Thema 3 Centrale cerebrale stoornissen Flashcards
Liquor: …% in en om hersenen, …% in ruggenmerg
Totaal volume volwassenen: …mL
Totaal volume kinderen: … mL
Per dag tot … maal ververst
Liquor: 75% in en om hersenen, 25% in ruggenmerg
Totaal volume volwassenen: 140mL
Totaal volume kinderen: 50 mL
Per dag tot 4 maal ververst
Resorptie liquor via
Arachnoidale villi
Indicaties liquoronderzoek (5)
Infectie / ontsteking
SAB
Metastasen
Encephalopathieen
Liquor lekkage
Liquor afname volwassenen, max?
30 mL
Complicaties liquorpunctie (3)
Hoofdpijn door liquorhypotensie
Bloeding
Infectie
Hoe weet je of er bloed bij je liquor zit door bv een SAB of dat het komt door bloedbijmenging bij aanprikken?
Bloedbijmenging door aanprikken bloedvaten: liqor wordt steeds helderder tijdens de punctie, eerste is meest bloederig
Verschillen liquor en plasma bij:
Albumine
Glucose
Totaal eiwit
IgG
Lactaat
Elektrolyten
Osmolaritt
Calcium
Albumine hoger in plasma dan in liquor
Glucose hoger in plasma dan in liquor (60-70%)
Totaal eiwit hoger in plasma dan in liquor
IgG hoger in plasma dan in liquor
Lactaat vergelijkbaar
Elektrolyten vergelijkbaar
Osmolariteit vergelijkbaar
Calcium (helft gebonden aan albumine) hoger in plasma dan in liquor
Laboratoriumdiagnostiek in liquor (8)
Aspect en bloedpigmenten
Cellen, aantal en differentiatie
Glucose
Lactaat
Totaal eiwit
Albumine
Immuunglobulines
Specifieke eiwitten
SAB: bloedpigmenten in liquor aantoonbaar na …
10-12 uur na de bloeding
Liquor: cellen (leuko’s/ery’s)
Normaalwaarde?
Verhoogd bij? (5)
Normaal: leuko’s <5 per uL
Geen erythrocyten
Cellen verhoogd bij:
Traumatische punctie
Verlies bloed hersen barriere
Bloeding
Ontstekingsprocessen, MS en virale/bacteriele infecties
Tumorcellen
Hoe maak je in liquor verschil tussen virale en bacteriele infectie?
Viraal
- verhoogd celaantal (<300/uL)
- Mn mononucleaire lymfocyten
- Normaal glucose en lactaat
- Normaal tot licht verhoogd eiwit
- Soms IgG banden in spectrum
Bacterieel
- Verhoogd celaantal (>1000/uL)
- Mn polynucleaire leucocyten
- Verlaagd glucose en verhoogd lactaat
- Verhoogd totaal eiwit
- Geen IgG banden in spectrum
Liquor: glucose
Normaal liquor/bloed ratio?
Betekenis hoog?
Betekenis laag?
Concentratie liquor sterk afhankelijk van serumconcentratie
Ratio liquor/bloed: 0.65
Hoog: geen diagnostische betekenis
Laag: eerst uitsluiten hypoglycaemie. Bacteriele meningitis (verbruik door bacterien, remming transport over bloed-hersen barriere)
Lactaat in liquor verhoogd bij: (3)
Bacteriele infectie, niet/nauwelijks bij virale infectie
Cerebrale hypoxie
CVA
Liquor: eiwit
Normaalwaarde?
Verhoogd bij?
concentratie in liquor 0,5% van serum
Eiwit verhoogd:
- Verstoorde bloed-hersen barriere
—> Infecties, tumoren, hersenbloeding
- Verhoogde synthese immuunglobulinen
—> Totaal eiwit concentratie niet altijd verhoogd
—> Inflammatoire processen met CNS lokalisatie (MS)
Amyloid beta eiwit, tau en P-tau in liquor: diagnostiek van …
Alzheimer
Wat kan je zien in liquor bij MS? (2)
Verhoogde IgG-index
Oligoclonale IgG banden
Hoe kan je er achter komen of neusvocht liquor is?
Beta 2 transferrine (BTP) bepalen bij neusvocht en serum patient.
Liquor aanwezig indien [BTP] in aangeboden vocht >1.1 mg/L, afwezig <0.68 mg/L. Tussen deze waarden een ratiometing uitgevoerd met bijbehorend serum.
