Thema 2 Verminderde nierfunctie Flashcards
Vies bloed naar de glomerulus toe via vas …
Afferens
Schoon bloed van de glomerulus af via vas …
Efferens
Interstitium + tubulus heet ook wel
Tubulo-interstitieel
Filtrerend oppervlak glomerulus: 3 lagen
Capillairwand
Basaalmembraan
Podocyten (= extracapillair laagje)
Het glomerulaire capillaire kluwen is omhuld door de ruimte van …
Bowman
Nefron bestaat uit 2 onderdelen
Glomerulus
Tubulus
Weg vanaf glomerulus naar papil (totaal 6 onderdelen)
Glomerulus
Proximale tubulus
Lis van Henle
Distale tubulus
Verzamelbuis
Papil
Lis van henle bestaat uit:
… been (… en … deel)
… been (… en … deel)
Dalend been (dik en dun deel)
Stijgend been (dun en dik deel)
De distale tubulus bestaat uit 2 delen
Recht deel
Gekronkeld deel
De distale tubulus loopt tussen …. door. Dit heet het … met …
De distale tubulus loopt tussen efferente en afferente vat eigen glomerulus door. Dit heet het juxtaglomerulaire apparaat met macula densa.
Calyx
Kelken (urinewegen)
Pyelum
Bekken (urinewegen)
Ureter
Urineleider (urinewegen)
Vesica urinaria
Blaas (urinewegen)
Urethra
Plasbuis (urinewegen)
Ongeveer …% van de cardiac output stroomt door de nieren
20
Factoren die de glomerulaire filtratie bepalen (4)
Kenmerken filtrerend membraan (oppervlakte, lading)
Kenmerken deeltjes (grootte, lading)
Bloedflow
Netto hydrostatische en osmotische krachten
Hydrostatische druk glomerulus = kracht glomerulus in/uit?
Uit
Hydrostatische druk ruimte van Bowman = kracht glomerulus in/uit?
In
COD = kracht glomerulus in/uit?
In
Netto kracht glomerulus in/uit? is 10mmHg
Uit
Constrictie en dilatatie van vas afferens en/of vas efferens
bepaalt hydrostatische druk in de glomerulus. Dit kan via 5 manieren:
Autoregulatie
Tubuloglomerulaire feedback
Endocrien
Autonoom zenuwstelsel
Medicijnen
Constrictie en dilatatie van vas afferens en/of vas efferens via autoregulatie. Hoe werkt dit?
Kleine bloeddruk veranderingen worden opgevangen door de vaatwand zelf: hoge druk geeft constrictie, lage druk geeft dilatatie
Constrictie en dilatatie van vas afferens en/of vas efferens via tubuloglomerulaire feedback. Hoe werkt dit?
Juxtaglomerulaire apparaat signaleert te weinig of te veel tubulaire flow (als flow laag: dilatatie vas afferens)
Constrictie en dilatatie van vas afferens en/of vas efferens via endocrien. Twee voorbeelden.
RAAS (productie renine in juxtaglomerulaire cellen)
ANP
Constrictie en dilatatie van vas afferens en/of vas efferens via autonoom zenuwstelsel. Hoe werkt dit?
Sympathicusactivatie: afferente constrictie
Proximale tubulus: 65% van het … wordt actief teruggeresorbeerd uit de tubili (komt dus weer in de circulatie) en 65% van het … wordt passief teruggeresorbeerd.
Zout
Water
Wat gebeurt er in het dikke deel stijgende been van Lis van Henle?
Is impermeabel voor water en meeste elektrolyten, actief transport van NaCl van tubulus naar interstitium (reabsorptie). NaCl gaat dus de tubulus uit.
Wat gebeurt er in het dunne deel dalende been van de Lis van Henle?
Vrijwel impermeabel voor elektrolyten. Is permeabel voor water (passief transport). H2O gaat dus de tubulus uit.
De … (capillair) gaat langs de lis van Henle tegen de richting flow tubulus in. Deel van teruggeresorbeerde zout en water komen terug in de …
Vasa recta
Circulatie
De osmolariteit is onderin de bocht tussen beide ‘benen’ van Lis van Henle heel hoog/laag?
Hoog
3 belangrijke punten Lis van Henle:
- biedt mogelijkheid om urine …
- effectieve reabsorptie van …
- … in niermerg maakt … reabsorptie vanuit de … oiv … mogelijk
Biedt mogelijkheid om urine verdund of geconcentreerd te maken
Effectieve reabsorptie van water en zouten
Osmotische gradient in niermerg maakt water reabsorptie vanuit de verzamelbuizen oiv ADh mogelijk
Wat gebeurt er met de flow en de druk bij afferente constrictie? Wanneer gebeurt dit?
