Thema 2: Het begin van het leven

Question 1

Gameten

Answer 1

de geslachtscellen van de moeder en vader die samen een nieuwe cel vormen tijdens de bevruchting

Question 2

DNA

Answer 2

substantie waaruit genen bestaan (deoxyribonucleic acid)

Question 3

Recessieve eigenschap

Answer 3

Komt alleen tot uiting als er 2 recessieve eigenschappen aanwezig zijn

Question 4

polygenische overerving

Answer 4

Combinatie van meerdere genenparen zijn verantwoordelijk voor de productie van een specifieke eigenschap

Question 5

Epigenetica

Answer 5

Studie naar de invloed van omgevingsfactoren op de uiting van genen en ontwikkeling over generaties heen.

Question 6

Fragiele-X-syndroom

Answer 6

Milde tot matige verstandelijke beperking

Question 7

Sikkelcelanemie

Answer 7

Bloedaandoening (afwijkende vorm rode bloedcellen)

Question 8

Ziekte van Duchenne

Answer 8

Komt bij mannen voor, maar vrouwen zijn drager. Spierzwakte, afname spiermassa.

Question 9

Syndroom van Klinefelter

Answer 9

Alleen jongens. Extra X chromosoom. XXY paar zorgt voor onderontwikkelde geslachtsdelen

Question 10

Vruchtwaterpunctie

Answer 10

Vanaf 15 weken. Chromosomale afwijkingen. Monster van foetale cellen uit de vruchtzak. Risico: 1 op 200/1 op 400.

Question 11

Chlorionvillusbiopsie (CVB) of vlokkentest

Answer 11

vanaf 11 weken. Genetische afwijkingen opsporen, monster van haarachtig materiaal om de embryo heen. 1 op 100 risico

Question 12

Niet invasieve prenatale test (NIPT)

Answer 12

Vanaf week 11. trisomie 21, 18 en 13 (downsyndroom, edwardssyndroom, patausyndroom). DNA van baby meten in het bloed van de moeder.

Question 13

The Big 5

Answer 13

Neuroticisme, extraversie, openheid, vriendelijkheid en consciëntieusheid.

Question 14

Actieve genotype-omgevingseffect

Answer 14

Situatie waarin een kind zich richt op de aspecten van zijn omgeving die het best aansluiten op zijn genetisch bepaalde capaciteiten

Question 15

Passief genotype-omgevingseffect

Answer 15

Situatie waarin de ouders de omgeving beïnvloeden waarin het kind opgroeit, als gevolg van hun genetische aanleg

Question 16

Evocatief genotype-omgevingseffect

Answer 16

Situatie waarin de genen van een kind een specifiek type omgeving oproepen.

Question 17

Beta-humaan chorion gonadotrofine (b-HCG)

Answer 17

• Toename week na bevruchting, als eicel zich heeft genesteld.
• Moedigt corpus luteum aan zwangerschapshormonen aan te maken. Placenta neemt dit over na ong. 12 weken, dan neemt b-HCG af.
• Belangrijk bij ontwikkeling geslachtsklieren in de foetus.

Question 18

Luteïniserend hormoon (LH)

Answer 18

• Geproduceerd door hypofyse.
• Belangrijk bij in gang zetten van eisprong.
• Transformatie van follikelrestant tot corpus luteum.

Question 19

Follikelstimulerend hormoon (FSH)

Answer 19

• Betrokken bij groei en rijping van de follikels ter voorbereiding van de eisprong.
• Piekt rond ovulatie maar minder sterk in amplitude dan LH.

Question 20

Progesteron

Answer 20

• Afgescheiden door corpus luteum.
• Bereid de baarmoeder voor op innesteling.
• Voorkomt verdere vrijlating van eicellen tijdens de zwangerschap.
• Groei borstklieren.
• Waarden nemen gestaag toe van bevruchting tot geboorte.

Question 21

Oestrogeen

Answer 21

• Afgescheiden door corpus luteum tot de placenta het overneemt
• aanleg organen bij foetus, regulatie botdichtheid

Question 22

ectoderm

Answer 22

huid, haar, tanden, zintuigen, hersenen en ruggenmerg

Question 23

endoderm

Answer 23

spijsverteringsstelsel, lever, alvleesklier, ademhalingsstelsel

Question 24

mesoderm

Answer 24

spieren, botten, bloedsomloop, bloed.

Question 25

germinale fase

Answer 25

• bevruchting tot 2 weken.
• Zygote
• 32 cellen na 3 dagen tot 100-150 cellen na een week

Question 26

embryonale fase

Answer 26

• 2 tot 8 weken
• ectoderm, endoderm, mesoderm
• hoofd en hersenen groeien snel

Question 27

foetale fase

Answer 27

• ong 8 weken tot geboorte (vanaf differentiatie van organen)
• groei lengte en gewicht, betere verhoudingen

Question 28

APGAR test

Answer 28

Appearance
Pulse
Grimace
Activity
Respiration

Question 29

respiratory distress syndrome (RDS)

Answer 29

longaandoening ten gevolge van onvoldoende rijping van de longblaasjes