Twee systemen voor doorbloeding hersenen, namelijk:
Achtzijde: a vertebralis 2x (20%)
Voorzijde: a carotis communis 2x (80%)
Systemen met elkaar verbonden: cirkel van Willis
Linker carotis communis ontspringt vanaf …
Rechter carotis communis ontspringt vanaf …
Linker carotis communis ontspringt direct vanuit aortaboog
Rechter ontspringt vanaf truncus brachiocephalicus
Carotis communis splitst op in … (hersenen) en … (alles extern gelegen van de hersenen)
Communis springt op in carotis interna (hersenen) en carotis externa (alles extern gelegen van de hersenen)
Carotis interna passeert …, eerste aftakking = …
Carotis interna passeert schedelbasis, eerste aftakking = arteria ophthalmica -> bij acute afsluiting ooginfarct
Carotis interna splitst zich uiteindelijk in … en …
Carotis interna splitst zich later in arteria cerebri anterior en arteria cerebri media.
Wat wordt het vertebrobasilaire systeem?
Cerebellum
Hersenstam
Visuele cortex
De a vertebralis bdz takken af van … en lopen in … omhoog
Komt daarna samen en vormt de …
Aftakking … links/rechts die met name naar de occipitaalkwab gaat
Vertebralis 2x takken af van a subclavia, lopen in foramen transversale omhoog.
Komt daarna samen en vormt de arteria basilaris.
Aftakking ACP (arteria cerebri posterior) links/rechts die naar met name occipitaalkwab gaat.
Wat zijn lenticustriatale vaten en waar zitten ze?
Lenticulostriatale vaten zijn aftakkingen in proximale beloop van ACM en ACP. Voorzien met name de basale kernen, capsula interna, thalamus van bloed.
Aangedaan: bijvoorbeeld bewegingsstoornissen, paresen (afhankelijk van locatie)
Theoretisch heeft … van de mensen de cirkel van willis
1/3
Veel anatomische variaties
Motoriek en sensibiliteit: met name door arteria …, voornamelijk motoriek hand en arm -> parese van de armen meer op voorgrond dan parese van de benen
Motoriek en sensibiliteit benen en voeten: deels door arteria …, ook grotendeels door arteria … -> parese benen meer op voorgrond dan parese van de armen
Motoriek en sensibiliteit: met name door a cerebri media, voornamelijk motoriek hand en arm -> parese van de armen meer op voorgrond dan parese van de benen
Motoriek en sensibiliteit benen en voeten: deels door a cerebri media, ook grotendeels door a cerebri anterior -> parese benen meer op voorgrond dan parese van de armen
Focale uitvalsverschijnselen a cerebri anterior (4)
halfzijdige zwakte of gevoelsstoornis (been > arm)
Soms gedragsstoornis
Zelden zwakte van het gelaat of de arm; dysartrie
Desorientatie of apathie
Focale uitvalsverschijnselen a cerebri media (5)
halfzijdige zwakte of gevoelsstoornis
Afasie (dominant)
dysartrie
Soms ook hemianopsie
voorkeursstand van hoofd en ogen naar kant van infarct
Focale uitvalsverschijnselen a cerebri posterior (2)
- homonieme uitval van het gezichtsveld
- zelden halfzijdige zwakte of gevoelsstoornis
Oorzaak corticaal infarct is meestal …
Trombo-embolie
Oorzaak lacunair infarct is meestal …
Door vervetting icm hypertensie (vaak ter hoogte van lentucostriatale vaten)
Waterscheidingsinfarct meest voorkomende oorzaak …
Gevolg van hypoperfusie (te weinig instroom beide arterien) bv bij bloeddrukdaling bij shock of stimulatie baroreceptoren hals Kan ook bij stenose arteria carotis.
Diep veneuze systeem:
Sinus … via sinus … -> drainage dieper gelegen structuren (basale kernen etc)
Sinus … brengt naar oppervlakkige systeem -> …
Sinus cavernosus via sinus rectus -> drainage dieper gelegen structuren (basale kernen etc)
Sinus rectus brengt naar oppervlakkige systeem -> vena jugularis
Oppervlakkige veneuze systeem
Draineert cortex en daar net onder gelegen witte stof via sinus …, in weerszijden over in sinus … (sinus rectus komt er ook bij) en dan afvloed via ….
Draineert cortex en daar net onder gelegen witte stof via sinus sagittalis superior, in weerszijden over in sinus transversus (sinus rectus komt er ook bij) en dan afvloed via vena jugularis.
Cerebrale veneuze trombose zit vaak in de sinus …
Sagittalis superior (sinustrombose)
Symptomen sinustrombose (3)
Hoofdpijn
Papiloedeem (verhoogde intracraniele druk)
Soms ook parese of andere focale uitvalsverschijnselen bij verhoogde intracraniele druk