Flow laag
Druk laag
NSAID’s, sympathicus activatie (‘autonome regulatie’)
Wat gebeurt er met de flow en de druk bij afferente dilatatie? Wanneer gebeurt dit?
Flow hoog
Druk hoog
Vaatverwijders zoals ca blokkers, dopamine, ANP (‘endocriene regulatie’), prostaglandines, tubulo-glomerulaire feedback
Wat gebeurt er met de flow en de druk bij efferente constrictie? Wanneer gebeurt dit?
Flow laag
Druk hoog
Angiotensine 2 (‘endocriene regulatie’), ANP (‘endocriene regulatie’)
Wat gebeurt er met de flow en de druk bij efferente dilatatie? Wanneer gebeurt dit?
Flow hoog
Druk laag
RAAS inhibitie, zoals ACE remmers en ARB’s
Excretie =
Filtratie + secretie - reabsorptie
Wat doet de macula densa? (2)
Signaleert weinig of te veel flow in de tubulus
Signaleert weinig of te veel natrium in de tubulus
Wat doet angiotensine II op de nier? (2)
Constrictie vas efferens (en afferens): minder flow maar hogere druk in glomerulus
Stimuleert Na terugresorptie in de proximale tubulus, dikke stijgende deel lis van Henle, distale tubulus en verzamelbuis
Wat doet aldosteron op de nier?
Natrium terugresorptie en kalium secretie in de verzamelbuis
Wanneer wordt ADH geproduceerd? (3)
Baroreceptoren signaleren ondervulling
Osmoreceptoren signaleren stijging osmolariteit (meestal hypernatriemie)
RAAS stimulatie bij ondervulling/lage RR
Waar wordt ADH geproduceerd?
Hypofyse achterkwab
Wat doet ADH?
Water terugresorptie in distale tubulus en verzamelbuis door openen waterkanaaltjes: diffusie van H2O door concentratie gradient
Wat doen de natriuretische peptiden ANP en BNP? (4)
Remming juxtaglomerulair apparaat
Remming aldosteron productie
Remming ADH productie
Dilatatie vas afferens, contractie vas efferens
Definitie homeostase
Actief handhaven van stabiele en optimale omstandigheden in het interne milieu van het lichaam (kost energie!)
Homeostase via 3 manieren
Autoregulatie
Neurologische regulatie
Endocrinologische regulatie
Homeostase via autoregulatie. Werking?
De cel of het orgaan signaleert zelf een verandering en reageert daar lokaal op
Homeostase via neurologische regulatie. Hoe?
Het zenuwstelsel reageert met een zenuwactie, dit werkt snel (sec) en duurt kort, dit is meestal het autonome zenuwstelsel.
Homeostase via endocrinologische regulatie. Hoe?
Een endocrinologisch orgaan reageert met productie van hormonen, dit werkt langzamer, maar heeft ook langer effect
Formule concentratie
Hoeveelheid stoffen / volume
1 mol natrium is meer/evenveel/minder? deeltjes als 1 mol chloor, het gewicht is hetzelfde/anders?
Evenveel
Anders
Spontane verdeling van deeltjes, van omgeving met hogere concentratie naar omgeving met lagere concentratie tot het concentratieverschil verdwenen is
Diffusie
Snelheid diffusie is afhankelijk van (4)
Concentratieverschil
Temperatuur (hoe warmer hoe sneller)
Afstand en oppervlakte
Molecuulgrootte
Transport over membranen op 3 manieren
Passief transport
Transportpompen
Vorming van blaasjes
Passief transport passief =
Diffusie met concentratiegradient mee
Passief transport actief =
Gefaciliteerde diffusie door carrier eiwit (kanaaltje, poortje)
Transportpompen gaan vaak tegen de … in en kosten …
Concentratiegradient
Energie (ATP)
Vorming van blaasjes de cel in
Endocytose
Vorming van blaasjes de cel uit
Exocytose
Kost transport over membraan via vorming van blaasjes energie?
Ja
(Cel-)membraan dat doorlaatbaar is voor sommige, maar niet alle stoffen
Semipermeabel membraan
Transport over een semipermeabel membraan gaat vaak beter bij: (3)
Kleine deeltjes
Geen elektrische lading
Groot concentratieverschil
Diffusie van water over semipermeabel membraan (dat doorlaatbaar is voor water)
Osmose
Waterkanalen in membraan
Aquaporines
Wat is de osmolariteit?
Totale concentratie van in water opgeloste osmotisch actieve deeltjes die niet door het semipermeabele membraan heen kunnen
Water gaat naar de kant met de laagste/hoogste? osmolariteit
Hoogste