Thema 1 Inleiding ouderenpsychologie Flashcards
Hoofdstuk 1
Wat is oud?
Wat is de driedeling in de levensloop?
Wat is de maatschappelijke beeldvorming bij:
- werk
- Zorg
Tussen welke jaren zijn babyboomers geboren?
Hebben vrouwen of mannen een hogere levensverwachting?
Hebben hoger opgeleide of lager opgeleide een hogere levensverwachting
Mensen met een migratieachtergrond hebben een lagere gezondheid. Juist of onjuist
Waar gaat het healthy aging model van de WHO vanuit? En wat zijn drie pijlers?
Voorheen werd gesproken over een verzorgingsstaat en nu over participatiesamenleving. Wat wordt hiermee bedoeld?
Wat is pluriformiteit?
Wat is een grote vuilkuil van de ouderenpsychologie?
Leg het CALTAP model uit op pagina 5 en 6.
De ouderenpsycholoog is de enige niet medische behandelaar naast de klinisch geriater, ouderenpsychiater en specialist ouderengeneeskunde. Juist of onjuist.
Wat is Aging Perceptions Questionaire (APQ)? Pagina 7
- Welke 7 domeinen behoren hier tot?
Een positieve attitude tov eigen veroudering wordt geassocieerd met meer gezondheidsgedrag, minder gevoelens van eenzaamheid en lager sterfteaantal. Juist of onjuist
Health agingy (WHO): gezond ouder worden.
drie pijlers: groei, behoud functioneren en omgaan met tegenslagen.
Pluriformiteit: veelvormigheid
Hoofdstuk 2 levenslooptheorieën
De ouderenpsychologie vraagt om een bredere/persoonsgerichte visie welk uitgangspunt wordt hier bedoeld?
- Welke vier perspectieven sluiten hierbij aan?
Wat bedoeld baltes met multidimensionaal en multidirectioneel?
Wat is het verschil tussen disengagementtheory en activitytheory deze twee?
Wat wordt er met ontwikkelingsregulatie bedoeld?
- Wat is SOC model? (Baltes en Baltes)
- Wat zijn de twee motieven van de Sociaalemotionele selectiviteitstheorie (SEST)? (Carstensen)
SOC en SEST sluiten beide aan bij ontwikkelingsregulatie
Hoe beschrijft de WHO geestelijke gezondheid?
- Wat is het verschil tussen de hedonistische visie en eudemonische visie?
Welke visie sluit aan bij welk welbevinden?
- Emotioneel welbevinden
- Psychologisch welbevinden
- Sociaal welbevinden
Wat is het dual continua-model van Keyes? Zie pagina 11
- Geestelijke gezondheid en geestelijke ziekte zijn niet de keerzijde van dezelfde medaille. Juist of onjuist?
-Wat is de structural lag theorie van Riley?
Betekenis van ouder worden
Stereotype beelden hebben vaak betrekking met twee dimensies:
- Competentie
- Warmte
Competentie is vaak negatief bij ouderen en warmte positief. Er wordt gesproken van paternalistisch en betuttelend gedrag. Dit kan het functioneren beïnvloeden. Wat wordt hiermee bedoeld?
Ouderen zijn over het algemeen minder positief in hun beleving van het ouder worden.
- Wat is stereotype embodiment?
- Hoe wordt dit met selffulfilling prophecy geassocieerd?
- Ouderen met een positievere perceptie van het eigen ouder worden blijken jaren later beter gezondheidsgedrag te vertonen, minder chronische ziekten te hebben en langer te leven.
Levensverhalen
Het opmaken van de levensbalans is de belangrijkste ontwikkelingstaak in de laatste levensfase. Juist of onjuist.
- Wat is reminiscentie?
- Wat wordt er met agency (individualiteit) bedoeld?
- Wat wordt er met communion (verbondenheid) bedoeld?
- Wat is narrative foreclosure?
Wat wordt er bedoeld met
- Normatief leeftijdsgeboden invloeden
- Normatief historische invloeden
- Niet normatieve invloeden
Multidimensionaal: Ouder worden speelt zich af op verschillende dimensies, zoals biologisch, psychologisch en sociologisch
Multidirectioneel: Neem psychologisch. Deze bevat verschillende richtingen (directies) cognitie, motivatie, emotie, gedrag en persoonlijkheid.
Selectie, een proces dat gedurende de hele levensloop een belangrijke plaats inneemt, krijgt in de laatste levensfasen een andere invulling. Namelijk dat mensen (bewustere) keuzen gaan maken bij bezigheden en contacten waar zij hun tijd en energie in willen blijven steken. Om deze bewust gekozen activiteiten optimaal (optimalisatie) te kunnen blijven doen, kunnen zij gebruikmaken van hulpmiddelen (compensatie).
Stereotype embodiment: Veel ouderen labelen ouderen worden met een negatieve attitude. Dit zorgt voor een negatieve spiraal. Hierdoor is er sprake van selffulfilling prophecy. Hoe vaker je het zegt, des te meer je het gelooft.
Een sociaal perspectief op veroudering
Sociaal netwerk en persoonlijke relaties
Persoonlijke relaties vormen de belangrijkste bron van steun en zorg in moeilijke tijden. Juist of onjuist.
De onderzoeken LSN en LASA hadden drie criteria voor hun onderzoek. Welke zijn dit?
Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
- Instrumentele steun
- Emotionele steun
Zie p. 15 voor wie wat meer doet.
Vrouwen hebben een groter netwerk dan mannen. Juist of onjuist
7% van de ouderen heeft een verhoogde kans op isolement, omdat zij mind dan 6 relaties tov van het gemiddeld van 18 relaties. Juist of onjuist.
Gemiddeld genomen woont de helft van de netwerkleden binnen een straal van 10min. Juist of onjuist.
Wat is reciprociteit?
Theorieën over netwerkverandering
- Waar gaat het konvooimodel vanuit?
- SEST gaat uit van twee doelen. Instrumentele of emotionele steun. Naarmate men ouder wordt neemt het belang van emotionele doelen toe.
Wat zijn drie transities die bijdragen aan intensivering of vervanging van het netwerk?
Gezondheid en netwerk
Gezondheid hangt op verschillende manieren samen met het netwerk.
- Goede gezondheid is vereist om relaties te onderhouden.
- Goed netwerk bevordert de gezondheid
- Slechte gezondheid vergroot de behoefte aan steun van anderen.
Wat is het verschil tussen informele en formele zorg?
- Informele zorg: mantelzorger
- Formele zorg: hulpverlener
Eenzaamheid en netwerk (pagina 17)
- Hoe wordt eenzaamheid gedefinieerd?
- Wat is emotionele eenzaamheid?
- Wat is sociale eenzaamheid?
Wat zijn belangrijke determinanten van eenzaamheid?
Interventies tegen eenzaamheid
Er zijn drie oplossingsrichtingen voor eenzaamheid. Welke zijn dit?
Hierbij wordt er van drie activeringsvormen gesproken
- Sociaal-culturele activering
- Persoonlijke activering
- Deelnemen aan cursus of therapie
Reciprociteit: wederkerigheid
