers rapporteren meer arbeidstevredenheid dan jongere.
- Belasting is op middelbare leeftijd het hoogst
- Negatieve relatie tussen burn-out en leeftijd
- Bevlogenheid correleert positief met leeftijd
Wat zijn algemene verbeteringen op dit gebied? p. 96
Wat zijn perspectieven voor de toekomst? En wat is er in de praktijk nodig?
Oudere werknemers en werk-privékwesties
Rolconflictperspectief
Het werkprivéconflict is een multidimensioneel construct. Wat wordt hiermee bedoeld?
- WIF
- FIW
Uit onderzoek blijkt dat mensen meer WIF dan FIW rapporteren. Conflicten doen zich op verschillende manieren voor:
-Tijdsconflict, verantwoordelijkheden in tijd (koken)
-Belastingconflict (spanningsgebaseerd) druk druk druk verplichtingen
-Gedragsconflict
De meeste nadruk ligt op tijd- en belastingconflict
Werkstress, gezinsstress en gezinsconflicten blijken voorspellers met de sterkste effectgrootte bij WIF en FIW.
Rolversterkingsperspectief
Het werk-privéversterking is ook een multidimensioneel construct.
-WFE
-FWE
Werkprivé verbetering correleert positief met werktevredenheid en betrokkenheid bij organisatie, maar ook op huwelijk en gezin.
Uitdagingen van werk en familie
- Zorg voor ouder wordende ouders. Vrouwen hebben dit sterker dan mannen.
-Gelijktijdige zorg voor ouders en kinderen (sandwichgeneratie)
-Zorg voor kleinkinderen
-Opeenstapeling van carrierenadelen voor vrouwen
Interventies van organisaties
-Flexibele werktijden
-thuiswerken
-parttime of korter werken
Zorgondersteuning
-Amerika wettelijk geregeld dat onbetaald zorgverlof van 12 weken mogelijk is bij organisaties van boven de 50 werknemers. Echter, wordt dit nauwelijks gebruikt aangezien mensen zich het niet kunnen veroorloven.
Pensionering
Stoppen of doorgaan? (De Lange et al, 2011)
Wat is pensionering?
Pensionering wordt als een ‘geleidelijk proces’ gezien met drie fasen. welke zijn dit?
Theoretische benadering van pensionering.
- Pensionering als besluitvormingsproces
- Pensionering als aanpassingsproces
- Pensionering als loopbaanontwikkelingsproces
Daarnaast kunnen interventies gericht zijn op:
- Preventie
- Curatie
- Amplitie
- Werkgevers enquete arbeid (WEA) laat zien dat werkgevers nauwelijks bezig zijn met de vergrijzing en het mogelijke gevolg van krapte op de arbeidsmarkt. Hoe kunnen ouderen werknemers worden gemotiveerd om langer door te werken.
Waarom willen gepensioneerde langer doorwerken?
Personal mastery
- Leergierigheid
- Meesterschap
De verwachting van het onderzoek is dat het groeimotief en verwachtingen van leergierigheid en meesterschap zal afnemen als de openheid van het toekomstperspectief minder is.
-Lees testen van hypothese pagina 107 en 108
Wat is de conclusie/discussie?
-Hoe kan langer doorwerken worden gestimuleerd?
